ഒരു മുദ്രാവാക്യത്തിൽ എന്തിരിക്കുന്നു?

ജാതി, മത, ലിംഗ ഭേദങ്ങൾക്കപ്പുറം പൗരന്മാർക്ക്​ സ്വാതന്ത്ര്യവും തുല്യതയും വാഗ്ദാനം ചെയ്യുകയും അത് അനുഷ്ഠിക്കു കയും ചെയ്യുന്ന രാജ്യമാണ് ഇന്ത്യ. ലിംഗം, ജാതി, മതം അങ്ങനെ പലതും നമ്മുടെ സ്വത്വത്തി​​െൻറ ഭാഗമാണ്. ഭരണഘടന അംഗീകരിക ്കുന്ന ഇവയി​െലാന്നിനെ അടിസ്ഥാനപ്പെടുത്തി ഒരു ലക്ഷ്യത്തിനു പോരാടുമ്പോൾ അതെങ്ങനെയാണ് അനഭിലഷണീയമായ സ്വത്വരാഷ ്​ട്രീയമായി മാറുന്നത്?

ഗോൾഡൻ ഗ്ലോബ്​ അവാർഡ്​ കിട്ടിയ റാമി യൂസുഫ്​ 'അല്ലാഹു അക്​ബർ' വിളിക്കു​േമ്പാഴും റ സൂൽ പൂക്കുട്ടി ഒാംകാരം പറയു​േമ്പാഴും സംസ്​കാരത്തി​​െൻറ പേരിൽ അഭിമാനകരവും വകവെച്ചുകൊടുക്കേണ്ടതുമാണെന്ന്​ മുമ്പ്​ ട്വീറ്റ്​ ചെയ്​തിരുന്നതാണ്​ ശശി തരൂർ. എന്നാൽ, ഇപ്പോൾ രാഷ്​ട്രീയം സ്വത്വത്തെ അടിസ്ഥാനപ്പെടുത്തിയാവര ുതെന്നു പറയുമ്പോൾ അദ്ദേഹം സ്വയം ഒരു വൈരുധ്യത്തിൽ അകപ്പെടുകയാണ്​. ഒരു സ്ത്രീയോ മുസ്​ലിമോ ദലിതോ ആയി ജീവിക്കുക എ ന്നത് അനഭിലഷണീയമായ ഒരു രാജ്യത്ത്, അഭിമാനിതനായി ജീവിക്കുക എന്നത് മേൽജാതി ഹിന്ദുപുരുഷനു മാത്രം സാധ്യമാവുന്ന കാ ര്യമാണ്. അവരുടെ സ്വത്വം അഭിമാനിക്കാവുന്ന ഒന്നായല്ലാതെ സ്വത്വരാഷ്​ട്രീയത്തി​​െൻറ ദൃശ്യതയായി ആരും ഒരിക്കലും കണക്കാക്കുന്നില്ല. എന്നാൽ, മറ്റു സ്വത്വങ്ങളെ സംബന്ധിച്ചാക​െട്ട, ഈ സ്വത്വരാഷ്​ട്രീയം അഭികാമ്യമല്ലാത്ത ഒന്നായ ി അവർ കാണുകയും ചെയ്യുന്നു. അപ്പോൾപിന്നെ, സ്വത്വരാഷ്​ട്രീയംകൊണ്ട് എന്താണ് അദ്ദേഹം അർഥമാക്കുന്നത് എന്ന് വിശദീകരിച്ചാൽ നന്നായേനെ.

