Begin typing your search above and press return to search.
proflie-avatar
Login

'പാടിത്തീരാത്ത ഗസൽ'; ഉമ്പായിയെ ഓർക്കുന്നു

ആഗസ്റ്റ് 1. ഉമ്പായിയുടെ ഓർമദിനം. കൊച്ചിയുടെ സാംസ്​കാരിക അന്തരീക്ഷത്തിൽ എങ്ങനെയാണ്​ ഉമ്പായി എന്ന ഗസൽ പടർന്ന്​ ഒഴുകിയതെന്ന്​ കൊച്ചിയുടെ ചരിത്രകാരനും ചിത്രകാരനുമായ ലേഖകൻ എഴുതുന്നു.

vineeth s pillai
cancel
camera_alt

വര: വിനീത് എസ്. പിള്ള

1

''പ​ച്ച​യാ​യ മ​നു​ഷ്യ​രി​ലാ​ണ് സം​ഗീ​ത​ത്തി​​​​െൻറ ഓ​ജ​സ്സും തേ​ജ​സ്സും തെ​ളി​ഞ്ഞുകാ​ണു​ന്നത്​, അ​വ​രെ മ​റ​ന്ന് കൊ​ച്ചി​യു​ടെ ക​ഥ പ​റ​യാ​ൻ

ആ​ർ​ക്കു​മാ​വി​ല്ല''

●ഉ​മ്പാ​യി (ആ​ത്മ​ക​ഥ 'രാ​ഗം ഭൈ​ര​വി​'യി​ൽനി​ന്ന്)

കു​രു​ട​ൻ പ​രീ​ക്കു​ട്ടി എ​ന്ന് കൊ​ച്ചി​ക്കാ​ർ വി​ളി​ച്ച അ​ന്ധ​ൻ മ​നക്ക​ണ്ണി​ൽ ഒ​രു ക​ഥ ക​ണ്ടു - പ​ള്ളി​പെ​രു​ന്നാ​ളി​നി​ട​യി​ൽ ആ​ന​യി​ട​ഞ്ഞു, പ​രി​ഭ്രാ​ന്ത​രാ​യി ആ​ളു​ക​ൾ ഓ​ടി; തു​ട​ർ​ന്ന് അ​നേ​കം തൊ​ന്ത​ര​വു​ക​ൾ! മ​ന​സ്സിൽ മെ​ന​ഞ്ഞ ക​ഥ വ​രി​ക​ളാ​യി ക്ര​മീ​ക​രി​ച്ച് പ​റ​ഞ്ഞു കേ​ട്ട് പാ​ട്ടു​കാ​ര​ൻ എ​ച്ച്. മെ​ഹ​ബൂ​ബ് വ​രി​ക​ളെ പാ​ട്ടാ​യി ചി​ട്ട​പ്പെ​ടു​ത്തി. ജ​ന​സ​ദ​സ്സുക​ളി​ൽ പാ​ടി. കൊ​ച്ചി​ക്കാ​ർ ഏ​റ്റു​പാ​ടി-

''തീ​ർ​ച്ച​യി​ല്ലാ ജ​നം നേ​ർ​ച്ചാ​കാ​ണു​മ്പോ-

ളൊ​രാ​ന​വി​ര​ണ്ട​തി​നാ​ളു​ക​ളോ​ടീ​ട്ട്

ഇ​തെ​ന്തൊ​രു തൊ​ന്ത​ര​വാ​ണി​ത് കേ​ള്...''

ക​ണ്ണ​ൻ പ​രീ​ക്കു​ട്ടി​യും എ​ച്ച്. മെ​ഹ്ബൂ​ബും ഇ​ന്ന് ജീ​വി​ച്ചി​രി​പ്പി​ല്ല. പ​ക്ഷേ, അ​വ​രു​ടെ പാ​ട്ട് കൊ​ച്ചി​ക്കാ​രി​ൽ ജീ​വി​ക്കു​ന്നു; പാ​ട്ടി​നോ​ടൊ​പ്പം ക​ണ്ണ​ൻ പ​രീ​ക്കു​ട്ടി​യു​ടെ​യും എ​ച്ച്​. മെ​ഹ്ബൂ​ബി​​െൻറ​യും പെ​രു​ന്നാ​ളി​ന് ആ​ന​യി​ട​ഞ്ഞു​ണ്ടാ​യ തൊ​ന്ത​ര​വു​ക​ളു​ടെ​ ക​ഥ​ക​ളും.

ജീ​വി​ത​ക​ഥ​ക​ൾ പാ​ട്ടു​ക​ളാ​യി ജ​ന​മ​ന​സ്സുക​ളി​ൽ സൂ​ക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു കൊ​ച്ചി​യി​ൽ. പാ​ട്ടി​​​​െൻറ വ​രി​യ​റ്റം പി​ടി​ച്ച് അ​ന്വേ​ഷി​ച്ചു​ചെ​ന്നാ​ൽ ക​ഥ​യി​ലെ​ത്തും.

തു​റ​മു​ഖ​ത്തൊ​ഴി​ലാ​ളി നേ​താ​വാ​യി​രു​ന്ന സു​ലൈ​മാ​ൻ മാ​ഷ് എ​ഴു​തി എ​ച്ച്.​ മെ​ഹ്ബൂ​ബ് പാ​ടി കൊ​ച്ചി​ക്കാ​ർ ഇ​ന്നും ഏ​റ്റു​പാ​ടു​ന്ന മ​റ്റൊ​രു പാ​ട്ട്-

''ന​ത്തും കോ​ഴി​യും കൂ​ക​ണ​നേ​രം

പാ​തി​രാ​വി​ല് പാ​തേ​ല്

കൂ​രാ​ക്കൂ​രി​രു​ൾ കെ​ട്ടി​ല് നീ ​ത​പ്പി

ചാ​പ്പ​യ്ക്കോ​ടി​യ​തോ​ർ​ക്കു​ന്നോ..?''

