'മലപ്പുറം ജില്ല, മുസ്‍ലിംലീഗ്, കുഞ്ഞാലി വധം, ശരീഅത്ത് വിവാദം'; ആര്യാടൻ മുഹമ്മദുമായുള്ള അപ്രകാശിത അഭിമുഖം വായിക്കാം

''ഞാ​നി​നി മൊ​ട്ട​യ​ടി​ക്കൂ​ല. ന്‍റെ ത​ല ക്രോ​പ്പ​ടി​ക്കാ​ന്‍ പോ​കാ...'' അ​ഞ്ചാം ക്ലാ​സു​കാ​ര​ന്‍റെ തീ​രു​മാ​നം ഉ​റ​ച്ച​താ​യി​രു​ന്നു. അ​തു​കേ​ട്ട് ക​ദി​യു​മ്മ വി​ഷ​മ​ത്തി​ലാ​യി. നാ​ട്ടു​ന​ട​പ്പ​നു​സ​രി​ച്ച് മു​സ്‍ലി​മാ​യ ഒ​രാ​ള്‍ ക്രോ​പ്പ​ടി​ക്കു​ന്ന​ത് അ​ത്ര ന​ല്ല കാ​ര്യ​മ​ല്ല. മാ​ത്ര​മ​ല്ല, നി​ല​മ്പൂ​രി​ലെ പ്ര​മാ​ണി​യാ​യ ഉ​ണ്ണീ​ന്‍ സാ​ഹി​ബി​ന്‍റെ മ​ക​ന്‍ അ​ങ്ങ​നെ ചെ​യ്താ​ല്‍ അ​ത് നാ​ട്ടി​ലൊ​രു വ​ര്‍ത്ത​മാ​ന​മാ​കു​ക​യും ചെ​യ്യും. ത​റ​വാ​ട്ടി​ലെ കാ​ര​ണ​വ​ര്‍ അ​ല​വി ഹാ​ജി ഇ​ത​റി​ഞ്ഞാ​ലു​ള്ള പു​കി​ല് പ​റ​യു​ക​യും വേ​ണ്ട. അ​ദ്ദേ​ഹം മു​സ്‍ലിം ലീ​ഗി​ന്‍റെ നേ​താ​വു​കൂ​ടി​യാ​ണ്. വ​ല്ലാ​ത്തൊ​രു വേ​ദ​ന​യി​ലാ​യി ക​ദി​യു​മ്മ. അ​വ​ര്‍ മ​ക​നെ അ​ടു​ത്തു​വി​ളി​ച്ച് പ​റ​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി. പ​ക്ഷേ, ഓ​ന്‍ ബാ​പ്പാ​ന്‍റെ മോ​നാ​ണ്. പ​റ​ഞ്ഞ​തി​ല്‍ ഉ​റ​ച്ചു​നി​ല്‍ക്കു​ക​യു​മാ​ണ്. ഉ​ച്ച തി​രി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ള്‍ ഒ​സ്സാ​ന്‍ അ​യ​മു​ട്ടി ക​ത്തി​യു​മാ​യി വീ​ട്ടി​ലെ​ത്തി. ത​റ​വാ​ട്ടി​ലെ കു​ട്ടി​ക​ളെ​ല്ലാം മൂ​പ്പ​രു​ടെ മു​ന്നി​ല്‍ അ​നു​സ​ര​ണ​യു​ള്ള ആ​ട്ടി​ന്‍കു​ട്ടി​ക​ളാ​യി. അ​പ്പോ​ഴും ക​ദി​യു​മ്മ പ​റ​ഞ്ഞു നോ​ക്കി. മു​ഹ​മ്മ​ദെ​ന്ന മ​ക​ന്‍ പ​ക്ഷേ സ​മ്മ​തി​ക്കു​ന്നി​ല്ല.

നി​ല​മ്പൂ​രി​ന്‍റെ മ​ണ്ണി​ല്‍നി​ന്ന് വ​ള​ര്‍ന്ന ആ​ര്യാ​ട​ന്‍ മു​ഹ​മ്മ​ദി​ന്‍റെ ജീ​വി​ത​ത്തി​ലെ ആ​ദ്യ സ​മ​ര​മാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. പി​ന്നീ​ട് എ​ത്ര​യോ സ​മ​ര​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ​യും ക​ത്തു​ന്ന രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ഭൂ​മി​ക​ക​ളി​ലൂ​ടെ​യും ന​ട​ന്നു​പോ​യ ജ​ന​നേ​താ​വി​ന്‍റെ സ​മ​ര​ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്‍റെ തു​ട​ക്കം. നാ​ലു ത​വ​ണ മ​ന്ത്രി​യും എ​ട്ടു ത​വ​ണ നി​ല​മ്പൂ​ര്‍ എം.​എ​ല്‍.​എ​യു​മാ​യ ആ​ര്യാ​ട​ന്‍ മു​ഹ​മ്മ​ദി​ന്‍റെ ജീ​വി​തം എ​ന്നും സം​ഘ​ര്‍ഷ​ങ്ങ​ള്‍ക്ക് ന​ടു​വി​ലാ​യി​രു​ന്നു. ഒ​ന്നി​നു മു​ന്നി​ലും പ​ത​റാ​ത്ത മ​ന​സ്സ്. ത​നി​ക്ക് ശ​രി​യെ​ന്ന് തോ​ന്നു​ന്ന കാ​ര്യ​ങ്ങ​ള്‍ വെ​ട്ടി​ത്തു​റ​ന്ന് പ​റ​യു​ന്ന പൊ​തു​പ്ര​വ​ര്‍ത്ത​ക​ന്‍. ഇ​ത്ത​രം നി​ല​പാ​ടു​ക​ള്‍ പ​ല​പ്പോ​ഴും സ്വ​ന്തം പാ​ര്‍ട്ടി​യി​ലും മു​ന്ന​ണി​യി​ലും പ്ര​തി​പ​ക്ഷ​ത്തും ശ​ത്രു​ക്ക​ളെ​യു​ണ്ടാ​ക്കി. എ​ന്നാ​ല്‍, അ​തൊ​ന്നും ത​ള​ര്‍ത്തി​യി​ല്ല. ദേ​ശ​ത്തി​ന്‍റെ അ​ടി​വേ​രോ​ളം നീ​ണ്ടു​ചെ​ല്ലു​ന്ന ജ​ന​പി​ന്തു​ണ​യ​ല്ലാ​തെ മ​റ്റൊ​ന്നു​മാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല അ​തി​നു കാ​ര​ണ​വും.

വീ​ട്ടു​കാ​ര്‍ക്കും നാ​ട്ടു​കാ​ര്‍ക്കും എ​ല്ലാ​വ​ര്‍ക്കും ആ​ര്യാ​ട​ന്‍ മു​ഹ​മ്മ​ദ് 'കു​ഞ്ഞാ​ക്ക'​യാ​ണ്. (കേ​ര​ള രാ​ഷ്ട്രീ​യം നി​യ​ന്ത്രി​ക്കു​ന്ന​ത് ഒ​രു കു​ഞ്ഞാ​പ്പ​യും – പി.​കെ. കു​ഞ്ഞാ​ലി​ക്കു​ട്ടി – ഒ​രു കു​ഞ്ഞാ​ക്ക​യു​മാ​ണെ​ന്നൊ​രു ചൊ​ല്ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു) തേ​ടി​ച്ചെ​ല്ലു​ന്ന​വ​രു​ടെ ജാ​തി​യോ മ​ത​മോ രാ​ഷ​്ട്രീ​യ​മോ കു​ഞ്ഞാ​ക്ക നോ​ക്കാ​റി​ല്ല. എ​ല്ലാ​വ​രു​ടെ​യും പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ള്‍ കേ​ള്‍ക്കു​ക​യും പ​രി​ഹ​രി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. പു​ല​ര്‍ച്ചെ ആ​റു മു​ത​ല്‍ തു​ട​ങ്ങി അ​ര്‍ധ​രാ​ത്രി​യും പി​ന്നി​ടു​ന്ന സ​ന്ദ​ര്‍ശ​ക​രു​ടെ തി​ര​ക്കി​നി​ട​യി​ലാ​ണ് അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ ജീ​വി​തം. നി​ല​മ്പൂ​ര്‍ ജ​ന​ത​പ്പ​ടി​യി​ലു​ള്ള വീ​ടി​ന്‍റെ വാ​തി​ലു​ക​ള്‍ അ​തു​കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ എ​പ്പോ​ഴും തു​റ​ന്നു​ത​ന്നെ കി​ട​ക്കു​ന്നു. കി​ട​പ്പു​മു​റി​വ​രെ നീ​ളു​ന്നു സ​ന്ദ​ര്‍ശ​ക​നി​ര. ഇ​ന്‍റ​ര്‍വ്യൂ​വി​നു വേ​ണ്ടി അ​തി​രാ​വി​ലെ എ​ത്തു​മ്പോ​ഴും തി​ര​ക്കി​ലാ​യി​രു​ന്നു കു​ഞ്ഞാ​ക്ക. ആ​ഴ്ച​ക​ള്‍ക്കു മു​മ്പ് അ​നു​വ​ദി​ച്ച സ​മ​യ​മാ​യി​ട്ടു​പോ​ലും കാ​ത്തി​രി​പ്പി​നൊ​ടു​വി​ലാ​ണ് കു​ഞ്ഞാ​ക്കാ​ന്‍റെ വി​ളി​വ​ന്ന​ത്. പെ​ട്ടെ​ന്ന് ചോ​ദ്യ​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്ക് ക​ട​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് നി​ര്‍ദേ​ശം. ആ​ളു​ക​ള്‍ കാ​ത്തി​രി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട് പു​റ​ത്തെ​ന്ന് ഒ​രി​ക്ക​ല്‍ക്കൂ​ടി​യു​ള്ള ഓ​ര്‍മ​പ്പെ​ടു​ത്ത​ല്‍.

ത​ല മൊ​ട്ട​യ​ടി​ക്കി​ല്ലെ​ന്ന തീ​രു​മാ​നം എ​ന്തു​കൊ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു?

നി​ല​മ്പൂ​ര്‍ മാ​ന​വേ​ദ​ന്‍ ഹൈ​സ്കൂ​ളി​ല്‍ ഫ​സ്റ്റ് സ്റ്റാ​ൻ​ഡേ​ഡി​ല്‍ ചേ​ര്‍ത്ത​പ്പോ​ഴാ​ണ് അ​ങ്ങ​നെ തീ​രു​മാ​നി​ച്ച​ത്. മൊ​ട്ട​യ​ടി​ക്കു​ന്ന​ത് ഒ​രു ഭം​ഗി​യി​ല്ലാ​യ്മ​യാ​ണ് എ​ന്ന ബോ​ധ​ത്തി​ല്‍നി​ന്നാ​യി​രു​ന്നു ആ ​തീ​രു​മാ​നം. എ​ന്‍റെ കൂ​ടെ സ്കൂ​ളി​ല്‍ വ​രു​ന്ന കു​ട്ടി​ക​ളൊ​ക്കെ ക്രോ​പ്പ് ചെ​യ്തി​ട്ടാ​ണ് വ​ന്നി​രു​ന്ന​ത്. അ​വ​രെ കാ​ണാ​നും ന​ല്ല ഭം​ഗി​യു​ണ്ട്. ഞാ​നും വേ​റേ ചി​ല​രും മാ​ത്രം മൊ​ട്ട​യ​ടി​ച്ച്... അ​തു​കൊ​ണ്ട് മൊ​ട്ട​യ​ടി​ക്കി​ല്ലെ​ന്ന് തീ​രു​മാ​നി​ച്ചു.

ചെ​റു​പ്പ​കാ​ല​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ച് കൂ​ടു​ത​ല്‍ പ​റ​യാ​മോ?

ആ​ര്യാ​ട​ന്‍ ഉ​ണ്ണീ​ന്‍റെ​യും ക​ദി​യു​മ്മ​യു​ടെ​യും ര​ണ്ടാ​മ​ത്തെ മ​ക​നാ​യി 1935 ഏ​പ്രി​ല്‍ 15നാ​യി​രു​ന്നു ജ​ന​നം. ഒ​രു കൂ​ട്ടു​കു​ടും​ബ​മാ​യി​രു​ന്നു ഞ​ങ്ങ​ളു​ടേ​ത്. എ​ന്‍റെ ബാ​പ്പ​യു​ടെ ജ്യേ​ഷ്ഠ​ന്‍ അ​ല​വി ഹാ​ജി​യും കു​ടും​ബ​വു​മ​ട​ക്കം എ​ല്ലാ​വ​രും ഒ​ന്നി​ച്ചാ​യി​രു​ന്നു താ​മ​സം. അ​ല​വി ഹാ​ജി​യാ​യി​രു​ന്നു കാ​ര​ണ​വ​ര്‍. ബാ​പ്പ​യും ജ്യേ​ഷ്ഠ​നും ത​ടി​ക്ക​ച്ച​വ​ട​മാ​യി​രു​ന്നു. നി​ല​മ്പൂ​ര്‍ കോ​വി​ല​ക​ത്തു നി​ന്നാ​ണ് മ​രം വാ​ങ്ങി​യി​രു​ന്ന​ത്. അ​ക്കാ​ല​ത്ത് കോ​വി​ല​ക​ത്തു​നി​ന്നാ​ണ് മ​രം മു​റി​ക്കാ​ന്‍ പാ​സ് വാ​ങ്ങു​ക. വേ​റെ നി​യ​മ​ങ്ങ​ളൊ​ന്നും വ​ന്നി​ട്ടി​ല്ല. പി​ന്നീ​ട് 1948ല്‍ ​വ​നസം​ര​ക്ഷ​ണ നി​യ​മം വ​ന്നു. അ​തോ​ടെ ബാ​പ്പ​യു​ടെ മ​ര​ക്ക​ച്ച​വ​ടം നി​ന്നു. വ​ലി​യ ക​ഷ്ട​പ്പാ​ടും പ്ര​യാ​സ​വും ഒ​ക്കെ​യാ​യി. കു​റ​ച്ച് കൃ​ഷി​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​തു മാ​ത്ര​മാ​യി കു​ടും​ബ​ത്തി​ന്‍റെ വ​രു​മാ​നം. ദു​രി​ത​ത്തി​ന്‍റെ നാ​ളു​ക​ള്‍ കൂ​ടി​യാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. കു​ടും​ബ​ത്തി​ലെ എ​ല്ലാ​വ​രും പ്ര​യാ​സ​പ്പെ​ട്ടു. എ​ങ്കി​ലും അ​തെ​ല്ലാം ഞ​ങ്ങ​ള്‍ ത​ര​ണം ചെ​യ്യു​ക​ത​ന്നെ ചെ​യ്തു.

ബാ​പ്പ​യു​ടെ ജ്യേ​ഷ്ഠ​ന്‍ അ​ല​വി ഹാ​ജി ലീ​ഗ് നേ​താ​വ്. ബാ​പ്പ ഉ​ണ്ണീ​ന്‍ കോ​ണ്‍ഗ്ര​സ്. അ​തെ​ങ്ങ​നെ​യാ​ണ് സം​ഭ​വി​ച്ച​ത്?

വീ​ട്ടി​ല്‍ എ​ല്ലാ​വ​രും ലീ​ഗാ​യി​രു​ന്നു. മൂ​ത്താ​പ്പ​യാ​യ അ​ല​വി ഹാ​ജി ലീ​ഗി​ന്‍റെ പ്രാ​ദേ​ശി​ക നേ​താ​വാ​യി​രു​ന്നു. പാ​കി​സ്താ​ന്‍ വാ​ദം ശ​ക്ത​മാ​യി ന​ട​ക്കു​ന്ന കാ​ല​ത്ത് ഞ​ങ്ങ​ളു​ടെ ത​റ​വാ​ട്ടി​ലും യോ​ഗ​ങ്ങ​ളും മ​റ്റും ന​ട​ക്കാ​റു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ''പ​ത്ത​ണ​ന്‍റെ ക​ത്തി​കൊ​ണ്ട് കു​ത്തി​വാ​ങ്ങും പാ​കി​സ്താ​ന്‍'' എ​ന്നൊ​ക്കെ യോ​ഗ​ത്തി​ല്‍ പ​ങ്കെ​ടു​ക്കു​ന്ന​വ​ര്‍ മു​ദ്രാ​വാ​ക്യം മു​ഴ​ക്കു​ന്ന​ത് കു​ട്ടി​യാ​യ ഞാ​ന്‍ കേ​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ട്. എ​ന്നാ​ല്‍, എ​നി​ക്ക് ഒ​രി​ക്ക​ലും ലീ​ഗി​നോ​ട് അ​നു​ഭാ​വം ഉ​ണ്ടാ​യി​ല്ല.

ഇ​ന്ത്യ​ക്ക് സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യം ല​ഭി​ച്ച സ​മ​യ​ത്തെ ഓ​ര്‍മ​ക​ള്‍ എ​ന്തൊ​ക്കെ​യാ​ണ്?

