ഡീ​പ് സ്റ്റേ​റ്റ്​ നി​യ​ന്ത്രി​ക്കു​ന്ന ലോ​ക​ക്ര​മം

മുൻഫ്ര​ഞ്ച്​ പ്ര​സിഡൻറ്​ നി​ക​ള​സ് സ​ർ​കോ​സി​യു​ടെ ചി​ല തു​റ​ന്നു​പ​റ​ച്ചി​ലു​ക​ൾ യു​ക്രെ​യ്​​ൻ യു​ദ്ധ​ത്തി​ന് പു​തി​യൊ​രു ട്വി​സ്റ്റ് ന​ൽ​കി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ‘ദ ​ടൈം ഓ​ഫ് വാ​ർ’ എ​ന്ന ത​ന്റെ പു​തി​യ പു​സ്ത​ക​ത്തി​ലെ​ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ വെ​ളി​പ്പെ​ടു​ത്ത​ലു​ക​ൾ വാ​ർ​ത്ത​ക​ളി​ൽ നി​റ​ഞ്ഞു. ഭ​ര​ണ​ത്തി​ലി​രി​ക്കെ താ​ൻ യു​ക്രെ​യ്ന്റെ നാ​റ്റോ അം​ഗ​ത്വ​ത്തി​നാ​യി ശ്ര​മി​ച്ചു​വെ​ന്നും ജ​ർ​മ​ൻ ചാ​ൻ​സ​ല​റാ​യി​രു​ന്ന അം​ഗ​ല മെ​ർ​ക​ൽ അ​നു​കൂ​ലി​ച്ച​താ​യും സ​ർ​കോ​സി അ​വ​കാ​ശ​പ്പെ​ടു​ന്നു. ക്രി​മി​യ റ​ഷ്യ​യു​ടേ​താ​ണെ​ന്നും അ​വി​ടെ​യു​ള്ള ഭൂ​രി​പ​ക്ഷം ജ​ന​ത റ​ഷ്യ​ൻ ഭാ​ഷ സം​സാ​രി​ക്കു​ന്ന​വ​രാ​ണെ​ന്നും അ​ദ്ദേ​ഹം കൂ​ട്ടി​ച്ചേ​ർ​ത്തു. എ​ന്നാ​ൽ, ഇ​ന്ന​ത്തെ സാ​ഹ​ച​ര്യ​ത്തി​ൽ യു​ക്രെ​യ്​​ൻ റ​ഷ്യ​ക്കും പാ​ശ്ചാ​ത്യ രാ​ഷ്ട്ര​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​മി​ട​യി​ൽ, അ​വ​രെ കൂ​ട്ടി​യി​ണ​ക്കു​ന്ന ഒ​രു പാ​ല​മാ​യി നി​ഷ്പ​ക്ഷ​മാ​യി നി​ല​നി​ൽ​ക്കേ​ണ്ട​താ​ണെ​ന്നാ​ണ് സ​ർ​കോ​സി​യു​ടെ പ​ക്ഷം. യു​ദ്ധം തു​ട​രു​ന്ന​തി​ൽ അ​സ്വ​സ്ഥ​നാ​യ അ​ദ്ദേ​ഹം ഈ ​ഊ​രാ​ക്കു​ടു​ക്കി​ൽ​നി​ന്ന്​ ത​ല​യൂ​രാ​ൻ രാ​ഷ്ട്ര​ത്ത​ല​വ​ന്മാ​രെ ഉ​പ​ദേ​ശി​ക്കു​ന്നു. യൂ​റോ​പ്പി​ന്റെ​യും യു.​എ​സി​ന്റെ​യും താ​ൽ​പ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ വ്യ​ത്യ​സ്ത​മാ​ണെ​ന്നും, യു​ദ്ധ​രം​ഗ​ത്തു​നി​ന്ന്​ മാ​റി​നി​ന്ന് യു​ദ്ധ​ത്തെ നി​യ​ന്ത്രി​ക്കു​ന്ന (യു.​എ​സ്) ന​യ​ത്തെ ന​മു​ക്ക് അ​നു​കൂ​ലി​ക്കാ​നാ​വി​ല്ലെ​ന്നും അ​ദ്ദേ​ഹം തു​റ​ന്നു​പ​റ​യു​ന്നു.

