ഖ​ത്ത​റി​നെ ചു​റ്റി ഒരു പകൽ യാത്ര

പ​ത്തും പ​തി​ന​ഞ്ചും വ​ർ​ഷം മു​ത​ൽ മൂ​ന്നും നാ​ലും പ​തി​റ്റാ​ണ്ടു കാ​ലം വ​രെ പ്ര​വാ​സി​യാ​യ ജോ​ലി​ചെ​യ്ത് പി​ന്നെ, ശി​ഷ്ട​കാ​ലം നാ​ട്ടി​ലേ​ക്കു മ​ട​ങ്ങു​ന്ന​വ​രാ​ണ് പ്ര​വാ​സി​ക​ൾ ​ഏ​റെ​യും. ഇ​തി​നി​ട​യി​ൽ, ന​മ്മ​ൾ ഏ​റെ​ക്കാ​ലം ജീ​വി​ക്കു​ന്ന നാ​ട് ചു​റ്റി​ക്ക​റ​ങ്ങി, എ​ല്ലാം ക​ണ്ട​വ​ർ എ​ത്ര​യു​ണ്ടാ​വും... പു​തി​യ കാ​ല​ത്ത് വാ​ഹ​ന​സൗ​ക​ര്യ​ങ്ങ​ളും ഗൂ​ഗ്ൾ മാ​പ്പും, ഒ​ഴി​വു​സ​മ​യം ക്രി​യാ​ത്മ​ക​മാ​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് ഇ​ഷ്ട​പ്പെ​ടു​ന്ന​വ​രു​മെ​ല്ലാം ഉ​ള്ള​പ്പോ​ൾ ​നാ​ട് ചു​റ്റി​ക്ക​റ​ങ്ങു​ന്ന​വ​ർ നി​ര​വ​ധി​യാ​ണ്. എ​ങ്കി​ലും, ന​മ്മ​ളി​ൽ വ​ലി​യൊ​രു ശ​ത​മാ​ന​വും അ​വ​ധി​നാ​ളു​ക​ളി​ൽ റൂ​മി​ൽ ച​ട​ഞ്ഞി​രു​ന്നോ, ​ഫോ​ണി​ൽ സ​മ​യം ചെ​ല​വ​ഴി​ച്ചോ ക​ഴി​ഞ്ഞു കൂ​ടു​ക​യാ​ണ് പ​തി​വ്.

എ​ന്നാ​ൽ, അ​തി​നു പ​ക​രം അ​വ​ധി​ദി​ന​ത്തെ യാ​ത്ര​ചെ​യ്ത് സ​മ്പ​ന്ന​മാ​ക്കി​യ ഖ​ത്ത​റി​ലെ ഒ​രു കൂ​ട്ടം പ്ര​വാ​സി​ക​ളു​ടെ ക​ഥ​യാ​ണി​ത്. ഖ​ത്ത​റി​ന്റെ പൈ​തൃ​ക​വും ച​രി​ത്ര​വും തൊ​ട്ട​റി​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ട് ഒ​രു ദി​വ​സം പ​ക​ൽ നീ​ണ്ടു​നി​ന്ന യാ​ത്ര. മ​ല​പ്പു​റം ജി​ല്ല​യി​ലെ കി​ഴു​പ​റ​മ്പ് പ​ഞ്ചാ​യ​ത്തി​ലെ പ്ര​വാ​സി​ക​ളു​ടെ കൂ​ട്ടാ​യ്മ​യാ​യ ‘കെ​പ്‍വ’​യു​ടെ കീ​ഴി​ൽ കു​ട്ടി​ക​ളും മു​തി​ർ​ന്ന​വ​രും അ​ട​ങ്ങി​യ സം​ഘ​മാ​യി​രു​ന്നു ഒ​രു ദി​വ​സ​ത്തെ മു​ഴു​നീ​ള യാ​ത്ര ന​ട​ത്തി​യ​ത്.

