റോബർട്ട് മുഗാബെ അന്തരിച്ചു

ഹ​രാ​രെ: നാ​ലു പ​തി​റ്റാ​ണ്ടോ​ളം സിം​ബാ​ബ്‌​വെ ഭ​രി​ച്ച മു​ൻ പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റ്​ റോ​ബ​ർ​ട്ട്​ ഗ​ബ്രി​യേ​ൽ മു​ ഗാ​ബെ (95) അ​ന്ത​രി​ച്ചു. വാ​ർ​ധ​ക്യ​സ​ഹ​ജ​മാ​യ അ​സു​ഖ​ങ്ങ​ൾ മൂ​ലം സിം​ഗ​പ്പൂ​രി​ൽ ചി​കി​ത്സ​യി​ലാ​യി​രു​ന്ന ു. പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റ്​ എ​മ്മേ​ഴ്‍സ​ൻ നം​ഗാ​ഗ്വ ആ​ണ്​ മ​ര​ണ​വി​വ​രം പു​റ​ത്തു​വി​ട്ട​ത്. 1980 മു​ത​ൽ അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ ലു​ള്ള മു​ഗാ​ബെ​യെ 2017 ന​വം​ബ​റി​ൽ അ​ഴി​മ​തി​യും സ്വ​ജ​ന​പ​ക്ഷ​പാ​ത​വും ആരോപിച്ച്​ സൈന്യം​ പു​റ​ത്താ​ക്കുക യായിരുന്നു.

സിം​ബാ​ബ്‌​വെ​യു​ടെ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​സ​മ​ര നാ​യ​ക​നായ മു​ഗാ​ബെ 1980ല്‍ ​ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യാ ​യി ​െത​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു. 1987ല്‍ ​പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റാ​യി. 2017വ​രെ അ​ദ്ദേ​ഹം ആ ​സ്ഥാ​ന​ത്ത് തു​ട​ര്‍ന്നു. പു​റ ​ത്താ​ക്ക​പ്പെ​ടു​േ​മ്പാ​ൾ ലോ​ക​ത്തെ ഏ​റ്റ​വും പ്രാ​യം​കൂ​ടി​യ രാ​ഷ്​​ട്ര​ത്ത​ല​വ​നാ​യി​രു​ന്നു മു​ഗാ​ ബെ.

1924 ഫെ​ബ്രു​വ​രി 21ന് ​തെ​ക്ക​ൻ റൊ​ഡേ​ഷ്യ​യി​ലെ കാ​ർ​പ​െൻറ​റാ​യ ഗ​ബ്രി​യേ​ൽ മാ​റ്റി​ബി​ലി​യു​ടെ​യും ബോ​ന​യു​ടെ​യും മ​ക​നാ​യാ​ണ് മു​ഗാ​ബെ ജ​നി​ച്ച​ത്. ബി​രു​ദ​പ​ഠ​ന​ത്തി​നു​ശേ​ഷം 15 വ​ർ​ഷം അ​ധ്യാ​പ​ക​നാ​യി​രു​ന്നു. ഏ​ഴു ബി​രു​ദ​ങ്ങ​ൾ നേ​ടി​യി​ട്ടു​ണ്ട്. അ​തി​ൽ മൂ​ന്നെ​ണ്ണ​വും ജ​യി​ൽ​ജീ​വി​ത​ത്തി​നി​ട​ക്കാ​യി​രു​ന്നു. സാ​ലി ഹൈ​ഫ്രോ​ൺ ആ​ണ്​ ആ​ദ്യ​ഭാ​ര്യ. ഇ​വ​രു​ടെ മ​ര​ണ​ശേ​ഷം വി​വാ​ഹം ക​ഴി​ച്ച മു​ൻ സെ​ക്ര​ട്ട​റി ഗ്രേ​സി​നെ​യാ​ണ്​ മു​ഗാ​ബെ ത​​െൻറ പി​ൻ​ഗാ​മി​യാ​യി ക​ണ്ട​ത്. ഈ ​ബ​ന്ധ​ത്തി​ൽ ഒ​രു​മ​ക​ളും ര​ണ്ട്​ ആ​ൺ​മ​ക്ക​ളു​മു​ണ്ട്. മുഗാബെയുടെ പതനത്തോടെ ഗ്രേ​സി​​​െൻറ അധികാരമോഹവും പൊലിഞ്ഞു.

