പ്രി​യ​ങ്ക​രി

ഒ​രാളു​ടെ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യബോ​ധ്യ​ങ്ങ​ൾ കു​ടി​കൊ​ള്ളു​ന്ന​ത്​ ജ​നി​ത​ക കോ​ഡു​ക​ളി​ൽ​ത​ന്നെ​യാ​ണെ​ന്ന്​ സ​മ​ർ​ഥി​ച്ച​ത്​ പ്ര​മു​ഖ ശാ​സ്​​ത്ര​ജ്ഞ​നും കാ​ലി​ഫോ​ർ​ണി​യ സ​ർ​വ​ക​ലാ​ശാ​ല​യി​ലെ അ​ധ്യാ​പ​ക​നു​മാ​യ ജ െ​യിം​സ്​ ഫോ​ള​ർ ആ​ണ്. മ​നു​ഷ്യ​​ൻ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ ജീ​വി​യാ​ണെ​ന്ന അ​രി​സ്​​റ്റോ​ട്ടി​ലി​െ​ൻ​റ സി​ദ്ധാ​ന് തം എ​ത്ര​മാ​ത്രം ശ​രി​യാ​ണെ​ന്ന്​ അ​ന്വേ​ഷി​ച്ചു തു​ട​ങ്ങി​യ പ​രീ​ക്ഷ​ണ​മാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. ആ​ധു​നി​ക ജ​നി ​റ്റി​ക്​​സി​െ​ൻ​റ സ​േ​ങ്ക​ത​ങ്ങൾ ഉ​പ​േ​യാ​ഗി​ച്ച്​ 326 സ​മാ​ന ഇ​ര​ട്ട​ക​ളി​ൽ ന​ട​ത്തി​യ പ​രീ​ക്ഷ​ണ​ത്തി​ൽ, പ്ര​ായോ​ഗി​ക രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​െ​മ​ന്ന​ത്​ കേ​വ​ലം മെ​റി​റ്റി​െ​ൻ​റ ക​ളി​യ​ല്ലെ​ന്നും അ​തി​ൽ പാ​ര​മ്പ​ര്യം വ​ലി​യ ഘ​ട​ക​മാ​ണെ​ന്നും ഫോ​ള​റും സം​ഘ​വും അ​ർ​ഥ​ശ​ങ്ക​ക്കി​ട​മി​ല്ലാ​ത്ത​വി​ധം തെ​ളി​യി​ച്ചു. ഏ​താ​ണ്ട ്​ പ​ത്തു വ​ർ​ഷ​ംമു​മ്പാ​ണി​ത്. പ​രീ​ക്ഷ​ണ​ത്തി​െ​ൻ​റ വി​ശ​ദാം​ശ​ങ്ങ​ൾ ലോ​ക​ത്തെ എ​ണ്ണം പ​റ​ഞ്ഞ ശാ​സ്​​ത്ര പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ളി​ൽ വ​ന്നു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​​േ​മ്പാ​ൾ, ഇ​ന്ദ്ര​പ്ര​സ്​​ഥ​ത്തി​ലെ പ​ത്താം ന​മ്പ​ർ ജ​ൻ​പ​ഥി​ൽ അ​ട​ക്കം പ​റ​ഞ്ഞ ചി​രി​യാ​യി​രു​ന്നു.