യു​ദ്ധം തു​ട​രാ​ൻ കൊ​തി​ക്കു​ന്ന​വ​ർ

അ​മേ​രി​ക്ക​ൻ ‘ക​ൺ​സ​ർ​വേ​റ്റി​വ് മാ​ഗ​സി​ൻ’ പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ച്ച ഒ​രു ലേ​ഖ​ന​ത്തി​ൽ അ​ന്വേ​ഷ​ണാ​ത്മ​ക മാ​ധ്യ​മ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​നാ​യ ടെ​ഡ് സ്നൈ​ഡ​ർ (Ted Snyder) വാ​ഷി​ങ്ട​ണി​നെ പ്ര​തി​ചേ​ർ​ക്കു​ന്ന​ത് അ​വ​ർ യു​ക്രെ​യ്​​ൻ യു​ദ്ധം അ​വ​സാ​നി​ച്ചു​കാ​ണാ​ൻ ആ​ഗ്ര​ഹി​ക്കു​ന്നി​ല്ല എ​ന്ന കു​റ്റ​ത്തി​നാ​ണ്. യു​ദ്ധം അ​വ​സാ​നി​പ്പി​ക്കാ​നു​ള്ള ശ്ര​മ​ങ്ങ​ളു​ടെ ഭാ​ഗ​മാ​യി യു​ക്രെ​യ്​​ൻ പ്ര​സി​ഡ​ന്റ് വൊ​ളോ​ദി​മി​ർ സെ​ല​ൻ​സ്കി ബെ​ല​റൂ​സ്, ഇ​സ്തം​ബൂ​ൾ എ​ന്നി​വി​ട​ങ്ങ​ളി​ൽ, റ​ഷ്യ​ൻ ഉ​ന്ന​ത ഉ​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​രു​മാ​യി ര​ണ്ടു​ത​വ​ണ ച​ർ​ച്ച​ക​ൾ ന​ട​ത്തി. യു​ദ്ധ​ത്തി​ന് വി​രാ​മ​മി​ടാ​ൻ റ​ഷ്യ സ​ന്ന​ദ്ധ​മാ​യി​രു​ന്നു. നാ​റ്റോ അം​ഗ​ത്വം എ​ന്ന ആ​വ​ശ്യ​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന്​ ഒ​ഴി​വാ​കു​ക​യാ​ണെ​ങ്കി​ൽ യു​ക്രെ​യ്​​നി​നെ നി​രാ​യു​ധീ​ക​രി​ക്കേ​ണ്ട​തി​ല്ലെ​ന്ന് പു​ടി​ൻ അ​ഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ട്ടു​വ​ത്രെ. എ​ന്നാ​ൽ, വാ​ഷി​ങ്​​ട​ൺ താ​ൽ​പ​ര്യ​പ്പെ​ട്ട​ത് യു​ദ്ധം തു​ട​ർ​ന്നു​കാ​ണാ​നാ​ണു​പോ​ലും.

