അത്ര പ്രധാനമല്ല, അതേ കഥ തന്നെ

‘‘പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട സാ​റാ​മ്മേ,

ജീ​വി​തം യൗ​വ​ന​തീ​ക്ഷ്ണ​വും ഹൃ​ദ​യം പ്രേ​മ​സു​ര​ഭി​ല​വു​മാ​യി​രി​ക്കു​ന്ന ഈ ​അ​സു​ല​ഭ കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തെ എ​ന്‍റെ പ്രി​യ​സു​ഹൃ​ത്ത്‌ എ​ങ്ങ​നെ വി​നി​യോ​ഗി​ക്കു​ന്നു?

ഞാ​നാ​ണെ​ങ്കി​ല്‍... എ​ന്‍റെ ജീ​വി​ത​ത്തി​ലെ നി​മി​ഷ​ങ്ങ​ളോ​രോ​ന്നും സാ​റാ​മ്മ​യോ​ടു​ള്ള പ്രേ​മ​ത്തി​ല്‍ ക​ഴി​യു​ക​യാ​ണ്. സാ​റാ​മ്മ​യോ? ഗാ​ഢ​മാ​യി ചി​ന്തി​ച്ച് മ​ധു​രോ​ദാ​ര​മാ​യ ഒ​രു മ​റു​പ​ടി​യി​ല്‍ എ​ന്നെ അ​നു​ഗ്ര​ഹി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് അ​ഭ്യ​ർ​ഥി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട്.

സാ​റാ​മ്മ​യു​ടെ

കേ​ശ​വ​ന്‍ നാ​യ​ര്‍...’’

(വൈ​ക്കം മു​ഹ​മ്മ​ദ്‌ ബ​ഷീ​റി​ന്‍റെ ‘പ്രേ​മ​ലേ​ഖ​നം’  എ​ന്ന ക​ഥ​യി​ല്‍നി​ന്ന്)

* * * *

വൃ​ദ്ധ​രാ​വു​ക

ശ്ര​മ​ക​ര​മാ​ണ്:

ത​ന്റെ എ​ഴു​പ​താം പി​റ​ന്നാ​ള്‍ ക​ഴി​ഞ്ഞ​തി​ന്റെ പി​റ്റേ​ന്ന്, സാ​റാ​യു​ടെ വീ​ട്ടു​വാ​തി​ൽ​ക്ക​ൽ നി​ൽ​ക്കു​മ്പോ​ൾ, കേ​ശ​വ​ൻ, ആ​ലോ​ചി​ച്ച​ത് അ​താ​യി​രു​ന്നു. ത​ന്റെ ഈ ​യാ​ത്ര​ത​ന്നെ, ഒ​രേ​സ​മ​യം, ര​ണ്ടു​പേ​ർ വൃ​ദ്ധ​രാ​വു​ന്ന​തി​ന്റെ ദൂ​ര​മോ സ​മ​യ​മോ ആ​ണ്. കേ​ശ​വ​ൻ വി​ചാ​രി​ച്ചു. അ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ, അ​ത്ര​യും കാ​ല​ത്തെ അ​യാ​ളു​ടെ ജീ​വി​ത​ത്തി​ല്‍ മൂ​ന്നാ​മ​ത്തെ ത​വ​ണ​യാ​യി​രു​ന്നു, കേ​ശ​വ​ന്‍, സാ​റാ​യെ കാ​ണു​ന്ന​ത്. ഇ​പ്പോ​ഴ​ത്തെ സ​ന്ദ​ര്‍ശ​ന​മാ​ക​ട്ടെ, സാ​റാ​യു​ടെ ഭ​ര്‍ത്താ​വ് മ​രി​ച്ച​തി​ന്റെ പ​തി​നാ​റാം നാ​ളു​മാ​യി​രു​ന്നു. വൈ​കു​ന്നേ​രം നാ​ലു​മ​ണി​യോ​ടെ തി​രി​ച്ചു​വ​രാ​നാ​യി, അ​വ​ളു​ടെ വീ​ട്ടി​ല്‍ ഏ​റി​യാ​ല്‍ പ​തി​ന​ഞ്ചു നി​മി​ഷം എ​ന്ന് ക​ണ​ക്ക് കൂ​ട്ടി, സാ​റാ താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന പ​ട്ട​ണ​ത്തി​ലെ​ത്താ​നു​ള്ള ഒ​ന്ന​ര മ​ണി​ക്കൂ​ര്‍കൂ​ടി മ​ന​സ്സി​ല്‍ ക​ണ്ട്, ഉ​ച്ച​തി​രി​ഞ്ഞ് മൂ​ന്ന​ര​യോ​ടെ, കേ​ശ​വ​ന്‍, സാ​റാ​യു​ടെ വീ​ട്ടി​ലെ​ത്തു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. അ​പ്പോ​ഴാ​ണ്‌ ത​ങ്ങ​ളു​ടെ ര​ണ്ടു​പേ​രു​ടെ​യും വാ​ർ​ധ​ക്യ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി അ​ങ്ങ​നെ വി​ചാ​രി​ച്ച​ത് –വൃ​ദ്ധ​രാ​വു​ക ശ്ര​മ​മാ​ണ്...

അ​ക​ത്തു​നി​ന്നും പൂ​ട്ടി​യ വാ​തി​ലി​ല്‍ പ​തു​ക്കെ മു​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ട്, കേ​ശ​വ​ൻ, സാ​റാ​യെ, അ​വ​ളു​ടെ പേ​ര് പ​റ​ഞ്ഞു വി​ളി​ച്ചു...

സാ​റാ ഉ​റ​ങ്ങു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു.

