ഒ​രേ ക​മ്പ​നി​യി​ൽ 46ാം വ​ർ​ഷം

ഒാ​രോ പ്ര​വാ​സി​യു​ടെ​യും ജീ​വി​ത​ക​ഥ​യി​ലൂ​ടെ സ​ഞ്ച​രി​ക്കു​േ​മ്പാ​ൾ ഒ​രു കാ​ര്യം വ്യ​ക്​​ത​മാ​കും. അ​വ​രെ മ​ണ​ൽ​ക്കാ​ട്ടി​ലേ​ക്ക്​ ന​യി​ച്ച ദു​രി​ത​ങ്ങ​ളി​ലും പ്രാ​രാബ്​​ധ​ങ്ങ​ളി​ലും കു​ടും​ബ സാ​ഹ​ച​ര്യ​ങ്ങ​ളി​ലും യാ​ത്ര​ക​ളി​ലും വ​രെ ചി​ല സ​മാ​ന​ത​ക​ൾ കാ​ണാ​മെ​ങ്കി​ലും ഒാ​രോ ജീ​വി​ത​വും സൂ​ക്ഷ​്​മ​മാ​യി പ​ര​തി​യാ​ൽ വ്യ​ത്യ​സ്​​ത​മാ​ണ്. പ​ലത​രം വ​ഴി​ക​ളി​ലൂ​ടെ​യാ​ണ്​ ഒാ​രോ പ്ര​വാ​സി​യു​ടെ​യും ജീ​വി​തം മു​ന്നോ​ട്ടു​പോ​കു​ന്ന​ത്. നാ​ല​ര പ​തി​റ്റാ​ണ്ടി​​ലേ​റെ നീ​ണ്ട മ​രു​ഭൂ ജീ​വി​ത​ത്തി​െ​ൻ​റ പി​ന്നി​ട്ട വ​ഴി​ക​ളി​ലേ​ക്കു​ള്ള മ​ട​ക്ക​യാ​ത്ര​ക​ൾ അ​തു​കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ വൈ​വി​ധ്യ​ത്തി​െ​ൻ​റ ച​രി​ത​ങ്ങ​ളാ​ണ്​​  അ​നാ​വ​ര​ണം ചെ​യ്യു​ന്ന​ത്.

തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​രം വെ​ഞ്ഞാ​റ​മൂ​ട്​ ​ ഒാ​ട്ടു​കു​ന്നം സ്വ​ദേ​ശി അ​ബൂ​ബ​ക്ക​ർ അ​ബ്​​ദു​ൽ മ​നാ​ഫി​നെ വ്യ​ത്യ​സ്​​ത​നാ​ക്കു​ന്ന​ത്​ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​െ​ൻ​റ ക​ർ​മ​രം​ഗ​മാ​ണ്. 46 വ​ർ​ഷം മു​മ്പ്,​ ദു​ബൈ​യി​ലെ​ത്തി​യ​തി​െ​ൻ​റ 12ാം ദി​വ​സം ജോ​ലി​യി​ൽ​ പ്ര​വേ​ശി​ച്ച മ​നാ​ഫ്​ ഇ​ന്നും അ​തേ സ്​​ഥാ​പ​ന​ത്തി​ൽ തു​ട​രു​ന്നു. ഒ​ട്ടും മ​ടു​പ്പി​ല്ലാ​തെ, ആ​ഹ്ലാ​ദ​ഭ​രി​ത​നാ​യി. ക​മ്പ​നി അ​നു​വ​ദി​ക്കു​ന്നി​ട​ത്തോ​ളം ഇ​നി​യും തു​ട​രാ​ൻ സ​ന്ന​ദ്ധ​നു​മാ​ണ്​ ഇൗ 65​കാ​ര​ൻ. സ​മ്പ​ന്ന​കു​ടും​ബ​ത്തി​ൽ പി​റ​ന്ന മ​നാ​ഫി​െ​ൻ​റ പ്ര​വാ​സ​ഭൂ​മി​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള യാ​ത്ര ക​ഠി​ന​മാ​യി​രു​ന്നു. മ​ര​ണം മു​ന്നി​ൽ ക​ണ്ടി​ട്ടും പി​ന്മാ​റാ​ൻ കൂ​ട്ടാ​ക്കാ​തെ തി​ര​മാ​ല​ക​ളെ കീ​റി​മു​റി​ച്ചെ​ത്താ​ൻ ​​േ​പ്ര​രി​പ്പി​ച്ച​ത്​​ ത​റ​വാ​ട്ടി​ലെ കൃ​ഷി​ഭൂ​മി​യി​ൽ ജീ​വി​തം ത​ള​യ്​​ക്ക​പ്പെ​ടു​മെ​ന്ന സ​ന്ദേ​ഹ​മാ​യി​രു​ന്നു. ഒ​മ്പ​ത്​ സ​ഹോ​ദ​രി​മാ​രും നാ​ലു സ​ഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ള​ുമ​ട​ങ്ങു​ന്ന വ​ലി​യൊ​രു കു​ടും​ബ​മാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. പി​താ​വ്​ അ​ബൂ​ബ​ക്ക​ർ നാ​ട്ടി​ലെ ഭൂ​പ്ര​മാ​ണി​യാ​യി​രു​ന്നു. നീ​ണ്ടു പ​ര​ന്നുകി​ട​ക്കു​ന്ന  വ​യ​ലും തെ​ങ്ങി​ൻ​തോ​ട്ട​വും ക​ശു​മാ​വി​ൻ ​േതാ​ട്ട​വും കു​രു​മു​ള​ക്​ കൃ​ഷി​യു​മെ​ല്ലാം ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

എ​സ്.​എ​സ്.​എ​ൽ.​സി ക​ഴി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ൾ മ​നാ​ഫ്​ ഒ​രു​കാ​ര്യം മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കി. നാ​ട്ടി​ൽ തു​ട​ർ​ന്നാ​ൽ​ കൃ​ഷി​പ്പ​ണി​ക്കി​റ​ങ്ങേ​ണ്ടി​വ​രും. അ​ങ്ങ​നെ ബോം​ബെ​ക്ക്​ പോ​കാ​ൻ തീ​രു​മാ​നി​ക്കു​ന്നു. വീ​ട്ടു​ക​ാ​ർ ആ​ദ്യം എ​തി​ർ​ത്തെ​ങ്കി​ലും പി​ന്നീ​ട്​ അ​നു​വാ​ദം കൊ​ടു​ത്തു. കാ​ര​ണം, ബ​ന്ധു​ക്ക​ൾ അ​വി​ടെ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. 19 വ​യ​സ്സാ​യി​ കാ​ണും. പാ​സ്​​പോ​ർ​ട്ടി​ന്​ ​അ​പേ​ക്ഷ ന​ൽ​കി​യാ​ണ്​ ബോം​ബെ​ക്ക്​ വ​ണ്ടി ക​യ​റി​യ​ത്. ഗ​ൾ​ഫ്​ അ​ന്ന്​ മ​ന​സ്സി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. ബോം​ബെ​യി​ൽ നാ​ലുമാ​സ​ത്തോ​ളം പി​ന്നി​ട്ട​പ്പോ​ൾ അ​വി​ടെ ലോ​ഞ്ചി​ൽ ആ​ളു​ക​ളെ ഗ​ൾ​ഫി​ലെ​ത്തി​ക്കു​ന്ന സം​ഘ​മു​​ണ്ടെ​ന്ന്​ മ​ന​സ്സി​ലാ​യി. പാ​സ്​​പോ​ർ​ട്ടും വി​സ​യു​മൊ​ന്നും വേ​ണ്ട. 500 രൂ​പ​യു​ണ്ടെ​ങ്കി​ൽ പോ​കാം. ബ​ന്ധുത​ന്നെ പ​ണം ത​ന്നു. 

50ഒാ​ളം പേ​രു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു ലോ​ഞ്ചി​ൽ. ഒ​രു രാ​​ത്രി ക​ഴി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ഴേ​ക്ക്​ ന​ടു​ക്ക​ട​ലി​ൽ ലോ​ഞ്ചി​െ​ൻ​റ എ​ൻ​ജി​ൻ പ​ണി​മു​ട​ക്കി. പി​ന്നെ ഏ​ഴു ദി​വ​സ​​ത്തോ​ളം കാ​റ്റി​െ​ൻ​റ ഗ​തി​ക്ക​നു​സ​രി​ച്ച്​ ന​ടു​ക്ക​ട​ലി​ൽ അ​ല​ഞ്ഞും ആ​ടി​യു​ല​ഞ്ഞും ക​രി​ക്ക​പ്പ​ലെ​ന്ന്​ വി​ളി​ക്കു​ന്ന ഉ​രു. കാ​റ്റി​െ​ൻ​റ ഗ​തി​പി​ടി​ക്കാ​ൻ പാ​യ ഉ​യ​ർ​ത്തി​യെ​ങ്കി​ലും ക​ര കാ​ണാ​നാ​യി​ല്ല. വെ​ള്ള​വും ഭ​ക്ഷ​ണ​വു​മൊ​ന്നു​മി​ല്ലാ​ത്ത ആ​റു ദി​ന​രാ​ത്ര​ങ്ങ​ൾ. ക​ട​ലി​ൽ തു​ണി​യി​ട്ട്​ അ​തി​ൽ ജ​ലം ശേ​ഖ​രി​ച്ച്​ പി​ഴി​ഞ്ഞാ​ണ്​ കു​ടി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്. ഉ​പ്പു​സ്വാ​ദ്​ കു​റ​ക്കാ​നാ​ണ്​ തു​ണി​യി​ൽ ശേ​ഖ​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. നാ​ലുദി​വ​സം കൊ​ണ്ട്​ ദു​ബൈ​യി​ലെ​ത്തുമെന്ന​തി​നാ​ൽ അ​തി​നു​ള്ള വി​ഭ​വ​ങ്ങ​ളേ ​ലോ​ഞ്ചി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളൂ. ക​ര​ക്കെ​ത്താ​ൻ എ​ത്ര​ദി​വ​സം എ​ടു​ക്കു​മെ​ന്ന്​ ഒ​രു നി​ശ്ചയ​വു​മി​ല്ലാ​ത്ത​തി​നാ​ൽ വെ​ള്ള​വും ഭ​ക്ഷ​ണ​വും ജീ​വ​ന​ക്കാ​ർ ത​ന്നി​ല്ല. പ​ല​രും ഛർ​ദി​ച്ചും ക്ഷീ​ണി​ച്ചും അ​വ​ശ​രാ​യി.  അ​വ​സാ​നം ഒ​രു മ​ത്സ്യ​ബ​ന്ധ​ന ബോ​ട്ടി​െ​ൻ​റ ശ്ര​ദ്ധ​യി​ൽ​പെ​ട്ട്​  അ​വ​രാ​ണ്​ ലോ​ഞ്ച്​ വ​ലി​ച്ചു​കെ​ട്ടി വീ​ണ്ടും ബോം​ബെ തീ​ര​ത്തെ​ത്തി​ച്ച​ത്.

