അശുഭസൂചനകളാൽ സമ്പന്നമായ ദാവോസ് ഉച്ചകോടി

ആഗോള മുതലാളിത്തത്തി​​െൻറ വാർഷികോത്സവമാണ് എല്ലാ പുതുവർഷത്തിലും അരങ്ങേറുന്ന ദാവോസിലെ ആഗോള സാമ്പത്തിക ഫോറം. ര ാഷ്​ട്രീയ നേതാക്കളുടെ ഔദ്യോഗികവും അനൗദ്യോഗികവുമായ ചർച്ചകൾ, ആഗോള വ്യവസായ പ്രമുഖരുടെ ഇടനാഴി രാഷ്​ട്രീയ നീക്കങ ്ങൾ, അക്കാദമിക വിദഗ്​ധരുടെ ഭാവിയെക്കുറിച്ചുള്ള നിരീക്ഷണങ്ങൾ തുടങ്ങി ലോകം ദാവോസിലേക്ക് നാലു ദിനരാത്രങ്ങളിൽ ചുരുങ്ങുകയും ലോകത്തി​​െൻറ മുഴുവൻ കണ്ണുകളും അവിടേക്ക് കേന്ദ്രീകരിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്യുക പതിവായിരുന്നു. എന്നാൽ, ഇത്തവണ ദാവോസ് ഉച്ചകോടി ശ്രദ്ധേയമായത് പ്രമുഖ രാഷ്​ട്രനേതാക്കളുടെ വിട്ടുനിൽക്കൽ നിമിത്തമാണ്. അമേരിക്കൻ ചരിത്രത്തിലെ ഏറ്റവും ദൈർഘ്യമേറിയ ഭരണസ്തംഭനം മൂലം അവരുടെ പ്രതിനിധി സംഘം ദാവോസിൽ എത്തിയില്ല. ചൈനീസ്​ പ്രസിഡൻറ്​ ഷി ജിൻപിങ്, റഷ്യൻ പ്രസിഡൻറ്​ വ്ലാദിമിർ പുടിൻ, ഇന്ത്യയുടെ പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദി, ബ്രിട്ടീഷ് പ്രധാനമന്ത്രി തെരേസ മേയ്, ഫ്രഞ്ച് പ്രസിഡൻറ്​ ഇമ്മാനുവൽ മാക്രോൺ തുടങ്ങിയ പ്രമുഖ രാഷ്​ട്രനേതാക്കളുടെ അസാന്നിധ്യം നിമിത്തം നിറംകെട്ടുപോയി 65 രാഷ്​ട്രത്തലവന്മാരും മൂവായിരത്തിലധികം പ്രതിനിധികളും പങ്കെടുത്ത 49ാം ആഗോള സാമ്പത്തിക സമ്മേളനം. പ്രമുഖ രാഷ്​ട്രനായകരുടെ ഉദാസീന സമീപനം ആഗോള സാമ്പത്തികമാന്ദ്യത്തെ അതിജയിക്കുന്നതിനുള്ള രാഷ്​ട്രീയ പരിഹാരങ്ങൾ രൂപപ്പെടുത്തുന്നതിന് വിഘാതമാകുകയും ഉച്ചകോടി സമ്പൂർണ പരാജയത്തിൽ കലാശിക്കുന്നതിന് കാരണമാകുകയും ചെയ്തു. ആഗോളീകരണത്തി​​െൻറ ജൈത്രയാത്ര ആരംഭം കുറിക്കപ്പെട്ടതിനുശേഷം ആദ്യമായാണ് ആഗോള സാമ്പത്തിക സമ്മേളനം ഇത്ര അപ്രസക്​തമായി പര്യവസാനിച്ചത്.

