ത​നി​യാ​വ​ർ​ത്ത​നം

1528ൽ ​മു​ഗ​ൾ ച​ക്ര​വ​ർ​ത്തി സ​ഹീ​റു​ദ്ദീ​ൻ ബാ​ബ​റു​ടെ ഗ​വ​ർ​ണ​ർ മീ​ർ​ബാ​ഖി ഇ​ന്ന് അ​യോ​ധ്യ​യാ​യി അ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന ഫൈ​സാ​ബാ​ദി​ൽ ബാ​ബ​രി മ​സ്ജി​ദ് എ​ന്ന പേ​രി​ൽ പ​ണി​ത പ​ള്ളി​യി​ൽ അ​ന്നു മു​ത​ൽ 1949 ഡി​സം​ബ​ർ 22 രാ​ത്രി വ​രെ പ്രാ​ർ​ഥ​ന ന​ട​ന്നി​രു​ന്ന​താ​ണ്. പി​റ്റേ ദി​വ​സം പു​ല​ർ​ച്ചെ മു​സ്‍ലിം​ക​ൾ പ്രാ​ർ​ഥ​ന​ക്കു വ​ന്ന​പ്പോ​ൾ പ​ള്ളി​യു​ടെ കേ​ന്ദ്രസ്ഥാ​ന​ത്ത് വി​ഗ്ര​ഹ​ങ്ങ​ൾ പ്ര​തി​ഷ്ഠി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​താ​ണ് ക​ണ്ട​ത്. അ​സ്വ​സ്ഥ​രാ​യ ഭ​ക്ത​ർ ജി​ല്ല ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രി​ക​ളെ വി​വ​ര​മ​റി​യി​ച്ചു. അ​ന്ന​ത്തെ ജി​ല്ല മ​ജി​സ്​​ട്രേ​റ്റ് ആ​ല​പ്പു​ഴ​ക്കാ​ര​ൻ കെ.​കെ. നാ​യ​ർ അ​സാ​ധാ​ര​ണ വേ​ഗ​ത​യി​ൽ സി.​ആ​ർ.​പി.​സി 145 പ്ര​കാ​രം നി​രോ​ധ​നാ​ജ്ഞ പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ചു. മ​സ്ജി​ദ് സ​ർ​ക്കാ​ർ നി​യ​ന്ത്ര​ണ​ത്തി​ലാ​ക്കി. അ​തി​നെ​തി​രെ പ​ള്ളി​യു​ടെ ഉ​ട​മ​സ്ഥ​ത വ​ഹി​ച്ചു​വ​ന്ന സു​ന്നി സെ​ൻ​ട്ര​ൽ വ​ഖ​ഫ് ബോ​ർ​ഡ് കോ​ട​തി​യി​ൽ ഹ​ര​ജി ഫ​യ​ൽ ചെ​യ്തു​വെ​ങ്കി​ലും മ​റു​ഭാ​ഗ​ത്ത് ഹൈ​ന്ദ​വ സം​ഘ​ട​ന​ക​ളും കോ​ട​തി​യെ സ​മീ​പി​ച്ച​തി​നാ​ൽ ഒ​ടു​വി​ൽ എ​ല്ലാംചേ​ർ​ത്ത് അ​ല​ഹ​ബാ​ദ് ഹൈ​കോ​ട​തി​യു​ടെ പ​രി​ഗ​ണ​ന​ക്ക് വ​ന്നു.