പ​ക്ഷേ, കേ​ശ​വ​ന്‍റെ ‘സാ​റാ’ എ​ന്ന ആ​ദ്യ​ത്തെ വി​ളി​യി​ൽ​ത​ന്നെ ഞെ​ട്ടി​യു​ണ​ര്‍ന്ന് വാ​തി​ല്‍ തു​റ​ന്ന സാ​റാ, വ​ള​രെ​യേ​റെ കാ​ല​ത്തി​നു​ശേ​ഷം, തീ​ര്‍ത്തും അ​പ്ര​തീ​ക്ഷി​ത​മാ​യി കേ​ശ​വ​നെ ക​ണ്ട​പ്പോ​ള്‍, ഒ​രു​നി​മി​ഷം അ​യാ​ളെ തി​രി​ച്ച​റി​ഞ്ഞി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും, ആ​ദ്യ​മൊ​ന്ന​മ്പ​ര​ന്നു. പി​ന്നെ, ഉ​ടു​ത്തി​രു​ന്ന സാ​രി ശ​രി​യാ​ക്കി, സാ​രി​ത്ത​ല​പ്പു​കൊ​ണ്ട് മു​ഖം അ​മ​ർ​ത്തി​ത്തു​ട​ച്ചു. അ​ഴി​ഞ്ഞു​കി​ട​ന്നി​രു​ന്ന മു​ടി വാ​രി​ക്കെ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ട് വാ​തി​ല്‍ക്ക​ല്‍നി​ന്ന് ര​ണ്ടോ മൂ​ന്നോ അ​ടി പി​റ​കി​ലേ​ക്ക് മാ​റി. കേ​ശ​വ​നെ​ത്ത​ന്നെ നോ​ക്കി​നി​ന്നു.

സാ​റാ അ​യാ​ളോ​ട് അ​ക​ത്തേ​ക്ക് വ​രാ​ന്‍ പ​റ​ഞ്ഞു.

‘‘ഞാ​ന്‍ സാ​റാ​യെ കാ​ണാ​ന്‍ വ​ന്ന​താ​ണ്.’’ കേ​ശ​വ​ന്‍ പ​റ​ഞ്ഞു. ‘‘ഏ​റി​യാ​ല്‍ പ​ത്ത് മി​നി​റ്റ്, ഞാ​ന​ധി​കം സ​മ​യം ഇ​രി​ക്കു​ന്നി​ല്ല.’’

കേ​ശ​വ​ന്‍ ത​ന്‍റെ വാ​ച്ചി​ൽ നോ​ക്കി. അ​വി​ടെ, സോ​ഫ​യി​ല്‍ ഇ​രു​ന്നു.

സാ​റാ​ക്കും വ​യ​സ്സാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ഒ​രു​പ​ക്ഷേ ത​ന്നെ​ക്കാ​ള്‍ മൂ​ന്നു വ​യ​സ്സേ സാ​റാ​ക്ക് കു​റ​യൂ. ഒ​രു​പ​ക്ഷേ സാ​റാ​യു​ടെ അ​റു​പ​ത്തി​യേ​ഴാം പി​റ​ന്നാ​ള്‍ ഈ​യി​ടെ​യാ​കും ക​ഴി​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ക...

‘‘സാ​റാ​യെ കാ​ണ​ണ​മെ​ന്ന് കു​റേ നാ​ളാ​യി ക​രു​തു​ന്നു’’, കേ​ശ​വ​ൻ പ​റ​ഞ്ഞു. ‘‘ഇ​പ്പോ​ഴാ​ണ് അ​തി​ന് ക​ഴി​ഞ്ഞ​ത്.’’

സാ​റാ അ​യാ​ളെ നോ​ക്കി പു​ഞ്ചി​രി​ച്ചു.

‘‘ഇ​പ്പോ​ൾ സാ​റാ​യും ത​നി​ച്ചാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു.’’ മ​ടി​യി​ൽ മ​ല​ർ​ത്തി​വെ​ച്ച ത​ന്‍റെ കൈ​വെ​ള്ള​യി​ലേ​ക്ക് നോ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ട്‌ കേ​ശ​വ​ന്‍ പ​റ​ഞ്ഞു: ‘‘മു​മ്പ് ഞാ​നി​വി​ടെ വ​ന്ന​പ്പോ​ഴും സാ​റാ ത​നി​ച്ചാ​യി​രു​ന്നു.’’

സാ​റാ പേ​ടി​ച്ചു. മു​മ്പ് എ​പ്പോ​ഴാ​ണ് കേ​ശ​വ​ന്‍ ത​ന്നെ കാ​ണാ​ന്‍ വ​ന്ന​തെ​ന്ന് അ​വ​ൾ ആ​ലോ​ചി​ച്ചു. അ​ല്ലെ​ങ്കി​ല്‍ അ​ത്ര ഉ​റ​പ്പാ​ണ്, ഇ​ത്ര​യും വ​ര്‍ഷ​ത്തി​നി​ട​ക്ക് കേ​ശ​വ​നെ അ​വ​ൾ കാ​ണു​ന്ന​തു​ത​ന്നെ ഇ​ത് ര​ണ്ടാ​മ​ത്തെ പ്രാ​വ​ശ്യ​മാ​ണ്. അ​തും മു​പ്പ​ത്തി​നാ​ല് വ​ര്‍ഷ​ത്തി​നി​ട​ക്ക് ആ​കെ ര​ണ്ടു​ത​വ​ണ. മാ​ത്ര​മ​ല്ല, ഇ​പ്പോ​ള്‍ ഈ ​വീ​ട്ടി​ൽ അ​വ​ള്‍ ത​നി​ച്ചാ​യി​ട്ട് ഇ​ന്നേ​ക്ക് പ​തി​നാ​റ് ദി​വ​സ​മേ ആ​യി​ട്ടു​മു​ള്ളൂ. അ​തു​വ​രെ​യും അ​വ​ളു​ടെ കൂ​ടെ അ​വ​ളു​ടെ ഭ​ര്‍ത്താ​വ് ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അ​തി​നും മു​മ്പ് എ​ത്ര​യോ വ​ർ​ഷം അ​വ​രു​ടെ കു​ട്ടി​ക​ളു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

സാ​റാ​യു​ടെ പേ​ടി കൂ​ടി.