ഞാ​ന്‍ ആ​റാം ക്ലാ​സി​ല്‍ എ​ത്തി​യ വ​ര്‍ഷ​മാ​ണ് ഇ​ന്ത്യ​ക്ക് സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യം ല​ഭി​ക്കു​ന്ന​ത്. രാ​വി​ലെ സ്കൂ​ളി​ലെ​ത്തു​മ്പോ​ള്‍ മാ​ഷ​ന്മാ​ര്‍ എ​ന്തൊ​ക്കെ​യോ ഒ​രു​ക്ക​ത്തി​ലാ​ണ്. പി​ഷാ​ര​ടി മാ​ഷ് എ​ല്ലാ കു​ട്ടി​ക​ളെ​യും ഒ​രു​മി​ച്ചു​കൂ​ട്ടി പ​റ​ഞ്ഞു: ''ന​മ്മു​ടെ നാ​ടി​ന് സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യം കി​ട്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ബ്രി​ട്ടീ​ഷു​കാ​ര്‍ ഇ​വി​ടെ​നി​ന്ന് തോ​റ്റോ​ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ഇ​നി ന​മ്മ​ള്‍ വി​ചാ​രി​ക്കു​ന്ന​പോ​ലെ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ള്‍ ന​ട​ക്കും. ഇ​ന്ന് സ്കൂ​ള്‍ അ​വ​ധി​യാ​ണ്. സ​ന്തോ​ഷ​ത്തോ​ടെ വീ​ട്ടി​ലേ​ക്ക് പൊ​യ്ക്കോ​ളൂ... നാ​ളെ രാ​വി​ലെ ഒ​മ്പ​തു മ​ണി​ക്ക​ു​ത​ന്നെ ന​ല്ല ഉ​ടു​പ്പു​ക​ളൊ​ക്കെ ഇ​ട്ട് എ​ല്ലാ​വ​രും വ​ര​ണം...'' പി​റ്റേ​ദി​വ​സം ഞാ​ന്‍ സ്കൂ​ളി​ലെ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​പ്ര​ഖ്യാ​പ​ന പ​രി​പാ​ടി​യി​ല്‍ സ​ജീ​വ​മാ​യി. സ്കൂ​ളി​ല്‍നി​ന്ന് പു​റ​പ്പെ​ട്ട ജാ​ഥ​യി​ല്‍ പി​ഷാ​ര​ടി മാ​ഷ് എ​ഴു​തി​ത്ത​ന്ന മു​ദ്രാ​വാ​ക്യ​ങ്ങ​ള്‍ ഞാ​ന്‍ ആ​വേ​ശ​ത്തോ​ടെ വി​ളി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്തു – ''നേ​ടി നാ​ടി​നു സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യം. ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് തോ​ക്കു​ക​ള്‍ തോ​റ്റോ​ടി...'' ഞാ​ന്‍ ചൊ​ല്ലി​ക്കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന​ത് എ​ന്‍റെ പി​റ​കി​ലു​ള്ള കു​ട്ടി​ക​ള്‍ ഏ​റ്റു​പ​റ​യു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഞ​ങ്ങ​ളു​ടെ ജാ​ഥ ചെ​ട്ടി​യ​ങ്ങാ​ടി​യി​ലെ ക​യ​റ്റം ക​യ​റു​മ്പോ​ള്‍ കൊ​ടി​പി​ടി​ച്ച് പ​തി​ന​ഞ്ചോ​ളം ആ​ളു​ക​ള്‍ മ​റ്റൊ​രു ജാ​ഥ​യാ​യി വ​ന്നു. അ​വ​രി​ല്‍ ചി​ല​രു​ടെ കൈ​ക​ളി​ല്‍ ചു​വ​ന്ന കൊ​ടി​ക​ളും ക​റു​ത്ത കൊ​ടി​ക​ളും. അ​വ​ര്‍ ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റു​കാ​രാ​യി​രു​ന്നു. നി​ല​മ്പൂ​രി​ലെ അ​ന്ന​ത്തെ ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് നേ​താ​ക്ക​ളാ​യി​രു​ന്ന സ​ഖാ​വ് ടി.​കെ. മാ​ധ​വ​ന്‍റെ​യും സ​ഖാ​വ് കു​ഞ്ഞു​ണ്ണി​യു​ടെ​യും നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു ആ ​ക​രി​ദി​നാ​ച​ര​ണ​മെ​ന്ന് ഞാ​ന്‍ മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കി.

ഇ​തെ​ല്ലാം ക​ഴി​ഞ്ഞ് 1948ല്‍ ​ഞ​ങ്ങ​ള്‍ ത​റ​വാ​ട്ടി​ല്‍നി​ന്ന് മാ​റി​ത്താ​മ​സി​ച്ച​തോ​ടെ ഞാ​ന്‍ കോ​ണ്‍ഗ്ര​സി​ല്‍ സ​ജീ​വ​മാ​യി. ആ ​സ​മ​യ​ത്താ​ണ് വീ​ട്ടു​കാ​രും കോ​ണ്‍ഗ്ര​സാ​കു​ന്ന​ത്. അ​ന്നൊ​ക്കെ മു​സ്‍ലിം എ​ന്നു പ​റ​ഞ്ഞാ​ല്‍ ലീ​ഗാ​ണ്. ലീ​ഗാ​കു​ക എ​ന്ന​ത് മ​ത​ത്തി​ന്‍റെ ഒ​രു ഭാ​ഗ​മാ​ക​ലാ​ണ് എ​ന്നാ​ണ് എ​ല്ലാ​വ​രും ധ​രി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്. ലീ​ഗി​ല്‍ വ​ലി​യ സ്വാ​ധീ​നം അ​ക്കാ​ല​ത്ത് കൊ​ട​പ്പ​ന​ക്ക​ല്‍ ത​റ​വാ​ടി​ന് ഇ​ല്ല. ഇ​സ്മാ​യി​ല്‍ സേ​ട്ടാ​ണ് നേ​താ​വ്. പോ​ക്ക​ര്‍ സാ​ഹി​ബ്, സ​ത്താ​ര്‍ സേ​ട്ടു ഇ​വ​രൊ​ക്കെ​യാ​ണ് ലീ​ഗ് നേ​താ​ക്ക​ള്‍. നി​ല​മ്പൂ​രി​ലും ലീ​ഗ് നേ​താ​ക്ക​ള്‍ ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ച​ന്ത​ക്കു​ന്നി​ല്‍ മാ​ത്രം കു​റ​ച്ച് മു​സ്‍ലിം കോ​ണ്‍ഗ്ര​സ് പ്ര​വ​ര്‍ത്ത​ക​ര്‍ ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അ​വ​രെ​ല്ലാം അ​ബ്ദു​റ​ഹ്മാ​ന്‍ സാ​ഹി​ബി​ന്‍റെ അ​നു​യാ​യി​ക​ളാ​ണ്. ടി.​എ​ന്‍. ചേ​ക്കു, കെ.​വി. കു​ഞ്ഞാ​ല​ന്‍ കു​ട്ടി എ​ന്നി​വ​രു​ടെ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു കോ​ണ്‍ഗ്ര​സ് മു​സ്‍ലിം​ക​ള്‍.

കോ​ണ്‍ഗ്ര​സി​ന്‍റെ സ​ജീ​വ പ്ര​വ​ര്‍ത്ത​ക​നാ​കു​ന്ന​ത് എ​ന്നു മു​ത​ലാ​ണ്?

സ്കൂ​ളി​ല്‍ ഒ​രു കേ​ശ​വ​ന്‍ മാ​ഷു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഖ​ദ​ര്‍ മു​ണ്ടും കു​പ്പാ​യ​വു​മേ എ​പ്പോ​ഴും ധ​രി​ക്കൂ. ആ​രോ​ടും മോ​ശ​മാ​യി ഒ​രു വാ​ക്കു​പോ​ലും പ​റ​യി​ല്ല. മാ​ഷ് കു​ട്ടി​ക​ളെ അ​ടി​ക്കാ​റി​ല്ല. സ്നേ​ഹ​ത്തോ​ടെ​യേ സം​സാ​രി​ക്കൂ. ന​ല്ല മാ​ഷാ​യ​തു​കൊ​ണ്ട് ഞ​ങ്ങ​ള്‍ കു​ട്ടി​ക​ള്‍ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ അ​നു​ക​രി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു. മാ​ഷ് കോ​ണ്‍ഗ്ര​സു​കാ​ര​നാ​യി​രു​ന്നു. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ​പ്പോ​ലെ ഒ​രാ​ളാ​യി​ത്തീ​ര​ണം എ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു എ​ന്‍റെ ആ​ഗ്ര​ഹം. ഒ​രു കോ​ണ്‍ഗ്ര​സ് പ്ര​വ​ര്‍ത്ത​ക​ന്‍ എ​ങ്ങ​നെ​യാ​വ​ണ​മെ​ന്ന് മാ​ഷ് ഞ​ങ്ങ​ളെ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ സ്വ​ഭാ​വ​ത്തി​ലൂ​ടെ പ​ഠി​പ്പി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​തൊ​ക്കെ എ​ന്നെ കോ​ണ്‍ഗ്ര​സി​ലേ​ക്ക് അ​ടു​പ്പി​ച്ചു. ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ ഒ​ന്നാം സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ വാ​ര്‍ഷി​ക ദി​ന​ത്തി​ല്‍ ഞാ​ന്‍ കൂ​ടു​ത​ല്‍ സ​ജീ​വ​മാ​യി. തോ​ര​ണ​ങ്ങ​ള്‍ തൂ​ക്കി​യും പാ​യ​സം വി​ത​ര​ണം ചെ​യ്തും ഞ​ങ്ങ​ള്‍ അ​താ​ഘോ​ഷി​ച്ചു. പ​താ​ക​യും തോ​ര​ണ​വും അ​ന്വേ​ഷി​ച്ച് ഞാ​ന്‍ ചെ​ട്ടി​യ​ങ്ങാ​ടി​യി​ലെ കോ​ണ്‍ഗ്ര​സ് ഓ​ഫി​സി​ലെ​ത്തി. അ​വി​ട​ത്തെ നേ​താ​ക്ക​ന്മാ​രെ പ​രി​ച​യ​പ്പെ​ട്ടു. അ​തൊ​രു തു​ട​ക്ക​മാ​യി​രു​ന്നു.

നി​ല​മ്പൂ​ര്‍ മാ​ന​വേ​ദ​ന്‍ ഹൈ​സ്കൂ​ളി​ല്‍ ചേ​ര്‍ന്ന​തോ​ടെ സ​ജീ​വ​മാ​യി. ഒ​മ്പ​താം ക്ലാ​സി​ല്‍ പ​ഠി​ക്കു​മ്പോ​ഴാ​ണ് 1952ലെ ​തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പ് വ​ന്ന​ത്. ചാ​ത്തു​ക്കു​ട്ടി നാ​യ​ര്‍ പാ​ര്‍ല​മെ​ന്‍റി​ലേ​ക്കും അ​സം​ബ്ലി​യി​ലേ​ക്ക് അ​ബ്ദു​റ​ഹ്മാ​ന്‍ സാ​ഹി​ബി​ന്‍റെ അ​നു​ജ​ന്‍ ഇ​ബ്രാ​ഹിം സാ​ഹി​ബും കെ. ​കു​ഞ്ഞ​മ്പു​വും മ​ത്സ​രി​ക്കു​ന്നു. അ​ന്ന് ലീ​ഗി​ന്‍റെ ഭാ​ഗ​ത്ത് കൊ​യ​പ്പ​ത്തൊ​ടി അ​ഹ​മ്മ​ദ് കു​ട്ടി ഹാ​ജി അ​സം​ബ്ലി​യി​ലേ​ക്കും ബി. ​പോ​ക്ക​ര്‍ സാ​ഹി​ബ് പാ​ര്‍ല​മെ​ന്‍റി​ലേ​ക്കും മ​ത്സ​രി​ക്കു​ന്നു. കോ​ണ്‍ഗ്ര​സ് സ്ഥാ​നാ​ര്‍ഥി​ക​ള്‍ക്കു​വേ​ണ്ടി ഞാ​ന്‍ ക​ഴി​യു​ന്ന​തെ​ല്ലാം ചെ​യ്തു. അ​താ​യി​രു​ന്നു എ​ന്‍റെ ആ​ദ്യ​ത്തെ തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പ് പ്ര​ചാ​ര​ണ പ​രി​പാ​ടി.

ജ​വ​ഹ​ര്‍ലാ​ല്‍ നെ​ഹ്റു​വി​നെ ക​ണ്ട ഓ​ര്‍മ?

പ​ത്താം ക്ലാ​സി​ലേ​ക്ക് ജ​യി​ച്ച സ​മ​യ​ത്താ​ണ് നെ​ഹ്റു നി​ല​മ്പൂ​രി​ല്‍ വ​രു​ന്ന​ത്. നെ​ഹ്റു​വി​ന്‍റെ വ​ര​വ് ഉ​ത്സാ​ഹ​ത്തോ​ടെ​യാ​ണ് നി​ല​മ്പൂ​രി​ലെ ജ​ന​ങ്ങ​ള്‍ ഏ​റ്റെ​ടു​ത്ത​ത്. അ​തി​ന് തു​ല്യ​മാ​യ ഉ​ത്സ​വ​പ്ര​തീ​തി അ​തി​നു​ശേ​ഷം ഇ​ന്നു​വ​രെ കാ​ണാ​ന്‍ ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ല. അ​ത്ര ആ​വേ​ശ​ത്തോ​ടെ​യാ​ണ് ജ​ന​ങ്ങ​ള്‍ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ സ്വീ​ക​രി​ച്ച​ത്. എ​ല്ലാ വി​ഭാ​ഗം ആ​ളു​ക​ളും അ​ന്ന് എം.​എ​സ്.​പി ഗ്രൗ​ണ്ടി​ല്‍ ത​ടി​ച്ചു​കൂ​ടി. നെ​ഹ്റു പോ​കു​ന്ന വ​ഴി​യി​ലു​ട​നീ​ളം ആ​ളു​ക​ള്‍ നി​റ​ഞ്ഞു. നി​ല​മ്പൂ​രി​ല്‍ അ​ന്ന് ജ​ന​സം​ഖ്യ കു​റ​വാ​ണ്. പ​ക്ഷേ ഒ​രു വീ​ട്ടി​ലും ആ​രും അ​വ​ശേ​ഷി​ക്കാ​ത്ത രൂ​പ​ത്തി​ലാ​ണ് ആ​ളു​ക​ളെ​ത്തി​യ​ത്. രോ​ഗി​ക​ള്‍ ഒ​ഴി​കെ​യു​ള്ള ആ​ണു​ങ്ങ​ളും പെ​ണ്ണു​ങ്ങ​ളും നെ​ഹ്റു​വി​നെ കാ​ണാ​ന്‍ എ​ത്തി. സം​ഘാ​ട​ക സ​മി​തി​യു​ടെ ബാ​ഡ്ജ് ഉ​ള്ള​തു​കൊ​ണ്ട് എ​നി​ക്ക് ധൈ​ര്യ​ത്തോ​ടെ നെ​ഹ്റു വ​രു​ന്ന വ​ഴി​യി​ല്‍ നി​ല്‍ക്കാ​നാ​യി. അ​ടു​ത്തെ​ത്തി​യ​പ്പോ​ള്‍ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു നേ​രെ ഞാ​ന്‍ കൈ​നീ​ട്ടി. പു​ഞ്ചി​രി​യോ​ടെ അ​ദ്ദേ​ഹം എ​ന്‍റെ കൈ​പി​ടി​ച്ച് കു​ലു​ക്കി. നെ​ഹ്റു​വി​ന്‍റെ പ്ര​സം​ഗം ഞ​ങ്ങ​ളെ​യൊ​ക്കെ ആ​വേ​ശ​ത്തി​ലാ​ക്കി.

രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ല്‍ കൂ​ടു​ത​ല്‍ സ​ജീ​വ​മാ​കു​ന്ന​ത് എ​പ്പോ​ള്‍ മു​ത​ലാ​ണ്?

1954ലെ ​ഡി​സ്ട്രി​ക്ട് ബോ​ര്‍ഡ് തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​ല്‍ ഞാ​ന്‍ കൂ​ടു​ത​ല്‍ സ​ജീ​വ​മാ​യി. 1955ല്‍ ​വ​ണ്ടൂ​ര്‍ മ​ണ്ഡ​ലം കോ​ണ്‍ഗ്ര​സ് ക​മ്മി​റ്റി സെ​ക്ര​ട്ട​റി​യാ​യി. 1956ല്‍ ​തോ​ട്ടം തൊ​ഴി​ല്‍ മേ​ഖ​ല​യി​ല്‍ പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ള്‍ ഉ​ണ്ടെ​ന്ന് മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കി ട്രേ​ഡ് യൂ​നി​യ​ന്‍ രം​ഗ​ത്തേ​ക്ക് വ​ന്നു. റ​ബ​ര്‍ തോ​ട്ടം തൊ​ഴി​ലാ​ളി യൂ​നി​യ​ന്‍ വൈ​സ് പ്ര​സി​ഡ​ന്‍റാ​യി. നി​ല​മ്പൂ​ര്‍ പ്ര​ദേ​ശ​ത്തെ തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ളെ സം​ഘ​ടി​പ്പി​ച്ച് രൂ​പ​വ​ത്ക​രി​ച്ച നി​ല​മ്പൂ​ര്‍ എ​സ്റ്റേ​റ്റ് ലേ​ബ​ര്‍ കോ​ണ്‍ഗ്ര​സാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. 1957ലെ ​തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പ് കാ​ല​ത്ത് ഞാ​ന്‍ ഇ​ല​ക്ഷ​ന്‍ ക​മ്മി​റ്റി സെ​ക്ര​ട്ട​റി​യാ​ണ്. ആ ​സ​മ​യ​ത്ത് നി​യോ​ജ​ക മ​ണ്ഡ​ലം കോ​ണ്‍ഗ്ര​സ് സെ​ക്ര​ട്ട​റി​കൂ​ടി​യാ​യി​രു​ന്നു. 1958ല്‍ ​കെ.​പി.​സി.​സി അം​ഗ​മാ​യി. പി​ന്നീ​ട് ഇ​ന്നു​വ​രെ തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്ക​പ്പെ​ട്ട മെം​ബ​ര്‍ ആ​ണ്. അ​ക്കാ​ല​ത്ത് ഞാ​ന്‍ ഏ​റ്റ​വും അം​ഗീ​ക​രി​ച്ച് ബ​ഹു​മാ​നി​ച്ചി​രു​ന്ന നേ​താ​വ് സി.​കെ. ഗോ​വി​ന്ദ​ന്‍ നാ​യ​രാ​യി​രു​ന്നു. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ ശി​ഷ്യ​ത്വ​മാ​ണ് എ​ന്‍റെ ഉ​യ​ര്‍ച്ച​ക്കും വ​ള​ര്‍ച്ച​ക്കും കാ​ര​ണ​മാ​യ​ത്. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ കൂ​ടെ മ​ര​ണംവ​രെ ഞാ​നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. മ​രി​ക്കു​ന്ന സ​മ​യ​ത്തും കൂ​ടെ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ജ​ന​റ​ല്‍ ആ​ശു​പ​ത്രി​യി​ല്‍ എ​ന്‍റെ മ​ടി​യി​ല്‍ കി​ട​ന്നാ​ണ് അ​ദ്ദേ​ഹം മ​രി​ച്ച​ത്.