മു​ൻ വി​ദേ​ശ​കാ​ര്യ മ​ന്ത്രി മ​വ് ലോ​ത് ചാ​വു​സോ​ഗ്‍ലു (Mevlut Cavusoglu) ആ​യി​രു​ന്നു അ​നു​ര​ഞ്​​ജ​ന​ശ്ര​മ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​ള്ള തു​ർ​ക്കി​യ സം​ഘ​ത്ത​ല​വ​ൻ. അ​ദ്ദേ​ഹം കു​റി​ച്ച​ത് ചി​ല നാ​റ്റോ അം​ഗ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് യു​ദ്ധം തു​ട​രു​ന്ന​തി​ലാ​യി​രു​ന്നു താ​ൽ​പ​ര്യ​മെ​ന്നാ​ണ്. യു.​എ​സ്​ പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റ്​ ജോ ​ബൈ​ഡ​ൻ യു​ദ്ധം തു​ട​ർ​ന്നു കാ​ണാ​ൻ ആ​ഗ്ര​ഹി​ക്കു​ന്ന​തി​ന്റെ കാ​ര​ണം ല​ളി​ത​മാ​ണ്. ഒ​ന്നാ​മ​താ​യി, റ​ഷ്യ പ​രാ​ജ​യ​പ്പെ​ട​ണ​മെ​ന്ന​ത്​ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​​ന്റെ ആ​ഗ്ര​ഹ​മാ​ണ്. അ​താ​ക​ട്ടെ, എ​ളു​പ്പം സം​ഭ​വി​ക്കു​മെ​ന്നും ബൈ​ഡ​ൻ ക​ണ​ക്കു​കൂ​ട്ടി. പ​ക്ഷേ, നാ​ശ​ന​ഷ്ട​ങ്ങ​ൾ​ക്കും മൃ​ത്യു​വി​നും അ​ന്ത്യ​മി​ല്ലാ​തെ യു​ദ്ധം ഇ​പ്പോ​ഴും തു​ട​രു​ക​യാ​ണ്. യു​ദ്ധം വാ​ഷി​ങ്ട​ണി​ന് അ​നു​കൂ​ല​മാ​യി വ​രു​മെ​ന്ന എ​ല്ലാ പ്ര​തീ​ക്ഷ​യും ഇ​പ്പോ​ൾ ന​ഷ്ട​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. യൂ​റോ​പ്പി​ൽ​നി​ന്നു​ള്ള സ​ഖ്യ​ക​ക്ഷി രാ​ഷ്ട്ര​ങ്ങ​ളാ​ക​ട്ടെ, യു​ദ്ധ​ത്തി​ന്റെ തി​ക്ത​ഫ​ല​ങ്ങ​ൾ അ​നു​ഭ​വി​ക്കു​ക​യാ​ണ്. സാ​മ്പ​ത്തി​ക ഞെ​രു​ക്കം, ഭ​ക്ഷ്യ​ക്ഷാ​മം, ഇ​ന്ധ​ന ദൗ​ർ​ല​ഭ്യം, തൊ​ഴി​ലി​ല്ലാ​യ്മ- എ​ല്ലാം അ​വ​രെ വേ​ട്ട​യാ​ടു​ന്നു.

ഫാ​ഷി​സ്റ്റു​ക​ളു​ടെ ധ​നാ​ധി​പ​ത്യം

ഭ​ര​ണ​കാ​ല​ത്ത് കൈ​ക്കൊ​ള്ളു​ന്ന നി​ഷ്ഠു​ര പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളാ​ണ് ഒ​രു ഭ​ര​ണ​ക​ർ​ത്താ​വി​നെ ഫാ​ഷി​സ്റ്റാ​ക്കി മാ​റ്റു​ന്ന​ത്. ഫാ​ഷി​സ്റ്റു​ക​ളെ നി​യ​ന്ത്രി​ക്കു​ന്ന​ത് ആ​ദ​ർ​ശ​മ​ല്ല മ​റി​ച്ച്, താ​ൽ​ക്കാ​ലി​ക താ​ൽ​പ​ര്യ​ങ്ങ​ളാ​ണ്. അ​വ​ർ ആ ​താ​ൽ​പ​ര്യ​ത്തി​നാ​യി രാ​ഷ്ട്ര​ത്തെ​യും ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കു​ന്നു. അ​ധി​കാ​രം പൂ​ർ​ണ​മാ​യും കൈ​പ്പി​ടി​യി​ലൊ​തു​ക്കു​ന്ന​തി​ന് ത​ട​സ്സം​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന എ​ല്ലാ​റ്റി​നെ​യും അ​വ​ർ ത​ട്ടി​മാ​റ്റു​ന്നു. എ​തി​രാ​ളി​ക​ളെ വ​ക​വ​രു​ത്തു​ന്നു. വാ​ഗ്ന​റി​ന്റെ ക​മാ​ൻ​ഡ​ർ പ്രി​ഗോ​ഷി​ൻ ആ​കാ​ശ​യാ​ത്ര​ക്കി​ടെ കൊ​ല്ല​പ്പെ​ട്ട​ത് ക്രെം​ലി​ന്റെ പ​ക​പോ​ക്ക​ലാ​ണെ​ന്ന് അ​ഭി​പ്രാ​യ​മു​ള്ള​വ​രു​ണ്ട്. രാ​ഷ്ട്രീ​യ നേ​തൃ​ത്വം ആ​ദ​ർ​ശ​ശൂ​ന്യ​രും ഇ​ച്ഛാ​പൂ​ര​ണ​ത്തി​നാ​യി പാ​ദ​സേ​വ ചെ​യ്യു​ന്ന​വ​രു​മാ​കു​മ്പോ​ൾ ഭ​ര​ണ​കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ ധ​നാ​ധി​പ​ത്യം (Plutocracy) നി​യ​ന്ത്രി​ക്കു​ന്നു. ഇ​താ​ണി​ന്ന് സം​ഭ​വി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്.

അ​മേ​രി​ക്ക​യു​ടെ കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ അ​വി​ടം നി​യ​ന്ത്രി​ക്കു​ന്ന​ത് സൈ​നി​ക-​വ്യ​വ​സാ​യ സ​മു​ച്ച​യ​ങ്ങ​ൾ (US military-industrial complex) ആ​ണെ​ന്നു കാ​ണാം. ഈ ​ഡീ​പ്​ സ്​​റ്റേ​റ്റാ​ണ്​ വാ​ഷി​ങ്ട​ണി​ന്റെ ന​യ​ങ്ങ​ൾ തീ​രു​മാ​നി​ക്കു​ന്ന​തും ഭ​ര​ണം നി​യ​ന്ത്രി​ക്കു​ന്ന​തും! രാ​ഷ്ട്രീ​യ നേ​താ​ക്ക​ളെ സ്വാ​ധീ​നി​ക്കു​ന്ന​തി​നാ​യി പ​ണം ചെ​ല​വ​ഴി​ച്ചും അ​വ​രു​ടെ തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പ് പ്ര​ചാ​ര​ണ​ങ്ങ​ളി​ൽ പ​ങ്കു​വ​ഹി​ച്ചും ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ത്തെ സ്വാ​ധീ​നി​ക്കു​ന്ന​തോ​ടെ, അ​വ​രു​ടെ ബി​സി​ന​സ്​ സാ​മ്രാ​ജ്യ​ത്വം വ​ള​ർ​ത്താ​ൻ പ്ര​ത്യു​പ​കാ​ര​മെ​ന്ന നി​ല​ക്ക് ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​വും സ​ന്ന​ദ്ധ​മാ​കും !