‘‘കേ​ശ​വ​ന്‍ ഇ​വി​ടെ എ​പ്പോ​ഴാ ഇ​തി​നു​മു​മ്പ് വ​ന്ന​ത്?’’ സാ​റാ ചോ​ദി​ച്ചു. അ​വ​ള്‍ കേ​ശ​വ​ന്‍റെ എ​തി​രേ​യു​ള്ള സോ​ഫ​യി​ല്‍ ഇ​രു​ന്നു.

കേ​ശ​വ​നും വ​യ​സ്സാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു. സാ​റാ വി​ചാ​രി​ച്ചു. ഒ​രു പ​ക്ഷേ ത​ന്നെ​ക്കാ​ള്‍ മൂ​ന്നു വ​യ​സ്സ് കേ​ശ​വ​ന് കൂ​ടും. ഒ​രു​പ​ക്ഷേ കേ​ശ​വ​ന്‍റെ എ​ഴു​പ​താം പി​റ​ന്നാ​ള്‍ ഈ​യി​ടെ​യാ​കും ക​ഴി​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ക...

‘‘സാ​റാ​യു​ടെ ഭ​ര്‍ത്താ​വ്‌ മ​രി​ച്ച​തി​ന്റെ പി​റ്റേ​ന്ന്.’’ കേ​ശ​വ​ന്‍ ത​ല​യു​യ​ര്‍ത്തി. സാ​റാ​യെ നോ​ക്കി. ‘‘സാ​റാ ഇ​വി​ടെ ഒ​റ്റ​യ്ക്കാ​യി​രു​ന്നു അ​പ്പോ​ള്‍.’’

‘‘എ​പ്പോ​ള്‍?’’, ‘‘ഏ​ത് സ​മ​യ​ത്താ​ണ് കേ​ശ​വ​ന്‍ ഇ​വി​ടെ വ​ന്ന​ത്?’’ സാ​റാ ചോ​ദി​ച്ചു.

‘‘രാ​ത്രി’’, കേ​ശ​വ​ന്‍ പ​റ​ഞ്ഞു. ‘‘സാ​റാ ഒ​റ്റ​യ്ക്കാ​യി​രു​ന്നു അ​പ്പോ​ള്‍.’’

ത​ന്‍റെ പ​ല ഉ​ദ്യ​മ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും പ​രാ​ജ​യ​മോ​ർ​മി​പ്പി​ക്കു​ന്ന ഒ​ന്നാ​യി ഇ​പ്പോ​ഴും ആ ​രാ​ത്രി​യും യാ​ത്ര​യും കേ​ശ​വ​നു തോ​ന്നി.

നേ​രാ​ണ്, വൃ​ദ്ധ​രാ​വു​ക ശ്ര​മ​ക​ര​മാ​ണ്. കേ​ശ​വ​ൻ വി​ചാ​രി​ച്ചു.

കു​റ​ച്ചു​നേ​രം അ​വ​ര്‍, കേ​ശ​വ​നും സാ​റാ​യും, ഒ​ന്നും സം​സാ​രി​ക്കാ​തെ, ത​ങ്ങ​ളെ​ത്ത​ന്നെ നോ​ക്കു​ന്ന​പോ​ലെ, നേ​രെ എ​തി​രേ, ഇ​രു​ന്നു. പി​ന്നെ, മ​റ്റൊ​രു ആ​ലോ​ച​ന​യി​ല്‍, സാ​റാ എ​ഴു​ന്നേ​റ്റു. കേ​ശ​വ​നോ​ട് ത​ന്‍റെ വീ​ട്ടി​ല്‍നി​ന്നും പോ​കാ​ന്‍ ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടു. ‘‘ ഇ​നി ഇ​വി​ടെ കേ​ശ​വ​ന്‍ വ​രാ​നും പാ​ടി​ല്ല.’’ സാ​റാ പ​റ​ഞ്ഞു. അ​വ​ള്‍ക്ക് ത​ന്‍റെ ഒ​ച്ച താ​ണ​തു​പോ​ലെ തോ​ന്നി. ‘‘ഒ​രി​ക്ക​ലും...’’

കേ​ശ​വ​ന്‍ ഏ​താ​നും നി​മി​ഷം​കൂ​ടി അ​തേ​പോ​ലെ ഇ​രു​ന്നു. പി​ന്നെ എ​ഴു​ന്നേ​റ്റു. സാ​റാ​യോ​ട് യാ​ത്ര പ​റ​ഞ്ഞ് വാ​തി​ല്‍ക്ക​ലേ​ക്ക് ന​ട​ന്നു.