ഖ​ത്ത​റി​ന്റെ ത​ല​സ്ഥാ​ന​ന​ഗ​ര​മാ​യ ദോ​ഹ​യി​ൽ തു​ട​ങ്ങി രാ​ജ്യ​ത്തെ പൂ​ർ​ണ​മാ​യും വ​ല​യം​വെ​ച്ച് ദോ​ഹ​യി​ൽ​ത​ന്നെ തി​രി​ച്ചെ​ത്തു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു പ്ലാ​ൻ. സാ​ധാ​ര​ണ നാ​ട്ടു​കൂ​ട്ടാ​യ്മ​ക​ൾ പാ​ട്ടും ക​ളി​യു​മാ​യി ഒ​ത്തു​ചേ​ർ​ന്ന് പ്ര​സം​ഗ​ങ്ങ​ൾ കേ​ട്ട് പി​രി​യു​ക​യാ​ണ് പ​തി​വെ​ങ്കി​ൽ മു​ഴു​നീ​ള യാ​ത്ര​യി​ലൂ​ടെ സൗ​ഹൃ​ദം കൂ​ടു​ത​ൽ ദൃ​ഢ​പ്പെ​ടു​ത്താ​നു​ള്ള തീ​രു​മാ​നം മാ​തൃ​കാ​പ​ര​മാ​യി. അ​ങ്ങ​നെ ആ​ഴ്ച​ക​ൾ നീ​ണ്ടു നി​ന്ന ഒ​രു​ക്ക​ങ്ങ​ൾ​ക്കൊ​ടു​വി​ൽ ഒ​ക്ടോ​ബ​ർ 20ന് ​ദോ​ഹ​യി​ലെ ഓ​ൾ​ഡ് ഐ​ഡി​യ​ൽ സ്കൂ​ൾ ഗ്രൗ​ണ്ടി​ൽ ഒ​ത്തു​ചേ​ർ​ന്ന് നേ​ര​ത്തേ ബു​ക്ക് ചെ​യ്ത ബ​സി​ൽ പാ​ട്ടും ആ​ഘോ​ഷ​വു​മാ​യി ‘ഡി​സ്‍ക​വ​ർ ഖ​ത്ത​ർ’ യാ​ത്ര തു​ട​ങ്ങി. നാ​ലു വ​യ​സ്സി​നു താ​ഴെ​യു​ള്ള കു​ട്ടി​ക​ൾ മു​ത​ൽ 50 ക​ട​ന്ന മു​തി​ർ​ന്ന​വ​ർ വ​രെ 71 പേ​രു​ടെ സം​ഘം.

ദോ​ഹ​യി​ൽ​നി​ന്ന് ഉം ​സ​ലാ​ലി​ലേ​ക്ക്

രാ​വി​ലെ ആ​റു മ​ണി​ക്ക് ദോ​ഹ​യി​ൽ​നി​ന്ന് യാ​ത്ര​യാ​രം​ഭി​ച്ച​പ്പോ​ൾ ഉം ​സ​ലാ​ൽ മു​ഹ​മ്മ​ദി​ലെ ബ​ർ​സാ​ൻ ട​വ​റാ​യി​രു​ന്നു ആ​ദ്യ ല​ക്ഷ്യ സ്ഥാ​നം. പ​ത്തൊ​മ്പ​താം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ലെ നി​ർ​മി​തി​യെ സം​ര​ക്ഷി​ച്ചു​പോ​രു​ന്ന​താ​ണ് ഈ ​ഇ​ര​ട്ട ഗോ​പു​ര​ങ്ങ​ൾ. ഒ​ട്ടോ​മ​ൻ പ​ട്ടാ​ള​ക്കാ​ർ​ക്കെ​തി​രെ​യു​ള്ള കാ​വ​ൽ​ഗോ​പു​ര​ങ്ങ​ളാ​യി നി​ർ​മി​ച്ച​താ​ണെ​ങ്കി​ലും പി​ന്നീ​ട് റ​മ​ദാ​ൻ മാ​സ​പ്പി​റ​വി വീ​ക്ഷി​ക്കാ​നും ഇ​ത് ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ചു പോ​ന്നി​രു​ന്നു.