ഏ​കാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​ലേ​ക്ക്​
അ​ധ്യാ​പ​ക​വൃ​ത്തി​യി​ൽ തു​ട​ങ്ങി സ്വാ​ത​ന്ത്യ​സ​മ​ര നാ​യ​ക​നാ​യി, പി​ന്നീ​ട് ഏ​കാ​ധി​പ​തി​യാ​യ നേ​താ​വ്...​ ഒ​റ്റ വാ​ച​ക​ത്തി​ൽ മു​ഗാ​ബെ​യെ ഇ​ങ്ങ​നെ വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ക്കാം. നൂ​​റ്റാ​ണ്ടോ​ളം നീ​ണ്ട ബ്രി​ട്ടീ​ഷ്​ ഭ​ര​ണ​ത്തി​ന്​ അ​ന്ത്യം കു​റി​ച്ച്​ സിം​ബാ​ബ്​​വെ പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റാ​യി അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ലേ​റു​േ​മ്പാ​ൾ, വം​ശീ​യ വി​ചേ​ന​ത്തി​നെ​തി​രെ​യും ആ​ഫ്രി​ക്ക​ൻ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​നു​മാ​യി സ​ന്ധി​യി​ല്ലാ സ​മ​രം ന​ട​ത്തി​യ പോ​രാ​ളി​യാ​യാ​ണ്​ മു​ഗാ​ബെ ആ​ഘോ​ഷി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​ത്.
നാ​ലു​പ​തി​റ്റാ​ണ്ടോ​ളം രാ​ജ്യം ഭ​രി​ച്ച മു​ഗാ​ബെ​യെ ഭ​ര​ണ​ത്തി​ൽ​നി​ന്നു പു​റ​ത്താ​ക്കാ​ൻ ഭ​ര​ണ​ക​ക്ഷി​യാ​യ സാ​നു പി.​എ​ഫ്​ പാ​ർ​ട്ടി​ക്ക്​ അ​ട​വു​ക​ൾ പ​തി​നെ​ട്ടും പു​റ​ത്തെ​ടു​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്നു. അ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും ലോ​കം ക​ണ്ട വ​ലി​യ ഏ​കാ​ധി​പ​തി​ക​ളി​ലൊ​രാ​ളാ​യി മാ​റി​യി​രു​ന്നു മു​ഗാ​ബെ. തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​ൽ ക്ര​മ​ക്കേ​ടു ന​ട​ത്തി​യും എ​തി​രാ​ളി​ക​ളോ​ട്​ യു​ദ്ധം പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ചു​മാ​ണ്​ അ​ത്ര​യും കാ​ലം മു​ഗാ​ബെ അ​ധി​കാ​ര​ക്ക​സേ​ര​യി​ൽ പി​ടി​ച്ചു​നി​ന്ന​ത്.
ഭ​ര​ണ​ത്തി​​െൻറ അ​വ​സാ​ന നാ​ളു​ക​ളി​ൽ സിം​ബാ​ബ്​​വെ​യു​ടെ സ​മ്പ​ദ്​​വ്യ​വ​സ്ഥ ത​ക​ർ​ന്നു താ​റു​മാ​റാ​യി​രു​ന്നു. 2017 ന​വം​ബ​റി​ലാ​ണ്​ മു​ഗാ​ബെ​യെ സൈ​ന്യം അ​ട്ടി​മ​റി​ച്ച​ത്. അ​ദ്ദേ​ഹം പു​റ​ത്താ​യ​തോ​ടെ രാ​ജ്യ​മെ​ങ്ങും വ​ലി​യ ആ​ഘോ​ഷ​മാ​യി​രു​ന്നു.​ദൈ​വ​ത്തി​ന്​ മാ​ത്ര​മേ ത​ന്നെ അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ൽ നി​ന്ന്​ പു​റ​ത്താ​ക്കാ​ൻ ക​ഴി​യു​ക​യു​ള്ളൂ എ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹം ഒ​രി​ക്ക​ൽ പ​റ​ഞ്ഞ​ത്.
