സ്രെ​ബ്ര​നീ​സ വി​തു​മ്പു​ക​യാ​ണി​ന്നും

ചെ​റു​പ്പം മു​ത​ലേ വാ​ർ​ത്ത​ക​ളി​ൽ കേ​ൾ​ക്കു​ന്ന, പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ളി​ൽ വാ​യി​ച്ച, ‘അ​ല്ലാ​ഹ് ഇ​ൻ യൂ​റോ​പ്’ പോ​ലു​ള്ള ഡോ​ക്യു​മെ​ന്റ​റി​ക​ളി​ലൂ​ടെ​യും കോ ​വാ​ദി​സ് ഐ​ദ? (Quo Vadis, Aida?/2020) പോ​ലു​ള്ള സി​നി​മ​ക​ളി​ലൂ​ടെ​യും മ​ന​സ്സി​ൽ നി​റ​ഞ്ഞ മ​ണ്ണി​ലേ​ക്ക് ഈ ​വ​ർ​ഷം റ​മ​ദാ​നി​ലാ​ണ് എ​ത്തി​പ്പെ​ടാ​നാ​യ​ത്, ഒ​രു​പ​ക്ഷേ, ആ ​പു​ണ്യ​മാ​സ​ത്തി​ൽ ചെ​യ്ത ന​ല്ല പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളി​ലൊ​ന്ന്. സ​ര​യോ​വോ വി​മാ​ന​ത്താ​വ​ള​ത്തി​ൽ ഇ​റ​ങ്ങു​മ്പോ​ൾ മ​ഴ​യാ​യി​രു​ന്നു, പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട​വ​രു​ടെ വി​യോ​ഗ​മോ​ർ​ത്ത് വി​തു​മ്പു​ന്ന പെ​ൺ​കു​ട്ടി​യെ​പ്പോ​ലെ. മു​മ്പൊ​ക്കെ ബോ​സ്നി​യ ഹെ​ർ​സ​ഗോ​വി​ന​യെ​ക്കു​റി​ച്ച് എ​വി​ടെ​യെ​ങ്കി​ലും വാ​യി​ക്കു​മ്പോ​ഴേ​ക്ക് ഞാ​നു​മ​തു​പോ​ലെ ക​ര​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. ആ ​രാ​ജ്യ​ത്തേ​ക്ക് ആ​ദ്യ​മാ​യാ​ണ് യാ​ത്ര ചെ​യ്യു​ന്ന​തെ​ങ്കി​ലും എ​വി​ടേ​ക്കാ​ണ്, എ​ങ്ങ​നെ​യാ​ണ് പോ​കേ​ണ്ട​ത് എ​ന്ന​തി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചൊ​ന്നും ര​ണ്ടാ​മ​തൊ​ന്ന് ആ​ലോ​ചി​ക്കാ​നേ ഇ​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. പോ​തൊ​ചാ​രി (PotoČari) യി​ലേ​ക്ക​ല്ലാ​തെ മ​റ്റെ​വി​ടെ​പ്പോ​കാ​ൻ!.സ്രെ​ബ്ര​നീ​സ (Srebrenica)ക്ക​ടു​ത്തു​ള്ള ഒ​രു ചെ​റു​ഗ്രാ​മ​മാ​ണ് പോ​തൊ​ചാ​രി. കാ​റി​ൽ മൂ​ന്നു മ​ണി​ക്കൂ​ർ സ​ഞ്ച​രി​ച്ച് അ​വി​ടെ എ​ത്തി​യ​പ്പോ​ഴും മ​ഴ തോ​ർ​ന്നി​രു​ന്നി​ല്ല, ഭൂ​മി​യി​ൽ ഉ​റ​ഞ്ഞു​പോ​യ ചോ​ര​പ്പാ​ടു​ക​ളും