കോ​ട​തി പ​തി​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ളോ​ളം ശീ​തസം​ഭ​ര​ണി​യി​ൽ വെ​ച്ച​തി​നാ​ൽ ബാ​ബ​രി മ​സ്ജി​ദ് മു​സ്‍ലിം​ക​ൾ​ക്ക് പ്രാ​ർ​ഥ​ന​ക്ക് തു​റ​ന്നു​കൊ​ടു​ക്കാ​തെ അ​ട​ഞ്ഞു​ത​ന്നെ കി​ട​ന്നു. 1986 ഫെ​ബ്രു​വ​രി ആ​റി​ന്, രാ​ജീ​വ്ഗാ​ന്ധി ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യാ​യി​രി​ക്കെ​യാ​ണ് ഫൈ​സാ​ബാ​ദ് ജി​ല്ല ജ​ഡ്ജ് കെ.​എം. പാ​ണ്ഡെ സു​ന്നി വ​ഖ​ഫ് ബോ​ർ​ഡി​ന് നോ​ട്ടീസ് പോ​ലും ന​ൽ​കാ​തെ ഏ​ക​പ​ക്ഷ​ീയമാ​യി ഹി​ന്ദു​ക്ക​ൾ​ക്ക് പ​ള്ളി ആ​രാ​ധ​ന​ക്കാ​യി ​തു​റ​ന്നു​കൊ​ടു​ത്ത​ത്. പി​ന്നീ​ട് ഈ ​രാ​ജ്യ​ത്ത് അ​തേ തു​ട​ർ​ന്നു​ണ്ടാ​യ പ്ര​​ക്ഷോ​ഭ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും ക​ലാ​പ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും ഭ​ര​ണ​മാ​റ്റ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും ച​രി​ത്രം ഓ​ർ​മി​പ്പി​ക്കേ​ണ്ട​താ​യി​ട്ടി​ല്ല. രാ​ജ്യ​ത്ത് മൊ​ത്തം ഹി​ന്ദു-​മു​സ്‍ലിം ​ധ്രു​വീ​ക​ര​ണ​ത്തി​ന് അ​വ​സ​ര​മൊ​രു​ക്കി. അ​തി​ലൂ​ടെ അ​ധി​കാ​ര​മു​റ​പ്പി​ക്കാ​ൻ സം​ഘ്പ​രി​വാ​റി​ന് സാ​ധി​ച്ച​തും തു​ട​ർ​ന്ന് ഇ​ന്നും രാ​ജ്യം അ​തി​ന് കൊ​ടു​ക്കേ​ണ്ടി​വ​രു​ന്ന ക​ന​ത്ത വി​ല​യും ക​ണ്ണു​ള്ള​വ​ർ​ക്ക് കാ​ണാ​ൻ ക​ഴി​യും. 2019 ന​വം​ബ​ർ ഒ​മ്പ​തി​ന് അ​ന്ന​ത്തെ സു​പ്രീം​കോ​ട​തി ചീ​ഫ് ജ​സ്റ്റി​സ് ര​ഞ്ജ​ൻ ഗൊ​ഗോ​യ് നേ​തൃ​ത്വം ന​ൽ​കി​യ അ​ഞ്ചം​ഗ ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന ബെ​ഞ്ച് ബാ​ബ​രി മ​സ്ജി​ദ് നി​ല​നി​ന്നി​രു​ന്ന സ്ഥ​ല​ത്ത് ക്ഷേ​ത്ര​മോ മ​റ്റെ​ന്തെ​ങ്കി​ലും മ​ന്ദി​ര​മോ നി​ല​നിന്നി​രു​ന്ന​തി​ന് ഒ​രു തെ​ളി​വും കോ​ട​തി​ക്ക് മു​മ്പാ​കെ സ​മ​ർ​പ്പി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട രേ​ഖ​ക​ളി​ലി​ല്ലെ​ന്ന് വ്യ​ക്ത​മാ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടുത​ന്നെ ഭൂ​രി​പ​ക്ഷ സ​മു​ദാ​യ​ത്തി​ന്റെ വി​ശ്വാ​സ​വും വി​കാ​ര​വും മാ​നി​ച്ച് ബാ​ബ​രി ഭൂ​മി അ​വ​ർ​ക്കു​വേ​ണ്ടി കേ​സി​ൽ ക​ക്ഷി​ക​ളാ​യ​വ​ർ​ക്ക് വി​ട്ടു​കൊ​ടു​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ന്ന് വി​ധി പ്ര​ഖ്യാ​പി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു.