പാ​ട്ടി​ലെ ജീ​വി​ത​ക​ഥ: കൊ​ച്ചി​തു​റ​മു​ഖ​ത്ത് പ​ണി​ക്കു​ള്ള അ​നു​വാ​ദ​മാ​യി​രു​ന്നു ചാ​പ്പ. ക​ടു​ത്ത ദാ​രി​ദ്ര്യ​ത്തി​​​​െൻറ​യും തൊ​ഴി​ലി​ല്ലാ​യ്മ​യു​ടെ​യും കാ​ല​ത്ത് കൊ​ച്ചി​ തു​റ​മു​ഖ​ത്ത് കൂ​ലി​പ്പ​ണി കി​ട്ടാ​ൻ ചാ​പ്പ ല​ഭി​ക്ക​ണ​മാ​യി​രു​ന്നു. പ​ണി വേ​ണ്ട​വ​ർ അ​നേ​കം. പ​ണി​യ​വ​സ​ര​ങ്ങ​ളും ചാ​പ്പ​ക​ളും പ​രി​മി​തം. ചാ​പ്പ കി​ട്ടി​യി​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ പ​ണി ഇ​ല്ല. കൂ​ലി ഇ​ല്ല. വി​ശ​പ്പ്​ മാ​റ്റാ​ൻ ഭ​ക്ഷ​ണം ഇ​ല്ല. അ​തി​നാ​ൽ ചാ​പ്പ ല​ഭി​ക്കാ​ൻ അ​ധി​കൃ​ത​ർ ക​നി​യാ​ൻ കൈ​നീ​ട്ട​ണ​മാ​യി​രു​ന്നു. മ​റ്റു​ പ​ണി​ക്കാ​രു​മാ​യി മ​ത്സരി​ക്ക​ണ​മാ​യി​രു​ന്നു.

തു​റ​മു​ഖ​ത്ത് 'സാ​ഗ​ർ വീ​ണ' എ​ന്ന ക​പ്പ​ലി​ലെ ക​യ​റ്റി​റ​ക്ക് സം​ബ​ന്ധി​ച്ച് കൂ​ലി​ത്ത​ർ​ക്ക​മു​ണ്ടാ​യി. പ്ര​ശ്നം പ​ണി​ക്കാ​രു​ടെ സ​മ​ര​ത്തി​ലെ​ത്തി. 1953 സെ​പ്റ്റം​ബ​ർ 15ന് ​സ​മ​ര​ക്കാ​ർ​ക്കു​നേ​രെ വെ​ടി​വെപ്പു​ണ്ടാ​യി. സെ​യ്ത്, സെ​യ്താ​ലി എ​ന്നി​വ​ർ ത​ൽ​ക്ഷ​ണ​വും ആ​ൻ​റ​ണി പി​ന്നീ​ട് ക്രൂ​ര​മ​ർദ​ന​മേ​റ്റും മ​രി​ച്ചു. പാ​ട്ടു​ണ്ടാ​യി. എ​ഴു​തി​യ​ത് പി​ന്നീ​ട് 'ഭ​ര​ത്' അ​വാ​ർ​ഡു നേ​ടി​യ പി.​ജെ. ആ​ൻ​റ​ണി. പാ​ട്ട്-

''കാ​ട്ടാ​ള​ൻ​മാ​ർ നാ​ടു​ഭ​രി​ച്ചു

നാ​ട്ടി​ൽ തീ​മ​ഴ പെ​യ്ത​പ്പോ​ൾ

പ​ട്ടാ​ള​ത്തെ പു​ല്ലാ​യ് ക​രു​തി​യ

മ​ട്ടാ​ഞ്ചേ​രി മ​റ​ക്കാ​മോ..?'' ഇ​ന്നും മ​ട്ടാ​ഞ്ചേ​രി വെ​ടി​വെപ്പി​നെ സ്മ​രി​ക്കു​ന്ന ച​ട​ങ്ങി​ൽ പാ​ടു​ന്ന പാ​ട്ട്.

പാ​ട്ടി​ലെ മ​നു​ഷ്യ​പ്പ​റ്റ് കൊ​ച്ചി​ക്ക് പാ​ട്ടു​സം​സ്കാ​ര​ത്തി​​​​െൻറ പ​രി​സ്ഥി​തി ന​ൽ​കി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. അ​തി​നാ​ൽ കൊ​ച്ചി​യി​ൽ അ​നേ​കം പാ​ട്ടു​കാ​ർ, പ​ാട്ടാ​സ്വാ​ദ​ക​ർ, പാ​ട്ടു​ പ്രോ​ത്സാ​ഹ​ക​ർ. കൊ​ച്ചി​യി​ൽ മ​ട്ടാ​ഞ്ചേ​രി-​ഫോ​ർ​ട്ടു​കൊ​ച്ചി പ്ര​ദേ​ശം എ​ന്ന ഏ​ക​ദേ​ശം 4.5 സ്ക്വ​യ​ർ കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ ഭൂ​വി​സ്താ​ര​ത്തി​ൽ എ​ത്ര പാ​ട്ടു​കാ​രും പാ​ട്ടു​പ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ളു​ടെ വാ​ദ​ക​രു​മു​ണ്ടെ​ന്ന് ക​ണ​ക്കെ​ടു​ത്താ​ൽ അ​ത് സാ​മൂ​ഹിക​ശാ​സ്ത്ര​കാ​ര​ന്മാ​ർ​ക്ക് പ​ഠ​ന​വി​ഷ​യ​മാ​കു​ന്ന​തി​ൽ അ​ത്ഭുത​പ്പെ​ടാ​നി​ല്ല.

കൊ​ച്ചി​യു​ടെ പാ​ട്ടു​പ​രി​സ്ഥി​തി തി​രി​ച്ച​റി​ഞ്ഞി​രു​ന്നു ഉ​മ്പാ​യി. ആ​ത്മ​ക​ഥ​യി​ൽ​നി​ന്ന്: ''സം​ഗീ​ത​ക​ല​യു​ടെ നീ​രോ​ട്ട​മു​ള്ള ഈ ​മ​ണ്ണി​​​​െൻറ വി​ശേ​ഷ​ത​യാ​ണ് എ​ന്നി​ലെ സം​ഗീ​ത​ജ്ഞ​നെ ഉ​ണ​ർ​ത്തി​യ​ത്. ഈ ​ന​ല്ല മ​ണ്ണി​ൽ ജ​നി​ച്ചു വ​ള​രാ​ൻ ക​ഴി​ഞ്ഞ​ത് എ​​​​െൻറ ഭാ​ഗ്യം!''