ത​ളം​കെ​ട്ടി​യ വെ​റു​പ്പി​ന്റെ രൂ​ക്ഷ​ഗ​ന്ധ​വും അ​ൽ​പ​മെ​ങ്കി​ലു​മൊ​ന്ന് ശ​മി​ക്ക​ണ​മെ​ങ്കി​ൽ മ​ഴ​പ്പെ​യ്ത്ത് തു​ട​ർ​ന്നു​കൊ​​ണ്ടേ​യി​രി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന​പോ​ലെ. ന​മ്മ​ൾ ജീ​വി​ക്കു​ന്ന കാ​ല​ത്ത് അ​ര​ങ്ങേ​റി​യ സ്രെ​ബ്ര​നീ​സ വം​ശ​ഹ​ത്യ​യി​ൽ ജീ​വ​ൻ ന​ഷ്ട​മാ​യ 8372 മ​നു​ഷ്യ​രി​ൽ ആ​റാ​യി​ര​ത്തി​ലേ​റെ​പ്പേ​ർ അ​വി​ടെ വെ​ണ്ണ​ക്ക​ല്ലി​ൽ തീ​ർ​ത്ത ഖ​ബ​റു​ക​ൾ​ക്കു​ള്ളി​ലു​റ​ങ്ങു​ന്നു. അ​ക്ഷ​ര​മാ​ല ക്ര​മ​ത്തി​ൽ അ​വ​ർ ഓ​രോ​രു​ത്ത​രു​ടെ​യും പേ​രു​ക​ൾ കൊ​ത്തി​വെ​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട് ഫ​ല​ക​ങ്ങ​ളി​ൽ. വി​ര​ലി​ലെ​ണ്ണാ​വു​ന്ന​ത്ര കു​റ​വ് സ​ന്ദ​ർ​ശ​ക​ർ അ​വ​ക്ക​രി​കി​ൽ നി​ന്ന് പ്രാ​ർ​ഥി​ക്കു​ന്ന​ത് ക​ണ്ടു. ബെ​ഞ്ചി​ൽ കു​ട ചൂ​ടി​യി​രു​ന്ന് ഒ​രു ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​ര​ൻ ച​രി​ത്രം വാ​യി​ക്കു​ന്നു. ഖ​ബ​റി​ട​ങ്ങ​ളോ​ട് ചേ​ർ​ന്ന് ഒ​രു പ​ഴ​യ ഫാ​ക്ട​റി മ്യൂ​സി​യ​മാ​യി പ​രി​വ​ർ​ത്തി​പ്പി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. അ​വി​ടെ ശേ​ഖ​രി​ച്ചു​വെ​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന വം​ശ​ഹ​ത്യ ഇ​ര​ക​ളു​ടെ ചെ​രി​പ്പു​ക​ൾ കാ​ണു​മ്പോ​ൾ പോ​ള​ണ്ടി​ലെ ഓ​ഷ്‌​വി​റ്റ്‌​സ്‌-​ബി​ർ​കെ​നൗ മ്യൂ​സി​യം സ​ന്ദ​ർ​ശി​ച്ച​പ്പോ​ൾ അ​നു​ഭ​വ​പ്പെ​ട്ട അ​തേ ആ​ള​ൽ ന​ട്ടെ​ല്ലി​നു ന​ടു​വി​ലൂ​ടെ ക​ട​ന്നു​പോ​കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ തോ​ന്നി. ഈ ​മ്യൂ​സി​യ​ത്തി​ന് പു​റ​മെ ജ​ന​ങ്ങ​ൾ ഉ​പേ​ക്ഷി​ച്ചു​പോ​യ വീ​ടു​ക​ളും ക​ച്ച​വ​ട​സ്ഥാ​പ​ന​ങ്ങ​ളു​മെ​ല്ലാം തു​റ​ന്ന മ്യൂ​സി​യ​ങ്ങ​ളാ​യി ഇ​വി​ടെ​യു​ണ്ട്.