ത​ക​ർ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട ബാ​ബ​രി മ​സ്ജി​ദി​ന്റെ യ​ഥാ​ർ​ഥ അ​വ​കാ​ശി​ക​ൾ തി​ക​ഞ്ഞ വേ​ദ​ന​യോ​ടെ​യാ​ണെ​ങ്കി​ലും വി​ധി​ക്ക് വ​ഴ​ങ്ങി. രാ​ജ്യ​ത്ത് എ​വി​ടെ​യും ഒ​രപ​ശ​ബ്ദ​വും മു​സ്‍ലിം പ​ക്ഷ​ത്തുനി​ന്നു​ണ്ടാ​യി​ല്ല. പ​ക്ഷേ, 1947 ആ​ഗ​സ്റ്റ് 15ന് ​രാ​ജ്യ​ത്തെ ഏ​തെ​ല്ലാം ആ​രാ​ധ​നാ​ലയ​ങ്ങ​ൾ ആ​രു​ടെ​യെ​ല്ലാം കൈ​ക​ളി​ലു​​ണ്ടോ അ​ത​വ​രു​ടെ ഉ​ട​മ​സ്ഥ​ത​യി​ൽ തു​ട​രു​മെ​ന്നും ഒ​രു​വി​ധ ത​ർ​ക്ക​വും കൈ​യേ​റ്റ​വും ഇ​നി അ​നു​വ​ദി​ക്കു​ക​യി​ല്ലെ​ന്നും അ​നു​ശാ​സി​ക്കു​ന്ന നി​യ​മം 1991 ഏ​പ്രി​ലി​ൽ പാ​ർ​ല​മെ​ന്റ് പാ​സാ​ക്കി​യി​രു​ന്ന​താ​ണ്. വി​വാ​ദ​പ​ര​മാ​യ ബാ​ബ​രി മ​സ്ജി​ദ് മാ​ത്ര​മാ​ണ് അ​തി​ൽനി​ന്നൊ​ഴി​വെ​ന്നും അ​സ​ന്ദി​ഗ്ധ​മാ​യി വ്യ​ക്ത​മാ​ക്കി​യി​രുന്നു. ബാ​ബ​രി ഭൂ​മി രാ​മ​ക്ഷേ​ത്ര​ത്തി​ന് വി​ട്ടു​കൊ​ടു​ത്തു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള സു​പ്രീംകോ​ട​തി​ വിധിയി​ലും ആ ​നി​യ​മ​ത്തി​ന്റെ അ​ലം​ഘ​നീ​യ​ത ഓ​ർ​മി​പ്പി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. പ്ര​സ്തു​ത നി​യ​മ​ത്തി​ലും പ​ര​മോ​ന്ന​ത കോ​ട​തി​യി​ലും ആ​ശ്വ​സി​ച്ചും സ​മാ​ധാ​നി​ച്ചും ക​ഴി​യു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു മു​സ്‍ലിം ന്യൂ​ന​പ​ക്ഷം. ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന ഉ​റ​പ്പു​ന​ൽ​കു​ന്ന മ​ത​സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​ന് എ​ന്തെ​ങ്കി​ലും അ​ർ​ഥ​മു​ണ്ടെ​ങ്കി​ൽ ഈ ​നി​യ​മ​മെ​ങ്കി​ലും പാ​ലി​ക്ക​പ്പെ​ടു​മെ​ന്ന് അ​വ​ർ ക​രു​തി.

പ​ക്ഷേ, ഇ​പ്പോ​ൾ സം​ഭ​വി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്താ​ണ്? കാ​ശി വി​ശ്വ​നാ​ഥ ക്ഷേ​ത്ര​ത്തി​ന​രി​കി​ലാ​യി നൂ​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ളാ​യി സ്ഥി​തി​ചെ​യ്യു​ന്ന​തും ഇ​പ്പോ​ൾ അ​ൻ​ജു​മ​ൻ ഇ​ൻ​തി​സാ​മി​യ മ​സ്ജി​ദ് ക​മ്മി​റ്റി​യു​ടെ നി​യ​ന്ത്ര​ണ​ത്തി​ലു​ള്ള​തു​മാ​യ ഗ്യാ​ൻ​വാ​പി മ​സ്ജി​ദ് പൂ​ർ​വ ശി​വ​ലിംഗ ക്ഷേ​ത്ര​മാ​യി​രു​ന്നെ​ന്ന് അ​വ​കാ​ശ​പ്പെ​ട്ട് ഹിന്ദുത്വർ രം​ഗ​ത്തി​റ​ങ്ങി​യി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണ്. അ​വി​ടെ ത​ങ്ങ​ൾ​ക്കാ​രാ​ധി​ക്കാ​ൻ അ​നു​മ​തി ന​ൽ​കാ​നാ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടു​കൊ​ണ്ട് അ​ഞ്ച് ഹി​ന്ദു വ​നി​ത​ക​ൾ സ​മ​ർ​പ്പി​ച്ച ഹ​ര​ജി​യി​ന്മേ​ൽ 2022 ഏ​പ്രി​ൽ 26ന് ​വാ​രാ​ണ​സി സി​വി​ൽ ജ​ഡ്ജി ഒ​രു വി​ഡി​യോ സ​ർ​വേ ടീ​മി​നെ നി​യോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. സർവേ സ​മി​തി ജോ​ലി പൂ​ർ​ത്തി​യാ​ക്കി റി​പ്പോ​ർ​ട്ട് ​കോ​ട​തി​ക്ക് സ​മ​ർ​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തി​ന് മു​മ്പു​ത​ന്നെ പ​ള്ളി​യോ​ട​നു​ബ​ന്ധി​ച്ച വു​ദു​ ഖാ​ന (ജ​ല​സം​ഭ​ര​ണി)​യു​ടെ അ​ടി​യി​ൽ ശി​വ​ലിം​ഗം ക​ണ്ടെ​ത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്ന് ബ​ഹ​ള​മാ​രം​ഭി​ച്ചി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണ് ത​ൽ​പ​ര​ക​ക്ഷി​ക​ൾ.