തൊ​ഴി​ലാ​ളി ക്ഷേ​മ പ്ര​വ​ര്‍ത്ത​ന​ങ്ങ​ളി​ല്‍ സ​ജീ​വ​മാ​യി​രു​ന്നു താ​ങ്ക​ള്‍. ആ​ര്യാ​ട​ന്‍ മു​ഹ​മ്മ​ദ് എ​ന്ന രാ​ഷ്ട്രീ​യ നേ​താ​വി​ന്‍റെ വ​ള​ര്‍ച്ച​യു​ടെ തു​ട​ക്കം ട്രേ​ഡ് യൂ​നി​യ​ന്‍ പ്ര​വ​ര്‍ത്ത​ന​മാ​ണ്..?

കോ​ണ്‍ഗ്ര​സു​കാ​ര​നാ​യി ഞാ​ന്‍ പ്ര​വ​ര്‍ത്തി​ക്കാ​ന്‍ തു​ട​ങ്ങി​യ​പ്പോ​ള്‍ കെ. ​കു​മാ​ര​നാ​ണ് മ​ല​ബാ​ര്‍ ഐ.​എ​ന്‍.​ടി.​യു.​സി​യു​ടെ ജ​ന​റ​ല്‍ സെ​ക്ര​ട്ട​റി. സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ സ​മ​ര​സേ​നാ​നി​യാ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹം. അ​ദ്ദേ​ഹ​മാ​ണ് യൂ​നി​യ​ന്‍ പ്ര​വ​ര്‍ത്ത​ന​ത്തി​ന് നേ​തൃ​ത്വം കൊ​ടു​ത്തി​രു​ന്ന​ത്. ഒ​രുദി​വ​സം അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ല്‍ കോ​ണ്‍ഗ്ര​സ് പ്ര​വ​ര്‍ത്ത​ക​ര്‍ക്കു​വേ​ണ്ടി ഒ​രു ക്ലാ​സ് സം​ഘ​ടി​പ്പി​ച്ചു. ഞാ​ന​പ്പോ​ള്‍ നി​യോ​ജ​ക മ​ണ്ഡ​ലം സെ​ക്ര​ട്ട​റി​യാ​ണ്. കോ​ണ്‍ഗ്ര​സി​ലെ ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രെ സം​ഘ​ടി​പ്പി​ച്ച് ഞാ​ന്‍ യൂ​ത്ത് കോ​ണ്‍ഗ്ര​സ് ക​മ്മി​റ്റി​യു​ണ്ടാ​ക്കി​യി​രു​ന്നു. അ​വ​രും ആ ​യോ​ഗ​ത്തി​ല്‍ പ​ങ്കെ​ടു​ത്തി​രു​ന്നു.

യോ​ഗ​ത്തി​ലെ എ​ന്‍റെ പ്ര​സം​ഗം കേ​ട്ട് എ​ന്നോ​ട് ഐ.​എ​ന്‍.​ടി.​യു.​സി​യി​ലേ​ക്ക് വ​ര​ണ​മെ​ന്നു പ​റ​ഞ്ഞു. കെ. ​കു​മാ​രേ​ട്ട​ന്‍ അ​ന്ന് രാ​ത്രി നി​ല​മ്പൂ​രി​ലാ​ണ് താ​മ​സി​ച്ച​ത്. പി​റ്റേ​ന്ന് പു​ല്ല​ങ്കോ​ട് എ​സ്റ്റേ​റ്റി​ല്‍ ഐ.​എ​ന്‍.​ടി.​യു.​സി​യു​ടെ യോ​ഗ​ത്തി​ല്‍ പ്ര​സം​ഗി​ക്കാ​നു​ണ്ട് അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്. ഞാ​നും അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ കൂ​ടെ പു​ല്ല​ങ്കോ​ട് എ​സ്റ്റേ​റ്റി​ലേ​ക്ക് പോ​യി. അ​വി​ടം മു​ത​ല്‍ ഐ.​എ​ന്‍.​ടി.​യു.​സി​യു​മാ​യി ബ​ന്ധ​പ്പെ​ട്ട് പ്ര​വ​ര്‍ത്തി​ക്കാ​ന്‍ തു​ട​ങ്ങി. ഏ​റെ​ക്ക​ഴി​യാ​തെ ഐ.​എ​ന്‍.​ടി.​യു.​സി വൈ​സ് പ്ര​സി​ഡ​ന്‍റാ​യി. ഇ​ടി​വ​ണ്ണ​യി​ല്‍ ഉ​സ്സ​ന്‍ എ​ന്ന നേ​താ​വി​നും ചു​ള്ളി​യോ​ട് ഭാ​ഗ​ത്ത് കെ. ​കു​മാ​ര​നു​മാ​യി​രു​ന്നു ഐ.​എ​ന്‍.​ടി.​യു.​സി​യു​ടെ നേ​തൃ​ത്വം. ഈ ​ര​ണ്ടുപേ​രു​ടെ​യും കൂ​ടെ ഞാ​ന്‍ പ്ര​വ​ര്‍ത്തി​ച്ചു. കു​മാ​രേ​ട്ട​നാ​ണ് എ​ന്നെ ഐ.​എ​ന്‍.​ടി.​യു.​സി​യി​ലേ​ക്ക് കൊ​ണ്ടു​വ​ന്ന​ത്.

ഒ​രി​ക്ക​ല്‍ കു​മാ​രേ​ട്ട​ന് നി​ല​മ്പൂ​രി​ന​ടു​ത്തു​ള്ള ഇ​ടി​വ​ണ്ണ​യി​ല്‍വെ​ച്ച് എ.​ഐ.​ടി.​യു.​സി​ക്കാ​രു​ടെ മ​ര്‍ദ​ന​മേ​റ്റു. പ​രിക്കേ​റ്റ് അ​ദ്ദേ​ഹം കി​ട​പ്പാ​യി. എ​ണീ​ക്കാ​നൊ​ന്നും ക​ഴി​യാ​ത്ത സാ​ഹ​ച​ര്യ​മാ​യി. അ​പ്പോ​ള്‍ ഐ.​എ​ന്‍.​ടി.​യു.​സി പ്ര​സി​ഡ​ന്‍റ് സ്ഥാ​നം ഏ​റ്റെ​ടു​ക്കാ​ന്‍ കു​മാ​രേ​ട്ട​ന്‍ എ​ന്നോ​ട് ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടു.

തോ​ട്ടം മേ​ഖ​ല​യി​ല്‍ ര​ണ്ടു സം​ഘ​ട​ന​ക​ളു​ടെ നേ​താ​ക്ക​ളാ​യി​രു​ന്നു താ​ങ്ക​ളും കു​ഞ്ഞാ​ലി​യും. പി​ന്നീ​ട് കു​ഞ്ഞാ​ലി​ക്കെ​തി​രെ​ താ​ങ്ക​ള്‍ അ​സം​ബ്ലി​യി​ലേ​ക്ക് മ​ത്സ​രി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു...

1965ലാ​യി​രു​ന്നു കു​ഞ്ഞാ​ലി​യു​മാ​യു​ള്ള എ​ന്‍റെ മ​ത്സ​രം. ഞാ​ന്‍ തോ​റ്റു. 1963ല്‍ ​പ​ഞ്ചാ​യ​ത്ത് തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പ് ന​ട​ന്നി​രു​ന്നു. ആ ​തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​ല്‍ മു​സ്‍ലിം ലീ​ഗും ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് പാ​ര്‍ട്ടി​യും യോ​ജി​ച്ചാ​ണ് പ്ര​വ​ര്‍ത്തി​ച്ച​ത്. കോ​ണ്‍ഗ്ര​സ് ത​നി​ച്ചാ​ണ് മ​ത്സ​രി​ച്ച​ത്. അ​ന്ന് ലീ​ഗ് ശോ​ഷി​ച്ച അ​വ​സ്ഥ​യി​ലാ​ണ്. ഇ​ന്ന​ത്തെ​പ്പോ​ലെ ശ​ക്തി​യി​ല്ല. ഇ​ത്ത​ര​ത്തി​ലൊ​രു ബ​ന്ധം ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ട് ലീ​ഗു​കാ​രി​ല്‍ കു​റെ ആ​ളു​ക​ള്‍ ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് പാ​ര്‍ട്ടി​ക്കാ​ണ് വോ​ട്ട് ചെ​യ്ത​ത്. ഹ​മീ​ദ​ലി ശം​നാ​ടും കു​ഞ്ഞാ​ലി​യും ഞാ​നു​മാ​ണ് മ​ത്സ​രി​ച്ച​ത്. ഷം​നാ​ടി​ന് 162 വോ​ട്ടി​നാ​ണ് സെ​ക്യൂ​രി​റ്റി ഡെ​പ്പോ​സി​റ്റ് കി​ട്ടി​യ​ത്. ചോ​ക്കാ​ട്, കാ​ളി​കാ​വ്, ക​രു​വാ​ര​കു​ണ്ട് ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ല്‍ ലീ​ഗി​ന് സ്വാ​ധീ​ന​മു​ണ്ട്. എ​ന്നി​ട്ടും അ​ത്ര വോ​ട്ടേ കി​ട്ടി​യു​ള്ളൂ. അ​ത് കാ​ണി​ക്കു​ന്ന​ത് ലീ​ഗു​കാ​ര്‍ ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് പാ​ര്‍ട്ടി​ക്ക് വോ​ട്ടു​ചെ​യ്തു എ​ന്നാ​ണ്. 1967 വ​ന്ന​പ്പോ​ഴും അ​വ​ര്‍ ത​മ്മി​ല്‍ ധാ​ര​ണ​യാ​യി. സ​പ്ത​ക​ക്ഷി​യാ​യി. അ​പ്പോ​ഴും ഞാ​നും കു​ഞ്ഞാ​ലി​യും ത​മ്മി​ലാ​യി​രു​ന്നു മ​ത്സ​രം. ഞാ​ന്‍ വീ​ണ്ടും തോ​റ്റു. കു​ഞ്ഞാ​ലി അ​ക്കാ​ല​ത്ത് കു​റെ കേ​സു​ക​ളി​ല്‍ പ്ര​തി​യാ​യി​രു​ന്നു.

ഇ​തേ കാ​ല​ത്താ​യി​രു​ന്നി​ല്ലേ നി​ല​മ്പൂ​ര്‍ ചെ​ക്ക് പോ​സ്റ്റ് സ​മ​രം?

1967ലാ​ണ് ചെ​ക്ക് പോ​സ്റ്റ് സ​മ​രം ഉ​ണ്ടാ​യ​ത്. ഭ​യ​ങ്ക​ര​മാ​യ ഭ​ക്ഷ്യ​ക്ഷാ​മം ഉ​ണ്ടാ​യി. നി​ല​മ്പൂ​ര്‍ ഏ​രി​യ​യി​ല്‍ അ​ന്ന് നെ​ല്‍കൃ​ഷി​യു​ണ്ട്. ഇ​വി​ടെ​നി​ന്ന് പു​റ​ത്തേ​ക്ക് നെ​ല്ല് കൊ​ണ്ടു​പോ​കാ​ന്‍ ക​ഴി​യാ​തെ​യാ​യി. ച​ന്ത​ക​ളി​ലേ​ക്ക് നെ​ല്ല് കൊ​ണ്ടു​പോ​കു​ന്ന ക​ര്‍ഷ​ക​രെ ചെ​ക്ക് പോ​സ്റ്റി​ല്‍ ത​ട​യാ​ന്‍ തു​ട​ങ്ങി. മാ​ത്ര​മ​ല്ല, അ​വി​ടെ വ​ലി​യ അ​ഴി​മ​തി ന​ട​ക്കാ​നും തു​ട​ങ്ങി. അ​തി​നെ​തി​രെ കൃ​ഷി​ക്കാ​ര്‍ ഒ​ന്നി​ച്ച് അ​ണി​നി​ര​ന്നു. ഞ​ങ്ങ​ള്‍ സ​ത്യ​ഗ്ര​ഹം ന​ട​ത്തി. ചെ​ക്ക് പോ​സ്റ്റി​ന​ടു​ത്താ​യി​രു​ന്നു സ​ത്യ​ഗ്ര​ഹം. വ​ഴി ത​ട​യ​ലോ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളോ ഒ​ന്നു​മ​ല്ല. എ​ങ്കി​ലും പൊ​ലീ​സ് ഞ​ങ്ങ​ളെ അ​റ​സ്റ്റു​ചെ​യ്തു. വ​ഴി ത​ട​ഞ്ഞു, യാ​ത്ര​ക്ക് ത​ട​സ്സ​മു​ണ്ടാ​ക്കി എ​ന്നൊ​ക്കെ​യാ​യി​രു​ന്നു കേ​സ്. ഞാ​ന്‍ മം​ഗ​ലം ഗോ​പി, ബാ​വ​ക്കു​ട്ടി തു​ട​ങ്ങി അ​ഞ്ചു പേ​രെ അ​റ​സ്റ്റു​ചെ​യ്തു. ഈ ​കേ​സി​ല്‍ പെ​രി​ന്ത​ല്‍മ​ണ്ണ, മ​ഞ്ചേ​രി സ​ബ്ജ​യി​ലു​ക​ളി​ലാ​യി ഒ​രു മാ​സ​ത്തോ​ളം കി​ട​ന്നു.

സ​ഖാ​വ് കു​ഞ്ഞാ​ലി കൊ​ല്ല​പ്പെ​ട്ട​പ്പോ​ള്‍ താ​ങ്ക​ളെ​യാ​ണ് പൊ​ലീ​സ് ഒ​ന്നാം പ്ര​തി​യാ​ക്കി​യ​ത്. ഏ​റെ വി​വാ​ദ​മു​ണ്ടാ​ക്കി​യ സം​ഭ​വ​മാ​യി​രു​ന്നു എം.​എ​ല്‍.​എ ആ​യി​രു​ന്ന കു​ഞ്ഞാ​ലി​യു​ടെ മ​ര​ണ​വും താ​ങ്ക​ളു​ടെ അ​റ​സ്റ്റും...

1968 കാ​ല​ത്ത് സി.​പി.​എം ഭ​ര​ണ​മാ​ണ്. കു​ഞ്ഞാ​ലി എം.​എ​ല്‍.​എ ആ​ണ്. ചു​ള്ളി​യോ​ട്ടു​ള്ള എ​ബ്ര​ഹാം എ​ന്ന​യാ​ളു​ടെ തോ​ട്ട​ത്തി​ല്‍ അ​ക്കാ​ല​ത്ത് ചി​ല പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​യി. അ​വി​ടെ ഐ.​എ​ന്‍.​ടി.​യു.​സി യൂ​നി​യ​നാ​ണ് ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​ത്. കൂ​ലി സം​ബ​ന്ധി​ച്ചാ​യി​രു​ന്നു പ്ര​ശ്നം. ഈ ​സ​മ​യ​ത്ത് അ​ബ്ര​ഹാം മു​ത​ലാ​ളി കു​ഞ്ഞാ​ലി​യോ​ട് സ​ഹാ​യം തേ​ടി. ഇ​തേ പ്ര​ശ്നം നി​ല​നി​ല്‍ക്കെ ഐ.​എ​ന്‍.​ടി.​യു.​സി​യി​ല്‍പ്പെ​ട്ട ചി​ല തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ളെ സ​സ്പെ​ന്‍ഡ് ചെ​യ്ത​താ​യി ഓ​ര്‍ഡ​ര്‍ ഇ​റ​ക്കി. അ​വ​ര്‍ക്കു പ​ക​രം സി.​ഐ.​ടി.​യു​വി​ലു​ള്ള​വ​രെ കൊ​ണ്ടു​പോ​യി ജോ​ലി ചെ​യ്യി​ച്ചു. ഞ​ങ്ങ​ള്‍ ഇ​തി​നെ​തി​രെ ലേ​ബ​ര്‍ കോ​ട​തി​യി​ല്‍ പ​രാ​തി​കൊ​ടു​ത്തു. ഒ​രു വ​ര്‍ഷ​ത്തോ​ളം കേ​സു​മാ​യി ന​ട​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. എ​ന്നാ​ല്‍, കു​ഞ്ഞാ​ലി​യു​ടെ തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ള്‍ക്കും വി​ചാ​രി​ച്ച​പോ​ലെ എ​ബ്ര​ഹാം മു​ത​ലാ​ളി​യി​ല്‍നി​ന്ന് ആ​നു​കൂ​ല്യ​ങ്ങ​ള്‍ കി​ട്ടി​യി​ല്ല. ചു​ള്ളി​യോ​ട് പ്ര​ദേ​ശ​ത്തെ മ​റ്റെ​ല്ലാ തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ളും ഐ.​എ​ന്‍.​ടി.​യു.​സി പ്ര​വ​ര്‍ത്ത​ക​രാ​യി​രു​ന്നു. ഈ ​തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ളും കു​ഞ്ഞാ​ലി കൊ​ണ്ടു​വ​ന്ന തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ൾ രാ​ജി​വെ​ച്ച് എ​ന്‍റെ യൂ​നി​യ​നി​ല്‍ ചേ​ര്‍ന്നു. ഇ​ത് കു​ഞ്ഞാ​ലി​ക്ക് ക്ഷീ​ണ​മാ​യി. അ​ന്ന​ദ്ദേ​ഹം എം.​എ​ല്‍.​എ​കൂ​ടി​യാ​ണെ​ന്ന് ഓ​ര്‍ക്ക​ണം.