കേ​ശ​വ​ന്‍ പോ​യ​തി​നു ശേ​ഷം മാ​ത്രം, അ​യാ​ള്‍ക്ക്‌ പി​റ​കെ അ​യാ​ളു​ടെ നി​ഴ​ല്‍കൂ​ടി പോ​യി എ​ന്ന് ഉ​റ​പ്പു​വ​രു​ത്തി മാ​ത്രം, ആ ​പ​ട്ട​ണ​ത്തി​ല്‍നി​ന്നു​ത​ന്നെ അ​യാ​ള്‍ അ​പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​നാ​യി എ​ന്നു​റ​പ്പു വ​രു​ത്തി മാ​ത്രം, സാ​റാ, ഇ​തി​നു മു​മ്പു​ള്ള കേ​ശ​വ​ന്‍റെ സ​ന്ദ​ര്‍ശ​നം വീ​ണ്ടു​മോ​ര്‍ത്തു. അ​യാ​ളു​ടെ ര​ണ്ടു സ​ന്ദ​ര്‍ശ​ന​ങ്ങ​ള്‍ക്കി​ട​ക്ക് അ​വ​ള്‍ ഓ​ര്‍ക്കാ​ന്‍ ആ​ഗ്ര​ഹി​ക്കാ​ത്ത സ​ന്ദ​ര്‍ശ​ന​മാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. അ​ല്ലെ​ങ്കി​ല്‍, അ​ങ്ങ​നെ വി​ചാ​രി​ക്കാ​ന്‍ത​ന്നെ സാ​റാ ആ​ഗ്ര​ഹി​ച്ചു.

സാ​റാ​യു​ടെ ഭ​ര്‍ത്താ​വ്‌ മ​രി​ച്ച​തി​ന്‍റെ പി​റ്റേ​ന്ന്, രാ​ത്രി, വ​ള​രെ വൈ​കി, വ​ല​തു​കാ​ലി​ലെ ക​ല​ശ​ലാ​യ മ​സി​ല്‍വേ​ദ​ന​യോ​ടെ ഉ​റ​ക്ക​ത്തി​ല്‍നി​ന്നു​മു​ണ​ര്‍ന്ന സാ​റാ​യെ നോ​ക്കി, കി​ട​പ്പു​മു​റി​യി​ലെ പാ​തി തു​റ​ന്നു​വെ​ച്ച ജ​നാ​ല​ക്ക​ല്‍ അ​ത്ര​യും നേ​രം കേ​ശ​വ​ന്‍ നി​ല്‍ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​രു​ട്ടി​നും ആ​കാ​ശ​ത്തി​നു​മി​ട​യി​ല്‍പെ​ട്ട ഒ​രു നി​ഴ​ല്‍പോ​ലെ.

‘‘സാ​റാ ഞാ​നാ കാ​ലു​ക​ള്‍ ഉ​ഴി​ഞ്ഞു​ത​ര​ട്ടേ?’’ കേ​ശ​വ​ന്‍ ജ​നാ​ല​ക്ക​ല്‍നി​ന്നു​കൊ​ണ്ട് സാ​റാ​യോ​ട് ചോ​ദി​ച്ചു. ‘‘സാ​റാ...’’

ആ​ദ്യം ആ ​ഒ​ച്ച കേ​ട്ട് സാ​റാ ഞെ​ട്ടി​യ​താ​ണ്. എ​ന്നാ​ല്‍, കേ​ശ​വ​നാ​ണ് അ​ങ്ങ​നെ ചോ​ദി​ക്കു​ന്ന​ത് എ​ന്നും അ​ങ്ങ​നെ അ​യാ​ള്‍ ചോ​ദി​ക്കു​ന്ന​ത് ഇ​പ്പോ​ള്‍ ര​ണ്ടാ​മ​ത്തെ​യോ മൂ​ന്നാ​മ​ത്തെ​യോ ത​വ​ണ​യാ​ണെ​ന്നും സാ​റാ, ഇ​തി​ന​കം, മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കി​യി​രു​ന്നു. അ​തേ സ​മ​യം​ത​ന്നെ, ഒ​രി​ക്ക​ലും താ​ന്‍ അ​വി​ടേ​ക്ക് നോ​ക്കി​ല്ലെ​ന്നും, കേ​ശ​വ​നെ കാ​ണി​ല്ലെ​ന്നും, സാ​റാ, ഉ​ള്ളാ​ല്‍, ഉ​റ​പ്പി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തി​രു​ന്നു. കി​ട​ക്ക​യി​ല്‍ അ​തേ​പോ​ലെ ഇ​രു​ന്ന്, അ​വ​ള്‍, ആ​ദ്യം ത​ന്‍റെ വ​ല​തു​കാ​ലും പി​ന്നെ ഇ​ട​തു​കാ​ലും, മേ​ലേ നി​ന്ന് താ​ഴേ​ക്കും താ​ഴെ​നി​ന്ന് മേ​ലോ​ട്ടും ഉ​ഴി​യാ​നും തു​ട​ങ്ങി​യി​രു​ന്നു.