​പൊ​ളി​റ്റി​ക്​​സി​ലെ ‘ഡി.​എ​ൻ.​എ ഫാ​ക്​​ട​ർ’ ഫോ​ള​ർ​ക്കും ആ​റു പ​തി​റ്റാ​ണ്ടു മു​െ​മ്പ ദേ​ശീ​യ പ്ര​സ്​​ഥാ​ന​ത്തി​െ​ൻ​റ നേ​താ​ക്ക​ൾ തി​രി​ച്ച​റ​ിഞ്ഞി​രു​ന്ന​ത്​ ഫോ​ള​ർ​ക്ക​റി​യി​ല്ല​​ല്ലോ. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്​ ഇ​ത്ര​യും ക​ഷ്​​ട​പ്പെ​ട്ട്​ പ​രീ​ക്ഷ​ണം ന​ട​ത്തേ​ണ്ട ഒ​രു കാ​ര്യ​വു​മി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. എ.​െ​എ.​സി.​സി ആ​സ്​​ഥാ​ന​മൊ​ന്ന്​ സ​ന്ദ​ർ​ശി​ച്ചാ​ൽ തീ​രു​ന്ന സം​ശ​യ​മേ ആ ​അ​ന്വേ​ഷ​ണ​ത്തി​ന്​ പി​ന്നി​ലു​ള്ളൂ. ഡി.​എ​ൻ.​എ പൊ​ളി​റ്റി​ക്​​സ്​ എ​ന്ന​ത്​ കോ​ൺ​ഗ്ര​സ്​ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​ത്തി​െ​ൻ​റ ജ​നി​ത​ക സ്വ​ഭാ​വ​മാ​ണെ​ന്ന്​ ഇ​വി​ടെ ആ​ർ​ക്കാ​ണ്​ അ​റി​യാ​ത്ത​ത്​? ‘ഗാ​ന്ധി’, ‘നെ​ഹ്​​റു’ പാ​ര​മ്പ​ര്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ അ​വ​കാ​ശ​മാ​യി പ​രി​വ​ർ​ത്തി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട വ്യ​ക്​​തി​​പ്ര​ഭാ​വ​മാ​ണ്​ പ്ര​സ്​​ഥാ​ന​ത്തി​െ​ൻ​റ നേ​തൃ​മൂ​ല​ധ​നം. അ​പ്പോ​ൾ ആ ​ക​ണ്ണി​യി​ലേ​ക്ക്​ അ​തേ ഡി.​എ​ൻ.​എ​യി​ൽ​നി​ന്നുത​ന്നെ​യു​ള്ള പ്രി​യ​ങ്ക വ​ന്നു​കേ​റി​യ​തി​ൽ അ​ത്ഭു​ത​പ്പെ​ടാ​നൊ​ന്നു​മി​ല്ല. അ​ല്ലെ​ങ്കി​ലും എ.​െ​എ.​സി.​സി​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള ഇൗ ‘​അ​പ്ര​തീ​ക്ഷി​ത’ ക​ട​ന്നു​വ​ര​വ്​ രാ​ജ്യം എ​ത്ര ക​ണ്ട​താ​ണ്.

ഇൗ ‘​ഡി.​എ​ൻ.​എ ​െപാ​ളി​റ്റി​ക്​​സി’​ൽ ഒ​രേസ​മ​യം നെ​ഹ്​​റു​വി​െ​ൻറ​യും ഗാ​ന്ധി​യു​ടെ​യും ‘പി​ന്തു​ട​ർ​ച്ച’ ല​ഭി​ച്ച​ത്​ ഇ​ന്ദി​ര​ക്കാ​ണ്. ര​ണ്ടു വ​ർ​ഷം രാ​ജ്യ​ത്തെ മൊ​ത്തം ത​ട​ങ്ക​ലി​ലാ​ക്കി​യി​ട്ടും ഇ​ന്ദി​ര പ്രി​യ​ദ​ർ​ശി​നി, ഉ​രു​ക്കു​വ​നി​ത തു​ട​ങ്ങി​യ വി​ശേ​ഷ​ണ​ങ്ങ​ൾ വ​ന്നു​ചേ​ർ​ന്ന​ത്​ ആ ​പാ​ര​മ്പ​ര്യ​ത്തി​െ​ൻ​റകൂ​ടി ബ​ല​ത്തി​ലാ​ണ്. ഇ​ന്ദി​ര​യെ ഒാ​ർ​മി​പ്പി​ക്കു​ന്ന ചി​ല മു​ഖ​സാ​മ്യ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക​പ്പു​റം, പ്രി​യ​ങ്ക​യി​ൽ മ​റ്റെ​ന്തെ​ങ്കി​ലും സ​വി​ശേ​ഷ​ത​ക​ളു​ണ്ടോ എ​ന്നു ചോ​ദി​ച്ചാ​ൽ കു​ഴ​ഞ്ഞു​പോ​കും. കാ​ര​ണം, ര​ണ്ടി​ലൊ​ന്ന്​ ഉ​ത്ത​ര​ങ്ങ​ൾ​ക്കും ഇ​ട​യി​ലാ​ണ്​ വ​സ്​​തു​ത​യെ​ന്നാ​ണ്​ സ​മീ​പ​കാ​ല ച​രി​ത്രം ഒാ​ർ​മി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​ത്. രാ​ജീ​വ്​ കൊ​ല്ല​പ്പെ​ട്ട സ​ന്ദ​ർ​ഭം ഒാ​ർ​ക്കു​ക. സ​ർ​വം ന​ഷ്​​ട​പ്പെ​ട്ട​വ​രെ​പ്പോ​ലെ വി​ങ്ങി​പ്പൊ​ട്ടു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു അ​ന്ന്​ സോ​ണി​യ​യും രാ​ഹു​ലും. അ​ന്ന്​ പി​താ​വി​നെ സം​സ്​​ക​രി​ക്കാ​നു​ള്ള സ്​​ഥ​ല​ത്തി​െ​ൻ​റ കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ തീ​രു​മാ​ന​മെ​ടു​ത്ത​തും ച​ട​ങ്ങി​ന്​ ഉ​ദ്യോ​ഗ​സ്​​ഥ​ര​ട​ക്ക​മു​ള്ള​വ​ർ​ക്ക്​ നി​ർ​ദേ​ശം ന​ൽ​കി​യ​തു​മെ​ല്ലാം പ്രി​യ​ങ്ക​യാ​യി​രു​ന്നു.