വം​ശ​ഹ​ത്യ​ക​ൾ​ക്ക് ഒ​രു ഗൃ​ഹ​പാ​ഠം

സ​മ​ഗ്രാ​ധി​പ​തി​യും ചേ​രി​ചേ​രാ​പ്ര​സ്ഥാ​ന​ത്തി​ലെ പ്ര​ധാ​നി​യു​മാ​യി​രു​ന്ന മാ​ർ​ഷ​ൽ ടി​റ്റോ(1892-1980) യു​ടെ മ​ര​ണ​ശേ​ഷം യൂ​റോ​പ്യ​ൻ രാ​ജ്യ​മാ​യ യൂ​ഗോ​സ്‍ലാ​വി​യ ആ​ഭ്യ​ന്ത​ര ഛിദ്ര​ത​യി​ല​മ​ർ​ന്നു. സെ​ര്‍ബി​യ, ക്രൊ​യേ​ഷ്യ, ബോ​സ്‌​നി​യ- ഹെ​ര്‍സ​ഗോ​വി​ന, മാ​സി​ഡോ​ണി​യ, മോ​ണ്ടി​നെ​ഗ്രോ എ​ന്നി​ങ്ങ​നെ അ​ഞ്ച് റി​പ്പ​ബ്ലി​ക്കു​ക​ളും കൊ​സോ​വോ, വോ​ജ്വോ​ഡി​ന എ​ന്നീ ര​ണ്ട് സ്വ​യം​ഭ​ര​ണ പ്ര​വി​ശ്യ​ക​ളും അ​ട​ങ്ങി​യ രാ​ജ്യം 1991ല്‍ ​ആ​റാ​യി വി​ഭ​ജി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു. വൈ​കാ​തെ വം​ശീ​യ​ത​യി​ലും വ​ർ​ഗീ​യ​ത​യി​ലു​മൂ​ന്നി​യ ആ​ഭ്യ​ന്ത​ര​യു​ദ്ധം രൂ​ക്ഷ​മാ​യി. 1992 മു​ത​ൽ മൂ​ന്നു​വ​ർ​ഷം നീ​ണ്ട യു​ദ്ധ​ത്തി​നി​ടെ ബോ​സ്നി​യ​ൻ ന​ഗ​ര​മാ​യ സ്രെ​ബ്ര​നീ​സ സെ​ർ​ബ് സൈ​ന്യം പി​ടി​ച്ച​ട​ക്കി. അ​തി​ന്റെ ആ​ധി​പ​ത്യ​പ്ര​ഖ്യാ​പ​ന​മാ​യി​രു​ന്നു 1995 ജൂ​ലൈ11​മു​ത​ൽ അ​വി​ടെ ന​ട​മാ​ടി​യ വം​ശ​ഹ​ത്യ. ഐ​ക്യ​രാ​ഷ്ട്ര സ​ഭ സു​ര​ക്ഷി​ത​മേ​ഖ​ല​യാ​യി പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ചി​രു​ന്ന ഈ ​മേ​ഖ​ല​യി​ലെ സ്ത്രീ​ക​ളെ​യും കൊ​ച്ചു​പെ​ൺ​കു​ട്ടി​ക​ളെ​യും വ​രെ ബ​ലാ​ത്സം​ഗ​ത്തി​നി​ര​യാ​ക്കി​യ സെ​ർ​ബ് ഭീകരർ പു​രു​ഷ​ന്മാ​രെ​യും ആ​ൺ​കു​ട്ടി​ക​ളെ​യും പാ​ട​ങ്ങ​ളി​ലും മൈ​താ​ന​ങ്ങ​ളി​ലും ഗോ​ഡൗ​ണു​ക​ളി​ലു​മെ​ല്ലാം നി​ര​ത്തി​നി​ർ​ത്തി വെ​ടി​വെ​ച്ചു കൊ​ന്നു. പ്രാ​ണ​ര​ക്ഷാ​ർ​ഥം കാ​ടു​ക​ളി​ലേ​ക്ക് ഓ​ടി​ക്ക​യ​റി​യ​വ​രെ പി​ന്തു​ട​ർ​ന്ന് ചെ​ന്ന് വ​ള​ഞ്ഞു​പി​ടി​ച്ചു കൂ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു​വ​ന്ന് കൊ​ല​പ്പെ​ടു​ത്തി. ജീ​വ​ന​റ്റ​വ​രെ കൂ​ട്ട​ക്കു​ഴി​മാ​ട​ങ്ങ​ളി​ൽ കു​ഴി​ച്ചു​മൂ​ടി. സെ​ര്‍ബ് പ്ര​സി​ഡ​ന്റ് റാ​ഡോ​വ​ൻ ക​റാ​ജി​ച്ചും പ​ട്ടാ​ള ക​മാ​ൻ​ഡ​ർ റാ​റ്റ്കോ മ്ലാ​ഡി​ച്ചു​മാ​യി​രു​ന്നു വം​ശ​ഹ​ത്യ​യു​ടെ ആ​സൂ​ത്ര​ക​ർ. ജ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് സം​ര​ക്ഷ​ണ​മേ​കാ​ൻ യു.​എ​ൻ നി​യോ​ഗി​ച്ച ഡ​ച്ച് പ​ട്ടാ​ളം കാ​ഴ്ച​ക്കാ​രാ​യി​നി​ന്നു.