ത​ന്‍റെ പി​റ​കി​ൽ​ത​ന്നെ​യു​ള്ള ഇ​രു​ട്ടി​ലേ​ക്കും തെ​ളി​യാ​തെ നി​ന്നി​രു​ന്ന ആ​കാ​ശ​ത്തേ​ക്കും നോ​ക്കി കു​റ​ച്ചു നേ​രം​കൂ​ടി, അ​ന്ന്, അ​തേ​പോ​ലെ കേ​ശ​വ​ന്‍ നി​ന്നി​രി​ക്ക​ണം, ഒ​രു​പ​ക്ഷേ പു​ല​രു​ന്ന​തു വ​രെ... എ​ങ്കി​ല്‍, കേ​ശ​വ​ന്‍റെ അ​ന്ന​ത്തെ ആ ​സ​ന്ദ​ര്‍ശ​നം മാ​ത്ര​മ​ല്ല, ആ ​സ​ന്ദ​ര്‍ശ​ന​ത്തി​ന്‍റെ ഓ​ർ​മ​കൂ​ടി​യാ​യി​രു​ന്നു, ഈ ​പ​ക​ല്‍, സാ​റാ വേ​ണ്ടെ​ന്നു വെ​ച്ച​ത്. അ​തി​നാ​ല്‍, ഇ​ത് സാ​റാ​ക്ക് കേ​ശ​വ​ന്‍റെ ര​ണ്ടാ​മ​ത്തെ സ​ന്ദ​ര്‍ശ​നം മാ​ത്ര​മാ​യി. പി​ന്നെ, തൊ​ട്ടു​മു​മ്പേ മു​റി​ഞ്ഞ ത​ന്‍റെ ഉ​ച്ച​മ​യ​ക്ക​ത്തി​ലേ​ക്കു​ത​ന്നെ, സാ​റാ, വീ​ണ്ടും പോ​യി. പി​റ​കെ, സാ​റാ​യു​ടെ ഉ​റ​ക്ക​ത്തി​ലേ​ക്ക്, കാ​ലു​ക​ളി​ല്‍ ച​ളി​പു​ര​ണ്ട, ന​ട​ക്കു​മ്പോ​ള്‍ നി​ല​ത്ത് കാ​ല​ട​യാ​ള​ങ്ങ​ള്‍ പ​തി​പ്പി​ക്കു​ന്ന, ഒ​രാ​ള്‍ ന​ട​ന്നു വ​രു​ക​യും അ​വ​ളെ ക​ണ്ട​തു​കൊ​ണ്ടാ​ക​ണം, അ​തേ ദൂ​ര​ത്തി​ല്‍, നി​ല്‍ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു.

സാ​റാ​യു​ടെ ഉ​റ​ക്കം ഒ​രു​ത​വ​ണ​കൂ​ടി മു​റി​ഞ്ഞു.

ആ ​പ​ക​ല്‍, സാ​റാ​യെ ക​ണ്ടു മ​ട​ങ്ങു​മ്പോ​ള്‍ അ​ങ്ങ​നെ​യൊ​രു ദി​വ​സ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി ഇ​നി ഒ​ന്നും ഓ​ര്‍ക്കി​ല്ലെ​ന്നു കേ​ശ​വ​ന്‍ ത​ന്നോ​ടു​ത​ന്നെ പ​ല​പ്രാ​വ​ശ്യം ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടു. അ​പ്പോ​ഴും വൃ​ദ്ധ​രാ​വു​ക ശ്ര​മ​ക​ര​മാ​ണെ​ന്നും വി​ചാ​രി​ച്ചു. എ​ന്നാ​ല്‍, ഇ​തെ​ല്ലാം തെ​റ്റി​ച്ച്, അ​തേ മ​ട​ക്ക​യാ​ത്ര​യി​ല്‍, ത​ന്നെ​യോ ത​ന്‍റെ ജീ​വി​ത​ത്തെ​പ്പ​റ്റി​യോ ഓ​ര്‍ത്ത്, കേ​ശ​വ​ന്‍ ബ​സി​ല്‍നി​ന്നും വ​ഴി​യി​ലി​റ​ങ്ങു​ക​യും ആ ​പ​ട്ട​ണ​ത്തി​ല്‍നി​ന്നും അ​ധി​കം അ​ക​ലെ​യ​ല്ലാ​ത്ത ഒ​രു നാ​ട്ടു​മ്പു​റ​ത്തേ​ക്ക്, കാ​ല്‍ന​ട​യാ​യി എ​ത്തു​ക​യും ചെ​യ്തു. നാ​ട്ടു​വ​ഴി​ക​ളും പാ​ട​ങ്ങ​ളും ക​ട​ന്ന് ഏ​റെ ദൂ​ര​വും ഏ​റെ നേ​ര​വും പോ​യ കേ​ശ​വ​ന്‍, വ​ഴി​യി​ല്‍, താ​റാ​വു​ക​ളു​ടെ ഒ​രു കൂ​ട്ട​ത്തെ തെ​ളി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു​പോ​കു​ന്ന ഒ​രു ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​ര​നെ പ​രി​ച​യ​പ്പെ​ട്ടു. മ​റ്റൊ​രു ഗ്രാ​മ​ത്തി​ലേ​ക്ക് പോ​കു​ന്ന താ​റാ​വു​കാ​ര​നോ​ട് ‘‘നി​ന​ക്ക് ഞാ​നെ​ന്‍റെ പേ​ര് കൂ​ടി ഇ​വ​രു​ടെ​കൂ​ടെ കൊ​ണ്ടു​പോ​കാ​ന്‍ ത​ര​ട്ടെ’’ എ​ന്ന് ചോ​ദി​ച്ച് ചി​രി​ച്ചു. താ​റാ​വു​കാ​ര​ന് ആ ​ചോ​ദ്യം ആ​ദ്യം വി​ചി​ത്ര​മാ​യി തോ​ന്നി​യെ​ങ്കി​ലും കേ​ശ​വ​നോ​ട് അ​യാ​ളു​ടെ പേ​ര് പ​റ​യാ​ന്‍ പ​റ​ഞ്ഞു.

‘‘എ​നി​ക്ക് സാ​റി​ന്‍റെ പേ​രും ഇ​വ​രു​ടെ കൂ​ടെ കൊ​ണ്ടു​പോ​കു​ന്ന​തി​ല്‍ സ​ന്തോ​ഷ​മേ ഉ​ള്ളൂ.’’ താ​റാ​വു​കാ​ര​ന്‍ കേ​ശ​വ​നെ നോ​ക്കി കൈ ​കൂ​പ്പി​ക്കൊ​ണ്ടു പ​റ​ഞ്ഞു. ‘‘കേ​ശ​വ​ന്‍.’’ ‘‘ഇ​പ്പോ​ള്‍ ആ ​പേ​രാ​ണ് എ​ന്‍റെ​യും എ​ന്ന് തോ​ന്നാ​നും തു​ട​ങ്ങി​യി​രി​ക്കു​ന്നു.’’