ഇസ്​ലാമിക മുദ്രാവാക്യങ്ങളെ 'സ്വത്വത്തെ പെരുപ്പിക്കൽ' (doubling of identity) ആയി തരൂർ വ്യാഖ്യാനിച്ചത്​ വളരെ കൗതുകകരമായി തോന്നി. മുസ്​ലിംകളല്ലാത്തവർ ഈ പ്രക്ഷോഭങ്ങളോട് ഐക്യപ്പെട്ടതിനുള്ള അനേകം ഉദാഹരണങ്ങൾ കാണിച്ച അദ്ദേഹം, ഈ പ്രക്ഷോഭത്തി​​െൻറ അടിത്തറ 'മതേതര'മായിരിക്കാൻ അത്​ എല്ലാവരെയും ഉൾക്കൊള്ളുന്നതായിരിക്കണം എന്നു പറയുന്നു. അംബേദ്​കറിനെ ഉദ്ധരിച്ച്​, ഇന്ത്യയിലെ ഭൂരിപക്ഷമെന്നത് രാഷ്​ട്രീയ ഭൂരിപക്ഷമല്ല, മറിച്ച്​ വർഗീയ ഭൂരിപക്ഷമാണെന്ന് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞുവെക്കുന്നു. അറിഞ്ഞോ അറിയാതെയോ അദ്ദേഹം ഉദ്ധരിച്ച അംബേദ്‌കർ വാക്യത്തിൽതന്നെ അദ്ദേഹത്തി​​െൻറ ഉത്​കണ്ഠകൾക്കുള്ള ഉത്തരമുണ്ടെന്നതാണ് കൗതുകം. ഇൗ വർഗീയ ഭൂരിപക്ഷമാണ് ഏതു ന്യൂനപക്ഷ പ്രകടനത്തെയും അപകീർത്തിപ്പെടുത്തുന്നത് എന്നുകൂടി അംബേദ്​കർ അഭിപ്രായപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്​. ഒന്നുകൂടി വ്യക്തമാക്കിയാൽ തരൂരി​​െൻറ ഉദ്ധരണി അനുസരിച്ച്​ ന്യൂനപക്ഷങ്ങളുടെ ആവിഷ്​കാരങ്ങളുമായി പൊരുത്തപ്പെടാൻ ഭൂരിപക്ഷം പരുവപ്പെടുകയാണ്​ വേണ്ടത്​.

ഇസ്​ലാമിക വചനങ്ങൾ ഉയർത്തിയവരെ തരൂർ 'തീവ്രവാദികൾ' എന്നും 'മൗലികവാദികൾ' എന്നും വിളിച്ചു. ഇവിടെ ഓർക്കാവുന്നതാണ്​ ശശി തരൂരി​​െൻറ സമീപകാലത്തിറങ്ങിയ 'വൈ ​െഎ ആം എ ഹിന്ദു?' എന്ന കൃതി. ബി.ആർ. അംബേദ്‌കർ ഉൾപ്പെടെയുള്ള അനേകം ദലിത്-ബഹുജൻ നായകന്മാർ ഏറ്റെടുത്ത മൗലികമായ ഒരു ദൗത്യത്തെ വെല്ലുവിളിക്കുന്നതാണ് ആ കൃതി​. 'ജാതി നിർമൂലനം' എന്ന ​ഗ്രന്ഥത്തിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയപോലെ, അനുഷ്​ഠാനപരവും അനുഭവപരവും സാംസ്കാരികവുമായി ജാതികേന്ദ്രീകൃതമായ ഹിന്ദുയിസത്തോടുള്ള ബൃഹത്തായ വിമർശനമായിരുന്നു അംബേദ്‌കറി​​െൻറ അടിസ്ഥാന ദൗത്യം തന്നെ. 1947ൽ ന്യൂനപക്ഷാവകാശങ്ങൾ 'സമ്പൂർണാവകാശങ്ങൾ' (absolute right) ആയിരിക്കണമെന്ന് അംബേദ്​കർ വ്യക്തമാക്കുന്നുണ്ട്. അധികാര പങ്കാളിത്തത്തിനായുള്ള ന്യൂനപക്ഷങ്ങളുടെ ഏതു ശ്രമത്തെയും 'വർഗീയത' എന്നും എല്ലാ അധികാരത്തെയും ഭൂരിപക്ഷം കുത്തകയാക്കുന്നതിനെ 'ദേശീയത' എന്നും വിളിക്കുന്നതിനെ അംബേദ്​കർ വിമർശിക്കുന്നുണ്ട്​. സഹിഷ്ണുതയുള്ള ജനാധിപത്യ സംവാദങ്ങളെന്ന രീതിയിൽ വ്യാജവേഷം കെട്ടുന്ന ഭൂരിപക്ഷാഖ്യാനങ്ങളെ സേവിക്കുന്ന തരത്തിലായി തരൂർ വിമർശനത്തിലെ അംബേദ്​കർ ഉദ്ധരണികൾ.