അ​റ്റ​കു​റ്റ​പ്പ​ണി ന​ട​ത്തി വീ​ണ്ടും അ​തേ ഉ​രു​വി​ൽ യാ​​ത്ര. പ​ക്ഷേ, മ​റ്റൊ​രു ക​ട​ൽ​പ​രീ​ക്ഷ​ണ​ത്തി​ന്​ ധൈ​ര്യ​മി​ല്ലാ​തെ ആ​ദ്യ​യാ​ത്ര​യി​ലു​ള്ള​വ​രെ​ല്ലാം പി​ന്മാ​റി​യി​രു​ന്നു. മ​നാ​ഫും മ​റ്റു ര​ണ്ടു​പേ​രും ഒ​ഴി​ച്ച്. ഒ​രു പി​താ​വും മ​ക​നു​മാ​യി​രു​ന്നു ആ ​ര​ണ്ടു​പേ​രെ​ന്ന്​ മ​നാ​ഫ്​ ഒാ​ർ​ക്കു​ന്നു.  കു​റേ പു​തി​യ യാ​ത്ര​ക്കാ​രും. മൊ​ത്തം 29 പേ​ർ. ഭ​യാ​ന​കം ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു ആ ​യാ​ത്ര​യും. ഉ​യ​ർ​ന്നു​പൊ​ന്തി​യ കൂ​റ്റ​ൻ തി​ര​മാ​ല​ക​ളി​ൽ ചെ​റി​യ ഉ​രു ആ​ടി​യു​ല​ഞ്ഞെ​ങ്കി​ലും  മു​ൻ​നി​ശ്ചയി​ച്ച പ്ര​കാ​രം അ​ഞ്ചാം ദി​വ​സം ക​ര​ക​ണ്ടു. 
ഉ​രു ജീ​വ​ന​ക്കാ​ർ ദൂ​രെ ക​ര കാ​ണി​ച്ച്​ ഇ​റ​ക്കി​വി​ട്ടു. ക​ര​യി​ലെ​ത്തി​യ​പ്പോ​ഴാ​ണ്​ അ​ത്​ ദു​ബൈ​യ​ല്ല ഒ​മാ​നാ​ണെ​ന്ന്​ മ​ന​സ്സി​ലാ​യ​ത്. തീ​ര​ത്തിലൂടെ ന​ട​ന്നെ​ത്തി​യ​ത്​ ​ ​ഒ​മാ​ൻ ക​സ്​​റ്റം​സ്​ ഉ​ദ്യോ​ഗ​സ്​​ഥ​രു​ടെ മു​ന്നിൽ. ​ബോം​ബെ​യി​ൽനി​ന്ന്​ ദു​ബൈ​യി​ലേ​ക്ക്​ വ​ന്ന​താ​ണെ​ന്നും മ​റ്റു ന​ട​ന്ന കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളും പ​റ​ഞ്ഞ​പ്പോ​ൾ അ​വ​ർ ക​സ്​​റ്റം​സി​െ​ൻ​റ ​െറ​സ്​​റ്റ്​​ഹൗ​സി​ൽ കൊ​ണ്ടു​പോ​യി താ​മ​സി​പ്പി​ച്ചു. ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രി​യെ വി​വ​രം അ​റി​യി​ച്ചു. ഭ​ക്ഷ​ണ​വും ത​ന്നു. ര​ണ്ടു​ദി​വ​സ​ത്തി​ന്​ ശേ​ഷം  ഒ​മാ​ൻ ക​സ്​​റ്റം​സി​െ​ൻ​റ ബോ​ട്ടി​ൽ ദു​ബൈ അ​തി​ർ​ത്തി​യി​ൽ കൊ​ണ്ടു​വി​ടു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു.