കൊ​ച്ചി​യി​ൽ പാ​ട്ട് സാം​സ്കാ​രി​ക​വൈ​വി​ധ്യ​മു​ള്ള​താ​ണ്. നൂ​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ൾ​ക്കു മു​മ്പ്​ അ​ന്ത​ർ​ദേ​ശീ​യ തു​റ​മു​ഖ​വും ച​ന്ത​യു​മാ​യി രൂ​പ​പ്പെ​ട്ട കൊ​ച്ചി​യി​ൽ ലോ​ക​ത്തി​​​​െൻറ​യും ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ​യും വി​വി​ധ​യി​ട​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്ന് വ​ന്ന ഭാ​ഷ, വം​ശ, സ​മൂ​ഹ​ങ്ങ​ളി​ലെ പാ​ട്ടു​ക​ൾ ജ​ന​ജീ​വി​ത​ത്തി​ൽ പു​ല​രു​ന്നു.1950 ജൂ​ൺ 10ന് ​പ​ടി​ഞ്ഞാ​റ​ൻ​കൊ​ച്ചി​യി​ൽ നെ​ല്ലു​ക​ട​വി​ൽ ജ​നി​ച്ച ഉ​മ്പാ​യി എ​ല്ലാ കൊ​ച്ചി​ക്കാ​രെ​യുംപോ​ലെ കൊ​ച്ചി​യു​ടെ പാ​ട്ടു​പ​രി​സ്ഥി​തി​യി​ൽ പ​ല ഭാ​ഷ, പലത​രം പാ​ട്ടു​ക​ൾ കേ​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ടാ​വ​ണം, ആ​സ്വ​ദി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടാ​വ​ണം. യ​ഹൂ​ദ​ർ പാ​ടു​ന്ന അ​രാ​മി​യ ഭാ​ഷാ പാ​ട്ട്-

''മ​ന്നാ ഊ ​ആ​റേ, ഏ ​ആ​റിം റ​ഗ് ലേ

​മേ​ബ​ർ സേ ​ശാ​ലോം, മേ​ബി​നി​യാ​യീ​രേ...''

പോ​ർ​ചുഗീ​സു​കാ​ർ പ്ര​ച​രി​പ്പിച്ച ആം​ഗ്ലോ- ഇ​ന്ത്യ​ൻ വി​വാ​ഹ​ച​ട​ങ്ങി​​​​െൻറ ഭാ​ഗ​മാ​യ പാ​ട്ട്-

''ലൗ ​ദാ​ത്തേ ദോ​മി​നും ഓ​ണ​സ് ജെ​ൻ​റി

ലൗ ​ദാ​ത്തേ കു​മ്മോ​ന​സ് പോ​പ്പു​ലി...''

കൊ​ങ്കി​ണി​ക​ൾ പൂ​ർ​വിക​ ഭൂ​മി​യാ​യ ഗോ​വ​യു​ടെ സ്മ​ര​ണ​യി​ൽ കാ​ക്ക​യോ​ട് പാ​ടു​ന്ന പാ​ട്ട്-

''കൈ​ളാ​തു, കൈ​ളാ​തു ഗോ​യാ​ൻ​തു ഗെ​ല്ലൊ​വേ-

ഗോ​യാ​ൻ​തു ചെ​ല്ലാ​ല മ​മ്മാ ദി​ക്കി​ല​വേ''

മ​ഹാ​ജ​ന​വാ​ടി, ശേ​ർ​വാ​ടി ക​ന്ന​ട പാ​ർ​പ്പു​കേ​ന്ദ്ര​ങ്ങ​ളി​ൽ ദേ​വി​യെ ആ​രാ​ധി​ക്കു​ന്ന ഉ​ത്സ​വ​കാ​ല​ പാ​ട്ട്-

''അ​മ്മ ബാ​ര​മ്മ, ന​മ്മ താ​യ് ബാ​ര​മ്മ

മൂ​ന്നു​ലോ​ക ദൊ​ഡ​യാ ശി​വ​നാ റാ​ണി ബാ​ര​മ്മ...''

ഗ​ണേ​ശോ​ത്സവ​ത്തി​ന് ഗ​ണ​പ​തി​വി​ഗ്ര​ഹ​വു​മാ​യു​ള്ള ഘോ​ഷ​യാ​ത്ര​യി​ൽ പാ​ടു​ന്ന ഭ​ക്ത​ക​വി രാം​ദാ​സി​​​​െൻറ സ്തു​തി​ഗീ​തം-

''സു​ഖ് ക​ർ​തൃ ദുഃ​ഖ ക​ർ​തൃ വാ​ർ​ത്ത വി​ഘ്നാ​ചി

സു​ര​വി പു​ര​വി പ്രേം ​കൃ​പാ ജ​യാ​ചി.''

പാ​ണ്ടി​ക്കു​ടി​യി​ൽ ത​മി​ഴ് വ​ണി​യ​രു​ടെ മാ​രി​യ​മ്മ​ൻ ക്ഷേ​ത്ര​ത്തി​ലെ കു​മ്മി​യ​ടി​പ്പാ​ട്ട്, കോ​ല​ടി​പ്പാ​ട്ട്, ഗു​ജ​റാ​ത്തി-മാ​ർ​വാ​ടി-ക​ച്ചി-രാ​ജ​സ്ഥാ​നി സ​മൂ​ഹ​ങ്ങ​ളു​ടെ ആ​ഘോ​ഷ​ പാ​ട്ടു​ക​ൾ എ​ന്നു​തു​ട​ങ്ങി വി​വി​ധ ഭാ​ഷാ​സം​സ്​കാ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ പാ​ട്ടു​ക​ൾ കൊ​ച്ചി​യു​ടെ നാ​ക്കാ​ണ്, കാ​താ​ണ്, ആ​സ്വാ​ദ​ന​വി​ഭ​വ​ങ്ങ​ളാ​ണ്. കൊ​ച്ചി​യു​ടെ സ​മ്പ​ന്ന​മാ​യ പാ​ശ്ചാ​ത്യ സം​ഗീ​ത പാ​ര​മ്പ​ര്യ​ത്തെ​യും ക​ർ​ണാ​ട​ക സം​ഗീ​ത പാ​ര​മ്പ​ര്യ​ത്തെ​യും ഉ​മ്പാ​യി സ്വാ​ഭാ​വി​ക​മാ​യി അ​റി​ഞ്ഞി​രി​ക്ക​ണം.

