ചരിത്രം ഇവിടെ തൊട്ടു തൊട്ടു നിൽക്കുന്നു

രാവിലെ 10.30ന്​ ശേഷമാണ്​ താമസ സ്​ഥലത്തുനിന്നും ഇന്നത്തെ സന്ദർശന കേന്ദ്രത്തിലേക്ക്​ യാത്ര തുടങ്ങിയത്​. ഞാൻ എഴുന്നേറ്റ​പ്പോഴേക്കും സന്തോഷും അജിത്തും ജോലിക്കു പോയിരുന്നു. പുറത്തിറങ്ങി ഒരു മോ​േട്ടാർ റിക്ഷ വിളിച്ച്​ തൊട്ടടുത്തുള്ള മെട്രോ സ്​റ്റേഷനിൽ എത്തി. റിക്ഷ ഹമ്പുകളിൽ ചാടു​േമ്പാൾ മരം പോലുള്ള സീറ്റിലെ ഇരുത്തം ഒട്ടും സുഖകരമായിരുന്നില്ല. തർക്കിക്കാൻ നിൽക്കാതെ അയാൾ പറഞ്ഞ തുകയും കൊടുത്ത്​ സലാം വെച്ച്​ ഞാൻ മെ​​ട്രോക്ക്​ അക​േത്തക്ക്​ കയറി. ഇന്നത്തെ ആദ്യ ലക്ഷ്യസ്​ഥാനമായ ഡൽഹി ജുമാ മസ്​ജിദിന്​ അടു​ത്തെത്തി. ആദ്യ കാഴ്​ചയിൽ തന്നെ കണ്ണിൽ പെടുക മസ്​ജിദി​​​െൻറ മിനാരങ്ങളിൽനിന്ന്​ നീലാകാശത്തേക്ക്​ പറന്നുയരുന്ന പ്രാവിൻ കൂട്ടങ്ങളെയാണ്​. തെരുവു കച്ചവടക്കാരുടെ നിര കടന്നുവേണം ജുമാ മസ്​ജിദിനകത്തേക്ക്​ കടക്കാൻ. ഭക്ഷണ പാനീയങ്ങളും വസ്​ത്രങ്ങളും പാദരക്ഷകളും തൊപ്പികളും വിൽക്കാൻ വെച്ചിട്ടുണ്ട്​. മട്ടൻ ബിരിയാണി തയാറാക്കി തുറന്നുവെച്ചാണ്​ വിൽപ്പന.

ജുമാ മസ്​ജിദ്​ ആരാധനാലയം എന്നതിനൊപ്പം അനേകായിരം വിദേശികളെ ആകർഷിക്കുന്ന ചരിത്ര സ്​മാരകം കൂടിയാണ്​

 

നൂറ്റാണ്ടുകൾക്കപ്പുറം കഴിഞ്ഞുപോയ പ്രതാപത്തി​​​െൻറ സ്​മരണകൾ ഒാരോ അണുവിലും തുടിച്ചു നിൽക്കുന്നുണ്ട്​ മസ്​ജിദിൽ. പ്രധാന കവാടവും കടന്ന്​ അകത്തേക്ക്​ പ്രവേശിക്കു​േമ്പാൾ തന്നെ നടുത്തളത്തിലെ കുളത്തിൽനിന്ന്​ അംഗശുദ്ധി വരുത്തിയാണ്​ പലരും ഉള്ളിലേക്ക്​ പ്രവേശിക്കുന്നത്​. സഞ്ചാരികളായ വിദേശീയർ ദേഹം പൂർണമായി മറയ്​ക്കുന്നതിന്​ ഒാവർ കോട്ട്​ ധരിച്ചിട്ടുണ്ട്​. ഇസ്​ലാമിക വിധി അനുസരിച്ച്​ വസ്​ത്രം ധരിച്ചാൽ മാത്രമേ മസ്​ജിദിനുള്ളിൽ പ്രവേശനം അനുവദിച്ചിരുന്നുള്ളു. പള്ളിക്കു പുറത്ത്​ വളരെ വിശാലമായ തുറന്ന സ്​ഥലവ​ും നമസ്​കാരത്തിനായുണ്ട്​. മുറ്റത്ത്​ മാത്രം 25,000ൽ അധികം പേർക്ക്​ നമസ്​ക്കരിക്കാം.

നടുത്തളത്തിലെ കുളത്തിൽനിന്ന്​ അംഗശുദ്ധി വരുത്തിയാണ്​ പലരും ഉള്ളിലേക്ക്​ പ്രവേശിക്കുന്നത്​

 

മുഗൾ ചക്രവർത്തിയായ ഷാജഹാൻ പണികഴിപ്പിച്ച ജുമാ മസ്​ജിദ്​ ആരാധനാലയം എന്നതിനൊപ്പം അനേകായിരം വിദേശികളെ ആകർഷിക്കുന്ന ചരിത്ര സ്​മാരകം കൂടിയാണ്​. ഉച്ചയ്​ക്ക്​ ളുഹർ നമസ്​കാരവും കഴിഞ്ഞ്​ ഞാൻ ജുമാ മസ്​ജിദി​​​െൻറ പടവുകൾ ഇറങ്ങി. പടവുകളിൽ യാചക സംഘങ്ങൾ കൈനീട്ടി നിൽക്കുന്നതു കാണാം. അതിൽ കൊച്ചു കുഞ്ഞുങ്ങൾ വരെയുണ്ട്​.