ത​ന്നെ പ​ടി​ക്കു​പു​റ​ത്താ​ക്കി 2018ൽ ​സിം​ബാ​ബ്​​വെ​യി​ൽ തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പു പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ച​പ്പോ​ൾ പ്ര​തി​പ​ക്ഷ​ത്തി​ന്​ വോ​ട്ട്​ ചെ​യ്യു​മെ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു മു​ഗാ​ബെ മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ളോ​ട്​ പ​റ​ഞ്ഞി​രു​ന്ന​ത്.

രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​ത്തി​ലേ​ക്ക്​
1961ല്‍ ​നാ​ഷ​ന​ൽ ഡെ​മോ​ക്രാ​റ്റി​ക് പാ​ർ​ട്ടി​യു​ടെ പ്ര​ചാ​ര​ണ​സെ​ക്ര​ട്ട​റി​യാ​യാ​ണ് രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​ത്തി​ല്‍ സ​ജീ​വ​മാ​യ​ത്. ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് ആ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്ന സിം​ബാ​ബ്​​വെ​യു​ടെ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​നാ​യി നി​ര​വ​ധി പോ​രാ​ട്ട​ങ്ങ​ൾ ന​ട​ത്തി. ബ്രി​ട്ടീ​ഷ്​ ഭ​ര​ണ​ത്തി​നെ​തി​രെ പോ​രാ​ടി​യ​തി​​െ​ന തു​ട​ർ​ന്ന്​ 10 വ​ർ​ഷ​ത്തോ​ളം ജ​യി​ൽ​വാ​സ​മ​നു​ഭ​വി​ച്ചു. 1966ൽ ​മ​ക​ൻ മ​ലേ​റി​യ ബാ​ധി​ച്ചു​മ​രി​ച്ച​പ്പോ​ൾ പോ​ലും മു​ഗാ​ബെ​ക്ക്​ പ​രോ​ൾ ല​ഭി​ച്ചി​ല്ല. ജ​യി​ൽ മോ​ചി​ത​നാ​യ​പ്പോ​ൾ ആ​ഫ്രി​ക്ക​ൻ നാ​ഷ​ന​ൽ ലി​ബ​റേ​ഷ​ൻ ആ​ർ​മി​യി​ൽ ചേ​ർ​ന്നു. 1980ല്‍ ​രാ​ജ്യം സ്വ​ത​ന്ത്ര​മാ​യ​തോ​ടെ പ്ര​ഥ​മ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യാ​യി. 1987ല്‍ ​പു​തി​യ ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന വ​ന്ന​തോ​ടെ പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റു​മാ​യി. അ​തോ​ടെ എ​തി​രി​ല്ലാ​ത്ത നേ​താ​വാ​യി മു​ഗാ​ബെ വ​ള​ര്‍ന്നു. എന്നാൽ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​​െൻറ ത​ല​തി​രി​ഞ്ഞ പ​രി​ഷ്കാ​ര​ങ്ങ​ള്‍ രാ​ജ്യ​ത്തെ പി​ന്നോ​ട്ട​ടി​ച്ചു. അ​ഴി​മ​തി​യും സ്വ​ജ​ന​പ​ക്ഷ​പാ​ത​വും