സീ​സി​യു​ടെ ഭ​ര​ണം ഇൗ​ജി​പ്​​തി​ന്​ ന​ൽ​കി​യ​ത്​ 

പാ​മ്പി​ന്​ പാ​ലു കൊ​ടു​ക്ക​രു​തെ​ന്ന്​ ഒ​രു പ​ഴ​മൊ​ഴി​യു​ണ്ട്. ഇൗ​ജി​പ്​​തി​ൽ സ്​​ഥാ​ന​ഭ്ര​ഷ്​​ട​നാ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട ഫ്രീ​ഡം ആ​ൻ​ഡ്​ ജ​സ്​​റ്റി​സ്​ പാ​ർ​ട്ടി നേ​താ​വ്​ മു​ഹ​മ്മ​ദ്​ മു​ർ​സി​​യു​ടെ കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ അ​ത്​ അ​ച്ച​ട്ട​മാ​യി. ത​ന്നെ അ​ട്ടി​മ​റി​ച്ച്​ അ​ധി​കാ​രം പി​ടി​ച്ചെ​ടു​ത്ത അ​ബ്​​ദു​ൽ ഫ​ത്താ​ഹ്​ അ​ൽ​സീ​സി​യെ സാ​യു​ധ​സേ​ന​യു​ടെ ഫീ​ൽ​ഡ്​ മാ​ർ​ഷ​ൽ പ​ദ​വി​യി​ൽ​നി​ന്ന്​ പ്ര​തി​രോ​ധ​മ​ന്ത്രി സ്​​ഥാ​ന​ത്തേ​ക്കു​യ​ർ​ത്തി​യ​ത്​  മു​ഹ​മ്മ​ദ്​ മു​ർ​സി​യാ​യി​രു​ന്നു. 2012ലാ​യി​രു​ന്നു ഇൗ ​നി​യ​മ​നം. ഹു​സ്​​നി മു​ബാ​റ​ക്കി​​െൻറ 30 വ​ർ​ഷ​ത്തെ ഏ​കാ​ധി​പ​ത്യ ഭ​ര​ണ​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന്​ ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​ലേ​ക്ക്​ കാ​ലെ​ടു​ത്തു​വെ​ച്ച ഇൗ​ജി​പ്​​തി​ൽ മു​ർ​സി ന​ട​പ്പാ​ക്കി​യ ഭ​ര​ണ​പ​രി​ഷ്​​ക​ര​ണം. യു​വാ​ക്ക​ളെ സൈ​ന്യ​ത്തി​ലേ​ക്ക്​ ആ​ക​ർ​ഷി​പ്പി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു മു​ർ​സി​യു​ടെ ല​ക്ഷ്യം. 2011ലാ​ണ്​ രാ​ജ്യ​ത്ത്​ ഹു​സ്​​നി മു​ബാ​റ​ക്കി​െ​ന അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന്​ പു​റ​ത്താ​ക്കി​യ അറബ്​ വസന്തത്തിന്​ ഇൗ​ജി​പ്​​ത്​ വേ​ദി​യൊ​രു​ങ്ങി​യ​ത്​. 

സൈ​നി​ക​മേ​ധാ​വി,  സൈ​നി​ക ഇ​ൻ​റ​ലി​ജ​ൻ​റ്​​സ്​ വി​ഭാ​ഗം  ത​ല​വ​ൻ എ​ന്നീ നി​ല​ക​ളി​ലാ​ണ്​ അ​തു​വ​രെ സീ​സി അ​റി​യ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന​ത്. 2013 ജൂ​ലൈ മൂ​ന്നി​ന്​ സീ​സി ന​ട​ത്തി​യ സൈ​നി​ക​അ​ട്ടി​മ​റി​യി​ൽ മു​ർ​സി അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന്​ പു​റ​ത്താ​യി. അ​തി​നു​ശേ​ഷം ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ ര​ക്ഷ​ക​നെ​ന്ന പ​ദം സീ​സി സ്വ​യ​മെ​ടു​ത്ത​ണി​യു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. മറ്റ്​ പാർട്ടികളെ നിരോധിച്ചുകൊണ്ട്​ 2014ൽ ​നടത്തിയ പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റ്​ തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​ൽ 97 ശ​ത​മാ​നം വോ​ട്ടു​ക​ൾ നേ​ടി വി​ജ​യി​ച്ചു. അ​തേ​വ​ർ​ഷം ജൂ​ണി​ൽ സീ​സി പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റാ​യി അ​ധി​കാ​ര​മേ​റ്റു. 