ഒരു തരത്തിലുള്ള മതേതര പ്രക്ഷോഭങ്ങളിലും ഭാഗമായിട്ടില്ലാത്ത യു.പിയിലെ വെറും 'സാധാരണ' മുസ്​ലിംകൾക്കെതിരെ പൊലീസ് നടത്തിയ ഭീകരാക്രമണങ്ങളെ എങ്ങനെയാണ്​ മനസ്സിലാക്കേണ്ടത്​? ഇത്തരം പ്രക്ഷോഭങ്ങളുടെയൊന്നും ഭാഗമാവാത്ത സ്ത്രീകളും പുരുഷന്മാരും കുട്ടികളുമടങ്ങുന്ന അനേകം പേർ മുസ്​ലിമായതി​​െൻറ പേരിൽ മാത്രം പൊലീസിനാൽ ക്രൂരമായി മർദിക്കപ്പെട്ടതും കൊലചെയ്യപ്പെട്ടത​ും കഴിഞ്ഞ കുറച്ചാഴ്ചകളിൽ വ്യാപകമായി റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടതാണ്. അവഗണിക്കപ്പെട്ടതും സാധാരണവും ദേശീയവുമായ എല്ലാ തരം മുസ്​ലിം സ്വത്വങ്ങളും ഒരു ചെറുത്തുനിൽപുമില്ലാതെ എല്ലായ്​പോഴും ഇത്തരം ക്രൂരതകൾ അനുഭവിക്കാൻ വിധിക്കപ്പെട്ടവരാണോ? എവിടെയാണീ 'പെരുപ്പിക്കൽ' സംഭവിക്കുന്നത്? സ്വത്വത്തി​​െൻറ സാധാരണപ്രകടനം (normative expression), പെരുപ്പിച്ച പ്രകടനം (doubled expression) എന്നൊക്കെയുള്ള വിഭജനം സമകാലീന ഇന്ത്യയിൽ സാധ്യമാണോ? പൗരത്വപ്പട്ടികയിൽനിന്നോ പൗരത്വ ഭേദഗതിയിൽനിന്നോ സംരക്ഷണം ലഭ്യമാകുന്ന തരത്തിലുള്ള ഒരു ദേശീയത സ്ഥാനം മുസ്​ലിമിന് ഇന്ന് ലഭ്യമാണോ? 'ശുദ്ധ മുസ്​ലിം' (pure muslim) ആയി പ്രക്ഷോഭം നടത്തുന്നത് വർഗീയമായി ഭിന്നിപ്പുണ്ടാക്കാനുള്ള എതിരാളികളുടെ ശ്രമങ്ങൾക്ക്​ ആക്കംകൂട്ടുമെന്ന്​ തരൂർ പറയുന്നു. മുസ്​ലിം മന്ത്രങ്ങൾ ചൊല്ലുന്നവരെ 'ശുദ്ധ മുസ്​ലിംകൾ' എന്നു ഗണിക്കുന്നത് ആശങ്കജനകമാണ്. ഒരുപക്ഷേ, ഈ ആശയം മേൽജാതി ഹിന്ദുക്കളുടെ അഭിമാനബോധത്തെ നിർണയിക്കുന്ന ബ്രാഹ്​മണ ഹിന്ദുയിസത്തി​​െൻറ സങ്കൽപവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതാവാം.

തരൂർ ഇന്ത്യയെക്കുറിച്ച ഗാന്ധിയുടെ കാഴ്ചപ്പാട്​ ഉദ്ധരിക്കുന്നുണ്ട്. എന്നാൽ, ലേഖനത്തിൽ അത് പ്രതിഫലിക്കുന്നുമില്ല. പകരം അംബേദ്‌കറി​​െൻറ ഭൂരിപക്ഷാധിപത്യമുള്ള ഇന്ത്യ എന്ന ആശയമാണ് ഉള്ളത്. ഗാന്ധിയുടെ 'രാമരാജ്യ'വും അംബേദ്‌കറി​​െൻറ 'ആധുനിക ഇന്ത്യയും' വ്യത്യസ്​തമായ രണ്ട് ആശയങ്ങളാണ്. ഗാന്ധിയെ അവലംബിക്കുന്നത് ചരിത്രപരമായി സഹായകരമാകില്ല. കാരണം, തരൂർ പറയുന്നതിന് നേർവിപരീതമാണ് ഗാന്ധി ചെയ്തത്. ഹൈദരാബാദിനെ ഒരു മുസ്​ലിം റിപ്പബ്ലിക്കായി പ്രഖ്യാപിച്ച ഖിലാഫത്ത് പ്രക്ഷോഭകാരികൾ ഉണ്ടായിട്ടുപോലും ഖിലാഫത്ത്​ പ്രസ്ഥാനത്തിന് ഗാന്ധി നൽകിയ പിന്തുണ പ്രസിദ്ധമാണ്.