അ​ര​ങ്ങു​വാ​ണു. രാ​ജ്യ​ത്തി​​െൻറ സ​മ്പ​ദ്​​നി​ല കൂ​ടു​ത​ൽ പ​രു​ങ്ങ​ലി​ലാ​യി. തൊ​ഴി​ലി​ല്ലാ​യ്​​മ നി​ര​ക്ക്​ കു​തി​ച്ചു​യ​ർ​ന്നു. പ​ട്ടി​ണി സ​ഹി​ക്കാ​നാ​വാ​തെ നി​ര​വ​ധി​​​പേ​ർ അ​യ​ൽ​രാ​ജ്യ​മാ​യ ദ​ക്ഷി​ണാ​ഫ്രി​ക്ക​യി​ലേ​ക്ക്​ പ​ലാ​യ​നം ചെ​യ്​​തു. മ​നു​ഷ്യാ​വ​കാ​ശ ലം​ഘ​ന​ങ്ങ​ള്‍ വ​ർ​ധി​ച്ചു. 2002ആ​യ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും രാ​ജ്യം ക​ടു​ത്ത ദാ​രി​ദ്ര്യ​ത്തി​ലേ​ക്ക് നീ​ങ്ങി. 2008 ലെ ​െ​ത​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​ല്‍ മു​ഗാ​ബെ​യു​ടെ പാ​ര്‍ട്ടി​ക്ക് ഭൂ​രി​പ​ക്ഷം ന​ഷ്​​ട​മാ​യെ​ങ്കി​ലും ബ​ല​പ്ര​യോ​ഗ​ത്തി​ലൂ​ടെ അ​ധി​കാ​രം നി​ല​നി​ര്‍ത്തി. 2017 ആ​യ​പ്പോ​ഴേ​ക്ക​ും കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ കൈ​വി​ട്ടു. മു​ഗാ​ബെ ഭ​ര​ണ​ത്തി​നെ​തി​രെ രാ​ജ്യ​വ്യാ​പ​ക പ്ര​ക്ഷോ​ഭം തു​ട​ങ്ങി. ന​വം​ബ​റി​ൽ സൈ​ന്യം അ​ധി​കാ​രം പി​ടി​ച്ചെ​ടു​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്​​തു.

സ്വ​ാ​ത​ന്ത്ര്യ സ​മ​ര​നാ​യ​ക​ൻ, യ​ഥാ​ർ​ഥ സു​ഹൃ​ത്ത്​-​ഇ​ന്ത്യ
ന്യൂ​ഡ​ൽ​ഹി: റോ​ബ​ർ​ട്ട്​ മു​ഗാ​ബെ​യു​ടെ നി​ര്യാ​ണ​ത്തി​ൽ ഇ​ന്ത്യ അ​നു​ശോ​ചി​ച്ചു. സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ സ​മ​ര പോ​രാ​ട്ട​ത്തി​​െൻറ മു​ഖ​മു​ദ്ര​യും ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ അ​ടു​ത്ത സു​ഹൃ​ത്തു​മാ​യി​രു​ന്നു മു​ഗാ​ബെ​യെ​ന്ന്​ വി​ദേ​ശ​കാ​ര്യ​മ​ന്ത്രാ​ല​യം പ്ര​സ്​​താ​വ​ന​യി​ൽ അ​റി​യി​ച്ചു. മുഗാബെയുടെ കു​ടും​ബ​ത്തി​​െൻറ ദു:​ഖ​ത്തി​ൽ പ​ങ്കു​ചേ​രു​ന്ന​താ​യും മി​ക​ച്ച നേ​താ​വി​നെ​യാ​ണ്​ ലോ​ക​ത്തി​ന്​ ന​ഷ്​​ട​മാ​യ​തെ​ന്നും വി​ദേ​ശ​കാ​ര്യ​മ​ന്ത്രാ​ല​യം അ​റി​യി​ച്ചു. മു​ഗാ​ബെ​യു​ടെ ഭ​ര​ണ​കാ​ല​ത്ത്​ ഇ​ന്ത്യ​യു​മാ​യി വ​ള​രെ അ​ടു​ത്ത ബ​ന്ധ​മാ​​യി​രു​ന്നു. 1990ൽ ​രാ​ജ്യാ​ന്ത​ര ധാ​ര​ണ​ക്കു​ള്ള ജ​വാ​ഹ​ർ​ലാ​ൽ നെ​ഹ്‌​റു പുരസ്​കാരം മുഗാബെക്കായിരുന്നു.