അ​മേ​രി​ക്ക​യി​ലെ സെ​ക്യൂ​രി​റ്റി പോ​ളി​സി റി​ഫോം ഇ​ൻ​സ്റ്റി​റ്റ്യൂ​ട്ടി​നെ ഉ​ദ്ധ​രി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് ‘ദ ​സ​ൺ’ റി​പ്പോ​ർ​ട്ട് ചെ​യ്ത​ത് 2001നും 2021​നു​മി​ട​യി​ൽ റീ​തി​യ​ൻ, ലോ​ക്ഹീ​ഡ് മാ​ർ​ട്ടി​ൻ, ജ​ന​റ​ൽ ഡൈ​നാ​മി​ക്, ബോ​യി​ങ്, നോ​ത്റോ​പ് ഗ്രു​മാ​ൻ എ​ന്നീ ക​മ്പ​നി​ക​ൾ​ക്കാ​യി യു.​എ​സ് ഭ​ര​ണ​ക​ക്ഷി മാ​റ്റി​വെ​ച്ച​ത് 2.02 ട്രി​ല്യ​ൺ ഡോ​ള​റാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്നാ​ണ്. ഈ ​ആ​യു​ധ​വ്യാ​പാ​രി​ക​ൾ പ​ണം വാ​ങ്ങി​യ​ത് എ​ന്തി​നാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്നു പ​റ​യേ​ണ്ട​തി​ല്ല​ല്ലോ! അ​വ​രു​ടെ യു​ദ്ധ​വി​മാ​ന​ങ്ങ​ളും ബോം​ബു​ക​ളും അ​നേ​ക​ല​ക്ഷം മ​നു​ഷ്യ​രെ​യും മ​നു​ഷ്യ​വി​ഭ​വ​ങ്ങ​ളും ചു​ട്ടു​ചാ​മ്പ​ലാ​ക്കി​യ​പ്പോ​ൾ, അ​തു​വ​ഴി ധ​നാ​ഢ്യ​രാ​യ ക​മ്പ​നി ഉ​ട​മ​ക​ൾ ത​ടി​ച്ചു​കൊ​ഴു​ത്തു! ഇ​തു​ത​ന്നെ​യാ​ണ​ല്ലോ എ​ല്ലാ ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ വ്യ​വ​സ്ഥ​യി​ലും ഇ​പ്പോ​ൾ സം​ഭ​വി​ക്കു​ന്ന​ത്!

അ​പ​ഹാ​സ്യ​മാ​കു​ന്ന ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ സ​ങ്ക​ൽ​പം

സൈ​നി​ക-​വ്യ​വ​സാ​യ ശൃം​ഖ​ല​ക​ൾ അ​വ​രെ പി​ന്തു​ണ​ക്കു​ന്ന ഒ​രു ലോ​ബി​യെ​ത്ത​ന്നെ പാ​ശ്ചാ​ത്യ രാ​ഷ്ട്ര​ങ്ങ​ളി​ൽ വ​ള​ർ​ത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ട്. തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പു​ക​ളി​ൽ സ​മ്മ​തി​ദാ​യ​ക​രെ നി​യ​ന്ത്രി​ക്കു​ന്ന​തൊ​ക്കെ​യും അ​വ​രാ​ണ്. അ​തോ​ടെ, ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​ൽ അ​ടി​സ്ഥാ​ന ശി​ല​യെ​ന്നു നാം ​ക​ണ​ക്കാ​ക്കു​ന്ന പൊ​തു​ജ​നം ക​ഴു​ത​ക​ളാ​യി മാ​റി​നി​ൽ​ക്കു​ന്നു! ഈ​വ​ക കാ​ര​ണ​ങ്ങ​ളാ​ൽ, ആ​യു​ധ​വ്യ​വ​സാ​യി​ക​ളു​ടെ ദു​ഷ്ട വൃ​ത്ത​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന്​ മാ​റി​നി​ൽ​ക്കാ​ൻ അ​മേ​രി​ക്ക​ൻ ഭ​ര​ണ-​പ്ര​തി​പ​ക്ഷ​ങ്ങ​ൾ​ക്കൊ​ന്നും സാ​ധ്യ​മ​ല്ല. അ​തു​കൊ​ണ്ടാ​ണ് അ​മേ​രി​ക്ക​യു​ടെ വി​ദേ​ശ​ന​യ​ത്തി​ൽ അ​വി​ടെ​യു​ള്ള പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് ഒ​രു​വി​ധ പ​ങ്കു​മി​ല്ലെ​ന്ന് നി​രീ​ക്ഷ​ക​ർ അ​ഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്. എ​ല്ലാം, സൈ​നി​ക-​വ്യ​വ​സാ​യ ശൃം​ഖ​ല​ക​ളും വാ​ൾ​സ്ട്രീ​റ്റ് കോ​ർ​പ​റേ​ഷ​നു​ക​ളും ത​ട്ടി​യെ​ടു​ത്തി​രി​ക്കു​ന്നു. കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ ഏ​താ​നും മു​ത​ലാ​ളി​മാ​രു​ടെ ഇം​ഗി​ത​മ​നു​സ​രി​ച്ചാ​ണ് ന​ട​ത്ത​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്.