ഒ​രു ദി​വ​സം കു​റെ ആ​ളു​ക​ളെ സം​ഘ​ടി​പ്പി​ച്ച് കു​ഞ്ഞാ​ലി തോ​ട്ട​ത്തി​ല്‍ വ​ന്നു. ചെ​ല​വ് കാ​ശ് കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന ദി​വ​സ​മാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. മു​ത​ലാ​ളി​യു​ടെ വീ​ടി​ന​ടു​ത്തു​നി​ന്ന് ഞ​ങ്ങ​ളു​ടെ തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ളെ അ​ടി​ച്ചോ​ടി​ക്കാ​നാ​യി​രു​ന്നു അ​വ​ര്‍ വ​ന്ന​ത്. ഇ​ങ്ങ​നെ​യൊ​രു സം​ഘ​ര്‍ഷാ​വ​സ്ഥ ഉ​ണ്ട് എ​ന്നെ​നി​ക്ക് വി​വ​രം കി​ട്ടി. ഞാ​ന​ന്നേ​രം പു​ല്ല​ങ്കോ​ട് എ​സ്റ്റേ​റ്റി​ല്‍ ജ​ന​റ​ല്‍ ബോ​ഡി​യി​ല്‍ പ​ങ്കെ​ടു​ക്കു​ക​യാ​ണ്. വ​ലി​യ സം​ഘ​ര്‍ഷ​മാ​ണ് എ​ന്ന​റി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ള്‍ നി​ല​മ്പൂ​രി​ല്‍ വ​ന്ന് പൊ​ലീ​സി​ല്‍ വി​വ​രം പ​റ​ഞ്ഞു. അ​വ​ര് എ​ന്‍റെ കൂ​ടെ വ​രാ​ന്‍ മ​ടി​ച്ചു. അ​വ​സാ​നം നി​ര്‍ബ​ന്ധ​ത്തി​ന് വ​ഴ​ങ്ങി എ​ന്‍റെ ജീ​പ്പി​ല്‍ ര​ണ്ട് പൊ​ലീ​സു​കാ​രെ അ​യ​ച്ചു​ത​ന്നു. ചു​ള്ളി​യോ​ട്ടെ സം​ഘ​ര്‍ഷാ​വ​സ്ഥ നി​രീ​ക്ഷി​ക്കാ​നാ​യി​രു​ന്നു അ​വ​ര്‍ വ​ന്ന​ത്.

ചു​ള്ളി​യോ​ട് ഐ.​എ​ന്‍.​ടി.​യു.​സി ഓ​ഫി​സി​ലേ​ക്കാ​യി​രു​ന്നു ഞാ​ന്‍ ചെ​ന്ന​ത്. രാ​ത്രി എ​ട്ടു​മ​ണി ആ​യി​ക്കാ​ണും. ഒ​രു ചാ​യ​പ്പീ​ടി​ക​ക്ക് മു​ക​ളി​ലാ​ണ് ഓ​ഫി​സ്. ഞാ​ന​വി​ടെ എ​ത്തി​യ​പ്പോ​ള്‍ ചു​ള്ളി​യോ​ട്ടെ തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ളും കു​റ​ച്ച് കോ​ണ്‍ഗ്ര​സു​കാ​രും എ​ന്നെ കാ​ണാ​ന്‍ വ​ന്നു. കു​റെ ആ​ളു​ക​ള്‍ താ​ഴെ നി​ന്നു. അ​പ്പോ​ള്‍ ര​ണ്ടു പൊ​ലീ​സു​കാ​രും എ​ന്നോ​ടു വ​ന്നു പ​റ​ഞ്ഞു, സി​റ്റ്വേ​ഷ​ന്‍ മോ​ശ​മാ​ണ്. ഈ ​സ​മ​യ​ത്ത് കോ​ണ്‍ഗ്ര​സ് പ്ര​വ​ര്‍ത്ത​ക​ര്‍ പ്ര​ക​ട​നം ന​ട​ത്താ​ന്‍ എ​ന്നോ​ട് സ​മ്മ​തം​ചോ​ദി​ച്ചു. ഞാ​ന​വ​രെ ത​ട​ഞ്ഞു. കു​റ​ച്ചു ക​ഴി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ള്‍ കു​ഞ്ഞാ​ലി​യു​ടെ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ല്‍ സി.​ഐ.​ടി.​യു​ക്കാ​ര്‍ താ​ഴെ ബ​ഹ​ളം​വെ​ക്കാ​ന്‍ തു​ട​ങ്ങി. മു​ക​ളി​ലേ​ക്ക് വ​ന്ന് ഞ​ങ്ങ​ളെ ആ​ക്ര​മി​ക്കാ​നു​ള്ള ശ്ര​മ​മാ​യി​രു​ന്നു. അ​തി​ല്‍ ഒ​രാ​ളു​ടെ കൈ​യി​ല്‍ തോ​ക്കു​ണ്ട്. ഹോ​ട്ട​ലി​ലൂ​ടെ ക​യ​റി​യി​ട്ട് വേ​ണം മു​ക​ളി​ലേ​ക്ക് വ​രാ​ന്‍. അ​തി​നു​വേ​ണ്ടി ശ്ര​മി​ക്കു​ക​യാ​ണ്. അ​തി​നി​ട​യി​ലാ​ണ് വെ​ടി​യു​ടെ ശ​ബ്ദം. താ​ഴെ നി​ന്ന് സി.​ഐ.​ടി.​യു​ക്കാ​ര്‍ അ​ട്ട​ഹ​സി​ച്ച് വ​രി​ക​യാ​ണ​ല്ലോ. ഈ ​വെ​ടി​യൊ​ച്ച കേ​ട്ട​പ്പോ​ള്‍ സ​ത്യ​ത്തി​ല്‍ ഞാ​ന്‍ ധ​രി​ച്ച​ത് ഞ​ങ്ങ​ളു​ടെ ഭാ​ഗ​ത്തേ​ക്കാ​ണ് വെ​ടി​വെ​ച്ച​ത് എ​ന്നാ​ണ്. ആ​കെ പ​രി​ഭ്ര​മ​മാ​യി എ​ല്ലാ​വ​ര്‍ക്കും. കു​റ​ച്ച് ക​ഴി​ഞ്ഞാ​ണ് അ​റി​യു​ന്ന​ത് കു​ഞ്ഞാ​ലി​ക്കാ​ണ് വെ​ടി​യേ​റ്റ​തെ​ന്ന്. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ ജീ​പ്പി​ല്‍ ക​യ​റ്റു​ന്ന​തും ക​ണ്ടു. കു​ഞ്ഞാ​ലി​ക്ക് വെ​ടി​യേ​റ്റ വി​വ​രം അ​റി​ഞ്ഞ സി.​ഐ.​ടി.​യു​ക്കാ​ര്‍ ത​ടി​ച്ചു​കൂ​ടി. എ​ന്നെ കൊ​ല്ലാ​ന്‍ വേ​ണ്ടി കോ​ണ്‍ഗ്ര​സ് ഓ​ഫി​സി​ന് തീ​വെ​ക്കാ​നൊ​രു​ങ്ങി. മ​ണ്ണെ​ണ്ണ എ​ടു​ക്കെ​ടാ... തീ​വെ​യ്ക്ക​ടാ എ​ന്നൊ​ക്കെ പ​റ​യു​ന്ന​ത് ഞാ​ന്‍ കേ​ള്‍ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. അ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും മ​ഴ പെ​യ്തു. ആ ​മ​ഴ ര​ക്ഷ​യാ​യി. മ​ഴ പെ​യ്ത​പ്പോ​ള്‍ ഇ​വ​ര്‍ മു​ക​ളി​ലേ​ക്ക് ക​യ​റിവ​രു​ക​യാ​ണ്. ഇ​നി അ​വ​നെ കൊ​ല്ല​ണം എ​ന്നു​പ​റ​ഞ്ഞി​ട്ട്. മ​രി​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ന്ന് ഞാ​നും ഉ​റ​പ്പി​ച്ചു. കോ​ണി​യു​ടെ പ​ല​ക ച​വി​ട്ടി​യാ​ണ​ല്ലോ അ​വ​ര്‍ വ​രു​ന്ന​ത്. ആ ​സ​മ​യ​ത്ത് ഞാ​നൊ​രു വി​റ​കു​കൊ​ള്ളി​യെ​ടു​ത്ത് എ​ടു​ക്കെ​ടാ തോ​ക്ക് എ​ന്നു പ​റ​ഞ്ഞു. അ​തു കേ​ട്ട​പ്പോ​ള്‍ മു​ക​ളി​ലേ​ക്ക് ക​യ​റി വ​രു​ന്ന​വ​ര്‍ പേ​ടി​ച്ച് തി​രി​ച്ചു​പോ​യി. ഞാ​ന്‍ താ​ഴെ പോ​യി വാ​തി​ല​ട​ച്ചു. അ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും പൊ​ലീ​സെ​ത്തി. അ​ല്ലെ​ങ്കി​ല്‍ ഞാ​ന​ന്ന് മ​രി​ക്കേ​ണ്ട​താ​യി​രു​ന്നു. ഇ​താ​ണ് യ​ഥാ​ര്‍ഥ സം​ഭ​വം. അ​ന്ന​ത്തെ തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ള്‍ ഇ​പ്പോ​ഴും ജീ​വി​ച്ചി​രി​പ്പു​ണ്ട്. അ​ന്ന് സി.​ഐ.​ടി.​യു ആ​യി പി​ന്നീ​ട് ഐ.​എ​ന്‍.​ടി.​യു.​സി​യി​ലേ​ക്ക് വ​ന്ന​വ​രാ​ണ് അ​വ​രൊ​ക്കെ. അ​വ​രൊ​ക്കെ ഇ​പ്പോ​ള്‍ കോ​ണ്‍ഗ്ര​സു​കാ​രാ​ണ്. പോ​ലീ​സെ​ത്തി എ​ന്നെ അ​റ​സ്റ്റു​ചെ​യ്തു കൊ​ണ്ടു​പോ​യി. ഞ​ങ്ങ​ള്‍ ഇ​രു​പ​ത്ത​ഞ്ചോ​ളം പേ​രു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു കോ​ണ്‍ഗ്ര​സ് ഓ​ഫി​സി​ല്‍. ആ ​സ​മ​യ​ത്ത് ഉ​ള്ള​വ​രെ​യെ​ല്ലാം പ്ര​തി​യാ​ക്കി പൊ​ലീ​സ് കേ​സെ​ടു​ത്തു. ഞാ​നാ​യി​രു​ന്നു ഒ​ന്നാം പ്ര​തി.

കു​ഞ്ഞാ​ലി വ​ധ​ക്കേ​സി​ന് മു​മ്പും പൊ​തു​പ്ര​വ​ര്‍ത്ത​ക​ന്‍ എ​ന്ന നി​ല​യി​ല്‍ ജ​യി​ലി​ല്‍ കി​ട​ന്നി​ട്ടു​ണ്ട് താ​ങ്ക​ള്‍. ചെ​ക്ക് പോ​സ്റ്റ് സ​മ​ര​ത്തെ തു​ട​ര്‍ന്നും താ​ങ്ക​ള്‍ ജ​യി​ലി​ല്‍ കി​ട​ന്നു... ആ​ദ്യ​ത്തെ ജ​യി​ല്‍വാ​സം എ​പ്പോ​ഴാ​യി​രു​ന്നു?

വി​മോ​ച​ന സ​മ​ര​കാ​ല​ത്താ​യി​രു​ന്നു ആ​ദ്യ​ത്തെ ജ​യി​ല്‍വാ​സം. മ​ഞ്ചേ​രി താ​ലൂ​ക്ക് ഓ​ഫി​സ് പി​ക്ക​റ്റ് ചെ​യ്ത​തി​ന്. 15 ദി​വ​സം മ​ഞ്ചേ​രി സ​ബ്ജ​യി​ലി​ല്‍ കി​ട​ന്നു. കു​ഞ്ഞാ​ലി വ​ധ​ക്കേ​സി​ല്‍ ഒ​മ്പ​ത് മാ​സം കോ​ഴി​ക്കോ​ട് ജി​ല്ലാ ജ​യി​ലി​ല്‍. വി​ചാ​ര​ണ കാ​ല​ഘ​ട്ടം മു​ഴു​വ​ന്‍. ജാ​മ്യം നി​ഷേ​ധി​ച്ച​തി​നാ​ല്‍ കേ​സ് വി​ചാ​ര​ണ മു​ത​ല്‍ വി​ധി​പ​റ​യു​ന്ന​തു വ​രെ കി​ട​ക്കേ​ണ്ടി വ​ന്നു. വി​ധി എ​നി​ക്ക് അ​നു​കൂ​ല​മാ​യി​രു​ന്നു. എ​ന്‍റെ നി​ര​പ​രാ​ധി​ത്വം തെ​ളി​യു​ക​യും ചെ​യ്തു.

പി​ല്‍ക്കാ​ല​ത്ത് കു​ഞ്ഞാ​ലി​യു​ടെ ഭാ​ര്യ സൈ​ന​ബ താ​ങ്ക​ള്‍ക്ക് വേ​ണ്ടി വോ​ട്ട് പ്ര​ചാ​ര​ണ​ത്തി​ന് ഇ​റ​ങ്ങി​യി​രു​ന്ന​ല്ലോ...

1977ലാ​ണ് പി​ന്നീ​ട് ഞാ​ന്‍ മ​ത്സ​രി​ച്ച​ത്. അ​ന്ന് മാ​ര്‍ക്സി​സ്റ്റ് പാ​ര്‍ട്ടി​യു​ടെ സെ​യ്താ​ലി​ക്കു​ട്ടി​യാ​ണ് എ​തി​ര്‍ സ്ഥാ​നാ​ർ​ഥി. ഞാ​ന്‍ ജ​യി​ച്ചു. അ​തു​ക​ഴി​ഞ്ഞ് ഞ​ങ്ങ​ള്‍ ലെ​ഫ്റ്റ് ഡ​മോ​ക്രാ​റ്റി​ക് ഫ്ര​ണ്ടാ​യി. ആ ​സ​ന്ദ​ര്‍ഭ​ത്തി​ല്‍ ഞാ​ന്‍ പാ​ര്‍ല​മെ​ന്‍റി​ലേ​ക്ക് മ​ത്സ​രി​ച്ച് തോ​റ്റു. അ​തു​കൊ​ണ്ട് അ​സം​ബ്ലി​യി​ല്‍ മ​ത്സ​രി​ക്കാ​ന്‍ പ​റ്റി​യി​ല്ല. എ​ന്നാ​ല്‍ എ​ന്നെ മ​ന്ത്രി​യാ​ക്കി. നാ​യ​നാ​ര്‍ സ​ര്‍ക്കാ​റി​ല്‍ വ​നം-​തൊ​ഴി​ല്‍ വ​കു​പ്പു​ക​ള്‍ കൈ​കാ​ര്യം ചെ​യ്തു. ഉ​പ​തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​ല്‍ മ​ത്സ​രി​ച്ചു ജ​യി​ക്കേ​ണ്ട സാ​ഹ​ച​ര്യം വ​ന്നു. സി. ​ഹ​രി​ദാ​സാ​യി​രു​ന്നു നി​ല​മ്പൂ​രി​ല്‍നി​ന്ന് ജ​യി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്. അ​ദ്ദേ​ഹം എ​നി​ക്കു​വേ​ണ്ടി രാ​ജി​വെ​ച്ചു. ഞാ​ന്‍ മ​ത്സ​രി​ച്ചു. അ​ന്ന് മാ​ര്‍ക്സി​സ്റ്റു​കാ​ര്‍ എ​നി​ക്ക് അ​നു​കൂ​ല​മാ​യി​രു​ന്നു. അ​വ​ര്‍ എ​ന്നെ സ​ഹാ​യി​ച്ചു. അ​തി​ന്‍റെ ഭാ​ഗ​മാ​യി​രു​ന്നു കു​ഞ്ഞാ​ലി​യു​ടെ ഭാ​ര്യ എ​നി​ക്കു​വേ​ണ്ടി വോ​ട്ടു​ചോ​ദി​ച്ച് പ്ര​ചാ​ര​ണ​ത്തി​നി​റ​ങ്ങി​യ​ത്.