രാജ്യവ്യാപക അറസ്​റ്റുകൾ 
ഹു​സ്​​നി മു​ബാ​റ​ക്കി​​​െൻറ ഭ​ര​ണ​ത്തി​​​െൻറ മ​റ്റൊ​രു​ത​ല​ത്തി​ലു​ള്ള പ്ര​തി​ഫ​ല​ന​മാ​യി​രു​ന്നു രാ​ജ്യ​ത്ത്​ പി​ന്നീ​ട്​ ന​ട​ന്ന​ത്. മ​നു​ഷ്യാ​വ​കാ​ശ​ങ്ങ​ൾ അ​ട്ടി​മ​റി​ക്കു​ന്ന സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ൾ ദി​നം​പ്ര​തി അ​ര​ങ്ങേ​റി. ക​ഴി​ഞ്ഞ നാ​ലു​വ​ർ​ഷ​ത്തി​നി​ടെ ഇൗ​ജി​പ്​​ത്​ ഭ​ര​ണ​കൂ​ടം 60,000 ആ​ളു​ക​ളെ​യാ​ണ്​ അ​റ​സ്​​റ്റ്​ ചെ​യ്​​ത്​ ജ​യി​ലി​ല​ട​ച്ച​തെ​ന്ന്​ മ​നു​ഷ്യാ​വ​കാ​ശ സം​ഘ​ട​ന​ക​ൾ വെ​ളി​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു.  സീ​സി അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ലേ​റി​യ​തി​നു​ശേ​ഷം 19 ജ​യി​ലു​ക​ളാ​ണ്​ പു​തു​താ​യി നി​ർ​മി​ച്ച​ത്. കൈ​റോ​യി​ലെ കു​പ്ര​സി​ദ്ധ സ്​​കോ​പ്​​ഷ​ൻ ജ​യി​ലി​ൽ മു​ഴു​വ​ൻ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​ത്ത​ട​വു​കാ​രാ​ണെ​ന്നും ആ​ഭ്യ​ന്ത​ര​മ​ന്ത്രാ​ല​യ​ത്തി​ലെ ഉ​ദ്യോ​ഗ​സ്​​ഥ​രി​ൽ​നി​ന്ന്​ അ​വ​ര​നു​ഭ​വി​ക്കു​ന്ന​ത്​ ക്രൂ​ര​മാ​യ പീ​ഡ​ന​ങ്ങ​ളാ​ണെ​ന്നും ഹ്യൂ​മ​ൻ​റൈ​റ്റ്​ വാ​ച്ച്​ സാ​ക്ഷ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു. ​ബ​ന്ധു​ക്ക​ളെ​യും അ​ഭി​ഭാ​ഷ​ക​രെ​യും കാ​ണാ​ൻ ഇ​വ​ർ​ക്ക്​ അ​നു​മ​തി​യി​ല്ല. ചി​കി​ത്സ ന​ൽ​കാ​റു​മി​ല്ല. കോ​ട​തി​ക​ളു​ടെ മേ​ൽ​നോ​ട്ട​ത്തി​ല​ല്ലാ​തെ ന​ട​ക്കു​ന്ന ​െകാ​ല​​പാ​ത​ക​ങ്ങ​ളു​ടെ നി​ര​ക്കി​ൽ മു​ൻ​വ​ർ​ഷ​ത്തെ അ​പേ​ക്ഷി​ച്ച്​ 2016ൽ ​വ​ലി​യ വ​ർ​ധ​ന​വാ​ണു​ണ്ടാ​യ​തെ​ന്നും ഇൗ​ജി​പ്​​ഷ്യ​ൻ മ​നു​ഷ്യാ​വ​കാ​ശ സം​ഘ​ട​ന​യാ​യ അ​ൽ ന​ദീം സ​​െൻറ​ർ  പ​റ​യു​ന്നു. 2015ൽ 326 ​കൊ​ല​പാ​ത​ക​ങ്ങ​ൾ ന​ട​ന്ന​പ്പോ​ൾ 2016 ആ​ദ്യ പ​കു​തി​യി​ൽ​മാ​ത്രം 754 ത​ട​വു​കാ​ർ​ക്ക്​ ജീ​വ​ൻ ന​ഷ്​​ട​മാ​യി. സീ​സി​യു​ടെ ഭ​ര​ണ​കാ​ല​ത്ത്​ (2015-2016) ജ​യി​ലു​ക​ളി​ൽ 1344  പീ​ഡ​ന​ക്കേ​സു​ക​ളാ​ണ്​ റി​പ്പോ​ർ​ട്ട്​ ചെ​യ്​​ത​ത്. 