നൈ​ജ​റി​ലെ അ​ട്ടി​മ​റി

നി​ർ​ഭാ​ഗ്യ​ക​ര​മെ​ന്നു പ​റ​യ​ട്ടെ, വാ​ഷി​ങ്ട​ണോ മ​റ്റു പാ​ശ്ചാ​ത്യ​രാ​ഷ്ട്ര​ങ്ങ​ളോ അ​വ​രു​ടെ സൈ​നി​ക​സം​രം​ഭ​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്ന് യാ​തൊ​ന്നും പ​ഠി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല. ലി​ബി​യ, ഇ​റാ​ഖ്, അ​ഫ്ഗാ​നി​സ്താ​ൻ എ​ന്നി​വി​ട​ങ്ങ​ളി​ലെ​ല്ലാം അ​വ​ർ നി​ന്ദ്യ​മാ​യ പ​രാ​ജ​യം ഏ​റ്റു​വാ​ങ്ങി. എ​ന്നാ​ൽ, ഇ​ന്നും പ​ല പേ​രി​ൽ മി​ഡി​ലീ​സ്റ്റി​ലും ആ​ഫ്രി​ക്ക​യി​ലും അ​വ​ർ സൈ​നി​ക​മാ​യി ഇ​ട​പെ​ടു​ക​യും വി​ഭ​വ​ങ്ങ​ൾ കൊ​ള്ള​യ​ടി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു. ചി​ല​പ്പോ​ൾ ഏ​കാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തെ അ​വ​ർ പി​ന്തു​ണ​ക്കു​ന്നു. മ​റ്റു​ചി​ല​പ്പോ​ൾ അ​വ​ർ ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​ന്റെ സം​സ്​​ഥാ​പ​ക​രാ​യി അ​വ​ത​രി​ക്കു​ന്നു. സി​റി​യ, ഇ​റാ​ഖ്, ലി​ബി​യ എ​ന്നി​വി​ട​ങ്ങ​ളി​ലെ​ന്ന​പോ​ലെ യു​ക്രെ​യ്നി​ലും ഇ​പ്പോ​ൾ നൈ​ജ​റി​ലും അ​വ​ർ ഇ​ട​പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. നൈ​ജ​റി​ലേ​ത് പാ​ശ്ചാ​ത്യ മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ൾ പ്ര​ച​രി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​പോ​ലെ ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ​ഭ​ര​ണ​ത്തി​നെ​തി​രാ​യ ഒ​രു അ​ട്ടി​മ​റി​യ​ല്ലെ​ന്നും ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ത്തി​ന്റെ അ​ഴി​മ​തി, ചൂ​ഷ​ണം, സ്വ​ജ​നപ​ക്ഷ​പാ​തം എ​ന്നി​വ​ക്കെ​തി​രെ പ​ട്ടി​ണി ജ​ന​ത ന​ട​ത്തി​യ അ​ട്ടി​മ​റി എ​ന്നേ അ​തി​നെ വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ക്കാ​നാ​കൂ എ​ന്നും നി​രീ​ക്ഷി​ക്കു​ന്ന​വ​രു​ണ്ട്. ഫ്രാ​ൻ​സി​ന്റെ​യും അ​മേ​രി​ക്ക​യു​ടെ​യും