മേ​ലെ എ​ഴു​തി​യ ഒ​രു ഭാ​ഷ-​വം​ശ- സ​മൂ​ഹ പാ​ട്ടും സി​നി​മാ​ പാ​ട്ട​ല്ല, കൊ​ച്ചി​യി​ൽ സാ​മൂ​ഹിക ജീ​വി​ത​ത്തി​​​​െൻറ ഭാ​ഗ​മാ​യി നി​ല​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന സാം​സ്കാ​രി​ക ചി​ഹ്ന​ങ്ങ​ളാ​ണ്. പ​തി​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ൾ കൊ​ച്ചി​ക്കാ​ർ പാ​ടി​ന​ട​ന്ന കു​രു​ട​ൻ പ​രീ​ക്കു​ട്ടി​യു​ടെ​യും എ​ച്ച്. മെ​ഹ്ബൂ​ബി​​​​െൻറ​യും ''തീ​ർ​ച്ച​യി​ല്ലാ ജ​നം'' എ​ന്ന പാ​ട്ട്​ അ​ടു​ത്ത​കാ​ല​ത്ത് മ​ല​യാ​ള സി​നി​മ​യി​ൽ ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ചു. പാ​ട്ട് എ​ന്നാ​ൽ സി​നി​മാ​ പാ​ട്ടാ​ണ് ശ​രാ​ശ​രി മ​ല​യാ​ളി​ക്ക്. എ​ന്നാ​ൽ, സി​നി​മാ​ പാ​ട്ടു​ക​ൾ അ​ല്ലാ​ത്ത പാ​ട്ടു​ക​ൾ മ​നു​ഷ്യ​ജീ​വി​ത​ത്തി​ൽ ജൈ​വ​സാ​ന്നി​ധ്യ​മാ​യി നി​ല​നി​ൽ​ക്കു​ന്നു കൊ​ച്ചി സം​സ്കാ​ര​ത്തി​ൽ. ഇ​ത് മ​ന​സ്സിലാ​ക്കിയ​തി​നാ​ലാ​വാം ഉ​മ്പാ​യി സി​നി​മാ​പ്പാ​ട്ട്​ പാ​ടാ​നു​ള്ള ഭാ​ഗ്യാ​ന്വേ​ഷ​ണ​ത്തി​ന് പോ​യി​ല്ല.

കു​ട്ടി​ക്കാ​ലം മു​ത​ൽ​ക്കെ പാ​ട്ടി​നോ​ട് ക​മ്പ​മാ​യി​രു​ന്ന ഉ​മ്പാ​യി പ​ത്താം ക്ലാ​സ് പ​രീ​ക്ഷ തോ​റ്റു. ഔ​ദ്യോ​ഗി​ക പ​ഠ​ന​ത്തെ​ക്കാ​ൾ പ്ര​കൃ​ത്യാ​ൽ ക​മ്പം പാ​ട്ടി​നോ​ട്. ത​ബ​ല​വാ​ദ​ക​നാ​കാ​ൻ താ​ൽ​പ​ര്യം. സ്വ​യം ത​ബ​ല​വാ​ദ​നം അ​ഭ്യ​സി​ച്ചു. കൊ​ച്ചി​യി​ൽ ക​ല്യാ​ണാ​ഘോ​ഷം പൊ​ലി​പ്പി​ക്കാ​ൻ പാ​ട്ടു​ണ്ടാ​കാ​റു​ണ്ട്. ഒ​രു ക​ല്യാ​ണാ​ഘോ​ഷ​ത്തി​ൽ എ​ച്ച്. മെ​ഹ്ബൂ​ബി​​​​െൻറ ത​ബ​ല​വാ​ദ​ക​ൻ വ​ന്നെ​ത്താ​ത്ത​തി​നാ​ൽ ഉ​മ്പാ​യി ത​ബ​ല​വാ​ദ​ക​നാ​യി. പി​ന്നീ​ട് മെ​ഹ്ബൂ​ബി​നൊ​പ്പം പ​രി​പാ​ടി​ക​ളി​ൽ പ​ങ്കെ​ടു​ത്തു. മെ​ഹ്ബൂ​ബി​​​​െൻറ സു​ഹൃ​ത്താ​യി.

മെഹ്​ബൂബിൻെറ സംഗീത സദസ്സിൽ തബല വായിക്കുന്ന ഉമ്പായി

ഉ​ർദു സം​സാ​രി​ക്കു​ന്ന ദെ​ഖ്നി മു​സ്​ലിം സ​മു​ദാ​യാം​ഗ​മാ​യി​രു​ന്നു എ​ച്ച്. മെ​ഹ്ബൂ​ബ്. ദെ​ഖ്​നി​ക​ളു​ടെ ച​ട​ങ്ങു​ക​ൾ പാ​ട്ടു​ള്ള​വ​യാ​ണ്. ക​ല്യാ​ണ​പ്പെ​ണ്ണി​​​​െൻറ സാ​ന്നി​ധ്യ​ത്തി​ൽ സ്ത്രീ​ക​ൾ ഡോ​ൽ കൊ​ട്ടി പാ​ടു​ന്ന ച​ട​ങ്ങു​ണ്ട്. സ്ത്രീ​പാ​ട്ടു​സം​ഘ​ത്തി​ന് ''ദ​ഹി​റ​ക്കൂ​ട്ടം'' എ​ന്ന് പേ​ര്. മ​ര​ണാ​ന​ന്ത​രം മു​പ്പ​ത്തി​യൊ​മ്പ​താം ദി​വ​സം രാ​ത്രി, ബ​ന്ധു​മി​ത്ര​ങ്ങ​ൾ കൂ​ടി​യി​രു​ന്ന് രാ​ത്രി മു​ഴു​വ​ൻ മ​രി​ച്ച​യാ​ളെ​പ്പ​റ്റി ദ്രു​ത​ക​വി​ത​യെ​ഴു​തി പാ​ടു​ന്ന ച​ട​ങ്ങു​ണ്ട്​. ഉ​ർദു​ഭാ​ഷാ സ​മൂ​ഹ​മെ​ന്ന നി​ല​യി​ൽ ഉ​ർദു​ക​വി​ത​ക​ളു​മാ​യും ഗ​സ​ലു​ക​ളു​മാ​യും പൈ​തൃ​ക​ബ​ന്ധം ദെ​ഖ്നി​ക​ൾ​ക്ക്. ഗ​സ​ലു​ക​ൾ വ​ശ​മാ​യി​രു​ന്നു എ​ച്ച്. മെ​ഹ്ബൂ​ബി​ന്. ഗ​സ​ലു​മാ​യു​ള്ള ഉ​മ്പാ​യി​യു​ടെ ബ​ന്ധ​ത്തി​ന് രാ​സ​ത്വ​ര​ക​മാ​യി എ​ച്ച്. മെ​ഹ്ബൂ​ബ​ുമാ​യു​ള്ള സൗ​ഹൃ​ദം.