പി​റ്റേ ദി​വ​സം ‘ന്യൂ​യോ​ർ​ക്​ ടൈം​സ്​’ ഇ​ക്കാ​ര്യം വാ​ർ​ത്ത​യാ​ക്കി​യ​പ്പോ​ൾ ന​ൽ​കി​യ ത​ല​​ക്കെ​ട്ട്​ ഇ​ങ്ങ​നെ: ‘പ്രി​യ​ങ്ക, ഇ​ന്ദി​ര​​യെ​പ്പോ​ലെ എ​ല്ലാ​യ്​​പ്പോ​ഴും എ​ല്ലാ​യി​ട​ത്തും’. അ​ന്നു​തൊ​ട്ട്​ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ ജ്യോ​തി​ഷി​ക​ളു​ടെ നി​ഘ​ണ്ടു​വി​ൽ ‘പ്രി​യ​ങ്ക ഫാ​ക്​​ട​ർ’ എ​ന്ന വാ​ക്കു​ണ്ട്. അ​ത്​ ആ​ദ്യ​മാ​യി പ്ര​യോ​ഗി​ച്ച​ത്​ 1999ലാ​ണ്. റാ​യ്​​ബ​റേ​ലി​യി​ൽ കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​െ​ൻ​റ സ​തീ​ഷ്​ ശ​ർ​മ​ക്കെ​തി​രെ ബി.​ജെ.​പി ക​ള​ത്തി​ലി​റക്കി​യ​ത്​ നെ​ഹ്​​റു​കു​ടും​ബ​ത്തി​ൽ​നി​ന്നു​ള്ള അ​രു​ൺ നെ​ഹ്​​റു​വി​നെ. ബി.​ജെ.​പി​യു​ടെ അ​പ്ര​തീ​ക്ഷി​ത​മാ​യ ഇൗ ​നീ​ക്ക​ത്തെ പ്ര​തി​രോ​ധി​ക്കാ​ൻ കോ​ൺ​ഗ്ര​സ്​ അ​ന്ന്​ ആ​ദ്യ​മാ​യി പ്രി​യ​ങ്ക​യെ ക​ള​ത്തി​ലി​റ​ക്കി. മ​ണ്ഡ​ല​ത്തി​ലെ​ങ്ങും പ്രി​യ​ങ്ക പ​ട​ന​യി​ച്ച​പ്പോ​ൾ വി​ജ​യം സ​തീ​ഷ്​ ശ​ർ​മ​ക്ക്. അ​തോ​ടെ, ഇ​ന്ദി​ര​യു​ടെ പി​ന്മു​റ​ക്കാ​രി എ​ന്ന പ്ര​യോ​ഗ​ത്തി​ന്​ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ പ​രി​വേ​ഷം​ കൂ​ടി​യാ​യി. പി​ന്നീ​ട്, റാ​യ്​​ബ​റേ​ലി​യി​ലും അ​മേ​ത്തി​യി​ലും സോ​ണി​യ​ക്കും രാ​ഹു​ലി​നു​മാ​യി പ​ല​ത​വ​ണ വോ​ട്ട്​ തേ​ടി ഇ​റ​ങ്ങി ‘പ്രി​യ​ങ്ക ഫാ​ക്​​ട​ർ’ എ​ന്ന​ത്​ ഒ​രു യാ​ഥാ​ർ​ഥ്യ​മെ​ന്ന്​ തെ​ളി​യി​ച്ചു.