അത് കൊളോണിയലിസത്തിനെതിരെ പോരടിക്കാൻ അഫ്ഗാൻ അമീറിനെ ക്ഷണിക്കുക എന്ന ആശയത്തെ പിന്തുണക്കുന്നിടത്തുവരെ എത്തി. ചരിത്രകാരന്മാർ രേഖപ്പെടുത്തിയതുപോലെ ഖിലാഫത്ത് പ്രസ്ഥാനത്തിനുള്ള ഗാന്ധിയുടെ നിരുപാധിക പിന്തുണ, അതിൽ ഉള്ളടങ്ങിയത് എന്തുതരം രാഷ്​ട്രീയ തന്ത്രമായാലും, ഒരിക്കൽ പോലും അദ്ദേഹം മുസ്​ലിംകൾ മുന്നോട്ടുവെച്ച ആവശ്യങ്ങളെ നിരാകരിച്ചില്ല. അവരുടെ പ്രകടനങ്ങളെ അതി​​െൻറ വഴിക്കുവിടുകയാണ് ചെയ്തത്. ഗാന്ധിയുടെ ​െഎക്യധാരണകളിലൊക്കെ 'വ്യത്യസ്​തത'യെ അംഗീകരിക്കുന്ന ഇൗ പ്രവണതയുണ്ടായിരുന്നു. ഇന്ത്യൻ ജനാധിപത്യ പാരമ്പര്യത്തി​​െൻറ അനുയായികളെന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്നവർക്ക് ആ പാരമ്പര്യത്തിന് നൽകാൻ കഴിയുന്ന പ്രധാനപ്പെട്ട സംഭാവന ഈ 'വ്യത്യസ്​തത'യെ തിരിച്ചറിയുക എന്നതു തന്നെയായിരിക്കും.

അവസാനമായി, ഒരു പ്രക്ഷോഭത്തിൽ മുദ്രാവാക്യം ഉയരുന്നത്​ എങ്ങനെയെന്നു നോക്കാം. മുദ്രാവാക്യങ്ങൾ യുക്തിപൂർവം തിരഞ്ഞെടുത്ത അവതരണങ്ങൾ ആകണമെന്നില്ല. ചിലപ്പോൾ അത്​ ഇതിഹാസങ്ങളിലും ചരിത്രങ്ങളിലും ജീവിച്ചിരുന്ന മഹാന്മാരെ ഓർമിച്ചുകൊണ്ടായിരിക്കാം ഉയർത്തുന്നത്. അല്ലെങ്കിൽ അടിച്ചമർത്തലിനെ കുറിച്ചുള്ള ഭൂതകാല ഓർമകളിൽ നിന്നാവാം അത്​ രൂപംകൊള്ളുന്നത്​. അത് പലപ്പോഴും കാവ്യാത്മകമാകാം. മുന്നൊരുക്കമൊന്നുമില്ലാത്ത 'യുക്തിരഹിതമായ പ്രകടനങ്ങളാ'യിരിക്കും അത്​. ഇത്​ സമുദായത്തി​​െൻറ അടിത്തട്ടിലുള്ള സാധാരണ മുസ്​ലിംകൾ ഉയർത്തിക്കൊണ്ടുവന്ന പ്രക്ഷോഭമാണ്​. അവർക്ക്​ അവരെ തിരിച്ചറിയാനുതകുന്ന മുദ്രാവാക്യം വേണ്ടിയിരുന്നു.