ഏ​റെ ആ​കാം​ക്ഷ​യോ​ടെ പി​ന്നീ​ട് പോ​യ​ത് അ​ൽ ഷു​അ റി​സ​ർ​വി​ലേ​ക്കാ​യി​രു​ന്നു. യാ​ത്രാ​സം​ഘ​ത്തി​നു​ള്ള പ്ര​ഭാ​ത ഭ​ക്ഷ​ണം ഒ​രു​ക്കി​യ​ത് ഇ​വി​ടെ​യാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​ത് ഒ​രു സ്വ​കാ​ര്യ പാ​ർ​ക്കാ​ണെ​ങ്കി​ലും വി​വി​ധ​യി​നം പ​ക്ഷി​മൃ​ഗാ​ദി​ക​ളു​ടെ വാ​സ​സ്ഥ​ല​മാ​ണ്. ന​ല്ല വൃ​ത്തി​യു​ള്ള, എ​ല്ലാ​വ​ർ​ക്കും സൗ​ജ​ന്യ പ്ര​വേ​ശ​ന​മു​ള്ള ഇ​ടം.

ശേ​ഷം ഖ​ത്ത​റി​ന്റെ വ​ട​ക്കേ മു​ന​മ്പാ​യ അ​ൽ​റു​വൈ​സി​ലേ​ക്കാ​യി​രു​ന്നു യാ​ത്ര. അ​ർ​സാ​ൻ ക​ഫേ ഇ​വി​ടെ​യാ​ണ്. വെ​റു​മൊ​രു ക​ഫേ എ​ന്ന​തി​നേ​ക്കാ​ൾ, ച​രി​ത്ര​വും പൈ​തൃ​ക​വു​മെ​ല്ലാ​മു​ള്ള​താ​ണ് ഈ ​ഇ​ടം. 1955ൽ ​സ്ഥാ​പി​ച്ച ഒ​രു പൊ​ലീ​സ് സ്റ്റേ​ഷ​ൻ പി​ന്നീ​ട് ഖ​ത്ത​ർ മ്യൂ​സി​യം​സ് ഒ​രു ക​ഫേ ആ​ക്കി മാ​റ്റി​യ​താ​ണ്. പേ​ർ​ഷ്യ​ൻ ക​ട​ലി​ടു​ക്കി​ന്റെ സു​ന്ദ​ര​മാ​യ ദൃ​ശ്യ​ഭം​ഗി ഒ​പ്പി​യെ​ടു​ക്കാം എ​ന്ന​താ​ണ് ഇ​വി​ട​ത്തെ പ്ര​ത്യേ​ക​ത. 17ാം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ൽ നി​ർ​മി​ച്ച ഒ​രു പ​ഴ​യ പ​ള്ളി​യും ഇ​വി​ട​ത്തെ ആ​ക​ർ​ഷ​ണ​മാ​ണ്.

ഉ​ച്ച​ഭ​ക്ഷ​ണ​വും പ്രാ​ർ​ഥ​ന​യു​മൊ​ക്കെ റു​വൈ​സി​ൽ​ത​ന്നെ ഒ​രു​ക്കി​യി​രു​ന്നു. തു​ട​ർ​ന്നാ​ണ് പൂ​ർ​ണ​മാ​യ പൈ​തൃ​കം തേ​ടി​യു​ള്ള യാ​ത്ര. റു​വൈ​സി​ൽ​നി​ന്ന് സു​ബാ​റ കോ​ട്ട വ​രെ​യു​ള്ള 27 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ തി​ക​ച്ചും വ്യ​ത്യ​സ്ത​മാ​യി​രു​ന്നു. അ​ൽ​റീ​ഷ് ഫി​ഷ​ർ​മെ​ൻ വി​ല്ലേ​ജ്, ഷാ​ഡോ​സ് ട്രാ​വ​ലി​ങ് ഓ​ൻ ദി ​സീ ഓ​ഫ് ദി ​ഡേ, അ​ൽ റു​വൈ​ദ ഹെ​റി​റ്റേ​ജ് എ​ന്നി​വ​യൊ​ക്കെ ഒ​രി​ക്ക​ലും മ​റ​ക്കാ​നാ​വാ​ത്ത അ​നു​ഭ​വ​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്നു.