ആഗോള കാലാവസ്ഥ വ്യതിയാനത്തിനും വിവിധ രാജ്യങ്ങളുടെ സാമ്പത്തിക, രാഷ്​ട്രീയ, സാമൂഹിക അസ്ഥിരതക്കും ആഗോളീകരണ നയങ്ങൾ വഴിയൊരുക്കിയെന്ന ഏറ്റുപറച്ചിലുകൾ ദാവോസിൽ നടന്ന അക്കാദമിക സംവാദങ്ങളിൽ സുലഭമായും ഭരണാധികാരികളുടെ പ്രഭാഷണങ്ങളിൽ പരോക്ഷമായും ഉയർന്നിരിക്കുന്നു. ട്രംപി​​െൻറ വിഡ്ഢിത്തങ്ങൾക്കും ധാർഷ്​ട്യത്തിനും ലോകം കനത്ത വില നൽകാൻ തുടങ്ങിയിരിക്കുന്നുവെന്ന് വ്യക്തമാക്കുന്നതാണ്​ പരിഹാരമില്ലാതെ തുടരുന്ന വ്യാപാരയുദ്ധം. ചൈനയും അമേരിക്കയും തമ്മിലുള്ള വ്യാപാരയുദ്ധവും ഭൗമ രാഷ്​ട്രീയ രംഗത്തുള്ള അനിശ്ചിതത്വങ്ങളും സാമ്പത്തികരംഗത്തെ കടുത്ത പ്രതിസന്ധിയിലകപ്പെടുത്തി കഴിഞ്ഞുവെന്നും ആഗോള സാമ്പത്തിക വളർച്ചയുടെ സഞ്ചാരം പിന്നിലേക്കാ​െണന്നും അന്താരാഷ്​ട്ര നാണയ നിധി സി.ഇ.ഒ ക്രിസ്​റ്റീൻ ലഗാർദെയാണ് മുന്നറിയിപ്പ് നൽകുന്നത്. 2019ൽ 3.5 ശതമാനവും 2020ൽ 3.6 ശതമാനവും സാമ്പത്തിക വളർച്ച പ്രതീക്ഷിച്ചാൽ മതിയെന്ന് അവർ വ്യക്തമാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ആഗോള സമ്പദ്​ഘടനയിൽ യൂറോപ്പി​​െൻറ സംഭാവന ആസന്നഭാവിയിൽ 15 ശതമാനത്തിനു താഴേക്ക് ചുരുങ്ങുമെന്ന് ആശങ്കപ്പെടുന്നത് ഐറിഷ് പ്രധാനമന്ത്രി ലിയോ വരാദ്കറാണ്. കിഴക്കൻ യൂറോപ്പും പടിഞ്ഞാറൻ യൂറോപ്പും തമ്മിൽ ഐക്യം നഷ്​ടമായിരിക്കുന്നു, വടക്കൻ രാജ്യങ്ങളും തെക്കൻ രാജ്യങ്ങളും തമ്മിൽ സഹകരണത്തി​​െൻറ പ്രശ്നങ്ങളുണ്ട്, അഭയാർഥിപ്രശ്നം യൂറോപ്പിനെ പിളർത്തിയിരിക്കുന്നു, വിശ്വാസം വീണ്ടെടുക്കാതെ യൂറോപ്പി​​െൻറ തിരിച്ചുവരവ് പ്രയാസത്തിലാകും തുടങ്ങി യൂറോപ്പിലെ പ്രമുഖ രാജ്യങ്ങളുടെ സമീപനത്തിനെതിരെ ആഞ്ഞടിക്കുകയായിരുന്നു പോളണ്ട് പ്രധാനമന്ത്രി മാത്യൂസ് മൊറാവിക്. 2018ലെ ഉച്ചകോടിയിലെ ‘മുറിവേറ്റ ലോകത്തിന് പങ്കാളിത്ത ഭാവി നിർമിക്കാം’ എന്ന പ്രമേയം സമ്പൂർണ പരാജയമായിരുന്നുവെന്ന് ബോധ്യപ്പെടാൻ യൂറോപ്യൻ രാഷ്​ട്രനേതാക്കളുടെ പ്രഭാഷണങ്ങൾതന്നെ ധാരാളം. ട്രംപ് മുതൽ മോദി വരെയുള്ളവരെ ദാവോസിലേക്ക് പോകാൻ കഴിയാത്തവണ്ണം ‘തിരക്കു’കളിലകപ്പെടുത്തിയത് അവരുടെ ചെയ്തികൾ നിമിത്തം രൂപപ്പെട്ട സാമൂഹിക, സാമ്പത്തിക അസ്ഥിരതകളായിരുന്നല്ലോ. ഈ സാഹചര്യത്തിൽ മികച്ച വ്യവസായത്തിന് അടിത്തറ പാകുകയെന്ന ഉച്ചകോടി പ്രഖ്യാപിച്ച പുതിയ പ്രമേയവും ദയനീയമായി പരാജയപ്പെടാൻതന്നെയാണ് സാധ്യത.