ഹ​ത്ത ഭാ​ഗ​ത്താ​ണ്​ ബോ​ട്ട​ടു​ത്ത​ത്. അ​വി​ടെ നി​ന്ന്​ റോ​ഡു​മാ​ർ​ഗം ടാ​ക്​​സി​യി​ൽ ദു​ബൈ​യി​ലേ​ക്ക്. ആ​രു​ടെ കൈ​യി​ലും കാ​ശി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. ദു​ബൈ​യി​ലെത്തു​ന്ന പ്ര​വാ​സി​ക​ളു​ടെ​െ​യ​ല്ലാം ആ​ദ്യ അ​ത്താ​ണി അ​ന്ന്​ ചി​ല ഹോ​ട്ട​ലു​ക​ളാ​യി​രു​ന്നു. ബോം​ബെ​യി​ൽനി​ന്ന്​ പു​റ​പ്പെ​ടു​േ​മ്പാ​ഴേ ഏ​ജ​ൻ​റു​മാ​ർ പ​റ​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ക്കും ല​ക്ഷ്യം. ഒ​ന്നു​കി​ൽ ഖാ​ദ​ർ ഹോ​ട്ട​ൽ അ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ ഡീ​ല​ക്​​സ്​ ഹോ​ട്ട​ൽ. അ​ങ്ങ​നെ നാ​യി​ഫ്​ റോ​ഡി​ലെ ഡീ​ല​ക്​​സ്​ ഹോ​ട്ട​ലി​ലെ​ത്തി. മ​ഹാ​മ​ന​സ്​​ക​രാ​യി​രു​ന്നു അ​തി​െ​ൻ​റ ഉ​ട​മ​ക​ൾ. ഹോ​ട്ട​ലു​കാ​രോ​ട്​ കാ​ര്യം പ​റ​ഞ്ഞ​പ്പോ​ൾ ടാ​ക്​​സി​ക്കാ​ര​ന്​ കാ​ശ്​ കൊ​ടു​ക്കു​ക മാ​ത്ര​മ​ല്ല, വ​ന്ന​വ​ർ​ക്കെ​ല്ലാം ഭ​ക്ഷ​ണ​വും താ​മ​സ​സൗ​ക​ര്യ​വും ന​ൽ​കി. ജീ​വ​ന​ക്കാ​രു​ടെ താ​മ​സ​കേ​ന്ദ്ര​ത്തി​ന​ടു​ത്ത വി​ല്ല​യാ​യി​രു​ന്നു വി​ശ്ര​മി​ക്കാ​ൻ ന​ൽ​കി​യ​ത്. വൈ​കു​ന്നേ​ര​മാ​കു​േ​മ്പാ​ൾ  ജോ​ലി​യു​ള്ള​വ​രും ഇ​ല്ലാ​ത്ത​വ​രു​മാ​യ ധാ​രാ​ളം മ​ല​യാ​ളി​ക​ൾ അ​വി​ടെ ഒ​ത്തു​കൂ​ടു​മാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​ങ്ങ​നെ വ​ന്ന​വ​രി​ൽ പ​രി​ച​യ​ക്കാ​രെ​യോ നാ​ട്ടു​കാ​രെ​യോ തി​ര​യും എ​ല്ലാ​വ​രും. ഒ​രു ദി​വ​സ​മേ മ​നാ​ഫി​ന്​ അ​വി​ടെ നി​ൽ​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്നു​ള്ളൂ. ര​ണ്ടാം ദി​വ​സം ബ​ന്ധു​വാ​യ വ​ഹാ​ബി​നെ ക​ണ്ടു.

1971 ന​വം​ബ​ർ 16ന്​​ ​ദു​ബൈ​യി​ലെത്തി​യ മ​നാ​ഫി​ന്​ 28ന്​ ​ത​ന്നെ ജോ​ലി കി​ട്ടി. അ​തൊ​രു ഭാ​ഗ്യം ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു. ദു​ബൈ ക​സ്​റ്റം​സി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ബ​ന്ധു​വാ​ണ്​ ജോ​ലി വാ​ങ്ങി​​ക്കൊ​ടു​ത്തത്. അ​ൻ​വ​ർ അ​ൽ യാ​ഫി എ​ൽ.​എ​ൽ.​സി എ​ന്ന ക​മ്പ​നി​യി​ൽ. ഉ​ട​മയായ ​ല​ബ​ന​ാൻ സ്വ​ദേ​ശി​യു​ടെ പേ​രു ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു ക​മ്പ​നി​ക്ക്. േ​ജാ​ലി​യി​ൽ ചേ​രു​േ​മ്പാ​ൾ ഉ​ട​മ​യ​ട​ക്കം ആ​റു ജീ​വ​ന​ക്കാ​ർ മാ​ത്രം. ക​യ​റ്റു​മ​തി^​ഇ​റ​ക്കു​മ​തി മേ​ഖ​ല​യി​ലെ ക്ലി​യ​റി​ങ്, ഫോ​ർ​വേ​ഡി​ങ്, ഗ​താ​ഗ​തം തു​ട​ങ്ങി​യ​വ​യാ​ണ്​ ക​മ്പ​നി​യു​ടെ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​നരം​ഗം. ഇ​പ്പോ​ഴും അ​തേ സ്​​ഥാ​പ​ന​ത്തി​ൽത​ന്നെ​യാ​ണ്​ മ​നാ​ഫ്​.  മ​ക​നെ​പ്പോലെ​യാ​യി​രു​ന്നു അ​ൻ​വ​ർ അ​ൽ യാ​ഫി​ക്ക്​ മ​നാ​ഫ്. ക​സ്​​റ്റം​സി​ലും മ​റ്റു ഒാ​ഫിസു​ക​ളി​ലു​മെ​ല്ലാം ര​ണ്ടു​പേ​രും ഒ​ന്നി​ച്ചാ​യി​രു​ന്നു പോ​ക്ക്. പ​ത്തു​വ​ർ​ഷം മു​മ്പ്​ അ​ദ്ദേ​ഹം മ​രി​ച്ച​തോ​ടെ ര​ണ്ടാ​മ​ത്തെ മ​ക​ൻ​ ഹാ​ദി അ​ൽ യാ​ഫി സ്​​ഥാ​പ​ന ന​ട​ത്തി​പ്പ്​ ഏ​റ്റെ​ടു​ത്തു. പ​ക്ഷേ, മ​നാ​ഫി​ല്ലാ​ത്ത സ്​​ഥാ​പ​നം അ​ദ്ദേ​ഹ​വും ആ​ലോ​ചി​ച്ചി​ല്ല. ​