മെ​ഹ്ബൂ​ബ് ഉ​പ​ദേ​ശി​ച്ചു: ''ത​ബ​ല ശാ​സ്ത്രീ​യ​മാ​യി അ​ഭ്യ​സി​ക്കാ​ൻ ബോം​ബെ​യി​ൽ പോ​ക​ണം!''

ക​പ്പ​ൽ​ജോ​ലി​ക്കാ​ര​നാ​കാ​നു​ള്ള പ​ഠ​ന​ത്തി​ന് ഉ​മ്പാ​യി ബോം​ബെ​യി​ൽ പോ​യി. ത​ബ​ല​വാ​ദ​നം അ​ഭ്യ​സി​ക്ക​ുക​യാ​യി​രു​ന്നു മ​ന​സ്സിലെ ഗൂ​ഢല​ക്ഷ്യം.

2

''തോ​ന്ന്യാ​സ​ജീ​വി​ത​ത്തി​​​െൻറ ആ​ഴ​ക്ക​ട​ലി​ൽ

മു​ങ്ങി​ത്താ​ണ നി​സ്സാ​ര​നാ​യ ഈ ​പാ​ട്ടു​കാ​ര​ന് എ​ന്ത്​

സ​ന്ദേ​ശ​മാ​ണ് എ​​​​െൻറ ജീ​വി​തം​കൊ​ണ്ട്

സ​മൂ​ഹ​ത്തി​ന് ന​ൽ​കാ​നാ​കു​ന്ന​ത്!''

●ഉ​മ്പാ​യി (ആ​ത്മ​ക​ഥ 'രാ​ഗം ഭൈ​ര​വി​'യി​ൽനി​ന്ന്)

ബോം​ബെ യാ​ത്ര​യി​ൽ തീ​വ​ണ്ടി​യി​ൽ ഉ​മ്പാ​യി​യോ​ടൊ​പ്പം ഇ​ട​പ്പ​ള്ളി​വ​രെ എ​ച്ച്. മെ​ഹ്ബൂ​ബ് യാ​ത്ര ചെ​യ്തു. ഇ​ട​പ്പ​ള്ളി​യി​ൽ വ​ണ്ടി​യി​റ​ങ്ങി മെ​ഹ്ബൂ​ബ് ഉ​മ്പാ​യി​യെ യാ​ത്ര​യാ​ക്കി. ഉ​മ്പാ​യി​യു​ടെ യാ​ത്ര​യു​ടെ യ​ഥാ​ർ​ഥ ​ല​ക്ഷ്യം ​മെഹ്ബൂ​ബ് അ​റി​ഞ്ഞി​രു​ന്നു​വെ​ന്ന് സം​ശ​യി​ക്കാം.

ആ​ത്മ​ക​ഥ​യു​ടെ ആ​മു​ഖ​ത്തി​ൽ ഉ​മ്പാ​യി സ്വ​യം അ​വ​ത​രി​പ്പി​ക്കു​ന്നു ''തോ​ന്ന്യാ​സ​ജീ​വി​ത''ക്കാ​ര​നെ​ന്ന്. ഉ​മ്പാ​യി തോ​ന്നി​യ​തു​പോ​ലെ സ്വ​ത​ന്ത്ര​നാ​യി ജീ​വി​ച്ചു. ത​ബ​ല​വാ​ദ​നം ശാ​സ്ത്രീ​യ​മാ​യി അ​ഭ്യ​സി​ക്കു​ക എ​ന്ന ക​മ്പം, ക​ലാ​കാ​ര​​​​െൻറ ക്രി​യാ​ത്മ​ക​മാ​യ തോ​ന്ന്യാ​സം.

ത​ബ​ല​വാ​ദ​നം അ​ഭ്യ​സി​ക്കാ​ൻ ഗു​രു​വി​നാ​യു​ള്ള അ​ന്വേ​ഷ​ണ​ത്തി​ലേ​ർ​പ്പെ​ട്ടു. ജീ​വി​ക്കാ​ൻ ആ​വ​ശ്യ​മാ​യ പ​ണ​മി​ല്ല. അ​തി​നി​ട​യി​ൽ ത​ബ​ല​വാ​ദ​നം അ​ഭ്യ​സി​ക്ക​ണം. ആ​രി​ൽനി​ന്നാ​ണ് അ​ഭ്യ​സി​ക്കു​ക?!

ഉ​മ്പാ​യി ത​ബ​ല​വാ​ദ​നം അ​ഭ്യ​സി​ക്കാ​ൻ ഗു​രു​വി​നെ തേ​ടി​ന​ട​ന്നു ബോം​ബെ​യി​ൽ, സ്വ​പ്നാ​ട​ക​നെപ്പോ​ലെ.

ബോം​ബെ​യി​ൽ മ​ല​ബാ​ർ​ഹി​ല്ലി​ൽ പോ​കാ​നി​ട​യാ​യി. അ​വി​ടെ അ​വി​ചാ​രി​ത​മാ​യി ക​ണ്ടു വെ​ള്ള വ​സ്ത്ര​ങ്ങ​ൾ അ​ണി​ഞ്ഞ ഒ​രാ​ൾ ത​ബ​ല​വാ​ദ​നം അ​ഭ്യ​സി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​ത്. പ​തി​വാ​യി മ​ല​ബാ​ർ ഹി​ല്ലി​ൽ പോ​യി ത​ബ​ല​വാ​ദ​നം അ​ഭ്യ​സി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​ത് നോ​ക്കി​നി​ന്നു. ത​ബ​ല​വാ​ദ​നം അ​ഭ്യ​സി​പ്പി​ക്കു​ന്ന ഉ​സ്താ​ദി​ന് പ​രി​ചി​ത​മാ​യി ഉ​മ്പാ​യി​യു​ടെ മു​ഖം. ഒ​രു​ദി​വ​സം ഉ​സ്താ​ദ് അ​രി​കി​ലേ​ക്ക് വി​ളി​ച്ച് ചോ​ദി​ച്ചു: ''നീ ​മ​ല​ബാ​റി​യാ​ണോ?'' ത​ബ​ല​വാ​ദ​നം അ​ഭ്യ​സി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന ആ​ഗ്ര​ഹം ഉ​മ്പാ​യി അ​റി​യി​ച്ചു.