ആഗോള സമ്പന്നവർഗങ്ങൾക്ക് താൽപര്യമില്ലെങ്കിലും ദാവോസിൽ നടന്ന അക്കാദമിക അന്വേഷണങ്ങളും രൂപപ്പെടുത്തിയ പരിഹാരനിർദേശങ്ങളും സജീവ സംവാദമായി വികസിപ്പിക്കാനായിരുന്നെങ്കിൽ അർഥവത്തായ മാറ്റങ്ങൾക്ക് അവ ഉതകുമായിരുന്നു. പ​േക്ഷ, അക്കാദമിക പഠനങ്ങൾക്കപ്പുറം ഇത്രയും പ്രധാനമായ ഉച്ചകോടിയായിരുന്നിട്ടുപോലും അവ ഒരു രാഷ്​ട്രസമൂഹവും പരിഹാരമാർഗമായി സ്വീകരിക്കാൻ തയാറായില്ല. കാലാവസ്ഥ വ്യതിയാനത്തി​​െൻറ കെടുതികൾ പ്രതിവർഷം വർധിക്കുന്നത് ഏവർക്കും ബോധ്യമായിട്ടുപോലും കാർബൺ ബഹിർഗമനം ലഘൂകരിക്കുന്നതിൽ സമവായത്തിലെത്താൻ സമ്മേളനം പരാജയപ്പെട്ടത് അതിനാലാണ്. ഖനിജ ഇന്ധനങ്ങളുടെ ഉപയുക്തത കുറക്കാനുള്ള ചർച്ചയിൽ ജർമൻ ചാൻസലർ അംഗലാ ​െമർകൽ പറഞ്ഞത് ജർമനിക്ക് കുറച്ചുകൂടി സമയം ആവശ്യമു​െണ്ടന്നാണ്. അതുകൊണ്ടുതന്നെ, അക്കാദമിക ചർച്ചകളും വ്യാപാരതാൽപര്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള വൈരുധ്യം ദാവോസിൽ വളരെ പ്രകടമായിരുന്നു. മനുഷ്യജീവികൾ പ്രശ്നനിർമാതാക്കളെന്നതിൽനിന്ന് പ്രശ്നപരിഹാരികളായി മാറാതെ അഭിമുഖീകരിക്കന്ന സങ്കീർണതകളെ മറികടക്കുക അസാധ്യമെന്ന ആശയത്തിനായിരുന്നു അക്കാദമിക ലോകം മുൻഗണന നൽകിയത്. എന്നാൽ, രാഷ്​ട്രീയ കാലുഷ്യങ്ങളിലൂടെ വിഭവസമാഹരണമെന്ന അധികാരപ്രയോഗങ്ങളിലാണ് രാഷ്​ട്രനേതാക്കൾ വിശ്വസിക്കുന്നതെന്ന് ഉറപ്പിക്കുന്നു അവർ സ്വീകരിക്കുന്ന നിലപാടുകൾ. ട്രംപി​​െൻറ രാഷ്​ട്രീയ ധാർഷ്​ട്യവും യൂറോപ്പിലെ രാഷ്​ട്രീയ വിഭജനവും ലോകത്തെ കൂടുതൽ കാലുഷ്യത്തിലേക്കാണ് നയിക്കുന്നതെന്ന ഭീതി സ്വാഭാവികമായും എല്ലാ സംവാദങ്ങളിലും പ്രകടമായിരുന്നു. ദാവോസിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ​ൈകയടി കിട്ടിയത് തീവ്ര വലതുപക്ഷത്തി​​െൻറ പുതിയ മുഖമായ ബ്രസീൽ പ്രസിഡൻറ്​ ജയ്​ർ ബൊൽസൊനാരോക്കായിരുന്നുവെന്നത് യാദൃച്ഛികമല്ല, ഒട്ടും ശുഭസൂചകവുമല്ല.