1981 മേ​യി​ൽ യു.​എ.​ഇ സ​ന്ദ​ർ​ശ​ന​ത്തി​നെ​ത്തി​യ അ​ന്ന​ത്തെ ഇ​ന്ത്യ​ൻ​ പ്രധാനമന്ത്രി ഇ​ന്ദി​രാ​ഗാ​ന്ധി മു​ൻ ദു​ബൈ ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രി ശൈ​ഖ്​ റാ​ശി​ദ്​ ബി​ൻ സ​ഇൗ​ദി​നൊ​പ്പം (ഫ​യ​ൽ​ചി​ത്രം)

 

ക്ലി​യ​റി​ങ്​ ക്ല​ർ​ക്കാ​യാ​ണ്​ മ​നാ​ഫ്​ തു​ട​ങ്ങി​യ​ത്. ദേ​ര​യി​ൽ അ​ന്ന​ത്തെ ഏ​റ്റ​വുംവ​ലി​യ കെ​ട്ടി​ട​മാ​യ പ​ത്തു നി​ല​യു​ള്ള ശൈ​ഖ്​ ല​ത്തീ​ഫ ബി​ൽ​ഡി​ങ്ങി​ലാ​യി​രു​ന്നു ഒാ​ഫി​സ്. ആ​ദ്യ ശ​മ്പ​ളം  200 ദി​ർ​ഹം. അ​ന്ന്​ 40ഒാ​ളം പേ​ർ ഒ​ന്നി​ച്ചാ​ണ്​ താ​മ​സി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്. പ​ല നാ​ട്ടു​കാ​ർ, മ​ത​ക്കാ​ർ, രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​ക്കാ​ർ ഒ​ന്നി​ച്ച്​ ഉ​ണ്ടും ഉ​റ​ങ്ങി​യും ക​ഴി​ഞ്ഞ അ​ക്കാ​ല​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ച്​ ഏ​റെ ഗൃ​ഹാ​തു​രത്വ​ത്തോടെ​യാ​ണ്​ മ​നാ​ഫ്​ സം​സാ​രി​ച്ച​ത്. ജോ​ലി​യു​ള്ള​വ​ർ വി​ര​ലി​ലെ​ണ്ണാ​വു​ന്ന​വ​ർ മാ​ത്രം. പ​​ക്ഷേ, അ​വ​രു​ടെ ചെ​ല​വി​ൽ എ​ല്ലാ​വ​രും സ​ന്തോ​ഷ​ത്തോ​ടെ ക​ഴി​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. ഒ​ന്നി​ച്ച്​ അ​രി​യും സാ​ധ​ന​ങ്ങ​ളും വാ​ങ്ങും. പ​ണി​ക്ക്​ പോ​കാ​ത്ത​വ​ർ പാ​ച​കം ചെ​യ്യും.  