ചൂ​ഷ​ണ​ങ്ങ​ൾ​ക്കി​ര​യാ​യി ജ​നം പൊ​റു​തി​മു​ട്ടു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. അ​തി​ൽ​നി​ന്ന്​ ര​ക്ഷ​പ്പെ​ടു​ന്ന​താ​യും വി​ജ​യം​കൊ​യ്യു​ന്ന​താ​യും അ​നു​ഭ​വ​പ്പെ​ട്ട​തു​കൊ​ണ്ടാ​ണ് ത​ല​സ്ഥാ​ന​ന​ഗ​ര​മാ​യ നി​യാ​മി​യി​ലെ (Niamey) സ്പോ​ട്ട്സ് സ്റ്റേ​ഡി​യ​ത്തി​ൽ മു​പ്പ​തി​നാ​യി​ര​ത്തി​ലേ​റെ സാ​ധാ​ര​ണ ജ​ന​ങ്ങ​ൾ റ​ഷ്യ​യു​ടെ​യും ചൈ​ന​യു​ടെ​യും കൊ​ടി​ക​ളേ​ന്തി പ്ര​സി​ഡ​ന്റാ​യി​രു​ന്ന മു​ഹ​മ്മ​ദ് ബാ​സൂ​മി​നെ​തി​രെ മു​ദ്ര​വാ​ക്യം​വി​ളി​ച്ച് പ​ട്ടാ​ള അ​ട്ടി​മ​റി​യെ പി​ന്തു​ണ​ച്ച​ത്. ബാ​സൂ​മി​നെ അ​മേ​രി​ക്ക​യും ഫ്രാ​ൻ​സും ത​ങ്ങ​ളു​ടെ ക​ളി​പ്പാ​വ​യാ​യി ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. വി​ഭ​വ​ങ്ങ​ൾ- പ്ര​ത്യേ​കി​ച്ചും യു​റേ​നി​യം, സ്വ​ർ​ണം, ഫോ​സ്ഫേ​റ്റ് എ​ന്നി​വ- ഫ്രാ​ൻ​സ് കൊ​ള്ള​യ​ടി​ച്ചു. മു​ഹ​മ്മ​ദ് ബാ​സൂ​മാ​ക​ട്ടെ, രാ​ജ്യ​ത്തെ സ​ർ​വ​സൗ​ക​ര്യ​ങ്ങ​ളും അ​മേ​രി​ക്ക​ക്കും ഫ്രാ​ൻ​സി​നും മു​ന്നി​ൽ തു​റ​ന്നു​കൊ​ടു​ത്തു. അ​വ​ർ​ക്ക് സൈ​നി​ക​ത്താ​വ​ള​ങ്ങ​ൾ അ​നു​വ​ദി​ച്ചു. 2019ൽ ​വാ​ഷി​ങ്ട​ൺ അ​വ​രു​ടെ വാ​യു​സേ​ന​ക്ക് നൈ​ജ​റി​ൽ താ​വ​ള​മൊ​രു​ക്കി​യ​പ്പോ​ൾ ജ​നം പ്ര​തി​ഷേ​ധി​ച്ചി​രു​ന്നു. ഇ​ത് സം​ഘ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് വ​ഴി​വെ​ച്ചു. 2022ൽ ​ഫ്രാ​ൻ​സും സ​ഖ്യ​ക​ക്ഷി​ക​ളും അ​യ​ൽ​രാ​ജ്യ​മാ​യ മാ​ലി​യി​ൽ​നി​ന്ന്​ സൈ​ന്യ​ത്തെ പി​ൻ​വ​ലി​ച്ചു. എ​ന്നാ​ൽ, ഉ​ട​ൻ​ത​ന്നെ ബാ​സൂം അ​വ​രെ നൈ​ജ​റി​ലേ​ക്ക് സ്വാ​ഗ​തം​ചെ​യ്തു. ഇ​തി​നെ പ​ട്ടാ​ള മേ​ധാ​വി​ക​ളും പൗ​ര​മു​ഖ്യ​രും ചോ​ദ്യം​ചെ​യ്തു. ഇ​പ്പോ​ൾ, ഫ്രാ​ൻ​സ് ക​ണ​ക്കു​കൂ​ട്ടു​ന്ന​ത്, ലി​ബി​യ​യി​ലേ​തു​പോ​ലെ ര​ക്ത​രൂ​ഷി​ത​മാ​യ രൂ​പ​ത്തി​ൽ, നൈ​ജ​റി​ൽ ഭ​ര​ണം തി​രി​ച്ചു​പി​ടി​ക്കു​ന്ന​തി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചാ​ണ്.