2014ൽ ​സൈ​നി​ക കോ​ട​തി​ക​ളി​ൽ സി​വി​ലി​യ​ന്മാ​രെ കു​റ്റ​വി​ചാ​ര​ണ ചെ​യ്യു​ന്ന​തി​ന്​ സാ​യു​ധ​സേ​ന​ക്ക്​ അ​നു​മ​തി ന​ൽ​കു​ന്ന​തു​ൾ​പ്പെ​ടെ നീ​തി​ന്യാ​യ വ്യ​വ​സ്​​ഥ​യെ​ക്കാ​ൾ  സൈ​ന്യ​ത്തി​​​െൻറ അ​ധി​കാ​രം വി​പു​ലീ​ക​രി​ച്ച​താ​യി​ സീ​സി പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ചു. പ​ല​പ്പോ​ഴും തെ​ളി​വു​ക​ളു​ടെ അ​ഭാ​വ​ത്തി​ലും ദേ​ശീ​യ​സു​ര​ക്ഷ ഉ​ദ്യോ​ഗ​സ്​​ഥ​ർ ത​യാ​റാ​ക്കു​ന്ന റി​പ്പോ​ർ​ട്ടു​ക​ളു​ടെ അ​ടി​സ്​​ഥാ​ന​ത്തി​ലു​മാ​ണ്​ ഇൗ ​വി​ചാ​ര​ണ​ക​ൾ ന​ട​ന്നി​രു​ന്ന​ത്. ഇ​ത്ത​ര​ത്തി​ൽ 7400ലേ​റെ വി​ചാ​ര​ണ​ക​ളാ​ണ്​ ന​ട​ന്ന​തെ​ന്ന്​ ഹ്യൂ​മ​ൻ റൈ​റ്റ്​​സ്​ വാ​ച്ച്​ ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ട്ടു​ന്നു.  ഇ​ക്കാ​ല​യ​ള​വി​ൽ വീ​ടു​ക​ളി​ൽ​നി​ന്ന്​ ആ​ളു​ക​ൾ അ​പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​രാ​കു​ന്ന സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ളും റി​പ്പോ​ർ​ട്ട്​ ചെ​യ്യു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. ക​ഴി​ഞ്ഞ ര​ണ്ടു​വ​ർ​ഷ​ത്തി​നി​ടെ പ്ര​തി​ദി​നം മൂ​ന്നോ നാ​ലോ ആ​ളു​ക​ളെ കാ​ണാ​താ​വു​ന്ന​താ​യി ആം​ന​സ്​​റ്റി ഇ​ൻ​റ​ർ​നാ​ഷ​ന​ൽ വെ​ളി​പ്പെ​ടു​ത്തി. ഇ​തി​നു​പി​ന്നി​ലും ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ത്തി​​​െൻറ കൈ​ക​ളു​ണ്ടെ​ന്ന്​ തി​രി​ച്ച​റി​ഞ്ഞ ഇരകളുടെ കു​ടും​ബ​ങ്ങ​ൾ പി​ന്നീ​ട്​ ഇ​ത്ത​രം സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ൾ റി​പ്പോ​ർ​ട്ട്​ ചെ​യ്യു​ന്ന​തി​ന്​  ഭ​യ​ന്നു. 