ഗു​രു​കു​ല സ​മ്പ്ര​ദാ​യ​ത്തി​ലെ​ന്ന​പോ​ലെ ഉ​മ്പാ​യി ഉ​സ്താ​ദി​ൽ​നി​ന്ന് ത​ബ​ല​വാ​ദ​നം അ​ഭ്യ​സി​ച്ചു. അ​ക്കാ​ല​ത്ത് ജീ​വി​തം മു​ന്നോ​ട്ട് കൊ​ണ്ടു​പോ​കാ​ൻ ലോ​റി​ക​ഴു​ക​ൽ പ​ണി​യെ​ടു​ത്തു.

ഒ​രു​ദി​വ​സം മു​റി​യി​ലി​രു​ന്ന് മു​കേ​ഷി​​​​െൻറ ''ആ​സൂ, ഭ​രീ ഹേ'' പാ​ടു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. അ​വി​ചാ​രി​ത​മാ​യി ഉ​സ്താ​ദ് ക​ട​ന്നു​വ​ന്നു. പാ​ട്ട് കേ​ട്ടു. പാ​ട്ട് ക​ഴി​ഞ്ഞ് ഉ​സ്താ​ദ് നി​ർ​ദേ​ശി​ച്ചു: ''മ​നോ​ഹ​ര​മാ​യ ശ​ബ്​ദം, ഇ​നി മു​ത​ൽ നീ ​പാ​ടി​യാ​ൽ മ​തി.''

ഉ​സ്താ​ദി​നെ അ​നു​സ​രി​ച്ചു. ഹി​ന്ദു​സ്ഥാ​നി പാ​ട്ടി​​​​െൻറ​യും ഗ​സലി​​​​െൻറ​യും ലോ​ക​ത്തേ​ക്ക് ഉ​മ്പാ​യി ക​ട​ന്നു​വ​ന്നു.

കൊ​ച്ചി​യി​ൽ തി​രി​ച്ചെ​ത്തി​യ ഉ​മ്പാ​യി ശാ​സ്ത്രീ​യ​മാ​യി അ​ഭ്യ​സി​ച്ച പാ​ട്ടു​കാ​ര​നും ത​ബ​ല​വാ​ദ​ക​നു​മാ​യി​രു​ന്നു. തോ​ന്ന്യാ​സ​ജീ​വി​തം എ​ന്ന് ഉ​മ്പാ​യി സ്വ​യം​വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ച്ച ക​ലാ​കാ​ര​​​​െൻറ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ ​ജീ​വി​തത്തി​​​​െൻറ വ​ഴി വ​രുംനാ​ളു​ക​ളി​ൽ ഉ​മ്പാ​യി​യെ കൂ​ടു​ത​ൽ ക്രി​യാ​ത്മ​ക​ങ്ങ​ളാ​യ ഇ​ട​ങ്ങ​ളി​ലെ​ത്തി​ച്ചു.

3

''എ​​​​െൻറ ത​ല​മു​റ ആ​ഗ്ര​ഹി​ച്ച​തും എ​ന്നാ​ൽ

കി​ട്ടാ​തെ പോ​യ​തു​മാ​യ ശാ​സ്ത്രീ​യ​സം​ഗീ​ത

പ​ഠ​ന​സൗ​ക​ര്യ​ങ്ങ​ൾ പു​തി​യ ത​ല​മു​റ​ക്ക്​

നേ​ടി​ക്കൊ​ടു​ക്ക​ക എ​ന്ന​താ​ണ് ഇ​നി​യു​ള്ള എ​​​​െൻറ

അ​ൽ​പ്പാ​യു​സ്സുകൊ​ണ്ട് ഞാ​ൻ ല​ക്ഷ്യ​മി​ടു​ന്ന​ത്''

●ഉ​മ്പാ​യി (ആ​ത്മ​ക​ഥ 'രാ​ഗം ഭൈ​ര​വി​'യി​ൽനി​ന്ന്)

മ​ട്ടാ​ഞ്ചേ​രി​യി​ലെ വി​ഠോ​ഭ ക്ഷേ​ത്ര​ത്തി​ൽ ഓ​രോ കൊ​ല്ല​വും സം​ഘ​ടി​പ്പി​ക്കു​ന്ന ആ​ഘോ​ഷ​മാ​ണ് സം​ഗീ​ത​സ​പ്താ​ഹം. ഭീം​സേ​ൻ ജോ​ഷി, പ​ണ്ഡി​റ്റ് ജ​സ് രാ​ജ്, കു​മാ​ർ ഗ​ന്ധ​ർ​വ എ​ന്നു​തു​ട​ങ്ങി ഹി​ന്ദു​സ്ഥാ​നി സം​ഗീ​ത​ത്തി​ലെ പ്ര​മു​ഖ​ർ പാ​ടി​യി​ട്ടു​ണ്ട് ക്ഷേ​ത്ര​ത്തി​ൽ. ഏ​റെ​യൊ​ന്നും കൊ​ട്ടിഗ്​​ഘോ​ഷി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത ഈ ​പ​രി​പാ​ടി ജാ​തി മ​ത ഭേ​ദ​മി​ല്ലാ​തെ ഏ​വ​ർ​ക്കും സം​ഗീ​തം ആ​സ്വ​ദി​ക്കാ​വു​ന്ന വേ​ദി​യാ​ണ്. കൊ​ച്ചി​യു​ടെ ഹി​ന്ദു​സ്ഥാ​നി സം​ഗീ​ത ബ​ന്ധ​ത്തി​​​​െൻറ കേ​ന്ദ്രം. ഹി​ന്ദു​സ്ഥാ​നി സം​ഗീ​ത​ത്തി​​​​െൻറ കൊ​ച്ചി​യി​ലെ അ​വ​ത​ര​ണ​ത്തി​നും ആസ്വാ​ദ​ന​ത്തി​നും സാ​മ്പ​ത്തി​ക പി​ന്തു​ണ ന​ൽ​കാ​ൻ ത​യാ​റാ​കു​ന്ന ക​ച്ച​വ​ട പ്ര​മു​ഖ​ർ എ​ക്കാ​ല​ത്തും കൊ​ച്ചി​യി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അ​തി​നാ​ൽ ഉ​സ്താ​ദ് ബി​സ്മി​ല്ല ഖാ​ൻ, പ​ണ്ഡി​റ്റ് ര​വി​ശ​ങ്ക​ർ, ഉ​സ്താ​ദ് അ​ല്ല രാ​ഖ, ഉ​സ്താ​ദ് സ​ക്കീ​ർ ഹു​സൈ​ൻ, ബീ​ഗം അ​ക്ത​ർ, പ​ർ​വീ​ൺ സു​ൽ​ത്താ​ന എ​ന്നു​തു​ട​ങ്ങി മു​ഹ​മ്മ​ദ് റഫി വ​രെ​യു​ള്ള​വ​ർ വ​ന്ന് ക​ല അ​വ​ത​രി​പ്പി​ച്ച ക​ഥ​യു​ണ്ട് കൊ​ച്ചി​ക്ക്. സം​ഗീ​ത പ്രേ​മി​ക​ളു​ടെ ക്ഷ​ണം സ്വീ​ക​രി​ച്ച് ജാ​ൻ മു​ഹ​മ്മ​ദ് സാ​ഹി​ബ് (ബാ​ബു​രാ​ജി​​​​െൻറ പി​താ​വ്​), ഗു​ൽ മു​ഹ​മ്മ​ദ് സാ​ഹി​ബ്, മ​ങ്കേ​ഷ് റാ​വു ഗോ​ൾ​വാ​ൾ​ക്ക​ർ, ത​ബ​ല​വാ​ദ​ക​ൻ ബി​ച്ചു മു​ഹ​മ്മ​ദ് ഉ​സ്താ​ദ് എ​ന്നി​വ​രും വ​ന്നെ​ത്തി​യ പ​ശ്ചാ​ത്ത​ല​മു​ണ്ട് കൊ​ച്ചി​യു​ടെ സം​ഗീ​ത​ത്തി​ന്.