കേ​ശ​വ​ന്‍ പൊ​ട്ടി​ച്ചി​രി​ച്ചു. താ​റാ​വു​കാ​ര​നെ ചേ​ര്‍ത്തു​പി​ടി​ച്ചു.

ഇ​രു​ളാ​ന്‍ തു​ട​ങ്ങി​യ ആ​കാ​ശ​ത്തി​നു താ​ഴെ ഉ​യ​രാ​നോ കൂ​ട​ണ​യാ​നോ ആ​ശി​ക്കാ​ത്ത കു​റേ പ​ക്ഷി​ക​ളു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തി​ല്‍, ഇ​പ്പോ​ള്‍, ത​ങ്ങ​ള്‍ ര​ണ്ടു പു​രു​ഷ​ന്മാ​ര്‍, ഒ​രൊ​റ്റ പേ​രി​ല്‍, ഒ​രൊ​റ്റ യാ​ത്ര​യി​ലാ​ണ് എ​ന്ന് കേ​ശ​വ​നു തോ​ന്നി. ഇ​ത്, കേ​ശ​വ​ന്‍, താ​റാ​വു​കാ​ര​നോ​ടും പ​റ​ഞ്ഞു. ‘‘എ​നി​ക്ക് അ​ങ്ങ​നെ തോ​ന്നു​ക​യാ​ണ്.’’

താ​റാ​വു​കാ​ര​ന്‍ കേ​ശ​വ​നെ നോ​ക്കി ചി​രി​ച്ചു.

‘‘ജീ​വി​തം എ​ല്ലാ​വ​ര്‍ക്കും ഒ​ന്നാ​ണ് സ​ര്‍.’’ താ​റാ​വു​കാ​ര​ന്‍ പ​റ​ഞ്ഞു. ‘‘ഒ​രു വ​ഴി​യും അ​തി​ലൂ​ടെ തി​ങ്ങി​യു​ള്ള ന​ട​ത്ത​വും.’’

അ​യാ​ള്‍ ത​ന്‍റെ മു​മ്പി​ല്‍ ന​ട​ക്കു​ന്ന പ​ക്ഷി​ക​ളെ ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ട്ടി അ​വ ന​ട​ക്കു​ന്ന​ത് കേ​ശ​വ​നു​വേ​ണ്ടി അ​നു​ക​രി​ച്ചു കാ​ണി​ച്ചു.

ഇ​പ്പോ​ഴും കേ​ശ​വ​ന്‍ പൊ​ട്ടി​ച്ചി​രി​ച്ചു.

അ​ന്ന് വ​ള​രെ വൈ​കി വീ​ട്ടി​ല്‍ മ​ട​ങ്ങി​യെ​ത്തി​യ കേ​ശ​വ​നെ കാ​ത്ത് അ​യാ​ളു​ടെ പൂ​ച്ച വാ​തി​ല്‍ക്ക​ൽ​ത​ന്നെ ഇ​രി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. കേ​ശ​വ​നെ ക​ണ്ട​തും പൂ​ച്ച അ​യാ​ളു​ടെ അ​ടു​ത്തേ​ക്ക് ഓ​ടി​ച്ചെ​ന്നു. അ​യാ​ളു​ടെ കാ​ലു​ക​ള്‍ മ​ണ​ത്തു. കാ​ലു​ക​ള്‍ക്കി​ട​യി​ലൂ​ടെ ഓ​ടി​ന​ട​ന്നു.

‘‘ഇ​ത്ര​യും വൈ​കി​യ​പ്പോ​ള്‍ ഞാ​ന്‍ ശ​രി​ക്കും പേ​ടി​ച്ചു​പോ​യി.’’ പൂ​ച്ച കേ​ശ​വ​നോ​ടു പ​റ​ഞ്ഞു. ‘‘ഇ​നി വ​രി​ല്ലേ എ​ന്ന് വി​ചാ​രി​ച്ചു.’’

‘‘ഞാ​നും പേ​ടി​ച്ചു​പോ​യി.’’ കേ​ശ​വ​ന്‍ പൂ​ച്ച​യോ​ട് പ​റ​ഞ്ഞു. ‘‘വ​ള​രെ വ​ള​രെ നീ​ണ്ടു​പോ​യ ഒ​രു പ​ക​ലാ​യി​രു​ന്നു.’’

കേ​ശ​വ​ന്‍ ഉ​മ്മ​റ​ത്തെ വാ​തി​ല്‍ തു​റ​ന്ന് അ​ടു​ക്ക​ള​യി​ലേ​ക്ക് ചെ​ന്നു. അ​വി​ടെ നി​ല​ത്ത് വെ​ച്ചി​രു​ന്ന പാ​ല്‍പ്പാ​ത്ര​ത്തി​ലേ​ക്ക് കു​നി​ഞ്ഞു​നി​ന്ന്‌ നോ​ക്കി. പാ​ല്‍പ്പാ​ത്ര​ത്തി​നു ചു​റ്റും ചെ​റി​യ ഉ​റു​മ്പു​ക​ള്‍ കൂ​ട്ടം​കൂ​ടി ന​ട​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഉ​റു​മ്പു​ക​ള്‍ ചി​ല​ത് പാ​ലി​ല്‍ മു​ങ്ങിക്കി​ട​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

‘‘ഈ ​പാ​ലും കു​ടി​ച്ചി​ല്ല, അ​ല്ലെ?’’ കേ​ശ​വ​ന്‍ പൂ​ച്ച​യോ​ട് ചോ​ദി​ച്ചു.