മസ്​ജിദി​​െൻറ പടവുകളിലെ യാചകരിൽ കുഞ്ഞുങ്ങൾ വരെയുണ്ട്​.

 

കഴിഞ്ഞ ദിവസം ജുമാ മസ്​ജിദ്​ കാണാൻ കേരളത്തിൽനിന്നും പുറപ്പെട്ട രണ്ട്​ സുഹൃത്തുക്കൾ അവിടെ അടുത്തുള്ള ലോഡ്​ജിൽ മൊബൈൽ ഫോൺ വെച്ചു മറന്നിരുന്നു. രണ്ട​ു ദിവസം മ​ുമ്പ്​ അവർ വിളിച്ചു പറഞ്ഞതനുസരിച്ച്​ ഞാൻ അവിടെ പോയി ഫോണും വാങ്ങി ചെ​േങ്കാട്ടയിലേക്ക്​ പോകാൻ സൈക്കിൾ റിക്ഷ വിളിച്ചു. കാഴ്​ചയിൽ സൈക്കിൾ റിക്ഷയായിരുന്നെങ്കിലും റിക്ഷക്കാരൻ സീറ്റിൽ കയറിയിര​ുന്ന്​ കാലിന്മേൽ കാൽ കയറ്റിവെച്ച്​ നല്ല സ്​റ്റൈലായാണ്​ ഒാടിക്കുന്നത്​. പിന്നീടാണ്​ പിൻസീറ്റിലെ ബാറ്ററിയിൽനിന്നും പ്രവർത്തിക്കുന്ന, രൂപമാറ്റം വരുത്തിയ റിക്ഷയാണ്​ അതെന്ന്​ മനസ്സിലായത്​. ചവിട്ടി നടുവൊടിയാതെ അയാൾ എന്നെ ചെ​േങ്കാട്ട പരിസരത്തെത്തിച്ചു.

ജുമാ മസ്​ജിദിനു മുന്നിലെ കച്ചവടക്കാരെ കടന്നുവേണം അകത്തേക്ക്​ കടക്കാൻ

 

ചെ​േങ്കാട്ടയിൽ നല്ല തിരക്കായിരുന്നു. ​പ്രവേശന പാസും വാങ്ങി സുരക്ഷാ പരിശോധനയും കഴിഞ്ഞ്​ അകത്തേക്ക്​ പ്രവേശിച്ച​ു. ആദ്യ ഗേറ്റിനു സമീപമുള്ള കച്ചവടം കഴ​ിഞ്ഞാൽ പിന്നെ ചെ​േങ്കാട്ടയുടെ മനോഹാരിതയിലേക്ക്​ കടക്കുകയായി. ഉദ്യാനങ്ങളും വിവിധ മണ്ഡപങ്ങളുമാണ്​ പ്രധാന ആകർഷണങ്ങൾ. ഷാജഹാൻ തന്നെ പണികഴിപ്പിച്ച ചെ​േങ്കാട്ട ചുവന്ന മണൽ കല്ലുകളാൽ നിർമിച്ചിരിക്കുന്നതിനാലാണ്​ ആ പേര്​ വന്നത്​. മുഗൾ വാസ്​തുശിൽപ പ്രമാണങ്ങൾ അനുസരിച്ച്​ നിർമിച്ച ചെ​േങ്കാട്ടയുടെ പല ഭാഗങ്ങളിലും ഇസ്​ലാമിക വചനങ്ങൾ കൊത്തിവെച്ചിട്ടുണ്ട്​. ചെ​േങ്കാട്ടയ്​ക്ക്​ അക​ത്തുതന്നെയായി മുംതാസ്​ മഹൽ, രംഗ്​ മഹൽ, ഖാസ്​ മഹൽ, ദിവാൻ എ ഖാസ്​, ഹീരാ മഹൽ തുടങ്ങിയ മറ്റനേകം സ്​മാരകങ്ങളും കാണാം. മണ്ഡപങ്ങളായും ഹാളായും ഉപയോഗിച്ചിരുന്നവയാണ്​ ഇവയിൽ അധികവും. പഴയകാല വസ്​ത്രങ്ങള​ും ആയുധങ്ങളും മറ്റും പ്രദർശിപ്പിച്ചിരുന്ന ഒരു മ്യൂസിയം കൂടി ഇവിടെ പ്രവർത്തിക്കുന്നുണ്ട്​.