നെ​ഹ്റു​വി​നെ സ്നേ​ഹി​ച്ച ഒ​രാ​ളാ​യി​രു​ന്നു താ​ങ്ക​ള്‍. പി​ന്നീ​ട് എ​ങ്ങ​നെ​യാ​ണ് ഇ​ന്ദി​രാ വി​രു​ദ്ധ​നാ​യി മാ​റി​യ​ത്?

നെ​ഹ്റു​വി​നെ​യും ഇ​ന്ദി​ര​യെ​യും എ​നി​ക്ക് വ​ള​രെ ഇ​ഷ്ട​മാ​യി​രു​ന്നു. കാ​ര​ണം നെ​ഹ്റു ന​ല്ലൊ​രു സോ​ഷ്യ​ലി​സ്റ്റാ​യി​രു​ന്നു. ഞാ​ന്‍ തു​ട​ക്കം​മു​ത​ലേ സോ​ഷ്യ​ലി​സ്റ്റ് ലൈ​നി​ല്‍ ചി​ന്തി​ക്കു​ന്ന ആ​ളാ​ണ്. സി.​കെ. ഗോ​വി​ന്ദ​ന്‍ നാ​യ​രാ​ണ് എ​ന്‍റെ രാ​ഷ്ട്രീ​യ ഗു​രു എ​ന്ന് പ​റ​ഞ്ഞ​ല്ലോ. അ​ദ്ദേ​ഹം കെ.​പി.​സി.​സി പ്ര​സി​ഡ​ന്‍റാ​കു​മ്പോ​ള്‍ ഞാ​ന്‍ ആ ​ക​മ്മി​റ്റി​യി​ല്‍ അം​ഗ​മാ​ണ്. ആ ​ക​മ്മി​റ്റി​യി​ലെ പ്രാ​യം കു​റ​ഞ്ഞ മെ​ംബ​റും ഞാ​നാ​യി​രു​ന്നു. തി​ക​ഞ്ഞ സോ​ഷ്യ​ലി​സ്റ്റാ​യി​രു​ന്നു ഗോ​വി​ന്ദ​ന്‍ നാ​യ​ര്‍. അ​തോ​ടെ​യാ​ണ് എ​നി​ക്കും ഒ​രു സോ​ഷ്യ​ലി​സ്റ്റ് ലൈ​ന്‍ വ​ന്ന​ത്.

ഇ​ന്ദി​ര പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യാ​യ​പ്പോ​ള്‍ പ​റ​ഞ്ഞ​ത്, എ​ന്‍റെ ഗ​വ​ണ്‍മെ​ന്‍റി​ന്‍റെ ന​യം 'ലെ​ഫ്റ്റ് ഓ​ഫ് ദി ​സെ​ന്‍റ​ര്‍' എ​ന്നാ​ണ്. എ​ന്നെ ആ​ക​ര്‍ഷി​ച്ച ഘ​ട​കം അ​താ​യി​രു​ന്നു. സെ​ന്‍റ​റി​ല്‍നി​ന്ന് ഇ​ട​ത്തോ​ട്ടു​ള്ള ന​യ​മാ​ണ് സ്വീ​ക​രി​ക്കു​ക എ​ന്നാ​ണ​ല്ലോ ഇ​ന്ദി​ര പ​റ​ഞ്ഞ​ത്. അ​തി​ല്‍ പ​ല കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളും ഇ​ന്ദി​ര പ്രാ​വ​ര്‍ത്തി​ക​മാ​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. പ​ക്ഷേ, 1977ലെ ​തോ​ല്‍വി വ​ന്ന സ​മ​യ​ത്ത് എ​നി​ക്ക് അ​വ​രോ​ട് വ്യ​ക്തി​പ​ര​മാ​യി വി​രോ​ധ​മൊ​ന്നും ഇ​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. ന​മ്മ​ള്‍ ഉ​ദ്ദേ​ശി​ച്ച ഒ​രു സോ​ഷ്യ​ലി​സ്റ്റ് ലൈ​ന്‍ ഇ​ന്ത്യ​യി​ല്‍ കൊ​ണ്ടു​വ​രാ​ന്‍ ഇ​നി സാ​ധ്യ​മ​ല്ല എ​ന്ന ബോ​ധം എ​ന്നി​ലു​ണ്ടാ​യി. അ​പ്പോ​ള്‍ എ​നി​ക്ക് തോ​ന്നി​യ​താ​ണ് ഒ​രു ലെ​ഫ്റ്റ് ഡ​മോ​ക്രാ​റ്റി​ക് ഫ്ര​ണ്ട് വേ​ണം എ​ന്ന്. അ​ക്കാ​ല​ത്ത് സി.​പി.​ഐ​യു​മാ​യി എ​നി​ക്ക് ന​ല്ല അ​ടു​പ്പ​മാ​ണ്. അ​വ​രു​ടേ​ത് ഒ​രു ലെ​ഫ്റ്റ് ആ​ൻ​ഡ് ഡ​മോ​ക്രാ​റ്റി​ക് ഫ്ര​ണ്ട് ആ​ണ്. ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ സോ​ഷ്യ​ലി​സ്റ്റു​കാ​രും ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ്കാ​രും കോ​ണ്‍ഗ്ര​സി​ലെ സോ​ഷ്യ​ലി​സ്റ്റ് ചി​ന്താ​ഗ​തി​ക്കാ​രും എ​ല്ലാ​വ​രും​കൂ​ടി അ​ണി​നി​ര​ന്ന് ഒ​രു ഗ​വ​ണ്‍മെ​ന്‍റ് ഇ​ന്ത്യ​യി​ല്‍ ഉ​ണ്ടാ​ക​ണം. അ​തൊ​രു ഒ​രു ലെ​ഫ്റ്റ് ആ​ൻ​ഡ് ഡ​മോ​ക്രാ​റ്റി​ക് ഫ്ര​ണ്ട് ആ​ക​ണം. അ​തി​ന് സാ​ധ്യ​ത​യു​ണ്ട് എ​ന്ന ചി​ന്ത. അ​തി​ന് ഇ​വ​രൊ​ക്കെ വേ​ണം എ​ന്നൊ​രു ഫീ​ലി​ങ്. ആ ​ചി​ന്താ​ഗ​തി​യാ​ണ് യ​ഥാ​ർ​ഥ​ത്തി​ല്‍ ഇ​ന്ദി​ര ഗാ​ന്ധി​യു​ടെ എ​തി​ര്‍ഭാ​ഗ​ത്ത് നി​ല്‍ക്കാ​ന്‍ കാ​ര​ണ​മാ​യ​ത്.

വ​ള​രെ പ്ര​തീ​ക്ഷ​യോ​ടെ രൂ​പ​വ​ത്ക​രി​ച്ച ലെ​ഫ്റ്റ് ആ​ൻ​ഡ് ഡ​മോ​ക്രാ​റ്റി​ക് ഫ്ര​ണ്ടി​നെ പി​ന്നീ​ട് ഉ​പേ​ക്ഷി​ക്കാ​ന്‍ കാ​ര​ണ​മെ​ന്താ​യി​രു​ന്നു?

അ​തൊ​രി​ക്ക​ലും ഇ​ന്ത്യ​യി​ല്‍ പ്രാ​യോ​ഗി​ക​മ​ല്ല എ​ന്ന് ബോ​ധ്യ​മാ​യ​പ്പോ​ഴാ​ണ് ഉ​പേ​ക്ഷി​ച്ച​ത്. ഞ​ങ്ങ​ളൊ​ക്കെ മ​ന്ത്രി​സ്ഥാ​ന​ങ്ങ​ള്‍ രാ​ജി​വെ​ച്ചാ​ണ് ഇ​റ​ങ്ങി​പ്പോ​ന്ന​ത്. സി.​പി.​ഐ​യു​ടെ ന​യം അ​ന്നും ഇ​ന്നു​മെ​ല്ലാം അ​വ​സ​ര​വാ​ദ​പ​ര​മാ​ണ്. ന​മ്മ​ള്‍ കാ​ണു​ന്ന ഇ​ട​ത് ചി​ന്താ​ഗ​തി​യൊ​ന്നും അ​വ​രെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ചി​ട​ത്തോ​ള​മി​ല്ല. ഇ​ന്ത്യ​യി​ല്‍ ഇ​തി​നൊ​രു സ്കോ​പ്പും ഇ​ല്ല. അ​തി​ന് ഇ​ന്ദി​രാ ഗാ​ന്ധി​ക്കേ ക​ഴി​യൂ എ​ന്ന് 1980ലെ ​പാ​ര്‍ല​മെ​ന്‍റ് തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പ് തെ​ളി​യി​ച്ചു. അ​തു​കൊ​ണ്ട് ഞാ​ന​ട​ക്ക​മു​ള്ള ഞ​ങ്ങ​ളു​ടെ പാ​ര്‍ട്ടി​യി​ലെ പ​ല​രും ലെ​ഫ്റ്റ് ആ​ൻ​ഡ് ഡ​മോ​ക്രാ​റ്റി​ക് ഫ്ര​ണ്ട് കൂ​ട്ടു​കെ​ട്ട് ഉ​പേ​ക്ഷി​ച്ചു. വ​ര്‍ഗീ​യ​ത​ക്ക് എ​തി​രെ​യും സോ​ഷ്യ​ലി​സ്റ്റ് ചി​ന്താ​ഗ​തി​യി​ലും ഒ​രു ഗ​വ​ണ്‍മെ​ന്‍റ് ഉ​ണ്ടാ​ക്കാ​ന്‍ കോ​ണ്‍ഗ്ര​സി​ന​ല്ലാ​തെ സാ​ധ്യ​മ​ല്ല എ​ന്ന തോ​ന്ന​ലാ​ണ് കോ​ണ്‍ഗ്ര​സി​ലേ​ക്ക് തി​രി​ച്ചു​വ​രാ​നു​ണ്ടാ​യ കാ​ര​ണം.

അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ​യെ എ​ങ്ങ​നെ​യാ​ണ് താ​ങ്ക​ള്‍ ക​ണ്ട​ത്? അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ​യെ വി​മ​ര്‍ശി​ച്ച് പ്ര​സം​ഗി​ക്കു​ക​യും മ​റ്റും ചെ​യ്തി​രു​ന്ന​ല്ലോ.

അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ​യി​ല്‍ എ​നി​ക്ക് പൂ​ര്‍ണ​മാ​യും യോ​ജി​പ്പ് ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. എ​ന്നാ​ല്‍, ചി​ല മേ​ഖ​ല​യി​ല്‍ അ​തു​കൊ​ണ്ട് ഞാ​ന്‍ പ്ര​യോ​ജ​നം ക​ണ്ടി​രു​ന്നു. അ​തേ​സ​മ​യം ത​ന്നെ ചി​ല മേ​ഖ​ല​ക​ളി​ല്‍ ചി​ല ചെ​യ്തി​ക​ള്‍ ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അ​താ​യ​ത് അ​ധി​കാ​ര ദു​ര്‍വി​നി​യോ​ഗം ചി​ല​ര്‍ ന​ട​ത്തി​യി​രു​ന്നു. അ​തി​നോ​ട് എ​നി​ക്ക് എ​തി​ര്‍പ്പു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അ​ത് ഞാ​ന്‍ പ​റ​യു​ക​യും ചെ​യ്തി​രു​ന്നു.

മ​ല​പ്പു​റം ജി​ല്ല രൂ​പ​വ​ത്ക​ര​ണ​ത്തെ എ​തി​ര്‍ത്ത ഒ​രാ​ളാ​യി​രു​ന്നു താ​ങ്ക​ള്‍. ജി​ല്ല രൂ​പ​വ​ത്ക​ര​ണ​ത്തി​നെ​തി​രെ പ​ദ​യാ​ത്ര​യും ന​ട​ത്തി. എ​ന്തു​കൊ​ണ്ടാ​ണ് മ​ല​പ്പു​റം ജി​ല്ല വേ​ണ്ട എ​ന്ന നി​ല​പാ​ട് എ​ടു​ത്ത​ത്?

ഞാ​ന്‍ മാ​ത്ര​മാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല അ​ങ്ങ​നെ നി​ല​പാ​ട് എ​ടു​ത്ത​ത്, മൊ​യ്തു മൗ​ല​വി അ​ട​ക്ക​മു​ള്ള​വ​ര്‍ ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഒ​രു പ്ര​ത്യേ​ക സാ​ഹ​ച​ര്യ​ത്തി​ലേ​ക്ക്, ഒ​രു പ്ര​ദേ​ശ​ത്തി​ന്‍റെ വി​ക​സ​ന​മോ മ​റ്റോ ആ​യി​രു​ന്നി​ല്ല – ഏ​തെ​ങ്കി​ലും ഒ​രു വി​ഭാ​ഗ​ത്തി​ന്‍റെ ആ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​ന് വേ​ണ്ടി​യു​ള്ള​താ​ണ് ആ ​വി​ഭ​ജ​ന​മെ​ന്ന് ഒ​രു തോ​ന്ന​ല്‍ ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അ​തു​കൊ​ണ്ടാ​ണ് എ​തി​ര്‍ത്ത​ത്. ന​മ്മു​ടെ സെ​ക്കു​ല​റി​സ കാ​ഴ്ച​പ്പാ​ടു​മാ​യി മ​ല​പ്പു​റം ജി​ല്ല രൂ​പ​വ​ത്ക​ര​ണം യോ​ജി​ച്ചു​പോ​കി​ല്ല എ​ന്നൊ​രു ചി​ന്ത​യും ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഈ ​ചി​ന്താ​ഗ​തി എ​നി​ക്ക് മാ​ത്ര​മ​ല്ല മ​ല​ബാ​റി​ലെ ധാ​രാ​ളം കോ​ണ്‍ഗ്ര​സു​കാ​ര്‍ക്ക് ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അ​തി​ന്‍റെ നേ​തൃ​ത്വം മൊ​യ്തു മൗ​ല​വി​ക്കാ​യി​രു​ന്നു. മൊ​യ്തു മൗ​ല​വി​യും അ​ന്ന​ത്തെ ജി​ല്ലാ കോ​ണ്‍ഗ്ര​സും മ​ല​പ്പു​റം ജി​ല്ല രൂ​പ​വ​ത്ക​ര​ണ​ത്തി​ന് എ​തി​രാ​യി​രു​ന്നു. മാ​ത്ര​മ​ല്ല, വി​ക​സ​ന​ത്തി​ന് വേ​ണ്ട​ത് ഒ​രു ​െഡ​വ​ല​പ്മെ​ന്റ് അ​തോ​റി​റ്റി​യാ​യി​രി​ക്കും എ​ന്ന കാ​ഴ്ച​പ്പാ​ടും ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. മു​സ്‍ലിം​ക​ള്‍ മെ​യി​ന്‍സ്ട്രീ​മി​ല്‍നി​ന്ന് മാ​റി​പ്പോ​കു​ന്ന അ​വ​സ്ഥ ഉ​ണ്ടാ​കു​മോ എ​ന്ന ഭ​യ​വും ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അ​ത് ഞാ​ന്‍ ഇ​പ്പോ​ള്‍ മ​റ​ച്ചു​വെ​ച്ചി​ട്ട് കാ​ര്യ​മൊ​ന്നു​മി​ല്ല.

1985ലെ ​ശാ​ബാ​നു കേ​സി​ല്‍ ഇ​ട​പെ​ട്ട് സം​സാ​രി​ച്ച​തി​ന് താ​ങ്ക​ളെ ശ​രീ​അ​ത്ത് വി​രു​ദ്ധ​ന്‍ എ​ന്നാ​ണ് വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ച്ച​ത്. രാ​ജീ​വ് ഗാ​ന്ധി​പോ​ലും ശ​രീ​അ​ത്തി​ന് അ​നു​കൂ​ല​മാ​യി​രു​ന്നു. പ​ക്ഷേ, താ​ങ്ക​ള്‍ എ​തി​ര്‍ക്കു​ക​യാ​ണ് ഉ​ണ്ടാ​യ​ത്...