ജ​ർ​മ​നി​യി​ൽ നാ​സി​ക​ൾ ന​ട​ത്തി​യ യ​ഹൂ​ദ​വി​രു​ദ്ധ വം​ശ​ഹ​ത്യ​യു​ടെ ഭയാനകതക​ൾ വെ​ളി​പ്പെ​ട്ട​കാ​ല​ത്ത് മേ​ലി​ൽ വം​ശ​ഹ​ത്യ​ക​ൾ ഉ​ണ്ടാ​വി​ല്ലെ​ന്ന് മാ​ത്ര​മ​ല്ല, ആ ​വാ​ക്കു​ച്ച​രി​ക്കാ​ൻ​പോ​ലും ഭ​​യ​ന്നേ​ക്കു​മെ​ന്നാ​ണ് ലോ​കം വി​ശ്വ​സി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്. പ​ക്ഷേ ആ ​ധാ​ര​ണ തെ​റ്റാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്ന് തെ​ളി​യി​ച്ചു സെ​ർ​ബ് വം​ശീ​യ​വാ​ദി​ക​ൾ. വം​ശീ​യ​ത​ഭീ​ഷ​ണി ഇ​വി​ടെ ഇ​പ്പോ​ഴും തു​ട​രു​ന്നു​വെ​ന്ന​ത് മ​റ്റൊ​രു ദു​ര​ന്തം.

നീതിക്കായി താ​ണ്ടി​യ ദൂ​ര​ങ്ങ​ൾ

ബോ​സ്നി​യ​ൻ യു​ദ്ധ​ത്തി​ൽ ല​ക്ഷ​ത്തി​ലേ​റെ​പ്പേ​രാ​ണ് കൊ​ല്ല​പ്പെ​ട്ട​ത്. 20 ല​ക്ഷ​ത്തോ​ളം പേ​ർ താ​മ​സി​ച്ചി​രു​ന്ന നാ​ട്ടി​ൽ​നി​ന്ന് ചി​ത​റി​ത്തെ​റി​ച്ചു പോ​യി, ഇ​രു​പ​തി​നാ​യി​ര​ത്തി​നും അ​ര ല​ക്ഷ​ത്തി​നു​മി​ട​യി​ൽ സ്ത്രീ​ക​ൾ ബ​ലാ​ത്സം​ഗ​ത്തി​നി​ര​യാ​യി. കു​റ​ഞ്ഞ കാ​ല​ത്തി​നി​ടെ ഒ​രേ പ്ര​ദേ​ശ​ത്ത് ഇ​ത്ര​യേ​റെ ആ​ളു​ക​ളെ, അ​തീ​വ പൈ​ശാ​ചി​ക​മാ​യി കൊ​ല​പ്പെ​ടു​ത്തു​ക​യും വം​ശീ​യ​വും സാം​സ്കാ​രി​ക​വു​മാ​യി ത​ക​ർ​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു എ​ന്ന​താ​ണ് സ്രെ​ബ്ര​നീ​സ സം​ഭ​വ​ത്തി​ന്റെ കു​പ്ര​സി​ദ്ധി.

റാ​ഡോ​വ​ന്‍ ക​റാ​ജി​ച്ചി​നും ബോ​സ്നി​യ​യി​ലെ ക​ശാ​പ്പു​കാ​ര​ൻ എ​ന്ന​റി​യ​പ്പെ​ട്ട റാ​റ്റ്കോ മ്ലാ​ഡി​ച്ചി​നും അ​ന്താ​രാ​ഷ്ട്ര നീ​തി​ന്യാ​യ കോ​ട​തി ജീ​വ​പ​ര്യ​ന്ത​ത്തി​നു വി​ധി​ച്ചു എ​ന്ന​ത് ആ​ശ്വാ​സ​ക​ര​മാ​ണ്; അ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും ലോ​ക​ത്തി​ന്റെ മ​റ്റു പ​ല​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ലും സ്രെ​ബ്ര​നീ​സ​യു​ടെ ചെ​റു​തും വ​ലു​തു​മാ​യ പ​തി​പ്പു​ക​ൾ അ​ര​ങ്ങേ​റി​യി​രു​ന്നുവെന്ന് മാത്രം.