സംഘം ചേരുന്നത്​ നിരോധിച്ചു
2016ൽ ​ഇൗ​ജി​പ്​​ത്​ സു​പ്രീം​കോ​ട​തി 10 പേ​ര​ട​ങ്ങു​ന്ന സം​ഘം പൊ​തു​യി​ട​ങ്ങ​ളി​ൽ കൂ​ടി​ച്ചേ​രു​ന്ന​ത്​ നി​രോ​ധി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള 2013ലെ ​നി​യ​മം ശ​രി​വെ​ച്ചു​െ​കാ​ണ്ട്​ ഉ​ത്ത​ര​വി​ട്ടു. നി​യ​മം ലം​ഘി​ക്കു​ന്ന​വ​ർ അ​ഞ്ചു​വ​ർ​ഷ​ത്തെ ത​ട​വി​ന്​ ശി​ക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ടും. ഭ​ര​ണ​ത്തെ എ​തി​ർ​ക്കു​ന്ന  മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ളു​ടെ ജി​ഹ്വ പി​ടി​ച്ചു​െ​ക​ട്ടാ​നും പ്ര​ത്യേ​ക​സ​മി​തി​യെ നി​യോ​ഗി​ച്ചു.  

കോ​പ്​​റ്റി​ക്​ ച​ർ​ച്ചു​ക​ൾ​ക്കു​നേ​രെ ന​ട​ന്ന ആ​ക്ര​മ​ണ​ങ്ങ​ളെ​ത്തു​ട​ർ​ന്ന്​ രാ​ജ്യ​ത്ത്​ പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ച അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്​​ഥ തു​ട​രു​ക​യാ​ണ്. അ​തോ​ടെ പൊ​തു​യി​ട​ങ്ങ​ൾ കൂ​ടു​ത​ൽ ചു​രു​ങ്ങി. പൊ​തു​സ​മൂ​ഹം കൂ​ടു​ത​ൽ, കൂ​ടു​ത​ൽ അ​ടി​ച്ച​മ​ർ​ത്ത​പ്പെ​ട്ടു. 2016ൽ ​രാ​ജ്യ​ത്തെ 47,000ത്തോ​ളം സ​ർ​ക്കാ​റി​ത​ര സ​ന്ന​ദ്ധ​സം​ഘ​ട​ന​ക​ളു​ടെ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​നം നി​യ​ന്ത്രി​ക്കാ​ൻ ല​ക്ഷ്യം വെ​ച്ചു​ള്ള ബി​ല്ല്​ ഇൗ​ജി​പ്​​ത്​ പാ​ർ​ല​മ​​െൻറ്​ പാ​സാ​ക്കി. ബി​ല്ലി​ൽ 2017 മേ​യി​ൽ ഒ​പ്പു​വെ​ച്ച​തോ​ടെ അ​ൽ​ന​ദീം ഉ​ൾ​പ്പെ​ടെ​യു​ള്ള സ​ന്ന​ദ്ധ​സം​ഘ​ട​ന​ക​ൾ​ക്ക്​ താ​ഴു​വീ​ണു. 