വെ​സ്റ്റാ​ഫ്രി​ക്ക​ൻ രാ​ഷ്ട്ര​ങ്ങ​ളു​ടെ സാ​മ്പ​ത്തി​ക കൂ​ട്ടാ​യ്മ​യാ​യ ഇ​ക്കോ​വാ​സ് (ECOWAS -Economic Community of West African States) ഇ​തി​ലി​ട​പെ​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ട്. പ​ട്ടാ​ളം മു​ഹ​മ്മ​ദ് ബാ​സൂ​മി​ന് ഭ​ര​ണം തി​രി​ച്ചേ​ൽ​പി​ച്ചി​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ, സൈ​നി​ക​മാ​യി ഇ​ട​പെ​ടു​മെ​ന്ന് അ​വ​ർ തു​ട​ക്ക​ത്തി​ൽ പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ചി​രു​ന്നു.

ല​ണ്ട​നി​ലെ തി​ങ്ക് ടാ​ങ്കാ​യ ചാ​ത്താം​ഹൗ​സ് ന​ട​ത്തി​യ വ​ട്ട​മേ​ശ സ​മ്മേ​ള​ന​ത്തി​ൽ ഈ ​വി​ഷ​യം പ്ര​ധാ​ന ച​ർ​ച്ച​യാ​യി​രു​ന്നു. അ​വ​രി​ൽ ചി​ല​ർ പ​ട്ടാ​ള മേ​ധാ​വി​ക​ളു​മാ​യി ബ​ന്ധ​പ്പെ​ട്ട താ​യി റി​പ്പോ​ർ​ട്ടു​ക​ൾ കാ​ണു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. അ​തി​നെ ഫ്രാ​ൻ​സ് സ്വാ​ഗ​തം​ചെ​യ്തു. എ​ന്നാ​ൽ, അ​ൽ​ജീ​രി​യ​യും ഛാദും ​ഇ​തി​നെ എ​തി​ർ​ത്തു​കൊ​ണ്ട് പ്ര​സ്താ​വ​ന​യി​റ​ക്കി. മാ​ത്ര​മ​ല്ല, മാ​ലി​യു​ടെ​യും ബു​ർ​കി​ന​ഫാ​സോ​യു​ടെ​യും സൈ​ന്യം നൈ​ജ​റി​ലെ പ​ട്ടാ​ള​മേ​ധാ​വി അ​ബ്ദു​റ​ഹ്മാ​ൻ തി​യാ​നി​യു​ടെ പ​ക്ഷം​ചേ​ർ​ന്ന് ഏ​ത​റ്റം​വ​രെ​യും യു​ദ്ധം​ചെ​യ്യാ​ൻ സ​ന്ന​ദ്ധ​മാ​ണെ​ന്നും പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ചു. നൈ​ജ​റി​ൽ ആ​രു യു​ദ്ധ​ത്തി​നി​റ​ങ്ങി​യാ​ലും അ​ത് ത​ങ്ങ​ളോ​ടു​കൂ​ടി​യു​ള്ള യു​ദ്ധ​മാ​യി ക​ണ​ക്കാ​ക്കു​മെ​ന്നാ​ണ് മാ​ലി​യു​ടെ​യും ബു​ർ​കി​നഫാ​സോ​യു​ടെ​യും പ​ട്ടാ​ള ഭ​ര​ണ​സ​ഭ (Military Junta) പ്ര​സ്താ​വി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. ഇ​തി​ന​ർ​ഥം ഡീ​പ് സ്റ്റേ​റ്റി​ന്റെ രാ​പ്പ​നി​ക​ൾ കൂ​ടെ​ക്കി​ട​ക്കു​ന്ന​വ​ർ​ക്ക്​ മ​ന​സ്സി​ലാ​വു​ന്നു​ണ്ട്​ എ​ന്നാ​ണ്.