സം​ഗീ​ത​ത്തി​​​​െൻറ നീ​രോ​ട്ട​മു​ള്ള മ​ണ്ണ് എ​ന്ന് ഉ​മ്പാ​യി വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ച്ച കൊ​ച്ചി​യി​ൽ ഹി​ന്ദു​സ്ഥാ​നി വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ​വു​മാ​യി തി​രി​ച്ചെ​ത്തി​യ ഉ​മ്പാ​യി മു​മ്പെ​ന്ന​ത്തെ​യും​പോ​ലെ തോ​ന്ന്യാ​സ​ത്തി​​​​െൻറ, സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​​​​െൻറ ക്രി​യാ​ത്മ​ക​മാ​യ വ​ഴി​യി​ലൂ​ടെ ന​ട​ന്നു. അ​തി​​​​െൻറ ഫ​ല​മാ​യി​രു​ന്നു 'രാ​ഗ്' എന്ന സം​ഘ​ട​ന. ക​മ്യൂണി​സ്​റ്റ്​ പാ​ർ​ട്ടി ഓ​ഫ് ഇ​ന്ത്യ (മാ​ർ​ക്സി​സ്​റ്റ്​)യു​ടെ പി​ന്തു​ണ​യോ​ടെ യു​വാ​ക്ക​ൾ​ക്കാ​യി ആ​രം​ഭി​ച്ച 'രാ​ഗി'െൻറ ​മു​ഴു​രൂ​പം റെ​ഡ് ആ​ർ​ട്ട് ഗ്രൂ​പ്​. ഉ​മ്പാ​യി​യു​ടെ നേ​തൃ​ത്വ​മാ​യി​രു​ന്നു രാ​ഗി​ന്. രാ​ഗി​ലെ ക​ലാ​കാ​ര​ന്മാ​ർ ഗ​സ​ൽ പാ​ടി. പ്ര​ശ​സ്ത ഗ​സ​ൽ പാ​ട്ടു​കാ​രു​ടെ​യും പാ​ട്ടു​ക​ളു​ടെ​യും കൊ​ച്ചി​ പ​തി​പ്പു​ക​ൾ രാ​ഗി​ൽ ഉ​ണ്ടാ​യി. രാ​ഗി​​​​െൻറ സം​ഗീ​ത പ​രി​പാ​ടി​ക​ളി​ലൂ​ടെ ഗ​സ​ൽ ജ​ന​കീ​യ​മാ​യി​ക്കൊ​ണ്ടി​രു​ന്നു.


എ​ച്ച്. മെ​ഹ്ബൂ​ബി​​​​െൻറ ഓ​ർ​മക്കാ​യി മെ​ഹ​്​ബൂ​ബ് മെ​മ്മോ​റി​യ​ൽ ഓ​ർ​ക്ക​സ്ട്ര രൂ​പവത്​ക​രി​ച്ചു. ഇ​തി​​​​െൻറ നാ​യ​ക​ത്വ​വും ഉ​മ്പാ​യി​ക്കാ​യി​രു​ന്നു. കേ​ര​ള​ത്തി​ലെ ആ​ദ്യ ഗ​സൽ പാ​ട്ടു​സം​ഘ​മാ​യി അ​റി​യ​പ്പെ​ട്ടു മെ​ഹ്ബൂ​ബ് മെ​മ്മോ​റി​യ​ൽ ഓ​ർ​ക്ക​സ്ട്ര. 1985 സെ​പ്റ്റം​ബ​ർ 25ന് ​കോ​ഴി​ക്കോട്ട്​ സം​ഘ​ടി​പ്പി​ച്ച ച​ട​ങ്ങി​ൽ വൈ​ക്കം മു​ഹ​മ്മ​ദ് ബ​ഷീ​ർ ഉ​ദ്ഘാ​ട​ക​ൻ.

കൊ​ച്ചി ന​ഗ​ര​ത്തി​ൽ പ്ര​മു​ഖ ഹോ​ട്ട​ലി​ലും റ​സ്​റ്റാറ​ൻ​റി​ലും അ​നു​ദി​ന ഗ​സൽ പാ​ട്ട് പ​രി​പാ​ടി ആ​രം​ഭി​ച്ച​ത് ഗ​സ​ലി​​​​െൻറ ജ​ന​കീ​യ​ത വ​ർ​ധി​പ്പി​ച്ചു. ഒ​റ്റ​ക്ക്​ ഗ​സ​ൽ പ​രി​പാ​ടി​ക​ളി​ൽ പാ​ടി​ത്തു​ട​ങ്ങി. പാ​ട്ടു പ​രി​പാ​ടി​ക​ളു​മാ​യി യാ​ത്ര​ചെ​യ്തു. ഒ​രു യാ​ത്ര​യി​ൽ സു​ഹൃ​ത്ത് തക്കിയുദ്ദീൻ വാഹിദ്​ ഉ​പ​ദേ​ശി​ച്ചു: ''മ​ല​യാ​ളം ഗ​സ​ലി​നെ​ക്കു​റി​ച്ച് ചി​ന്തി​ച്ചൂ​ടെ?'' മ​ല​യാ​ളം ഗ​സ​ൽ എ​ന്ന ആശ​യം ഉ​മ്പാ​യി​യു​ടെ ത​ല​വ​ര​യാ​യി.