‘പ്രി​യ​ങ്ക ഫാ​ക്​​ട​ർ’ കേ​വ​ലം ര​ണ്ട്​ മ​ണ്ഡ​ല​ങ്ങ​ളി​ലൊ​തു​ങ്ങി​യാ​ൽ പോ​രെ​ന്ന്​ പ​ണ്ടേ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​രും നേ​താ​ക്ക​ളും അ​ട​ക്കം പ​റ​ഞ്ഞ​താ​ണ്. ഇ​ന്ദി​ര പി​ൻ​ഗാ​മി​യാ​യി ക​ണ്ട​ത്​ പ്രി​യ​ങ്ക​യെ​യാ​യി​രു​ന്നെ​ന്നുവ​രെ എ​ഴു​തി​യ നേ​താ​ക്ക​ളു​ണ്ട്. പ​ക്ഷേ, അ​തി​ലൊ​ന്നും വീ​ണു​പോ​യി​ല്ല. രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​ത്തി​ലേ​ക്കി​ല്ലെ​ന്നു ത​ന്നെ​യാ​ണ്​ അ​ടു​ത്ത കാ​ലം വ​രെ​യും വ്യ​ക്​​ത​മാ​ക്കി​യ​ത്. കു​റെ കാ​ല​മാ​യി ബു​ദ്ധ​മാ​ർ​ഗ​ത്തി​ലാ​യ​തി​നാ​ൽ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ വി​ശാ​ര​ദ​ന്മാ​രും അ​ത്​ ശ​രി​വെ​ച്ചു. റാ​യ്​​ബ​റേ​ലി, അ​മേ​ത്തി സ​ന്ദ​ർ​ശ​ന​ങ്ങ​ൾ കു​ടും​ബകാ​ര്യ​മാ​യും ക​രു​തി. പ​ക്ഷേ, ക​ഴി​ഞ്ഞ ലോ​ക്​​സ​ഭ തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​ൽ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ കൈ​വി​ട്ട​തോ​ടെ, പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​രു​ടെ മു​റ​വി​ളി​യാ​യി: ‘പ്രി​യ​ങ്ക​യെ വി​ളി​ക്കൂ, കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​നെ ര​ക്ഷി​ക്കൂ.’ അ​ഞ്ചു വ​ർ​ഷം നീ​ണ്ട ആ ​മു​റ​വി​ളി​ക്ക്​ അ​ന്ത്യ​മാ​യി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണ്.

എ.​െ​എ.​സി.​സി ജ​ന​റ​ൽ സെ​ക്ര​ട്ട​റിപ​ദ​മെ​ന്ന​ത്​ ചെ​റി​യ ക​ളി​യ​ല്ല. എ​ന്ന​ല്ല, മോ​ദി​യു​ടെ വാ​രാ​ണ​സി​യും യോ​ഗി​യു​ടെ ഗോ​ര​ഖ്​​പുരും ഉ​ൾ​പ്പെ​ടു​ന്ന മേ​ഖ​ല​യി​ൽ പാ​ർ​ട്ടി​യെ ശ​ക്​​തി​പ്പെ​ടു​ത്താ​നാ​ണ്​ സ​ഹോ​ദ​ര​െ​ൻ​റ നി​ർ​ദേ​ശം. വി​ശ്വ​സ്​​ത​നാ​യ ഗു​ലാം ന​ബി​െ​യ മാ​റ്റി​യാ​ണ്​ ഇൗ ​നി​യ​മ​ന​മെ​ന്നോ​ർ​ക്ക​ണം. അ​തി​നാ​ൽ, ‘പ്രി​യ​ങ്ക ഫാ​ക്​​ട​ർ’ ഇ​നി അ​മേ​ത്തി​ക്കും റാ​യ്​​ബ​റേ​ലി​ക്കും അ​പ്പു​റം പ്ര​സ​രി​ക്കും. ഒ​രേ സ​മ​യം ബി.​ജെ.​പി​ക്കും ത​ങ്ങ​ളെ സൂ​ത്ര​ത്തി​ൽ ഒ​ഴി​വാ​ക്കി സ​ഖ്യം പ​ണി​ത മാ​യാ​വ​തി-​അ​ഖി​ലേ​ഷ്​ കൂ​ട്ടു​കെ​ട്ടി​നു​മു​ള്ള മി​ക​ച്ച പ്ര​തി​രോ​ധം പ്രി​യ​ങ്ക​യി​ലൂ​ടെ തീ​ർ​ക്കു​മെ​ങ്കി​ൽ, അ​വ​ർ ര​ണ്ടാം ഇ​ന്ദി​ര​യാ​യി വാ​ഴ്​​ത്ത​പ്പെ​ടു​മെ​ന്ന​തി​ൽ സം​ശ​യ​മി​ല്ല.