കൂ​ട്ട​ക്കു​ഴി​മാ​ട​ങ്ങ​ൾ ക​ണ്ടെ​ത്താ​നും അ​വ​യി​ലെ എ​ല്ലു​ക​ളും അ​വ​ശി​ഷ്ട​ങ്ങ​ളും ഡി.​എ​ൻ.​എ പ​രി​ശോ​ധ​ന ന​ട​ത്തി ഇ​ര​ക​ളെ തി​രി​ച്ച​റി​ഞ്ഞ് പോ​തൊ​ചാ​രി​യി​ലെ​ത്തി​ച്ച് ഖ​ബ​റ​ട​ക്കാ​നും ഇ​ര​ക​ളു​ടെ പി​ന്മു​റ​ക്കാ​രും സ​ന്ന​ദ്ധ​സം​ഘ​ട​ന​ക​ളും ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചു​പോ​രു​ന്നു​ണ്ട്. 28 വ​ർ​ഷം തി​ക​യു​ന്ന ഇ​ന്നും മു​പ്പ​തോ​ളം മൃ​ത​ദേ​ഹ​ങ്ങ​ൾ അ​വി​ടെ അ​ട​ക്കം ചെ​യ്യു​മെ​ന്നാ​ണ് അ​ൽ ജ​സീ​റ റി​പ്പോ​ർ​ട്ട് ചെ​യ്യു​ന്ന​ത്. പ്രാ​ണ​ര​ക്ഷാ​ർ​ഥം ബോ​സ്നി​യ​ൻ ജ​ന​ത പ​ലാ​യ​നം ചെ​യ്ത വ​ഴി​ക​ളി​ലൂ​ടെ നൂ​റു​കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ നീ​ളു​ന്ന സ​മാ​ധാ​ന മാ​ർ​ച്ചും വാ​ർ​ഷി​ക അ​നു​സ്മ​ര​ണ പ​രി​പാ​ടി​ക​ളു​ടെ ഭാ​ഗ​മാ​യി ഈ ​വ​ർ​ഷ​വു​മു​ണ്ടാ​യി.

പ​തി​നൊ​ന്ന് ഇ​ത​ളു​ള്ള ഓർമപ്പൂക്ക​ൾ

ത​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് ഹി​ത​ക​ര​മ​ല്ലാ​ത്ത​ത് ത​മ​സ്ക​രി​ക്കാ​നും സംഘടിത മറവി നടിക്കാനുമുള്ള മേലാള ശക്തികളുടെ മിടുക്ക് വി​വി​ധ രാ​ഷ്ട്രീ​യ സാ​മൂ​ഹി​ക വി​ഷ​യ​ങ്ങ​ളി​ൽ നാം ​ക​ണ്ടു​പോ​രു​ന്ന​താ​ണ​ല്ലോ. സ്രെ​ബ്ര​നീ​സ​യി​ൽ ന​ട​ന്ന​ത് വം​ശ​ഹ​ത്യ​യാ​ണെ​ന്ന് സ​മ്മ​തി​ക്കാ​നോ, ഇ​ര​ക​ളോ​ട് ഖേ​ദം പ്ര​ക​ടി​പ്പി​ക്കാ​നോ ഉ​ത്ത​ര​വാ​ദ​പ്പെ​ട്ട​വ​ർ ത​യാ​റാ​യി​രു​ന്നി​ല്ലെ​ന്ന് മാ​ത്ര​മ​ല്ല അ​റു​കൊ​ല​ക്ക് ഇ​ര​യാ​യ​വ​രെ അ​ധി​ക്ഷേ​പി​ക്കാ​ൻ പോ​ലും രാ​ഷ്ട്ര​നേ​താ​ക്ക​ളും രാ​ഷ്ട്രീ​യ നേ​താ​ക്ക​ളും അ​ത്യു​ൽ​സാ​ഹം കാ​ണി​ച്ചി​രു​ന്നു. ബോ​സ്നി​യ​ൻ വം​ശ​ഹ​ത്യ​യെ നി​ഷേ​ധി​ക്കു​ക​യും അ​തി​ന്റെ ന​ട​ത്തി​പ്പു​കാ​രെ പു​ക​ഴ്ത്തി​പ്പ​റ​യു​ക​യും ചെ​യ്ത ഓ​സ്ട്രി​യ​ൻ എ​ഴു​ത്തു​കാ​ര​ൻ പീ​റ്റ​ർ ഹാ​ൻ​ഡ്കേ​യെ​ത്തേ​ടി സാ​ഹി​ത്യ​ത്തി​നു​ള്ള നൊ​ബേ​ൽ സ​മ്മാ​നം പോ​ലു​മെ​ത്തി.