യു​നെ​സ്കോ പൈ​തൃ​ക പ​ട്ടി​ക​യി​ൽ ഇ​ടം​നേ​ടി​യ സു​ബാ​റ കോ​ട്ട പു​രാ​ത​ന ഖ​ത്ത​ർ ത​ല​സ്ഥാ​ന​ത്തി​ന്റെ ആ​ഭ്യ​ന്ത​ര സി​രാ​കേ​ന്ദ്ര​മാ​യി​രു​ന്നു. 20ാം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ൽ എ​ണ്ണ​യും വാ​ത​ക​വും ക​ണ്ടെ​ത്തു​ന്ന​തി​നു​മു​മ്പ് പേ​ർ​ഷ്യ​ൻ ഗ​ൾ​ഫി​ന്റെ ന​ഗ​ര​ജീ​വി​തം. സാ​മൂ​ഹി​ക​വും സാ​മ്പ​ത്തി​ക​വു​മാ​യ ച​രി​ത്രം എ​ന്നി​വ​യെ​ക്കു​റി​ച്ച് സു​ബാ​റ പു​രാ​വ​സ്തു സൈ​റ്റ് ഒ​രു പ്ര​ധാ​ന ഉ​ൾ​ക്കാ​ഴ്ച ന​ൽ​കു​ന്നു. മ​ല​യാ​ളി​ക​ളാ​യ ഗൈ​ഡു​മാ​രു​ടെ വി​ശ​ദീ​ക​ര​ണം അ​തി​നെ​പ്പ​റ്റി കൂ​ടു​ത​ൽ അ​റി​യാ​ൻ അ​വ​സ​രം ന​ൽ​കി.

പി​ന്നെ 90 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ നീ​ണ്ട യാ​ത്ര, പ​ടി​ഞ്ഞാ​റ​ൻ ന​ഗ​ര​മാ​യ പു​രാ​ത​ന സ​ക്രീ​ത്തി​ലേ​ക്ക്. ഖ​ത്ത​ർ മ്യൂ​സി​യം സം​ര​ക്ഷി​ക്കു​ന്ന ഒ​രു മ​സ്ജി​ദും, കു​ട ആ​കൃ​തി​യി​ലു​ള്ള മ​ല​ക​ളു​മൊ​ക്കെ ആ​ക​ർ​ഷ​ക​മാ​യി തോ​ന്നി. അ​വി​ട​ന്ന് 82 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ സ​ഞ്ച​രി​ച്ച് സ​ന്ധ്യ​യോ​ടെ സ​ൽ​വാ റോ​ഡി​ലു​ള്ള അ​ൽ ക​റാ​ന ല​ഗൂ​ൺ സ​ന്ദ​ർ​ശി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു ല​ക്ഷ്യം. ന​ഗ​ര​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്നും മ​റ്റു​മു​ള്ള മ​ലി​ന​ജ​ലം ശു​ദ്ധീ​ക​രി​ച്ച് സൂ​ക്ഷി​ച്ചി​രു​ന്ന ഈ ​സ്ഥ​ലം ആ​ദ്യ​മൊ​ക്കെ പ​രി​സ്ഥി​തി മ​ലി​നീ​ക​ര​ണ​മാ​യി ക​ണ​ക്കാ​ക്കി​യെ​ങ്കി​ലും പി​ന്നീ​ട് 55ഓ​ളം പ​ക്ഷി​വ​ർ​ഗ​ങ്ങ​ളു​ടെ ആ​വാ​സ​വ്യ​വ​സ്ഥ​യാ​യി മാ​റി​യ സു​ന്ദ​ര​മാ​യ വെ​ള്ള​ക്കെ​ട്ടാ​ണി​ത്.