മ​ല​യാ​ളം ഗ​സ​ലി​നാ​യു​ള്ള അ​ന്വേ​ഷ​ണം. ''ഗ​സ​ൽ ഭാ​വ​ങ്ങ​ളു​ള്ള ക​വി​ത വേ​ണം'' ക​വി​ക​ളെ സ​മീ​പി​ച്ചു. ആ​ശ​യം ന​ന്നെ​ന്ന് ഏ​വ​രും അ​ഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ട്ടു. ക​വി വേ​ണു വി. ​ദേ​ശം പ​റ​ഞ്ഞു: ''ന​മു​ക്ക് കൂ​ട്ടാ​യി ശ്ര​മി​ക്കാം.'' കൊ​ച്ചി സ​ർ​ക്കാ​ർ ഗെസ്​റ്റ്​ ഹൗ​സി​ൽ എ​ഴു​തി​യും തി​രു​ത്തി​യും പാ​ടി​യും പ​റ​ഞ്ഞും ദി​വ​സ​ങ്ങ​ൾ ക​ഴി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ൾ മ​ല​യാ​ളം ഗ​സ​ൽ എ​ന്ന പാ​ട്ടു​വ​ഴി രൂ​പ​പ്പെ​ട്ടു. എ​ട്ട് പാ​ട്ടു​ക​ളു​ള്ള 'പ്ര​ണാ​മം' എ​ന്ന ആ​ദ്യ മ​ല​യാ​ളം ഗ​സ​ൽ ആ​ൽ​ബം!

തോ​ന്ന്യാ​സ​ത്തി​​​​െൻറ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​മു​ള്ള ക്രി​യാ​ത്മ​ക വ​ഴി​യി​ലൂ​ടെ ന​ട​ന്ന ഉ​മ്പാ​യി ചെ​ന്നെ​ത്തി​യ​ത് മ​ല​യാ​ളം ഗ​സലി​​​​െൻറ സ്ര​ഷ്​ടാ​വ് എ​ന്ന ച​രി​ത്ര​പ്രാ​ധാ​ന്യ​ത്തി​ലേ​ക്ക്​. പു​തു​വ​ഴി വെ​ട്ടു​ക എ​ന്ന​ത് ല​ളി​ത​മ​ല്ല. വെ​ട്ടി​യ പു​തു​വ​ഴി പൊ​തു​വ​ഴി​യാ​കു​ന്ന​ത് അ​പൂ​ർ​വം. മ​ല​യാ​ള​ത്തി​ൽ അ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന ഏ​താ​ണ്ട് എ​ല്ലാ പാ​ട്ടു​കാ​രും സി​നി​മാ വ​ഴി​യി​ലൂ​ടെ മാ​ത്രം പ്ര​ശ​സ്തി​യി​ലേ​ക്ക് ന​ട​ന്ന​പ്പോ​ൾ ത​​​​െൻറ 'തോ​ന്ന്യാ​സ'പാ​ട്ടു വ​ഴി​ക​ളി​ലൂ​ടെ മ​ല​യാ​ളി​ക​ളു​ടെ സം​ഗീ​താ​സ്വാ​ദ​ന ബോ​ധ​ത്തി​ൽ ക​ട​ന്നു​വ​ന്ന് സ്ഥാ​ന​മു​റ​പ്പി​ച്ചു ഉ​മ്പാ​യി. ഇ​തി​ന് ഉ​മ്പാ​യി​ക്ക് ധൈ​ര്യം ന​ൽ​കി​യ​ത് സി​നി​മാ​ പാ​ട്ടു​ക​ൾ​ക്ക​പ്പു​റം കൊ​ച്ചി സാം​സ്കാ​രി​ക​ത​യി​ൽ നൂ​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ളാ​യി ജൈ​വസാ​ന്നി​ധ്യ​മാ​യി തു​ട​രു​ന്ന വൈ​വി​ധ്യ​മാ​ർ​ന്ന പാ​ട്ടുപാ​ര​മ്പ​ര്യ​മാ​യി​രി​ക്ക​ണം.

പ​ര​മ്പ​രാ​ഗ​ത ഗ​സലി​​​​െൻറ ച​ട്ട​ക്കൂ​ടി​ൽ ഒ​തു​ങ്ങാ​ത്ത സ്വ​ത​ന്ത്ര മ​ട്ടി​ലു​ള്ള മ​ല​യാ​ളം ഗ​സ​ൽ പാ​ട്ടു​വ​ഴി മ​ല​യാ​ളി​ക്ക് കാ​ണി​ച്ചു​ത​ന്ന് ഉ​മ്പാ​യി ക​ട​ന്നു​പോ​യി​രി​ക്കു​ന്നു. മ​ല​യാ​ളം ഗ​സൽ​വ​ഴി​യി​ൽ ഇ​നി​യും ന​ട​ക്കാ​ൻ ആ​ഗ്ര​ഹി​ച്ചി​രു​ന്നു ഉ​മ്പാ​യി. അ​തി​നാ​ൽ രോ​ഗ​ബാ​ധി​ത​നാ​യി​ട്ടും ഉ​മ്പാ​യി സു​ഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളെ കൊ​ച്ചി​യി​ൽ വി​ളി​ച്ചു​കൂ​ട്ടി ഒ​രു ഗ​സ​ൽ അ​ക്കാ​ദ​മി തു​ട​ങ്ങു​ന്ന​താ​യി പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ചു. മ​ല​യാ​ളം ഗ​സ​ൽ എ​ന്ന പാ​ട്ടു​വ​ഴി​യി​ൽ അ​ടു​ത്ത ചു​വ​ടാ​യി ഉ​മ്പാ​യി ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ട്ടി​യ ഗ​സ​ൽ അ​ക്കാ​ദ​മി രൂ​പവത്​​ക​ര​ണം എ​ന്ന ക്രി​യാ​ത്മ​ക നി​ർ​ദേശ​ത്തി​​​​െൻറ ഭാ​വി പി​ൻ​ഗാ​മി​ക​ളു​ടെ ക്രി​യാ​ത്മ​ക​ത​യി​ൽ!

Show More expand_more
News Summary - Umbayi: A life in music