1972 ജ​നു​വ​രി 12ന്​ ​ജ​ന​നം. ഡ​ൽ​ഹി​യി​ലെ ജീ​സ​സ്​ ആ​ൻ​ഡ്​ മേ​രി കോ​ൺ​വെ​ൻ​റി​ൽനി​ന്നാ​ണ്​ പ്രാ​ഥ​മി​ക വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സം പൂർ​ത്തി​യാ​ക്കി​യ​ത്. ഡ​ൽ​ഹി സ​ർ​വ​ക​ലാ​ശാ​ല​യി​ൽ​നി​ന്ന്​ സൈ​ക്കോ​ള​ജി​യി​ൽ​ ബി​രു​ദം നേ​ടി. 25ാം വ​യ​സ്സിൽ റോ​ബ​ർ​ട്ട്​ വാ​ദ്ര​യു​മാ​യി വി​വാ​ഹം. ര​ണ്ട്​ മ​ക്ക​ൾ: റൈ​ഹാ​നും മി​റാ​യ​യും. ഏ​താ​നും വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു മു​മ്പ്​ ബു​ദ്ധ​മ​ത​ത്തി​ലേ​ക്ക്​ മാ​റി.

ബു​ദ്ധി​സ്​​റ്റ്​ സ്​​റ്റ​ഡീ​സി​ൽ മാ​സ്​​റ്റ​ർ ഡി​ഗ്രി സ​മ്പാ​ദി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. ബു​ദ്ധ ജ​ഞാ​ന​മാ​ർ​ഗ​ത്തി​ൽ വി​പ​സ​ന ധ്യാ​ന​മു​റ​ക​ളു​മാ​യി കാ​ലം ക​ഴി​ച്ചു​കൂ​ട്ടാ​നൊ​രു​ങ്ങു​േ​മ്പാ​ഴാ​ണ്​ ‘നെ​ഹ്​​റു പാ​ര​മ്പ​ര്യ​ത്തി’​ൽ അ​ണി​ചേ​ർ​ന്ന്​ രാ​ജ്യ​ത്തെയും അ​തു​വ​ഴി കു​ടും​ബ​ത്തെ​യും ര​ക്ഷ​പ്പെ​ടു​ത്താ​നു​മു​ള്ള രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ ജ​ഞാ​നോ​ദ​യം ഉ​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. അ​തേ​റ്റെ​ടു​ക്കു​േ​മ്പാ​ൾ, ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ വി​ല​ങ്ങു​ത​ടി​യാ​യി നി​ല​കൊ​ള്ളു​ന്ന​ത്​ മോ​ദി​യ​ല്ല, സ്വ​ന്തം ഭ​ർ​ത്താ​വു ത​ന്നെ​യാ​ണ്. അ​തു​കൊ​ണ്ടാ​ണ​ല്ലോ ചു​മ​ത​ല​യേ​ൽ​ക്കാ​ൻ പോ​കു​ന്ന​തി​നു​ മു​മ്പാ​യി, വാ​ദ്ര​യെ എ​ൻ​ഫോ​ഴ്​​സ്​​മെ​ൻ​റ്​ ഡ​യ​റ​ക്​​ട​റേ​റ്റ്​ ഒാ​ഫി​സി​ന്​ മു​ന്നി​ൽ കൊ​ണ്ടു​വി​ടേ​ണ്ടിവ​ന്ന​ത്.