പ​ല​രും വ​ണ്ടി ക​ഴു​കി​യും മ​റ്റും ചെ​റി​യ വ​രു​മാ​ന​മു​ണ്ടാ​ക്കി​യി​രു​ന്നു.  ഇ​ന്ത്യ​ൻ രൂ​പ​യും ക​ട​ക​ളി​ൽ സ്വീ​ക​രി​ക്കു​ന്ന കാ​ല​മാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. സാ​ധ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കെ​ല്ലാം വ​ള​രെ വി​ല​ക്കു​റ​വ്. ചൂ​ടുകാ​ല​ത്ത്​ എ​ല്ലാ​വ​രും ഒ​ന്നി​ച്ച്​ ടെ​റ​സി​ന്​ മു​ക​ളി​ലാ​യി​രി​ക്കും കി​ട​ക്കു​ക. അ​ല്ലാ​ത്ത​പ്പോ​ൾ മു​റി​യി​ൽ പാ​യ​വി​രി​ച്ച്. നാ​ടു​മാ​യു​ള്ള ബ​ന്ധം ക​ത്തി​ലൂ​ടെ മാ​ത്രം. താ​മ​സ​കേ​ന്ദ്ര​ത്തി​ന്​ സ​മീ​പ​ത്തെ പോ​സ്​​റ്റ്​ ബോ​ക്​​സു​ള്ള ഏ​തെ​ങ്കി​ലും സൂ​പ്പ​ർ​മാ​ർ​ക്ക​റ്റി​െ​ൻ​റ വി​ലാ​സ​മാ​ണ്​ വീ​ട്ടു​കാ​ർ​ക്ക്​ ന​ൽ​കു​ക. വി​വി​ധ നാ​ട്ടു​കാ​ർ വെ​ള്ളി​യാ​ഴ്​​ച​ക​ളി​ൽ ഒ​രി​ട​ത്ത്​ ഒ​ത്തു​ച്ചേ​ർ​ന്ന്​ വി​ശേ​ഷ​ങ്ങ​ൾ പ​ങ്കു​വെ​ക്കും. അ​ന്ന്​ വെ​ഞ്ഞാ​റമൂ​ടു​കാ​രും പ​രി​സ​ര​ത്തു​ള്ള​വ​രും സം​ഗ​മി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്​ നാ​യി​ഫ്​ പാ​ർ​ക്കി​ലാ​യി​രു​ന്നു. വ​ർ​ക്ക​ല​ക്കാ​ർ വേ​റൊ​രി​ട​ത്ത്. മ​ല​ബാ​റു​കാ​ർ​ക്ക്​ വേ​റെ ഇ​ടം. പി​ന്നെ നാ​ട്ടു​കാ​രെ കാ​ണു​ക സി​നി​മ തി​യ​റ്റ​റി​ലും  പ​രി​സ​ര​ത്തും വെ​ച്ചാ​യി​രി​ക്കും.

ആ​ദ്യം നാ​ട്ടി​ൽ​ പോ​കു​ന്ന​ത്​ ഒ​മ്പ​തുവ​ർ​ഷ​ത്തി​ന്​ ശേ​ഷ​മാ​ണ്​^1980​ൽ. അ​തി​നുമു​മ്പ്​ ത​ന്നെ  ​ജ്യേ​ഷ്​​ഠ​നു​ൾ​പ്പെ​ടെ ​ ഏ​താ​നും ബ​ന്ധു​ക്ക​ളെ​യും നാ​ട്ടു​കാ​രെ​യും മ​നാ​ഫ്​ ദു​ബൈ​യി​ലെ​ത്തി​ച്ചി​രു​ന്നു. ശേ​ഷ​വും കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നു നി​ര​വ​ധിപേ​രെ. അ​വ​ർ​ക്കെ​ല്ലാം ജോ​ലി​യാ​ക്കി കൊ​ടു​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്​​തു. ആ​ദ്യ പോ​ക്കി​ൽത​ന്നെ വി​വാ​ഹം ക​ഴി​ച്ചു. അ​ധി​കംവൈ​കാ​തെ ഭാ​ര്യ കൊ​ല്ലം സ്വ​ദേ​ശി​നി സീ​ന​ത്തും ദു​ബൈ​യി​ലെ​ത്തി.  കു​റേ​കാ​ലം കൂ​ട്ടു​കു​ടും​ബ​മാ​യാ​യി​രു​ന്നു ദു​ബൈ​യി​ലും ജീ​വി​തം. ര​ണ്ടു സ​ഹോ​ദ​രി​മാ​രും ജ്യേ​ഷ്​​ഠ​നും  കു​ടും​ബ​സ​മേ​തം മ​നാ​ഫി​െ​ൻ​റ കൂ​ടെ ഒ​ന്നി​ച്ചാ​യി​രു​ന്നു. ദേ​ര​യി​ൽ ര​ണ്ടുനി​ല വീ​ടെ​ടു​ത്താ​യി​രു​ന്നു താ​മ​സം.  