മോ​േട്ടാർ റിക്ഷ

 

‘നഹർ എ ബഹിശത്’​ എന്നു പറയുന്ന ഒരു കനാൽ അവിടെ കാണാം. പൂന്തോട്ടങ്ങളുടെ പരിപാലനത്തിന്​ ആവശ്യമായ വെള്ളം വിതരണം ചെയ്​തിരുന്നത്​ ഇൗ കനാൽ വഴിയായിരുന്നു. കൂടാതെ അകത്തളങ്ങളിൽ കൂടിയും ഇൗ സൗകര്യം ഉപയോഗിച്ച്​ ‘എയർ കണ്ടീഷൻ’ ചെയ്​തിരുന്നു. ഖാസ്​ മഹലിൽ വെച്ചാണ്​ മൃഗങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള പോരാട്ടം ചക്രവർത്തി പരിവാരസമേതം ആസ്വദിച്ചിരുന്നത്​. പ്രധാനമായും ആനയും സിംഹവും തമ്മിലുള്ള പോരായിരുന്നുവത്രെ ഇവിടെ നടത്തിയിരുന്നത്​.

ചെ​േങ്കാട്ടയ്​ക്കുള്ളിലെ ശിൽപഭംഗിയാർന്ന തൂണുകളുടെ നീണ്ട നിര ആകർഷണീയമാണ്​

 

ചെ​േങ്കാട്ടയുടെ മാസ്​മരികതയിൽനിന്നും വിടുതൽ നേടി വൈകി​േട്ടാടെ ഞാൻ മുറിയിൽ എത്തി. കുളിച്ച്​ ഫ്രഷായി കൊണാട്ട്​ പ്ലേസിന്​ സമീപത്തേക്ക്​ പോയി. സുഹൃത്തും നാട്ട​ുകാരനുമായ റബീഹി​​​െൻറ കൂടെ അൽപസമയം ചെലവിടാനാണ്​ അവിടെ എത്തിയത്​.  റബീഹ്​, ഇൻഫർമേഷൻ ആൻറ്​ ബ്രോഡ്​കാസ്​റ്റ്​ മ​ന്ത്രാലയത്തിൽ ​േജാലി ചെയ്യുകയാണ്​. നഗരത്തിലെ പ്രധാന ബിരിയാനി ​േ​കന്ദ്രത്തിൽനിന്നും ഭക്ഷണവും കഴിഞ്ഞ്​ നഗരത്തി​​​െൻറ രാത്രി കാഴ്​ചകളിലേക്ക്​ ഞങ്ങൾ നടന്നു. റോഡി​​​െൻറ വശം ചേർന്ന്​ ഡൽഹി വിശേഷങ്ങളും സംസാരിച്ച്​ ജന്തർമന്ദറും ആകാശവാണിയും പ്രസ്​ ട്രസ്​റ്റ്​ ഒാഫ്​ ഇന്ത്യയും നിതി ആയോഗ്​ ആസ്​ഥാനവ​ും പാർലമ​​െൻറും രാഷ്​ട്രപതി ഭവൻ പരിസരവും വീക്ഷിച്ച്​ ഞങ്ങൾ നടന്നു.

വെളിച്ചത്തിൽ മുങ്ങി നിൽക്കുന്ന ഡൽഹി നഗരത്തി​​െൻറ രാത്രി കാഴ്​ച അവിസ്​മരണീയമാണ്​

 

രാത്രിയിൽ വെളിച്ചത്തി​​​െൻറ പല പല അടരുകളിൽ മുങ്ങിനിൽക്കുന്ന പാർലമ​​െൻറ്​ മന്ദിരവും പരിസരവും കാണേണ്ടതുതന്നെയാണ്​. തൊട്ടടുത്തു തന്നെ ഇന്ത്യാ ഗേറ്റും തലയെടുപ്പോടെ നിൽക്കുന്നു. രാത്രി ഡൽഹി നഗരത്തി​​​െൻറ പ്രശാന്തതയിൽ സംസാരിച്ചങ്ങനെ നടക്കുന്നത്​ നല്ല രസമാണ്​. പത്തു മണിയോടെ റബീഹിനോട്​ യാത്ര പറഞ്ഞ്​ ഞാൻ താമസ സ്​ഥലത്തെത്തി.

സുഹൃത്ത്​ റബീഹനൊപ്പം (ഇടതുവശം) രാത്രിയിലെ ഡൽഹി നിരത്തിൽ

 

റൂമിൽ തിരികെയെത്തി ഉറക്കത്തിലേക്ക്​ വീഴു​േമ്പാൾ ഒരു നിമിഷം രാജശാസനകൾ മുഴങ്ങുന്ന കാലത്തി​​​െൻറ ഇടനാഴിയിലെവിടെയോ നിൽക്കുകയാണെന്ന്​ ​േതാന്നിപ്പോയി.