റോ​ഡി​ൽ​നി​ന്ന് ഒ​രു കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ കാ​ൽ​ന​ട​യാ​യി പോ​വേ​ണ്ട​തു​ണ്ടെ​ന്നു മാ​ത്രം. പ​ക്ഷി​ക​ളു​ടെ ക​ല​പി​ല​യും വെ​ള്ള​ത്തി​ന്റെ ഓ​ള​വും കാ​റ്റി​ൽ മു​ള​ങ്കാ​ട് ആ​ടി​യു​ല​യു​ന്ന ശ​ബ്ദ​വു​മൊ​ക്കെ മ​രു​ഭൂ​മി​യി​ൽ അ​ത്ഭു​ത​ക​ര​മാ​യ അ​നു​ഭ​വ​മാ​യി​രു​ന്നു. ​ആ​സ്വ​ദി​ച്ചി​രി​ക്കാ​ൻ തോ​ന്നു​മെ​ങ്കി​ലും ഇ​രു​ട്ടി​നു​മു​മ്പേ നീ​ങ്ങി​ത്തു​ട​ങ്ങ​ണ്ടേ​തി​നാ​ൽ പെ​ട്ടെ​ന്ന് തി​രി​ച്ചു. പെ​ട്ടെ​ന്നു​ണ്ടാ​യ തീ​രു​മാ​ന​മാ​യി​രു​ന്നു ചാ​യ കു​ടി​ക്കാ​ൻ ബു ​സം​റാ ബോ​ർ​ഡ​റി​ലേ​ക്ക് പോ​യാ​ലെ​ന്താ എ​ന്നു​ള്ള​ത്. അ​ത് കൂ​ടെ​യു​ള്ള​വ​ർ​ക്കൊ​ക്കെ ഉ​ന്മേ​ഷം പ​ക​ർ​ന്നു. ചാ​യ​യും കു​ടി​ച്ച് ദോ​ഹ​യി​ലേ​ക്ക് മ​ട​ക്ക​യാ​ത്ര​യും ആ​രം​ഭി​ച്ചു. അ​ബു ന​ഖ്‍ല, അ​ൽ വ​ക്റ വ​ഴി നേ​രെ ദോ​ഹ​യി​ൽ ഓ​ൾ​ഡ് ഐ​ഡി​യ​ൽ സ്കൂ​ൾ മൈ​താ​നി​യി​ലെ​ത്തു​മ്പോ​ൾ രാ​ത്രി എ​ട്ടു​മ​ണി.

പാ​ട്ടു​ക​ളും മ​ത്സ​ര​ങ്ങ​ളും ക്വി​സു​ക​ളും അ​നു​ഭ​വ​ങ്ങ​ളും ഒ​ക്കെ​യാ​യി നീ​ണ്ട 14 മ​ണി​ക്കൂ​ർ യാ​ത്ര ഓ​രോ​രു​ത്ത​രി​ലും പു​തു ഉ​ന്മേ​ഷം പ​ക​രു​ന്ന​താ​യി. കു​ട്ടി​ക​ൾ​ക്കും മു​തി​ർ​ന്ന​വ​ർ​ക്കും മ​റ​ക്കാ​നാ​വാ​ത്ത ഓ​ർ​മ​ക​ൾ സ​മ്മാ​നി​ച്ച​ത് യാ​ത്ര​ക്കു​ശേ​ഷ​മു​ള്ള അ​വ​രു​ടെ വാ​ക്കു​ക​ളി​ൽ​നി​ന്ന് വ്യ​ക്ത​മാ​യി​രു​ന്നു.