1992ൽ ​ഗ​ൾ​ഫ്​ യു​ദ്ധ​കാ​ല​ത്ത്​ ഭാ​ര്യ​യെ​യും മ​ക്ക​ളെ​യും നാ​ട്ടി​ലേ​ക്ക​യ​ച്ചു. ഒ​മ്പ​തുവ​ർ​ഷ​ത്തി​ന്​ ശേ​ഷ​മാ​ണ്​ തി​രി​ച്ചു​വ​ന്ന​ത്.  മൂ​ന്നു പെ​ൺ​മ​ക്ക​ളും സീ​ബി, സെ​റി​ൻ, സു​മി^​ഇ​വി​ടെ​യാ​ണ്​ ജ​നി​ച്ച​ത്. മൂ​ന്നു​പേ​രു​ടെ​യും വി​വാ​ഹം ക​ഴി​ഞ്ഞു. എ​ല്ലാ​വ​ർ​ക്കും വീ​ട്​ പ​ണി​തു​ന​ൽ​കു​ക​യും  ചെ​യ്​​തു. ജീ​വി​ത​ത്തി​ലെ പ്ര​ധാ​ന നേ​ട്ട​ങ്ങ​ളാ​യി മ​നാ​ഫ്​ പ​റ​യു​ന്ന​ത്​ ഇ​വ​യാ​ണ്. സെ​റി​ൻ ഒ​ഴി​ച്ച്​ ര​ണ്ടു​പേ​ർ നാ​ട്ടി​ലാ​ണ്. ആ​റു പേ​ര​ക്കു​ട്ടി​ക​ളു​ണ്ട്​ മ​നാ​ഫി​നും സീ​ന​ത്തി​നും. ദു​ബൈ​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള പ്ര​വാ​സി​ക​ളു​ടെ പ്ര​വാ​ഹ​ത്തി​ന്​ സാ​ക്ഷി​യാ​ണ്​ മ​നാ​ഫ്. വ​ന്ന സ​മ​യ​ത്ത്​ ജ​ന​സം​ഖ്യ വ​ള​രെ കു​റ​വാ​യി​രു​ന്നു. ദു​ബൈ, ക്രീ​ക്കി​െ​ൻ​റ ഇ​രു ക​ര​ക​ളി​ലു​മാ​യി ഒ​തു​ങ്ങി​നി​ന്ന ചെ​റി​യൊ​രു പ​ട്ട​ണം മാ​ത്രം. ദേ​ര​യി​ലെ അ​ൽ​നാ​സ​ർ സ്​​ക്വ​യ​റാ​യി​രു​ന്നു അ​ന്ന്​ ദു​ബൈ​യു​ടെ ഹൃ​ദ​യം. പി​ന്നീ​ട്​ ആ​ളു​ക​ളും തെ​രു​വു​ക​ളും കെ​ട്ടി​ട​ങ്ങ​ളും പെ​രു​കി. 

ന​ഗ​രം കൂ​ടു​ത​ൽ വ​ലു​താ​യി​ക്കൊ​ണ്ടി​രു​ന്നു. സി​നി​മ​യാ​യി​രു​ന്നു ആ​ശ്വാ​സം. തി​യ​റ്റ​റു​ക​ളി​ൽ കൂ​ടു​ത​ലും മ​ല​യാ​ളം, ഹി​ന്ദി സി​നി​മ​ക​ളാ​യി​രു​ന്നു. ടെ​ലി​വി​ഷ​നോ റോ​ഡി​യോ​േ​യാ ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. 10 വ​ർ​ഷ​ത്തോ​ളം പ​ത്രംപോ​ലും വാ​യി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്ന്​ മ​നാ​ഫ്. നാ​ട്ടി​ൽ മ​ര​ണം ന​ട​ന്നാ​ൽ വ​രെ വ​ള​രെ വൈ​കി​യാ​ണ്​ അ​റി​യു​ക. ​അ​റി​ഞ്ഞാ​ൽത​ന്നെ പെ​െ​ട്ട​ന്ന്​ നാ​ട്ടി​ൽ പോ​കാ​നൊ​ന്നും ഇ​ന്ന​ത്തെ പോ​ലെ ക​ഴി​യി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. പ്ര​വാ​സി​യു​ടെ വ​ലി​യ ദുഃഖ​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. മ​നാ​ഫി​​നും ഭാ​ര്യ സീ​ന​ത്തി​നും ത​ന്നെ അ​ങ്ങ​നെ​യൊ​രു അ​നു​ഭ​വ​മു​ണ്ട്. 1982ൽ ​സീ​ന​ത്തി​െ​ൻ​റ പി​താ​വ്​  നാ​ട്ടി​ൽ ഹൃ​േ​​ദ്രാ​ഗം ബാ​ധി​ച്ച്​ മ​രി​ച്ചി​ട്ട്​ കാ​ണാ​ൻ പ​റ്റി​യി​ല്ല. വി​വ​ര​മ​റി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ൾ വൈ​കി. നാ​ട്ടി​ൽ പെ​െ​ട്ട​ന്ന്​ പോ​കാ​ൻ അ​ന്ന്​ വി​മാ​ന​വു​മി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. ദു​ബൈ​യി​ൽ നി​ന്ന്​ വി​മാ​ന​മി​ല്ലാ​ത്ത​തി​നാ​ൽ അ​ബൂ​ദ​ബി​യി​ൽ ചെ​ന്നാ​ണ്​ നാ​ട്ടി​ലേ​ക്ക്​ തി​രി​ച്ച​ത്. അ​പ്പോ​ഴേ​ക്ക്​ ഖ​ബ​റ​ട​ക്കം ക​ഴി​ഞ്ഞി​രു​ന്നു.  