‘‘എ​നി​ക്ക് ഒ​ന്നും ക​ഴി​ക്കാ​ന്‍ തോ​ന്നി​യി​ല്ല.’’ പൂ​ച്ച പ​റ​ഞ്ഞു.

‘‘സാ​ര​മി​ല്ല.’’ കു​നി​ഞ്ഞു​നി​ന്ന്‌ പൂ​ച്ച​യു​ടെ നെ​റു​കി​ല്‍ തൊ​ട്ടു​കൊ​ണ്ട്‌ കേ​ശ​വ​ന്‍ പ​റ​ഞ്ഞു. ‘‘ഇ​ന്ന് നേ​ര​ത്തേ അ​ത്താ​ഴം ക​ഴി​ക്കാം.’’

ആ ​രാ​ത്രി, ത​ന്‍റെ ഏ​കാ​ന്ത​ത​യെ​യും അ​തേ ഏ​കാ​ന്ത​ത​യു​ടെ മു​ടി​ഞ്ഞ ആ​യു​സ്സും ഓ​ര്‍ത്ത് കേ​ശ​വ​ന്‍ ഏ​റെ​നേ​രം കി​ട​ന്നു. ആ ​പ​ക​ലു​ണ്ടാ​യ ഓ​രോ​ന്നും ത​ന്‍റെ കാ​ല്‍ക്ക​ല്‍ കി​ട​ക്കു​ന്ന പൂ​ച്ച​യോ​ട് പ​റ​ഞ്ഞു. താ​റാ​വു​കാ​ര​നെ പ​റ്റി​യും അ​യാ​ളു​ടെ താ​റാ​വു​ക​ളെ പ​റ്റി​യും പ​റ​ഞ്ഞു.

‘‘ഒ​രി​ക്ക​ല്‍ക്കൂ​ടി ഞാ​ന​വി​ടെ പോ​കും.’’ കേ​ശ​വ​ന്‍ പൂ​ച്ച​യോ​ട് പ​റ​ഞ്ഞു. ‘‘സാ​റാ​യെ കാ​ണും.’’

പി​ന്നെ, പി​റ​കെ വ​ന്ന ത​ന്‍റെ ഉ​റ​ക്ക​ത്തെ ത​ന്‍റെ​ത​ന്നെ മ​ര​ണ​മാ​യി നീ​ട്ടി നീ​ട്ടി കൊ​ണ്ടു​പോ​യി, അ​തേ മ​ര​ണ​ത്തി​ല്‍, അ​ത്ര​യും ദു​ര്‍ഗ​ന്ധ​ത്തോ​ടും അ​തി​നേ​ക്കാ​ള്‍ അ​ഴി​ഞ്ഞും, കേ​ശ​വ​ന്‍ കി​ട​ന്നു. ഏ​ഴാം ദി​വ​സം അ​യാ​ളു​ടെ അ​യ​ല്‍ക്കാ​ര്‍ അ​യാ​ളെ ക​ണ്ടു​പി​ടി​ച്ച് സം​സ്ക​രി​ക്കു​ന്ന​തു​വ​രെ. അ​തി​നും മു​മ്പ്, അ​യാ​ളു​ടെ പൂ​ച്ച ആ ​വീ​ട്ടി​ല്‍നി​ന്നും എ​ന്നേ​ക്കു​മാ​യി ഓ​ടി​പ്പോ​വു​ക​യും ചെ​യ്തു.

എ​ന്നാ​ല്‍, ഏ​ഴു ദി​വ​സം ക​ഴി​ഞ്ഞ്, മ​രി​ച്ച​തി​ന്റെ പ​തി​ന​ഞ്ചാം നാ​ള്‍, രാ​ത്രി, കേ​ശ​വ​ന്‍, വീ​ണ്ടും സാ​റാ​യു​ടെ വീ​ട്ടി​ല്‍ ചെ​ന്നു. അ​യാ​ളു​ടെ പൂ​ച്ച​യോ​ട് പ​റ​ഞ്ഞ​തു​പോ​ലെ ത​ന്നെ.

ഇ​ത്ത​വ​ണ, പ​ക്ഷേ, കേ​ശ​വ​ന്‍, സാ​റാ​യു​ടെ മ​രി​ച്ചു​പോ​യ ഭ​ര്‍ത്താ​വി​ന്‍റെ രൂ​പ​ത്തി​ലേ​ക്കും അ​യാ​ളു​ടെ ഒ​ച്ച​യി​ലേ​ക്കും ത​ന്നെ മാ​റ്റി​യി​രു​ന്നു... അ​ങ്ങ​നെ, വീ​ണ്ടും, ഇ​രു​ട്ടി​നും ആ​കാ​ശ​ത്തി​നു​മി​ട​യി​ലെ നി​ഴ​ലാ​യി, കേ​ശ​വ​ന്‍, സാ​റാ​യു​ടെ കി​ട​പ്പു​മു​റി​യു​ടെ ജ​നാ​ല​ക്ക​ല്‍, അ​വ​ളു​ടെ മ​രി​ച്ചു​പോ​യ ഭ​ര്‍ത്താ​വി​ന്‍റെ രൂ​പ​ത്തി​ല്‍ നി​ന്നു. അ​വ​ളോ​ട്‌ സം​സാ​രി​ച്ചു:

‘‘എ​ന്‍റെ പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട സാ​റാ, വാ​തി​ല്‍ തു​റ​ക്ക്.’’ കേ​ശ​വ​ന്‍, സാ​റാ​യു​ടെ ഭ​ര്‍ത്താ​വാ​യും അ​യാ​ളു​ടെ ശ​ബ്ദ​ത്തി​ലും അ​വ​ളോ​ട്‌ പ​റ​ഞ്ഞു. ‘‘ഇ​ത് ഞാ​നാ​ണ്...’’ ‘‘സാ​റാ, ഞാ​ന്‍ നി​ന്നെ എ​ങ്ങ​നെ പി​രി​ഞ്ഞു ക​ഴി​യും!..’’