സാ​മ്പ​ത്തി​ക നില തകർന്നു
സീ​സി​യു​ടെ കാ​ല​ത്ത്​ ഇൗ​ജി​പ്​​തി​​​െൻറ സാ​മ്പ​ത്തി​ക​നി​ല പി​ന്നോ​ട്ടാ​ണ്​ കു​തി​ച്ച​ത്. രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ അ​സ​മ​ത്വ​വും അ​നി​ശ്ചി​താ​വ​സ്​​ഥ​യും രാ​ജ്യ​ത്തെ വി​നോ​ദ​സ​ഞ്ചാ​ര മേ​ഖ​ല​യെ ത​ള​ർ​ത്തി. 2008ലെ ​സാ​മ്പ​ത്തി​ക പ്ര​തി​സ​ന്ധി​യി​ൽ​നി​ന്ന്​ ആ ​മേ​ഖ​ല ക​ര​ക​യ​റി​യി​രു​ന്നി​ല്ലെ​ന്ന്​ ഒാ​ർ​ക്ക​ണം. സാ​മ്പ​ത്തി​ക​പ്ര​ശ്​​ന​ങ്ങ​ളി​ൽ ന​ട്ടം​തി​രി​ഞ്ഞ​തോ​ടെ പ്ര​തി​വി​ധി​യെ​ന്നോ​ണം അ​ന്താ​രാ​ഷ്​​ട്ര നാ​ണ്യ​നി​ധി 1200 കോ​ടി ഡോ​ള​റി​​​െൻറ വാ​യ്​​പ അ​നു​വ​ദി​ച്ചു. 28 ശ​ത​മാ​നം ആ​ളു​ക​ൾ ദാ​രി​​​ദ്ര്യ​രേ​ഖ​ക്ക്​ താ​ഴെ​യാ​ണ്. 2016ൽ 13 ​ശ​ത​മാ​ന​മാ​യി​രു​ന്നു തൊ​ഴി​ലി​ല്ലാ​യ്​​മ നി​ര​ക്ക്. 2017 മേ​യി​ൽ ​പ​ണ​പ്പെ​രു​പ്പം 30 ശ​ത​മാ​ന​മാ​യി കു​തി​ച്ചു​യ​ർ​ന്നു. 30 വ​ർ​ഷ​ത്തെ അ​പേ​ക്ഷി​ച്ച്​ ഏ​റ്റ​വും​കൂ​ടി​യ നി​ര​ക്കാ​ണി​ത്. 

2016ൽ ​ര​ണ്ട്​ സു​പ്ര​ധാ​ന ചെ​ങ്ക​ട​ൽ ദ്വീ​പു​ക​ൾ  സൗ​ദി​ക്ക്​ ​ൈക​മാ​റാ​ൻ ക​രാ​റി​ലെ​ത്തി​യ​ത്​ വ്യാ​പ​ക പ്ര​തി​ഷേ​ധ​ത്തി​നി​ട​യാ​ക്കി. കീ​ഴ്​​േ​കാ​ട​തി റ​ദ്ദാ​ക്കി​യ ക​രാ​ർ ​ സു​പ്രീം​കോ​ട​തി പു​നഃ​സ്​​ഥാ​പി​ച്ചു. പ്ര​തി​ഷേ​ധി​ച്ച​വ​രെ ര​ണ്ടു​വ​ർ​ഷ​ത്തെ ത​ട​വി​ന്​ ശി​ക്ഷി​ച്ചു. 71 പേ​രാ​ണ്​ ശി​ക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​ത്. 2017 ജൂ​ണി​ലും നി​ര​വ​ധി അ​റ​സ്​​റ്റു​ക​ൾ ന​ട​ന്നു.

2018ൽ ​പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റ്​ തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പു ന​ട​ക്കാ​നി​രി​ക്കെ പ്ര​തി​പ​ക്ഷ​ത്തെ നി​ശ്ശ​ബ്​​ദ​മാ​ക്കി ഒ​തു​ക്കി നി​ർ​ത്തു​ന്ന​തി​ലും സീ​സി ഭ​ര​ണ​കൂ​ടം വി​ജ​യി​ച്ചു. അ​ടു​ത്ത തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​ലും സീ​സി വി​ജ​യം ആ​വ​ർ​ത്തി​ക്കു​മെ​ന്നാ​ണ്​ പ്ര​തീ​ക്ഷി​ക്കു​ന്ന​ത്.