എ​ന്നാ​ൽ, യൂ​റോ​പ്പി​ന്റെ ത​മ​സ്ക​ര​ണ അ​ജ​ണ്ട​യെ ത​ക​ർ​ത്ത​ത് ഒ​രു ഇ​ന്ത്യ​ൻ വം​ശ​ജ​ന്റെ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ലെ ഇ​ട​പെ​ട​ലു​ക​ളാ​ണ്. യു.​പി​യി​ലെ അ​അ്സം​ഗ​ഢി​ൽ ജ​നി​ച്ച് ബ്രി​ട്ട​നി​​ലേ​ക്ക് കു​ടി​യേ​റി​യ ഡോ. ​വ​ഖ​ർ ആ​സ്മി തു​ട​ക്ക​മി​ട്ട ‘റി​മം​ബ​റി​ങ് സ്രെ​ബ്ര​നീ​സ’ കാ​മ്പ​യി​ൻ ബോ​സ്നി​യ​ൻ വം​ശ​ഹ​ത്യ ഇ​ര​ക​ളെ ക​ണ്ടി​ല്ലെ​ന്ന് ന​ടി​ച്ച യൂ​റോ​പ്പി​ന്റെ മ​നോ​ഗ​തി​യി​ൽ കാ​ര്യ​മാ​യ മാ​റ്റ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​ക്കി. ജൂ​ലൈ 11 സ്രെ​ബ്ര​നീ​സ അ​നു​സ്മ​ര​ണ​ദി​ന​മാ​യി ആ​ച​രി​ക്കാ​ൻ 2009ൽ ​യൂ​റോ​പ്യ​ൻ പാ​ർ​ല​മെ​ന്റ് പ്ര​മേ​യം പാ​സാ​ക്കി. യു.​കെ​യി​ൽ മാ​ത്രം പ്ര​തി​വ​ർ​ഷം ആ​യി​ര​ത്തി​ലേ​റെ അ​നു​സ്മ​ര​ണ പ​രി​പാ​ടി​ക​ൾ സം​ഘ​ടി​പ്പി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു​ണ്ട്. ഹി​രോ​ഷി​മ​യി​ലെ ആ​റ്റം​ബോം​ബ് ഇ​ര​ക​ളെ അ​നു​സ്മ​രി​ക്കാ​ൻ ക​ട​ലാ​സു​കൊ​ണ്ട് സു​ഡാ​കോ കൊ​ക്കു​ക​ൾ നി​ർ​മി​ക്കു​ന്ന​തു പോ​ലെ 11 ഇ​ത​ളു​ക​ളു​ം ന​ടു​വി​ൽ പ​ച്ച​നി​റവുമുള്ള വെ​ളു​ത്ത​പൂ​വാ​ണ് സ്രെ​ബ്ര​നീ​സ ഇ​ര​ക​ളു​ടെ സ്മാ​ര​ക​ചി​ഹ്നം. ജൂ​ലൈ 11നെ ​സൂ​ചി​പ്പി​ക്കാ​നാ​ണ് 11ഇ​ത​ളു​ക​ൾ. നി​ര​പ​രാ​ധി​ക​ളും നി​ഷ്ക​ള​ങ്ക​രു​മാ​യ ഇ​ര​ക​ളെ വെ​ള്ള​നി​റം കൊ​ണ്ടും സ​മാ​ധാ​ന-​നീ​തി പ്ര​തീ​ക്ഷ​യെ പ​ച്ച നി​റ​ത്താ​ലും അ​ട​യാ​ള​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു.