രാ​ജീ​വ് ഗാ​ന്ധി അ​നു​കൂ​ലി​ച്ചെ​ങ്കി​ലും എ​ന്‍റെ വാ​ദം ശ​രി​യാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​സ്‍ലാ​മി​ല്‍ പ​റ​ഞ്ഞ രൂ​പ​ത്തി​ല​ല്ല വി​വാ​ഹ​മോ​ച​ന​വും വി​വാ​ഹ​വു​മൊ​ന്നും ന​ട​ക്കു​ന്ന​ത്. എ​ന്നു​മാ​ത്ര​മ​ല്ല, സ​മൂ​ഹ​ത്തി​ലെ പാ​വ​പ്പെ​ട്ട ആ​ളു​ക​ളെ ഒ​രു​ത​ര​ത്തി​ല്‍ ചൂ​ഷ​ണം ചെ​യ്യ​ലാ​യി​രു​ന്നു ഇ​തൊ​ക്കെ. അ​തു​കാ​ര​ണം ധാ​രാ​ളം കു​ടും​ബ​ങ്ങ​ള്‍, പാ​വ​പ്പെ​ട്ട പെ​ണ്‍കു​ട്ടി​ക​ള്‍ ക​ഷ്ട​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു. അ​തു​കൊ​ണ്ടാ​ണ് ഞാ​ന്‍ എ​തി​ര്‍ത്ത​ത്. എ​ന്നു​മാ​ത്ര​മ​ല്ല, സി.​ആ​ര്‍.​പി.​എ​ല്‍ ആ​ക്ട് ഇ​ത്ത​ര​ത്തി​ലു​ള്ള സ്ത്രീ​ക​ളെ സം​ര​ക്ഷി​ക്കു​ന്ന​തി​നാ​ണ് ഇ​ന്ദി​ര ഗാ​ന്ധി കൊ​ണ്ടു​വ​ന്ന​ത്. അ​ത് 12 വ​ര്‍ഷം ന​മ്മു​ടെ രാ​ജ്യ​ത്ത് നി​ല​നി​ന്ന​ശേ​ഷം ഒ​രു ശാ​ബാ​നു​വി​ന്‍റെ പേ​രി​ല്‍ എ​തി​രാ​യി​നി​ന്ന​ത് ശ​രി​യ​ല്ല. ഇ​ന്ന് ന​ട​ക്കു​ന്ന വി​വാ​ഹ​മോ​ച​ന​ങ്ങ​ള്‍, ഇ​സ്‍ലാ​മി​ക​മാ​യും തെ​റ്റാ​ണ്. മാ​ത്ര​മ​ല്ല, സാ​മൂ​ഹി​ക​മാ​യ പി​ന്നാ​ക്കാ​വ​സ്ഥ ഒ​രു​വി​ഭാ​ഗ​ത്തി​ല്‍ ഉ​ണ്ടാ​ക്കു​ക​യാ​ണ്. അ​ത് ശ​രി​യ​ല്ല, ഇ​താ​യി​രു​ന്നു എ​ന്‍റെ അ​ഭി​പ്രാ​യം. പ​ക്ഷേ, രാ​ജീ​വ് ഗാ​ന്ധി ഈ ​വി​ഷ​യം വ​ള​രെ സ​മ​ര്‍ഥ​മാ​യി കൈ​കാ​ര്യം ചെ​യ്തു. പ​ല മു​സ്‍ലിം രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലും ഇ​ത്ത​ര​ത്തി​ല്‍ വി​വാ​ഹ​മോ​ച​നം ചെ​യ്താ​ൽ മ​ത്താ​അ് (ജീ​വ​നാം​ശം) കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന രീ​തി ഉ​ണ്ടെ​ന്ന് അ​ദ്ദേ​ഹം പ​റ​ഞ്ഞു. ഇ​ത് എ​തി​ര്‍പ്പു​കാ​ര്‍ പ്ര​തീ​ക്ഷി​ച്ചി​രു​ന്നി​ല്ല. പ​ല മു​സ്‍ലിം രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലും മ​ത്താ​അ് നി​യ​മ​നി​ർ​മാ​ണം ന​ട​ത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ട്. ക​ഴി​വ​നു​സ​രി​ച്ച് ജീ​വ​നാം​ശം ന​ല്‍ക​ണ​മെ​ന്ന നി​യ​മം രാ​ജീ​വ് ഗാ​ന്ധി ന​ട​ത്തി. അ​ത് മു​സ്‍ലിം സ്ത്രീ​ക​ള്‍ക്ക് വ​ള​രെ പ്ര​യോ​ജ​നം ചെ​യ്തു. നൂ​റോ നൂ​റ്റി അ​മ്പ​തോ ഇ​രു​നൂ​റോ രൂ​പ കി​ട്ടേ​ണ്ട സ്ഥാ​ന​ത്ത് വ​ലി​യൊ​രു സം​ഖ്യ ഒ​ന്നി​ച്ച് ല​ഭി​ക്കു​ക​യാ​ണ്. ഈ ​സം​ഖ്യ ബാ​ങ്കി​ലി​ട്ടാ​ല്‍ത​ന്നെ ഇ​തി​നേ​ക്കാ​ള്‍ തു​ക കി​ട്ടും. അ​ദ്ദേ​ഹം മു​സ്‍ലിം വി​കാ​ര​ത്തെ മാ​നി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. എ​ന്നാ​ല്‍, സ്ത്രീ​ക​ളെ സം​ര​ക്ഷി​ക്കാ​ന്‍ മ​ത്താ​അ് ന​ട​പ്പാ​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. യ​ഥാ​ർ​ഥ​ത്തി​ല്‍ ഇ​വി​ടെ തോ​റ്റ​ത് ഞാ​ന​ല്ല, എ​ന്നെ എ​തി​ര്‍ത്ത മ​ത​മൗ​ലി​ക​വാ​ദി​ക​ള്‍ത​ന്നെ​യാ​ണ്. അ​ത് കാ​ലം തെ​ളി​യി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു.

മ​ല​പ്പു​റം ജി​ല്ല രൂ​പ​വ​ത്ക​ര​ണ​ത്തെ ഇ​പ്പോ​ള്‍ പോ​സി​റ്റി​വാ​യി, ന​ല്ല​താ​യി കാ​ണു​ന്നു​ണ്ടോ?

മ​ല​പ്പു​റം ജി​ല്ല രൂ​പ​വ​ത്ക​ര​ണം​കൊ​ണ്ട് ഞ​ങ്ങ​ള്‍ ഭ​യ​പ്പെ​ട്ട പോ​ലെ ഒ​രു ദോ​ഷം ഉ​ണ്ടാ​യി​ട്ടി​ല്ല എ​ന്ന​ത് സ​ത്യ​മാ​ണ്. അ​ത് ഞാ​ന്‍ സ​മ്മ​തി​ക്കു​ന്നു.

അ​റ​ബിഭാ​ഷാ സ​മ​ര​ത്തി​ല്‍ മു​സ്‍ലിം ലീ​ഗ് പ്ര​വ​ര്‍ത്ത​ക​രാ​യ മ​ജീ​ദ്, റ​ഹ്മാ​ന്‍, കു​ഞ്ഞി​പ്പ എ​ന്നീ മൂ​ന്ന് ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​ര്‍ വെ​ടി​വെ​പ്പി​ല്‍ കൊ​ല്ല​പ്പെ​ടു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. ആ ​വെ​ടി​വെ​പ്പി​നെ ന്യാ​യീ​ക​രി​ക്കും​വി​ധം ഒ​രു പ്ര​സ്താ​വ​ന താ​ങ്ക​ള്‍ ന​ട​ത്തി​യ​തും വി​വാ​ദ​മാ​യി​രു​ന്നു. വെ​ടി​വെ​ച്ചി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ല്‍ അ​വ​ര്‍ ക​ല​ക്ട​റേ​റ്റ് ത​ക​ര്‍ക്കു​മെ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു പ​റ​ഞ്ഞ​ത്.

അ​ന്ന് ഞാ​ന്‍ മ​ന്ത്രി​യാ​ണ്. അ​ന്ന​ത്തെ പൊ​ലീ​സ് റി​പ്പോ​ര്‍ട്ടാ​ണ് ഞാ​ന്‍ പ​റ​ഞ്ഞ​ത്. ടി.​കെ. രാ​മ​കൃ​ഷ്ണ​നാ​ണ് ആ​ഭ്യ​ന്ത​ര​മ​ന്ത്രി. അ​ദ്ദേ​ഹം കാ​ബി​ന​റ്റി​ല്‍ പ​റ​ഞ്ഞ​തും അ​തു​ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു.

തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പ് സ​മ​യ​ത്ത് താ​ങ്ക​ള്‍ക്കെ​തി​രെ അ​ടി​യൊ​ഴു​ക്കു​ക​ള്‍ ഉ​ണ്ടാ​വാ​റു​ണ്ട്. വി​ജ​യം​പോ​ലും അ​നി​ശ്ചി​ത​ത്വത്തി​ലാ​ണ് എ​ന്ന രീ​തി​യി​ല്‍ പ്ര​ചാ​ര​ണം ഉ​ണ്ടാ​വാ​റു​ണ്ട്. എ​ന്നാ​ല്‍, എ​ല്ലാ ത​വ​ണ​യും അ​തെ​ല്ലാം ത​ക​ര്‍ത്ത് താ​ങ്ക​ള്‍ ജ​യി​ച്ചു​വ​രു​ക​യും ചെ​യ്യും. എ​ന്താ​ണ് ഇ​തി​ലെ മാ​ജി​ക്?

മാ​ജി​ക്കൊ​ന്നു​മി​ല്ല. വ​ര്‍ഗീ​യ​ത​യി​ലും മ​റ്റും ജ​ന​ങ്ങ​ള്‍ വീ​ഴി​ല്ല. എ​ന്നു​മാ​ത്ര​മ​ല്ല, എ​ല്ലാ വി​ഭാ​ഗ​ത്തി​ന്‍റെ​യും വോ​ട്ടു​ക​ള്‍ എ​നി​ക്ക് കി​ട്ടാ​റു​ണ്ട്. ഹി​ന്ദു​ക്ക​ളും ക്രി​സ്ത്യാ​നി​ക​ളും മു​സ്‍ലിം​ക​ളു​മെ​ല്ലാം എ​നി​ക്ക് വോ​ട്ടു​ചെ​യ്യു​ന്നു. സെ​ക്കു​ല​ര്‍ നി​ല​പാ​ട് എ​ടു​ക്കു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ട് വോ​ട്ടി​ന്‍റെ കാ​ര്യ​ത്തി​ല്‍ ഒ​രു ന​ഷ്ട​വും എ​നി​ക്ക് സം​ഭ​വി​ക്കാ​റി​ല്ല. മാ​ത്ര​മ​ല്ല, സെ​ക്കു​ല​ര്‍ സ​മീ​പ​ന​ത്തെ എ​ല്ലാ​വ​രും സ്വാ​ഗ​തം ചെ​യ്യു​ന്നു എ​ന്ന​താ​ണ് എ​ന്‍റെ വി​ജ​യം കാ​ണി​ക്കു​ന്ന​ത്. കു​റ​ച്ചു​പേ​ര്‍ എ​തി​ര്‍ക്കാ​റു​ണ്ട് എ​ന്ന​ത് സ​ത്യ​മാ​ണ്. പി.​ഡി.​പി​യും ജ​മാ​അ​ത്തെ ഇ​സ്‍ലാ​മി​യും എ​ല്ലാ കാ​ല​ത്തും എ​തി​ര്‍ക്കാ​റു​ണ്ട്. പൊ​തു​വാ​യി പ​റ​ഞ്ഞാ​ല്‍ ലീ​ഗ് സ​ഹാ​യി​ക്കാ​റു​ണ്ട്. ലീ​ഗ് നി​ല്‍ക്കു​ന്ന സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളി​ല്‍ ഞ​ങ്ങ​ളു​ടെ ആ​ളു​ക​ളും സ​ഹാ​യി​ക്കാ​റു​ണ്ട്. ഒ​റ്റ​പ്പെ​ട്ട് ചി​ല ലീ​ഗു​കാ​രും എ​ന്നെ എ​തി​ര്‍ക്കാ​റു​ണ്ട്.

മു​സ്‍ലിം സ​മു​ദാ​യ​ത്തി​ല്‍ കാ​ന്ത​പു​രം ഗ്രൂ​പ്പി​നോ​ട് പ്ര​ത്യേ​ക താ​ല്‍പ​ര്യം കാ​ണി​ക്കാ​റു​ണ്ട് താ​ങ്ക​ള്‍. എ​ല്ലാ കാ​ല​ത്തും യു.​ഡി.​എ​ഫ് വി​രു​ദ്ധ നി​ല​പാ​ടെ​ടു​ക്കു​ന്ന ഒ​രു സം​ഘ​ട​ന​യോ​ട് എ​ന്തു​കൊ​ണ്ടാ​ണ് അ​ടു​പ്പം കാ​ണി​ക്കു​ന്ന​ത്?

എ​ല്ലാ​വ​രോ​ടും തു​ല്യ അ​ക​ലം പാ​ലി​ക്കു​ന്ന ആ​ളാ​ണ് ഞാ​ന്‍. എ​ല്ലാ​വ​രെ​യും ഞാ​ന്‍ അം​ഗീ​ക​രി​ക്കും. എ​നി​ക്ക് പ്ര​ത്യേ​ക വി​ഭാ​ഗ​ത്തോ​ട് വി​രോ​ധ​മി​ല്ല. എ​ല്ലാ​വ​രെ​യും ഒ​രു​പോ​ലെ കാ​ണു​ന്ന ആ​ളാ​ണ് ഞാ​ന്‍. സ​മു​ദാ​യ സം​ഘ​ട​ന​ക​ളെ​ല്ലാം യോ​ജി​ച്ച് പോ​രു​ന്ന​താ​ണ് ന​ല്ല​ത് എ​ന്നാ​ണ് എ​ന്‍റെ അ​ഭി​പ്രാ​യം. സു​ന്നി​ക​ള്‍ ര​ണ്ട് വി​ഭാ​ഗ​മു​ണ്ട്. മു​ജാ​ഹി​ദു​ക​ളി​ലും പ​ല വി​ഭാ​ഗ​മു​ണ്ട്. അ​വ​രെ​ല്ലാം യോ​ജി​ക്കു​ന്ന​ത് ന​ല്ല​താ​ണ്. അ​തു​പോ​ലെ ക്രി​സ്ത്യ​ന്‍ വി​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ലും ഇ​തു​പോ​ലെ വേ​റി​ട്ട് പ്ര​വ​ര്‍ത്തി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. അ​വ​രും ഒ​ന്നി​ച്ചു​നി​ല്‍ക്ക​ണം. എ​ല്ലാ​വ​രു​ടെ​യും ക്ഷ​ണം ഞാ​ന്‍ സ്വീ​ക​രി​ക്കാ​റു​ണ്ട്. ജ​മാ​അ​ത്തെ ഇ​സ്‍ലാ​മി​യു​ടെ പ​രി​പാ​ടി​ക​ള്‍ക്ക് പോ​കാ​റി​ല്ല. അ​തൊ​രു മ​ത​സം​ഘ​ട​ന​യ​ല്ല, രാ​ഷ്ട്രീ​യ പാ​ര്‍ട്ടി​യാ​ണെ​ന്നാ​ണ് എ​ന്‍റെ അ​ഭി​പ്രാ​യം. പി.​ഡി.​പി വി​ളി​ച്ചാ​ലും പോ​കി​ല്ല.

കോ​ണ്‍ഗ്ര​സി​ല്‍ വ​ള​രെ സീ​നി​യ​റാ​യ നേ​താ​വാ​ണ് ആ​ര്യാ​ട​ന്‍ മു​ഹ​മ്മ​ദ്. താ​ങ്ക​ള്‍ക്കു​ശേ​ഷ​മാ​ണ് ഇ​പ്പോ​ഴ​ത്തെ ഇ​ന്ത്യ​ന്‍ പ്ര​തി​രോ​ധ​മ​ന്ത്രി​വ​രെ​യാ​യ എ.​കെ. ആ​ന്‍റ​ണി​പോ​ലും കോ​ണ്‍ഗ്ര​സി​ല്‍ വ​രു​ന്ന​ത്. പ​ക്ഷേ, മ​ന്ത്രി സ്ഥാ​ന​ത്തി​ന​പ്പു​റം എ.​ഐ.​സി.​സി സെ​ക്ര​ട്ട​റി​പോ​ലെ​യു​ള്ള ഉ​ന്ന​ത​മാ​യ സ്ഥാ​നം ല​ഭി​ച്ചി​ല്ല. കെ.​പി.​സി.​സി പ്ര​സി​ഡ​ന്‍റ് സ്ഥാ​ന​ത്തേ​ക്കും പ​രി​ഗ​ണി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ല്ല. ചി​ല പ്ര​ത്യേ​ക സ​മു​ദാ​യ​ങ്ങ​ളെ കോ​ണ്‍ഗ്ര​സ് പ്രീ​ണി​പ്പി​ക്കാ​റു​ണ്ടെ​ന്ന​ത് തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​ലും ച​ര്‍ച്ച​യാ​യി​രു​ന്നു. മു​സ്‍ലിം സ​മു​ദാ​യാം​ഗ​മാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടാ​ണോ താ​ങ്ക​ള്‍ ത​ഴ​യ​പ്പെ​ട്ട​ത്?

ഒ​രി​ക്ക​ലു​മ​ല്ല. അ​ര്‍ഹി​ക്കു​ന്ന​തി​നേ​ക്കാ​ള്‍ കൂ​ടു​ത​ല്‍ പാ​ര്‍ട്ടി എ​നി​ക്ക് ത​ന്നു എ​ന്ന് വി​ശ്വ​സി​ക്കാ​നാ​ണ് എ​നി​ക്ക് ഇ​ഷ്ടം. 11 വ​ര്‍ഷം ഞാ​ന്‍ ഡി.​സി.​സി പ്ര​സി​ഡ​ന്‍റാ​യി. 14 വ​ര്‍ഷം കെ.​പി.​സി.​സി ജ​ന​റ​ല്‍ സെ​ക്ര​ട്ട​റി​യാ​യി. എ​ട്ടു പ്രാ​വ​ശ്യം അ​സം​ബ്ലി​യി​ലേ​ക്ക് ജ​യി​ച്ചു. നാ​ലു ത​വ​ണ മ​ന്ത്രി​യാ​യി. ഇ​ങ്ങ​നെ​യൊ​ക്കെ ചു​രു​ക്കം പേ​ര്‍ക്കേ അം​ഗീ​കാ​രം കി​ട്ടി​യി​ട്ടു​ള്ളൂ.