സാ​റാ, കി​ട​ക്ക​യി​ല്‍, ആ​യി​ടെ എ​ല്ലാ രാ​ത്രി​ക​ളി​ലും ഉ​ണ്ടാ​വാ​റു​ള്ള കാ​ലു​ക​ളി​ലെ മ​സി​ല്‍വേ​ദ​ന കാ​ര​ണം, എ​ഴു​ന്നേ​റ്റ് ഇ​രി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു.

കൈ​ക​ള്‍ പി​റ​കോ​ട്ട് വെ​ച്ച്. കാ​ലു​ക​ള്‍ കി​ട​ക്ക​യി​ല്‍ നീ​ട്ടി​വെ​ച്ച്. ത​ല മു​ക​ളി​ലേ​ക്ക് ഉ​യ​ര്‍ത്തി​പ്പി​ടി​ച്ച്. ക​ണ്ണു​ക​ള്‍ ര​ണ്ടും മു​റു​ക്കെ അ​ട​ച്ചു​വെ​ച്ച്.

‘‘എ​ന്നെ നോ​ക്ക്...’’ കേ​ശ​വ​ന്‍ വീ​ണ്ടും സാ​റാ​യെ നോ​ക്കി പ​റ​ഞ്ഞു. ‘‘ഞാ​ന്‍ പ​റ​യു​ന്ന​ത് കേ​ള്‍ക്ക്...’’ ‘‘ആ ​കാ​ലു​ക​ള്‍ ഞാ​ന്‍ ഉ​ഴി​ഞ്ഞു​ത​ര​ട്ടെ...’’

കി​ട​ക്ക​യി​ല്‍ അ​തേ​പോ​ലെ ഇ​രു​ന്നു​കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ സാ​റാ ജ​നാ​ല​ക്ക​ലേ​ക്കു നോ​ക്കി.

ജ​നാ​ല​ക്ക​ല്‍, ചി​ല്ലു​വാ​തി​ലി​ലെ ഇ​ള​കു​ന്ന നി​ഴ​ലി​നൊ​പ്പം, മ​രി​ച്ചു​പോ​യ ത​ന്‍റെ ഭ​ര്‍ത്താ​വി​നെ ക​ണ്ടു. അ​തേ​പോ​ലെ. അ​തേ പ്രേ​മ​ത്തോ​ടെ. അ​തേ വി​വ​ശ​ത​യോ​ടെ...

അ​വ​ള്‍ക്ക് ക​ര​ച്ചി​ല്‍ വ​ന്നു. എ​ന്നാ​ല്‍, ഒ​രി​ക്ക​ലും മ​രി​ച്ചു​പോ​യ ഒ​രാ​ളു​മാ​യി ഒ​രു ബ​ന്ധ​വും ഇ​നി വേ​ണ്ടാ എ​ന്ന് ഉ​റ​പ്പി​ച്ച്, ഇ​നി​യും വ​രാ​നി​രി​ക്കു​ന്ന ഭ​ര്‍ത്താ​വി​ന്‍റെ പ്രേ​ത​സ​ന്ദ​ര്‍ശ​ന​ങ്ങ​ളെ മ​ന​സ്സാ​ല്‍ ഉ​പേ​ക്ഷി​ച്ച്, വീ​ണ്ടു​മൊ​രി​ക്ക​ല്‍ക്കൂ​ടി അ​വി​ടേ​ക്ക് നോ​ക്കാ​തെ, ക​ട്ടി​ലി​ല്‍, ജ​ന​ലി​നു നേ​രെ എ​തി​രാ​യി, ചു​വ​രി​ലേ​ക്ക് നോ​ക്കി, സാ​റാ, തി​രി​ഞ്ഞു കി​ട​ന്നു.

സാ​റാ കേ​ശ​വ​നെ ഓ​ര്‍ത്തു. സാ​റാ കേ​ശ​വ​നെ ഏ​റെ നേ​രം ഓ​ര്‍ത്തു. അ​യാ​ളു​ടെ എ​ല്ലാ സ​ന്ദ​ര്‍ശ​ന​ങ്ങ​ളും ഓ​ര്‍ത്തു. ഒ​രു​പ​ക്ഷേ അ​യാ​ളു​ടെ ആ​യി​ര​ത്തൊ​ന്ന് സ​ന്ദ​ര്‍ശ​ന​ങ്ങ​ള്‍...

പി​ന്നെ, ആ ​രാ​ത്രി ക​ഴി​യു​ന്ന​തി​നും മു​മ്പ് ത​ന്നെ തേ​ടി എ​ത്തു​ന്ന, ത​ന്‍റെ ക​ട്ടി​ലി​ല്‍ വ​ന്നി​രി​ക്കു​ന്ന, ത​ന്‍റെ അ​രി​കി​ലി​രി​ക്കു​ന്ന കേ​ശ​വ​നു വേ​ണ്ടി, അ​വ​ള്‍, സാ​റാ, ത​ന്‍റെ കാ​ലു​ക​ള്‍ ര​ണ്ടും ന​ഗ്ന​മാ​ക്കി വെ​ച്ചു...

‘‘ശ​രി​യാ​ണ്’’, അ​വ​ള്‍ ദുഃ​ഖ​ത്തോ​ടെ വി​ചാ​രി​ച്ചു. ‘‘വൃ​ദ്ധ​രാ​വു​ക ശ്ര​മ​ക​ര​മാ​ണ്.’’ ‘‘വ​ള​രെ വ​ള​രെ...’’