യു.​പി ഉ​പ​മു​ഖ്യ​മ​​ന്ത്രി കേ​ശ​വ് പ്ര​സാ​ദ് മൗ​ര്യ​യാ​ക​ട്ടെ ശി​വ​ലിം​ഗം ക​ണ്ടെ​ടു​ത്ത​തി​ൽ ആ​ഹ്ലാ​ദം പ്ര​ക​ടി​പ്പി​ച്ചു 'എ​ത്ര മ​റ​ച്ചു​വെ​ച്ചാ​ലും സ​ത്യം ഒ​രു​നാ​ൾ പു​റ​ത്തു​വ​രും' എ​ന്നാ​ണ് പ്ര​തി​ക​രി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. എ​ന്നാ​ൽ, ക​ണ്ടെ​ത്തി​യ​ത് ഒ​രു ശി​വ​ലിം​ഗ​വു​മ​ല്ലെ​ന്നും ജലസംഭരണിയായ 'ഹൗ​ദി'​ന്റെ നടുവി​ലു​ണ്ടാ​വു​ന്ന ഫൗ​ണ്ട​ൻ (ജ​ല​ധാ​ര) മാ​ത്ര​മാ​ണെ​ന്നും പ​ള്ളി ഭ​ര​ണ​സ​മി​തി ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ട്ടു​ന്ന​തൊ​ന്നും മു​മ്പ് ബാ​ബ​രി മ​സ്ജി​ദി​ൽ സ്വ​യം​ഭൂ​വാ​യ രാ​മ​വി​ഗ്ര​ഹം പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​പ്പെ​ട്ടു​വെ​ന്ന് ക​ണ്ടെ​ത്തി​യ​വ​രു​ടെ പി​ൻ​ഗാ​മി​ക​ൾ​ക്ക് പ്ര​ശ്ന​മ​ല്ല. ഏ​താ​യാ​ലും പ്ര​ശ്ന​മി​പ്പോ​ൾ സു​പ്രീം​കോ​ട​തിയുടെ പരിഗണനയിലാണ്​. 1991ലെ ​ആ​രാ​ധ​നാ​ല​യ നി​യ​മം മു​ൻ വി​ധി​യി​ൽ ഓ​ർ​മി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്ന പ​ര​മോ​ന്ന​ത കോ​ട​തി, നി​യ​മ​ത്തി​ന്റെ​യും നി​യ​മവാ​ഴ്ച​യു​ടെ​യും അ​ന്ത​സ്സ​ത്ത​യെ പ്ര​തി​കൂ​ല​മാ​യി ബാ​ധി​ക്കു​ന്ന ഒ​രു വി​ധി ഗ്യാ​ൻ​വാ​പി പ​ള്ളി​യു​ടെ കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ പു​റ​പ്പെ​ടു​വി​ക്കു​ക​യി​ല്ലെ​ന്നുത​ന്നെ സ​മാ​ധാ​ന​കാം​ക്ഷി​ക​ൾ പ്ര​തീ​ക്ഷി​ക്കു​ന്നു. മ​തേ​ത​ര പാ​ർ​ട്ടി​ക​ളു​ടെ ഭൂ​രി​പ​ക്ഷ വോ​ട്ടു​ന​ഷ്ട​പേ​ടി​യും സം​ഘ്​​പ​രി​വാ​ർ മു​ത​ലെ​ടു​പ്പി​നെ കു​റി​ച്ച അ​തി​രുക​വി​ഞ്ഞ ആ​ശ​ങ്ക​യു​മാ​ണ് തീ​വ്ര​ഹി​ന്ദു​ത്വം മൊ​ത്തം രാ​ജ്യ​ത്തെ ത​ന്നെ പി​ടി​യി​ലൊ​തു​ക്കി​യ​തെ​ന്ന യാ​ഥാ​ർ​ഥ്യം ഇ​നി​യെ​ങ്കി​ലും അ​വ​ർ തി​രി​ച്ച​റി​യു​ന്നു​വെ​ങ്കി​ൽ ഇ​ക്കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ ധീ​ര​മാ​യൊ​രു നി​ല​പാ​ട് സ്വീ​ക​രി​ച്ചേ പ​റ്റൂ.