എ.​കെ. ആ​ന്‍റ​ണി കെ.​എ​സ്.​യു പ്ര​സി​ഡ​ന്‍റാ​യി​രു​ന്ന​പ്പോ​ള്‍ താ​ങ്ക​ള്‍ കോ​ഴി​ക്കോ​ട് ഡി.​സി.​സി സെ​ക്ര​ട്ട​റി​യാ​ണ്. അ​ന്നു മു​ത​ല്‍ തു​ട​ങ്ങി​യ ബ​ന്ധ​മാ​ണ് ആ​ന്‍റ​ണി​യു​മാ​യി. ആ​ന്‍റ​ണി​യോ​ടൊ​പ്പം കോ​ണ്‍ഗ്ര​സ് വി​ട്ടു​പോ​യി​ട്ടു​മു​ണ്ട്...

തു​ട​ക്കം മു​ത​ലേ ന​ല്ലൊ​രു ബ​ന്ധം ആ​ന്‍റ​ണി​യു​മാ​യി എ​നി​ക്കു​ണ്ട്. ഞാ​ന്‍ കോ​ഴി​ക്കോ​ട് ഡി.​സി.​സി സെ​ക്ര​ട്ട​റി​യാ​യി​രു​ന്ന കാ​ല​ത്ത് ആ​ന്‍റ​ണി കെ.​എ​സ്.​യു പ്ര​സി​ഡ​ന്‍റാ​ണ്. അ​ന്നേ ആ​ന്‍റ​ണി​യും ഉ​മ്മ​ന്‍ ചാ​ണ്ടി​യും കോ​ഴി​ക്കോ​ട്ടു വ​ന്നാ​ല്‍ അ​വ​ര്‍ക്കു വേ​ണ്ട സൗ​ക​ര്യ​ങ്ങ​ള്‍ ചെ​യ്തു കൊ​ടു​ക്കും. പ​ണ്ടു മു​ത​ലേ ഈ ​ര​ണ്ടു പേ​രെ കു​റി​ച്ചും എ​നി​ക്ക് ന​ല്ല മ​തി​പ്പാ​ണ്. ഒ​രി​ക്ക​ല്‍ ഞാ​നും അ​ന്ന​ത്തെ ഡി.​സി.​സി പ്ര​സി​ഡ​ന്‍റാ​യി​രു​ന്ന കെ. ​ഗോ​പാ​ല​നും 'മാ​തൃ​ഭൂ​മി'​യി​ല്‍ പോ​യി വി.​എം. നാ​യ​രെ ക​ണ്ടു. അ​ന്ന് വി.​എം. നാ​യ​ര്‍ ഞ​ങ്ങ​ളോ​ട് ഒ​രു കാ​ര്യം പ​റ​ഞ്ഞു, വ​രു​ന്ന 10 വ​ര്‍ഷ​ത്തി​നു​ള്ളി​ല്‍ ആ​ന്‍റ​ണി മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി​യും ഉ​മ്മ​ന്‍ ചാ​ണ്ടി ആ​ഭ്യ​ന്ത​ര മ​ന്ത്രി​യും ആ​കും എ​ന്ന്. അ​വ​രു​ടെ കൈ​ക​ളി​ലേ​ക്കാ​ണ് കേ​ര​ളം പോ​കു​ന്ന​ത്. വ​ള​രെ ത​ലമു​തി​ര്‍ന്ന നേ​താ​വാ​ണ് വി.​എം. നാ​യ​ര്‍ എ​ന്നോ​ര്‍ക്ക​ണം. അ​ത് പു​ല​രു​ന്ന​തും പി​ന്നീ​ട് ക​ണ്ടു.

ഇ​ട​ക്കാ​ല​ത്ത് ആ​ന്‍റ​ണി​യു​മാ​യു​ള്ള സൗ​ഹൃ​ദ​ത്തി​ന് കോ​ട്ടം ത​ട്ടി​യി​രു​ന്നോ?

ഒ​രി​ക്ക​ലും ഉ​ണ്ടാ​യി​ട്ടി​ല്ല.

കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​ലേ​ക്ക് തി​രി​ച്ചു​വ​ന്ന കെ. ​മു​ര​ളീ​ധ​ര​നെ മ​ന്ത്രി​സ​ഭ രൂ​പ​വ​ത്ക​രി​ക്കു​മ്പോ​ള്‍ പ​രി​ഗ​ണി​ച്ചി​ല്ലെ​ന്ന് പ​രാ​തി​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​ല്ലോ. ഒ​രു ഗ്രൂ​പ്പി​ലും പെ​ടാ​ത്ത​തി​നാ​ലാ​ണ് മ​ന്ത്രി​സ്ഥാ​നം കി​ട്ടാ​തി​രു​ന്ന​ത് എ​ന്ന് മു​ര​ളി​യും പ​റ​ഞ്ഞി​രു​ന്നു.

ഓ​രോ കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ലും ഓ​രോ​രു​ത്ത​ര്‍ വ​രു​മ​ല്ലോ. തെ​ന്ന​ല ബാ​ല​കൃ​ഷ്ണ​പി​ള്ള​യെ ഒ​ഴി​വാ​ക്കി കെ.​പി.​സി.​സി പ്ര​സി​ഡ​ന്‍റാ​യ​തും അ​ങ്ങേ​രാ​ണ​ല്ലോ. തെ​ന്ന​ല​യും മു​ര​ളി​യും എ​ല്ലാ അ​ർ​ഥ​ത്തി​ലും എ​ത്ര​മാ​ത്രം വ്യ​ത്യാ​സ​മു​ണ്ട്. എ​ന്നി​ട്ടും അ​ത് സം​ഭ​വി​ച്ചി​ല്ലേ? ഇ​ദ്ദേ​ഹം കോ​ണ്‍ഗ്ര​സി​ല്‍നി​ന്ന് പോ​യി. വീ​ണ്ടും കോ​ണ്‍ഗ്ര​സി​ലേ​ക്ക് വ​ന്നു. പെ​ട്ടെ​ന്ന് എം.​എ​ല്‍.​എ ആ​യി​ല്ലേ? അ​ങ്ങ​നെ​യു​ള്ള ആ​ളു​ക​ളും കു​റ​വ​ല്ലേ? മ​ന്ത്രി​യാ​കാ​ന്‍ യോ​ഗ്യ​ന്‍ത​ന്നെ. പ​ക്ഷേ, എ​ല്ലാ​വ​ര്‍ക്കും മ​ന്ത്രി​യാ​കാ​ന്‍ ക​ഴി​യു​മോ? കോ​ണ്‍ഗ്ര​സി​ല്‍ 38 പേ​രി​ല്‍ ആ​രാ​ണ് അ​യോ​ഗ്യ​ന്‍? പാ​ര്‍ട്ടി​ക്ക് വി​രു​ദ്ധ​നാ​യി, ഒ​രു വ്യ​ക്തി​യാ​യി തി​രി​ച്ചു​വ​ന്നു, പ്ര​സ്ഥാ​ന​മാ​യി തി​രി​ച്ചു​വ​ന്ന​വ​ര്‍ക്കൊ​ക്കെ മ​ന്ത്രി​സ്ഥാ​നം കൊ​ടു​ത്തി​ട്ടു​ണ്ട്. വ്യ​ക്തി​യാ​യി തി​രി​ച്ചു​വ​ന്ന​വ​ര്‍ക്ക് പെ​ട്ടെ​ന്ന് സ്ഥാ​ന​ങ്ങ​ള്‍ കൊ​ടു​ത്തി​ട്ടി​ല്ല. എം.​എ​ല്‍.​എ ആ​ക്കി​യ​തു​ത​ന്നെ മു​ര​ളി ആ​യ​തു​കൊ​ണ്ടു​മാ​ത്ര​മാ​ണ്.

രാ​ഷ്ട്രീ​യ ജീ​വി​ത​ത്തി​ല്‍ ധാ​രാ​ളം സു​ഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളും ശ​ത്രു​ക്ക​ളും അ​ങ്ങേ​ക്ക് ഉ​ണ്ടാ​യി​ട്ടു​ണ്ട്. രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ലെ സു​ഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളെ കു​റി​ച്ച് പ​റ​യാ​മോ?

ബേ​ബി ജോ​ണും ഞാ​നും ന​ല്ല അ​ടു​പ്പ​മാ​യി​രു​ന്നു. കേ​ര​ള​ത്തി​ലെ മ​റ്റു പാ​ര്‍ട്ടി​ക​ളു​ടെ നേ​താ​ക്ക​ളി​ല്‍ എ​നി​ക്ക് ഏ​റ്റ​വും അ​ടു​പ്പ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന വ്യ​ക്തി ബേ​ബി ജോ​ണാ​യി​രു​ന്നു. ഞ​ങ്ങ​ള്‍ ഒ​രു​മി​ച്ച് ഒ​രേ മ​ന്ത്രി​സ​ഭ​യി​ല്‍ ഇ​രു​ന്നി​ട്ടു​ണ്ട്. എ​ന്നു​മാ​ത്ര​മ​ല്ല, പ്ര​തി​പ​ക്ഷ​ത്തും ഭ​ര​ണ​പ​ക്ഷ​ത്തും ആ​യി​ട്ടു​ണ്ട്. എ​ന്നാ​ലും സൗ​ഹൃ​ദം തു​ട​ര്‍ന്നി​രു​ന്നു. ഇ​തു​പോ​ലെ സു​ഹൃ​ദ്ബ​ന്ധം പു​ല​ര്‍ത്തു​ന്ന ഒ​രാ​ളെ എ​നി​ക്ക് പി​ന്നീ​ട് കാ​ണാ​ന്‍ സാ​ധി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല. അ​തു​പോ​ലെ ലീ​ഗും ഞാ​നും ശ​ത്രു​ക്ക​ളാ​ണ് എ​ന്നൊ​ക്കെ പ​റ​യാ​റു​ണ്ട​ല്ലോ. വാ​സ്ത​വ​ത്തി​ല്‍ എ​നി​ക്ക് സി.​എ​ച്ച്. മു​ഹ​മ്മ​ദ് കോ​യ​യു​മാ​യി ന​ല്ല അ​ടു​പ്പ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഞാ​ന്‍ ആ​ദ്യ​മാ​യി നി​യ​മ​സ​ഭ​യി​ല്‍ വ​രു​മ്പോ​ള്‍, എ​ന്‍റെ ക​ന്നി പ്ര​സം​ഗം ക​ഴി​ഞ്ഞ് ഞാ​ന്‍ ലോ​ബി​യി​ല്‍ പോ​യി സി​ഗ​ര​റ്റ് വ​ലി​ക്കു​ക​യാ​ണ്. സി.​എ​ച്ചും അ​വി​ടേ​ക്ക് സി​ഗ​ര​റ്റ് വ​ലി​ക്കാ​ന്‍ വ​ന്നു. എ​ന്നെ അ​ഭി​ന​ന്ദി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് അ​ദ്ദേ​ഹം പ​റ​ഞ്ഞു: ഒ​ഴി​വു സ​മ​യ​ങ്ങ​ളി​ല്‍ നി​യ​മ​സ​ഭാ ലൈ​ബ്ര​റി​യി​ല്‍ പോ​യി പ​ഴ​യ നേ​താ​ക്ക​ളു​ടെ പ്ര​സം​ഗ​ങ്ങ​ള്‍ വാ​യി​ച്ചു​നോ​ക്ക​ണം. പി​ന്നീ​ട് ഞാ​ന​ങ്ങ​നെ ചെ​യ്യു​മാ​യി​രു​ന്നു. അ​ന്ന് ഉ​ച്ച​വ​രെ​യേ അ​സം​ബ്ലി ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളൂ. അ​തു​പോ​ലെ ഞാ​ന്‍ മ​ന്ത്രി​യാ​യ​പ്പോ​ള്‍ ഞ​ങ്ങ​ള്‍ ര​ണ്ട് ഭാ​ഗ​ത്താ​ണെ​ങ്കി​ലും പ​ല കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളി​ലും എ​ന്നെ ഉ​പ​ദേ​ശി​ക്കു​ക​യും അ​ഭി​ന​യി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​മാ​യി​രു​ന്നു സി.​എ​ച്ച്. മ​റ്റൊ​രാ​ള്‍ സീ​തി ഹാ​ജി​യാ​ണ്. ഞ​ങ്ങ​ള്‍ വ​ള​രെ അ​ടു​പ്പ​ക്കാ​രാ​യി​രു​ന്നു. പാ​ര്‍ട്ടി​ക്ക് അ​പ്പു​റ​മു​ള്ള ബ​ന്ധ​മാ​യി​രു​ന്നു ഞ​ങ്ങ​ള്‍ ത​മ്മി​ല്‍. എ​ന്‍.​ഇ. ബ​ല​റാ​മു​മാ​യും ന​ല്ല അ​ടു​പ്പ​മാ​യി​രു​ന്നു.

എ​ന്നാ​ല്‍, പി.​കെ. കു​ഞ്ഞാ​ലി​ക്കു​ട്ടി അ​ട​ക്ക​മു​ള്ള ലീ​ഗ് നേ​താ​ക്ക​ളു​മാ​യി അ​ത്ത​ര​മൊ​രു സൗ​ഹൃ​ദം ഇ​ല്ലാ​ത്ത​ത് എ​ന്തു​കൊ​ണ്ടാ​ണ്?

മു​ന്‍ നേ​താ​ക്ക​ളോ​ടെ​ന്ന​പോ​ലെ കു​ഞ്ഞാ​ലി​ക്കു​ട്ടി അ​ട​ക്ക​മു​ള്ള ഇ​പ്പോ​ഴ​ത്തെ നേ​താ​ക്ക​ളു​മാ​യും ന​ല്ല ബ​ന്ധ​മാ​ണു​ള്ള​ത്. മ​റി​ച്ചു​ള്ള വി​ല​യി​രു​ത്ത​ല്‍ തെ​റ്റാ​ണ്. ഞാ​നും കു​ഞ്ഞാ​ലി​ക്കു​ട്ടി​യും ത​മ്മി​ല്‍ ഒ​രു ത​ര​ത്തി​ലു​ള്ള അ​ക​ല്‍ച്ച​യും ഇ​ല്ല. പ​ല​കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളി​ലും ഞ​ങ്ങ​ള്‍ കൂ​ടി​യാ​ലോ​ചി​ച്ചാ​ണ് തീ​രു​മാ​ന​ങ്ങ​ളെ​ടു​ക്കാ​റ്.

താ​ങ്ക​ളെ​പ്പോ​ലെ മു​തി​ര്‍ന്ന നേ​താ​ക്ക​ള്‍ ഉ​ണ്ടാ​യി​ട്ടും മ​ല​പ്പു​റം ജി​ല്ല​യി​ല്‍ കോ​ണ്‍ഗ്ര​സ് എ​പ്പോ​ഴും മു​സ്‍ലിം ലീ​ഗി​ന്‍റെ നി​ഴ​ലി​ലാ​ണ്. കോ​ണ്‍ഗ്ര​സി​ന് ഒ​രു വ​ലി​യ മു​ന്നേ​റ്റം അ​വി​ടെ ഉ​ണ്ടാ​ക്കാ​ന്‍ ക​ഴി​യു​ന്നി​ല്ല. ഇ​ത് എ​ന്തു​കൊ​ണ്ടാ​ണ്? കെ.​പി.​സി.​സി നേ​തൃ​ത്വം ഇ​ക്കാ​ര്യ​ത്തി​ല്‍ ശ്ര​ദ്ധ​ചെ​ലു​ത്താ​ത്ത​ത് കൊ​ണ്ടാ​ണോ?

അ​ങ്ങ​നെ ഒ​രാ​ളും പ​റ​യി​ല്ല. ഞ​ങ്ങ​ളു​ടെ പാ​ര്‍ട്ടി​യു​ടെ വ്യ​ക്തി​ത്വം നി​ല​നി​ര്‍ത്തി​ക്കൊ​ണ്ട​ല്ലാ​തെ ഒ​രു കാ​ര്യ​ത്തി​നും ഞ​ങ്ങ​ള്‍ നി​ല്‍ക്കാ​റി​ല്ല. വേ​റൊ​രു പാ​ര്‍ട്ടി​യു​ടെ ക​സ്റ്റ​ഡി​യി​ല്‍ നി​ന്നു​കൊ​ടു​ക്കാ​നോ മ​റ്റൊ​രു പാ​ര്‍ട്ടി​യെ ക​സ്റ്റ​ഡി​യി​ല്‍ നി​ര്‍ത്താ​നോ ഞ​ങ്ങ​ള്‍ ശ്ര​മി​ക്കാ​റി​ല്ല. ആ​രെ​ങ്കി​ലും അ​ങ്ങ​നെ ശ്ര​മി​ച്ചാ​ല്‍ അ​തി​ന് സ​മ്മ​തി​ക്കു​ക​യി​ല്ല.

ഒ​രേ മു​ന്ന​ണി​യി​ല്‍ പ്ര​വ​ര്‍ത്തി​ക്കു​മ്പോ​ഴും മു​സ്‍ലിം ലീ​ഗി​നെ താ​ങ്ക​ള്‍ വി​മ​ര്‍ശി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു. കേ​ര​ള​ത്തി​ല്‍ റെ​യി​ല്‍വേ വി​ക​സ​നം ഉ​ണ്ടാ​യി​ല്ല എ​ന്ന് താ​ങ്ക​ള്‍ പ​റ​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. അ​തി​ന് ലീ​ഗ് മ​റു​പ​ടി പ​റ​യു​ക​യും ചെ​യ്തു.

തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​രം പ്ര​സ് ക്ല​ബി​ല്‍ 'കേ​ര​ള കൗ​മു​ദി' പ​ത്രം ന​ട​ത്തി​യ ഒ​രു സെ​മി​നാ​റി​ലെ എ​ന്‍റെ പ്ര​സം​ഗ​വു​മാ​യി ബ​ന്ധ​പ്പെ​ട്ട് ചാ​ന​ലു​ക​ള്‍ അ​നാ​വ​ശ്യ​മാ​യി ഉ​യ​ര്‍ത്തി​യ ഒ​രു വി​വാ​ദ​മാ​ണ​ത്. മു​ന്‍ കേ​ന്ദ്ര റെ​യി​ൽ​വേ മ​ന്ത്രി ഒ. ​രാ​ജ​ഗോ​പാ​ല്‍, മു​ന്‍ മ​ന്ത്രി എം. ​വി​ജ​യ​കു​മാ​ര്‍ എ​ന്നി​വ​രും സെ​മി​നാ​റി​ല്‍ പ​ങ്കെ​ടു​ത്തി​രു​ന്നു. അ​ന്ന​ത്തെ എ​ന്‍റെ പ്ര​സം​ഗം ഇ​പ്ര​കാ​ര​മാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​ന്ത്യ​ന്‍ റെ​യി​ൽ​വേ സാ​മ്പ​ത്തി​ക​മാ​യി ഏ​റെ പ​രാ​ധീ​ന​ത​യി​ലും ന​ഷ്ട​ത്തി​ലും നി​ന്നി​രു​ന്ന കാ​ല​ത്താ​ണ് മൂ​ന്നു​മാ​സ​ത്തേ​ക്കാ​ണെ​ങ്കി​ലും പ​ന​മ്പി​ള്ളി ഗോ​വി​ന്ദ മേ​നോ​ന്‍ റെ​യി​ൽ​വേ മ​ന്ത്രി​യാ​യ​ത്. ആ ​സ​മ​യ​ത്ത് ആ​ദ്യ​മാ​യി കേ​ര​ള​ത്തി​ലൂ​ടെ ഓ​ടു​ന്ന ട്രെ​യി​നു​ക​ളി​ല്‍ ഡീ​സ​ല്‍ എ​ൻ​ജി​ന്‍ ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കാ​ന്‍ അ​ദ്ദേ​ഹം തീ​രു​മാ​ന​മെ​ടു​ക്കു​ക​യും അ​ത് ന​ട​പ്പാ​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. ഇ​ത് ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ​യാ​കെ അ​ഭി​ന​ന്ദ​നം നേ​ടി​യ കാ​ര്യ​മാ​യി​രു​ന്നു. അ​ന്ന​ത്തെ സാ​ഹ​ച​ര്യ​മ​നു​സ​രി​ച്ച് ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ നേ​ട്ട​ങ്ങ​ളാ​ണ് കേ​ര​ള​ത്തി​നു​ണ്ടാ​യ​ത്. മൂ​ന്നു മാ​സ​ത്തി​നു​ള്ളി​ല്‍ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന​ത് ചെ​യ്യാ​ന്‍ ക​ഴി​ഞ്ഞു. അ​തി​നു​ശേ​ഷം റെ​യി​ൽ​വേ മ​ന്ത്രി​യാ​യ ഒ. ​രാ​ജ​ഗോ​പാ​ലും കു​റേ​യൊ​ക്കെ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ള്‍ ചെ​യ്തു. പ​ന​മ്പി​ള്ളി ഗോ​വി​ന്ദ​മേ​നോ​നും രാ​ജ​ഗോ​പാ​ലി​നും അ​ഖി​ലേ​ന്ത്യാ പാ​ര്‍ട്ടി​ക​ളി​ലെ അം​ഗ​ങ്ങ​ളാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടാ​ണ് അ​തെ​ല്ലാം ചെ​യ്യാ​ന്‍ ക​ഴി​ഞ്ഞ​ത്. രാ​ജ​ഗോ​പാ​ലി​ന്‍റെ പാ​ര്‍ട്ടി ചെ​റു​താ​ണെ​ങ്കി​ലും അ​ഖി​ലേ​ന്ത്യാ പാ​ര്‍ട്ടി​യാ​ണ്. പ്രാ​ദേ​ശി​ക പാ​ര്‍ട്ടി​ക​ള്‍ അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ല്‍ വ​ന്നാ​ല്‍ അ​വ​ര്‍ ത​മി​ഴ്നാ​ട്ടു​കാ​ര​നും ബം​ഗാ​ളി​യു​മൊ​ക്കെ​യാ​യി മാ​ത്രം മാ​റു​ന്ന​താ​ണ് അ​നു​ഭ​വം. ഇ​വ​ര്‍ക്കൊ​ന്നും ഇ​ന്ത്യ​യെ ഒ​ന്നി​ച്ചു​കാ​ണാ​ന്‍ ക​ഴി​യു​ന്നി​ല്ല. ഇ​താ​ണ് ഞാ​ന്‍ പ്ര​സ് ക്ല​ബി​ലെ സെ​മി​നാ​റി​ല്‍ പ്ര​സം​ഗി​ച്ച​ത്. ഇ​ത് പ​റ​ഞ്ഞ​പ്പോ​ള്‍ സ​ദ​സ്സി​ല്‍നി​ന്നൊ​രാ​ള്‍ അ​ഹ​മ്മ​ദോ എ​ന്ന് ചോ​ദി​ച്ചു. അ​തി​നു ഞാ​ന്‍ മ​റു​പ​ടി​യൊ​ന്നും പ​റ​ഞ്ഞി​ല്ല. അ​പ്പോ​ള്‍ സ​ദ​സ്സി​ല്‍ കൂ​ട്ട​ച്ചി​രി ഉ​യ​രു​ക​യും ചെ​യ്തു. ഇ​തേ​ക്കു​റി​ച്ച് ഇ.​ടി. മു​ഹ​മ്മ​ദ് ബ​ഷീ​റും ഭം​ഗ്യ​ന്ത​രേ​ണ ചി​ല പ്ര​യോ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ ഇ. ​അ​ഹ​മ്മ​ദും എ​ന്നെ​ക്കു​റി​ച്ച് ചി​ല കാ​ര്യ​ങ്ങ​ള്‍ പ​റ​ഞ്ഞ​പ്പോ​ള്‍ അ​തി​നു മ​റു​പ​ടി അ​ര്‍ഹി​ക്കു​ന്ന​ത് അ​ല്ലാ​ത്ത​തി​നാ​ല്‍ ഞാ​ന്‍ പ്ര​തി​ക​രി​ച്ചി​ല്ല. ഞാ​ന്‍ സെ​മി​നാ​റി​ല്‍ പ​റ​ഞ്ഞ കോ​ണ്ട​സ്റ്റും അ​വ​ര്‍ മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കി​യ​തും ര​ണ്ടും ര​ണ്ടാ​ണ്. യ​ഥാ​ര്‍ഥ​ത്തി​ല്‍ എ​ന്താ​ണു​ണ്ടാ​യ​തെ​ന്ന് അ​വ​രാ​രും എ​ന്നോ​ട് അ​ന്വേ​ഷി​ച്ചി​രു​ന്നി​ല്ല. അ​തു​കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ ഞാ​ന്‍ മ​റു​പ​ടി​യും പ​റ​ഞ്ഞി​ല്ല. ചി​ല​ര്‍ ഇ​ത്ത​രം സ​ന്ദ​ര്‍ഭ​ങ്ങ​ള്‍ അ​വ​രു​ടെ സ്വാ​ർ​ഥ താ​ൽ​പ​ര്യ​ങ്ങ​ള്‍ക്കു​വേ​ണ്ടി ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കാ​റു​ണ്ട്. എ​ന്നെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ചി​ട​ത്തോ​ളും അ​തു​കൊ​ണ്ടൊ​ന്നും എ​നി​ക്ക് ഒ​രു പ്ര​യാ​സ​വും ഉ​ണ്ടാ​യി​ട്ടി​ല്ല. എ​ന്‍റെ അ​ഭി​പ്രാ​യ​ങ്ങ​ള്‍ ഞാ​ന്‍ പ​ല​പ്പോ​ഴും തു​റ​ന്നു​പ​റ​യാ​റു​ണ്ട്. അ​തി​ല്‍ ചി​ല​ര്‍ക്കെ​ങ്കി​ലും വി​രോ​ധം തോ​ന്നാ​ന്‍ ഇ​ട​വ​രാ​റു​ണ്ട് എ​ന്ന​താ​ണ് സ​ത്യം.

പ​ത്ര​വാ​ര്‍ത്ത​ക​ള്‍ സൂ​ക്ഷി​ക്കു​ന്ന പ​തി​വു​ണ്ടെ​ന്ന് കേ​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ട്

മു​പ്പ​തു വ​ര്‍ഷ​മാ​യി ചെ​യ്തു വ​രു​ന്നു​ണ്ട്. മ​ന്ത്രി​യാ​യ​പ്പോ​ഴും ചെ​യ്തി​രു​ന്നു. ഇ​രു​പ​ത്ത​ഞ്ചു വ​ര്‍ഷം സൂ​ക്ഷി​ച്ചു പോ​ന്ന​വ വീ​ക്ഷ​ണം പ​ത്ര​ത്തി​നു കൊ​ടു​ത്തു. രാ​ഷ്ട്രീ​യ പാ​ര്‍ട്ടി​ക​ളു​മാ​യി ബ​ന്ധ​പ്പെ​ട്ട വാ​ര്‍ത്ത​ക​ള്‍, ഭ​ര​ണ​കാ​ര്യ​ങ്ങ​ള്‍, പോ​ളി​സി കാ​ര്യ​ങ്ങ​ള്‍, പാ​ര്‍ട്ടി​ക​ളു​ടെ നി​റം മാ​റ്റ​ങ്ങ​ള്‍ ഇ​തു​മാ​യി ബ​ന്ധ​പ്പെ​ട്ട വാ​ര്‍ത്ത​ക​ള്‍ ശേ​ഖ​രി​ക്കു​ക​യും സൂ​ക്ഷി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു. ഇ.​എം.​എ​സി​നെ​പ്പോ​ലെ​യു​ള്ള​വ​രു​ടെ ലേ​ഖ​ന​ങ്ങ​ളും എ​ന്‍റെ ശേ​ഖ​ര​ത്തി​ലു​ണ്ട്.

എ​ഴു​പ​തോ​ളം വ​ര്‍ഷ​മാ​യി പൊ​തു​രം​ഗ​ത്ത് പ്ര​വ​ര്‍ത്തി​ക്കു​ന്നു. വേ​ദ​നി​പ്പി​ച്ച അ​നു​ഭ​വ​ങ്ങ​ള്‍ ഉ​ണ്ടാ​കു​മ​ല്ലോ...

അ​ങ്ങ​നെ പ​ല​തു​മു​ണ്ട്. എ​ന്‍റെ ഭാ​ര്യ​യു​ടെ പ്ര​സ​വ​ത്തി​ല്‍ ഒ​രാ​ണ്‍ കു​ട്ടി മ​രി​ച്ചി​രു​ന്നു. അ​ന്ന് ഞാ​ന്‍ കോ​ഴി​ക്കോ​ട് ഡി.​സി.​സി പ്ര​സി​ഡ​ന്‍റാ​ണ്. പാ​ര്‍ട്ടി​യു​ടെ ഒ​രു കാ​ര്യ​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി വ​യ​നാ​ട്ടി​ല്‍ പോ​യ​പ്പോ​ഴാ​യി​രു​ന്നു മ​ക​ന്‍റെ മ​ര​ണം. ഫോ​ണോ മ​റ്റു സൗ​ക​ര്യ​ങ്ങ​ളോ ഇ​ല്ലാ​ത്ത കാ​ല​മാ​ണ്. അ​തു​കാ​ര​ണം ഞാ​നാ​ വി​വ​രം അ​റി​യു​ന്ന​ത് പി​റ്റേ ദി​വ​സ​മാ​ണ്. ഞാ​ന്‍ വീ​ട്ടി​ലെ​ത്തു​മ്പോ​ഴേ​ക്കും മ​യ്യി​ത്ത് ഖ​ബ​റ​ട​ക്കി​യി​രു​ന്നു.

അ​തി​നേ​ക്കാ​ള്‍ എ​ന്നെ വേ​ദ​നി​പ്പി​ച്ച അ​നു​ഭ​വം കു​ഞ്ഞാ​ലി വ​ധ​ക്കേ​സ് കാ​ല​ത്താ​ണ്. ഞാ​ന്‍ വി​ചാ​ര​ണ​ത്ത​ട​വു​കാ​ര​നാ​യി കോ​ഴി​ക്കോ​ട് ജ​യി​ലി​ല്‍ ക​ഴി​യു​ക​യാ​ണ്. ഭ​ര​ണ​ക​ക്ഷി​യു​ടെ എം.​എ​ല്‍.​എ​യാ​ണ് കൊ​ല്ല​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന​ത്. ഇ.​എം.​എ​സ് മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി​യാ​ണ്. ആ​ഭ്യ​ന്ത​ര​വും അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന​ു​ത​ന്നെ. അ​തു​കൊ​ണ്ട് കൊ​ല​മ​ര​ത്തി​ലേ​ക്കാ​വും എ​ന്‍റെ വി​ധി​വ​രു​ക​യെ​ന്ന് പ​ല​പ്പോ​ഴും തോ​ന്നി​യി​രു​ന്നു. മ​ക്ക​ളൊ​ന്നും വ​ലു​താ​യി​ട്ടി​ല്ല. അ​വ​രു​ടെ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ള്‍കൂ​ടി നോ​ക്കി​ന​ട​ത്തേ​ണ്ട സ​മ​യ​ത്താ​ണ് ചെ​യ്യാ​ത്ത കു​റ്റ​ത്തി​ന് ജ​യി​ലി​ല്‍ കി​ട​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്ന​ത്. ഒ​രു​ദി​വ​സം എ​ന്നെ കാ​ണാ​ന്‍ ഭാ​ര്യ​യും പെ​ങ്ങ​ളും എ​ന്‍റെ മ​ക​നും ജ​യി​ലി​ല്‍ വ​ന്നു. അ​വ​രു​ടെ അ​ടു​ത്തേ​ക്ക് പൊ​ലീ​സ് എ​ന്നെ കൂ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു​പോ​യി. സ​ങ്ക​ടം​കൊ​ണ്ട് എ​നി​ക്ക് ഒ​രു വാ​ക്കു​പോ​ലും അ​വ​രോ​ട് പ​റ​യാ​ന്‍ ക​ഴി​യു​ന്നി​ല്ല. അ​തൊ​രു വ​ല്ലാ​ത്ത അ​വ​സ്ഥ​യാ​യി​രു​ന്നു. ഞാ​ന്‍ എ​ന്‍റെ മ​ക​നെ നോ​ക്കി. എ​ന്‍റെ ക​ണ്ണു​ക​ള്‍ നി​റ​യാ​ന്‍ തു​ട​ങ്ങി​യ​പ്പോ​ള്‍ ഭാ​ര്യ​യോ​ടും പെ​ങ്ങ​ളോ​ടും തി​രി​ച്ചു​പോ​കാ​ന്‍ പ​റ​ഞ്ഞു. ആ ​കൂ​ടി​ക്കാ​ഴ്ച ഒ​രി​ക്ക​ലും മ​റ​ക്കാ​നാ​വാ​ത്ത​താ​യി​രു​ന്നു. ഇ​നി​യൊ​രി​ക്ക​ല്‍കൂ​ടി എ​നി​ക്ക് മ​ക്ക​ളെ​യും ഭാ​ര്യ​യെ​യും കു​ടും​ബ​ത്തെ​യും കാ​ണാ​നാ​വു​മോ എ​ന്നൊ​ക്കെ​യു​ള്ള ചി​ന്ത​ക​ളാ​യി​രു​ന്നു ആ ​നേ​ര​ത്ത് എ​ന്‍റെ മ​ന​സ്സി​ല്‍.

ഷൗ​ക്ക​ത്ത് ഒ​രി​ക്ക​ല്‍ എ​ഴു​തി​യി​രു​ന്നു– ആ​ര്യാ​ട​ന്‍ മു​ഹ​മ്മ​ദ് എ​ന്ന നേ​താ​വി​ന്‍റെ മ​ക​നാ​യി​രു​ന്ന​തി​നാ​ല്‍ കി​ട്ടേ​ണ്ട പ​ല അം​ഗീ​കാ​ര​ങ്ങ​ളും ല​ഭി​ച്ചി​ല്ല എ​ന്നും മ​റ്റും..?

ഒ​രു മ​ക​ന്‍ എ​ന്ന നി​ല​യി​ല്‍ ഞാ​ന്‍ ഷൗ​ക്ക​ത്തി​നെ പ്ര​മോ​ട്ട് ചെ​യ്യാ​റി​ല്ല. ഞാ​ന്‍ മ​ന്ത്രി​യാ​യ കാ​ല​ത്ത് അ​വ​ന്‍ തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്ത് പ​ഠി​ക്കു​ക​യാ​ണ്. എ​ന്‍റെ കൂ​ടെ താ​മ​സി​പ്പി​ക്കാ​തെ ഹോ​സ്റ്റ​ലി​ല്‍ അ​യ​ക്കു​ക​യാ​ണ് ചെ​യ്ത​ത്. സ​മ്പ​ന്ന​രു​ടെ മ​ക്ക​ളെ​പ്പോ​ലെ അ​വ​ന്‍ വ​ള​ര​രു​ത് എ​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്.