അ​വ​രും ഇ​ന്ത്യ​ക്കുവേ​ണ്ടി പ്രാ​ർ​ഥി​ക്കു​ന്നു

സ്രെ​ബ്ര​നീ​സ​യെ​യും 1987ൽ ​യു.​പി​യി​ൽ ന​ട​ന്ന ഹാ​​ഷിം​​പു​​ര-​​മ​​ലി​​യാ​​ന കൂ​​ട്ട​​ക്കൊ​​ല​യെ​യും താ​ര​ത​മ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തി പ്ര​ശ​സ്ത മാ​ധ്യ​മ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​ൻ സ​ഈ​ദ് ന​ഖ്‍വി ‘മാ​ധ്യ​മ’​ത്തി​ലെ​ഴു​തി​യ ലേ​ഖ​നം (സ്രെ​ബ്ര​നീ​സ​​ക്കും മ​​ലി​​യാ​​ന​​ക്കും പൊ​​തു​​വാ​​യു​​ള്ള​​ത്... 12 ഏ​പ്രി​ൽ 2023) കാ​ണു​ന്ന​ത് ബോ​സ്നി​യ​യി​ലേ​ക്ക് പു​റ​പ്പെ​ടു​ന്ന​തി​ന് തൊ​ട്ടു​മു​മ്പാ​യി​രു​ന്നു. സ്രെ​ബ്ര​നീ​സ​യി​ലെ കു​റ്റ​വാ​ളി​ക​ളെ സം​ഭ​വം ന​ട​ന്ന് ഏ​റെ വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു ശേ​ഷ​മെ​ങ്കി​ലും ശി​ക്ഷി​ച്ച​പ്പോ​ൾ ഹാ​​ഷിം​​പു​​ര-​ മ​​ലി​​യാ​​ന കൂ​ട്ട​ക്കൊ​ല ഇ​ര​ക​ൾ നീ​തി​ക്കാ​യി പ​തി​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ൾ​ക്കി​പ്പു​റ​വും കാ​ത്തി​രി​ക്കേ​ണ്ടി വ​രു​ന്ന​തി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചാ​ണ് അ​ദ്ദേ​ഹം ആ ​കു​റി​പ്പി​ൽ എ​ഴു​തി​യ​ത്.

സ്രെ​ബ്ര​നീ​സ​യി​ൽ ആ​തി​ഥ്യ​മ​രു​ളി​യ വം​ശ​ഹ​ത്യ അ​തി​ജീ​വി​ത കു​ടും​ബം ഉ​ൾ​പ്പെ​ടെ പ​ല​രും ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ സ​മീ​പ​കാ​ല സം​ഭ​വ വി​കാ​സ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ച് ഏ​റെ അ​റി​വു​ള്ള​വ​രാ​ണ് എ​ന്ന​ത് ശ​രി​ക്കും അ​ത്ഭു​ത​പ്പെ​ടു​ത്തി. വം​ശ​ഹ​ത്യ​ക്കാ​ല​ത്ത് അ​വ​രു​ടെ കു​ടും​ബം തു​സ്‍ല​യി​ലേ​ക്കും സ​ര​യോ​വോ​യി​ലേ​ക്കും മാ​റി​ത്താ​മ​സി​ച്ചു. വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് ശേ​ഷ​ം വളരെ കുറച്ചു കുടുംബങ്ങൾ മാ​ത്രമാ​ണ് സ്രെ​ബ്ര​നീ​സ​യി​ലേ​ക്ക് തി​രി​ച്ചു​വ​ന്ന​ത്.

മ​ത​നി​ര​പേ​ക്ഷ​ത​യു​ടെ​യും വൈ​വി​ധ്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും നാ​ടാ​യ ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ ജ​ന​ങ്ങ​ളോ​ട് നാ​ടു​വി​ട്ടു​പോ​കു​വാ​ൻ ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ടു​ന്നു​വെ​ന്ന​തും വം​ശ​ഹ​ത്യ ആ​ഹ്വാ​നം മു​ഴ​ങ്ങു​ന്ന​തും ത​ങ്ങ​ളെ ന​ടു​ക്കി​ക്ക​ള​ഞ്ഞെ​ന്നും ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ അ​നി​ഷ്ട​ക​ര​മാ​യ​തൊ​ന്നും സം​ഭ​വി​ക്ക​രു​തേ എ​ന്ന് മു​ട​ങ്ങാ​തെ പ്രാ​ർ​ഥി​ക്കാ​റു​ണ്ടെ​ന്നും പ​റ​ഞ്ഞാ​ണ് സ​ര​യോ​വോ​യി​ലെ പ​ണ്ഡി​ത​നും ആ​ക്ടി​വി​സ്റ്റു​മാ​യ ഡോ.​സാ​ലെ​ഹ് ഹോ​ഷി​ച്ച് എ​ന്നെ യാ​ത്ര​യാ​ക്കി​യ​ത്.

ആ ​പ്രാ​ർ​ഥ​ന ഫ​ലി​ക്കു​മാ​യി​രി​ക്കും; മ​ർ​ദി​ത​രു​ടെ പ്രാ​ർ​ഥ​ന​ക്കും ദൈ​വ​ത്തി​നു​മി​ട​യി​ൽ ത​ട​സ്സ​ങ്ങ​ളേ​തു​മി​ല്ല​ല്ലോ.