കഴിഞ്ഞ ദിവസം വടക്കൻ കേരളത്തിൽ ഒരിടത്ത് ബി.ജെ.പിയുടെ സി.എ.എ അനുകൂല മാർച്ചിൽ 'ഗുജറാത്ത് ആവർത്തിക്കും' എന്ന് മുസ്​ലിംകളെ താക്കീത് ചെയ്യുന്ന മുദ്രാവാക്യം വിളിച്ചു. പൊലീസിനെ നോക്കുകുത്തികളാക്കി പൊതുജനമധ്യത്തിൽ ഒരു സമുദായത്തിനെതിരെ നടത്തിയ വ്യക്തമായ വംശഹത്യ ഭീഷണിയായിരുന്നു അത്. ഇപ്പോൾ ഇസ്​ലാമിക മന്ത്രോച്ചാരണത്തിനെതിരെ കണ്ട രീതിയിലുള്ള പൊതുപ്രതികരണമോ പ്രകോപനമോ അതിനെതിരെ ഉണ്ടാകില്ലെന്നുറപ്പാണ്. ഇവിടെ ഒരു വർഗീകരണം കാണാം; മേൽസൂചിപ്പിച്ച ഉദാഹരണംപോലെ 'അപരനെ' അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്ന മുദ്രാവാക്യങ്ങളും സ്വന്തത്തെ തന്നെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്ന 'ലാ ഇലാഹ ഇല്ലല്ലാ' പോലുള്ള മന്ത്രങ്ങളും.

സമുദായത്തി​​െൻറ താഴെക്കിടയിലുള്ള സാധാരണ ജനങ്ങൾ നയിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന സമരമാണിത്. അവർക്ക് വേണ്ടത് അവരെത്തന്നെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്ന മുദ്രാവാക്യങ്ങളാണ്. 'മറ്റുള്ളവരെ' അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്ന മുദ്രാവാക്യങ്ങൾക്കൊപ്പം ഈ സമരത്തിനുവേണ്ടി ശാരീരികമായി ത്യാഗം സഹിക്കുന്നവരെന്ന നിലയിൽ അവർക്ക്​ സ്വന്തത്തെ തന്നെ അഭിസംബോധന ചെയ്യാൻ 'ലാ ഇലാഹ ഇല്ലല്ലാ'യെക്കാൾ നല്ലൊരു മുദ്രാവാക്യം വേറെയില്ല. ത്യാഗം ചെയ്തതും പീഡിപ്പിക്കപ്പെട്ടതും കൊലചെയ്യപ്പെട്ടതുമായ 'ആത്മ'ത്തെ (self) തീർച്ചയായും അഭിസംബോധന ചെയ്യണം. അതിനെ അഭിസംബോധന ചെയ്യാൻ കഴിയുന്നില്ലെങ്കിൽ നമുക്ക് ആ ആത്മത്തെ അദൃശ്യവത്​കരിക്കാതിരിക്കുകയെങ്കിലും ചെയ്യാം. എൻ.ആർ.സി /സി.എ.എ നിയമനിർമാണത്തിലെ പ്രധാനപ്പെട്ട വ്യവസ്ഥ ഈ ത്യാഗം ചെയ്യപ്പെട്ട ആത്മത്തെ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന 'കലിമ'യാണ്. അവരുടെ നിലനിൽപി​​െൻറ പ്രാഥമിക അടയാളമായ ആ 'കലിമ'യെ അപകീർത്തിപ്പെടുത്തുന്നതും നിശ്ശബ്​ദമാക്കുന്നതും അവരുടെ നിലനിൽപിനെത്തന്നെ അപകീർത്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനും നിശ്ശബ്​ദമാക്കുന്നതിനും തുല്യമാണ്. ഒരുപക്ഷേ, എൻ.ആർ.സി/സി.എ.എയും ചെയ്യുന്നതും ഇതുതന്നെയായിരിക്കും.

തീർച്ചയായും ഈ സമരത്തിൽ വൈവിധ്യങ്ങൾ ഉണ്ടായേക്കാം. അത്​ ചർച്ചക്കെടുക്കുന്നത്​​ സന്തോഷകരമാണ്. നമ്മുടെ ഭരണഘടന ശിൽപിയായ ഡോ. അംബേദ്​കർ വിഭാവനം ചെയ്ത എല്ലാ ആവിഷ്കാരങ്ങളെയും ഒരുപോലെ കാണുന്ന സ്വതന്ത്രവും ഉൾക്കൊള്ളൽ സ്വഭാവമുള്ളതുമായ ഒരു ഇന്ത്യക്കുവേണ്ടി ഈ പോരാട്ടത്തിൽ ശശി തരൂരി​​െൻറ പിന്തുണ ഞങ്ങൾ അഭ്യർഥിക്കുകയാണ്.