1981ൽ ​പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി ഇ​ന്ദി​രാ​ഗാ​ന്ധി​യു​ടെ യു.​എ.​ഇ സ​ന്ദ​ർ​ശ​നം വ​ലി​യ സം​ഭ​വ​മാ​യി​രു​ന്നു. പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റ്​ ശൈ​ഖ്​ സാ​യി​ദ്​ ബി​ൻ സു​ൽ​ത്താ​െ​ൻ​റ​യും പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി ശൈ​ഖ്​ റാ​ശി​ദ്​ ബി​ൻ സ​ഇൗ​ദി​െ​ൻ​റ​യും നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ൽ വ​ൻ സ്വീ​ക​ര​ണ​മാ​യി​രു​ന്നു ഇ​ന്ദി​ര​ക്ക്​ ന​ൽ​കി​യ​ത്. ഇ​രു രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളും ത​മ്മി​ലു​ണ്ടാ​ക്കി​യ അ​ന്ന​ത്തെ ക​രാ​റ​നു​സ​രി​ച്ചാ​ണ്​ അ​ന്ന്​ ഒൗ​ദ്യോ​ഗി​ക രേ​ഖ​ക​ളി​ല്ലാ​ത്ത പ​തി​നാ​യി​ര​ങ്ങ​ൾ​ക്ക്​ ​ പാ​സ്​​പോ​ർ​ട്ടും വി​സ​യും അ​നു​വ​ദി​ച്ച​ത്. ഒ​രേ സ്​​ഥാ​പ​ന​ത്തി​ൽത​ന്നെ നീ​ണ്ട കാ​ലം​ ജോ​ലി ചെ​യ്​​ത​ത​ുകൊ​ണ്ട്​ താ​ൻ ഏ​റെ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യം അ​നു​ഭ​വി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്ന്​ മ​നാ​ഫ്. ശ​മ്പ​ള​ത്തി​ലും മ​റ്റു സൗ​ക​ര്യ​ങ്ങ​ളി​ലും സം​തൃ​പ്​​ത​നാ​ണ്. അ​തു​കൊ​ണ്ട്​ ത​ന്നെ വേ​റെ ജോ​ലി നോ​ക്കി​യി​ല്ല. തി​രി​ച്ചു​പോ​കാ​ൻ ക​മ്പ​നി അ​നു​വ​ദി​ക്കു​ന്നി​ല്ല. ആ​രോ​ഗ്യ​മു​ള്ളി​ട​ത്തോ​ളം കാ​ലം  ഇ​തേ ക​മ്പ​നി​യി​ൽ തു​ട​രാ​നാ​ണ്​ താ​ൽ​പ​ര്യം. വി​ര​മി​ക്ക​ൽ പ്രാ​യം 60 ആ​ണെ​ങ്കി​ലും 65 വ​യ​സ്സി​ലും തു​ട​രു​ക​യാ​ണ്. ഒാ​പ​റേ​ഷ​ൻ​സ്​ മാ​നേ​ജ​റാ​ണ്​ ഇ​പ്പോ​ഴ​ത്തെ ത​സ്​​തി​ക.  

വ​ന്ന കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ൽ ജോ​ലി​സം​ബ​ന്ധ​മാ​യി ക​സ്​​റ്റം​സ്​ ഒാ​ഫി​സി​ൽ പോ​കാ​റു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ക​സ്​​റ്റം​സ്​ ഒാ​ഫിസ്​ റൂ​ളേ​ഴ്​​സ്​ ഒാ​ഫി​സി​ലാ​ണ്. അ​തി​നോ​ട്​ ചേ​ർ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു ദ​ു​ബൈ ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രി ശൈ​ഖ്​ റാ​ശി​ദി​െ​ൻ​റ മ​ജ്​​ലി​സ്. അ​വി​ടെവെ​ച്ച്​ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ പ​ലത​വ​ണ ക​ണ്ടി​ട്ടു​ണ്ട്. മ​നു​ഷ്യ​ത്വ​മു​ള്ള ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രി​ക​ളാ​ണ്​ എ​ല്ലാ​കാ​ല​ത്തും യു.​എ.​ഇ​യു​ടേ​ത്. ഇൗ ​രാ​ജ്യ​ത്തി​െ​ൻ​റ വി​ക​സ​ന​ത്തി​ലും വി​ജ​യ​ത്തി​ലും അ​ത്​ വ​ലി​യ ഘ​ട​ക​മാ​ണ്. ഇ​ത്ര​യും കാ​ല​ത്തെ യു.​എ.​ഇ അ​നു​ഭ​വ​ങ്ങ​ൾ പ​ഠി​പ്പി​ച്ച ഒ​രുപാ​ട്​ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളു​ണ്ട്. ചെ​യ്യു​ന്ന​ത്​ നി​യ​മ​പ​ര​വും ശ​രി​യു​മാ​ണെ​ങ്കി​ൽ ആ​രു​ടെ മു​ന്നി​ലും ത​ല ചൊ​റി​യേ​ണ്ട. കൈ​ക്കൂ​ലി ഇ​ല്ല. സ​ർ​ക്കാ​ർ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം അ​തി​വേ​ഗ​ത്തി​ലാ​ണ്. എ​ത്ര വ​ലി​യ ഉ​ദ്യോ​ഗ​സ്​​ഥ​രോ​ടും കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ സം​സാ​രി​ക്കാം, പ്ര​ശ്​​ന​ങ്ങ​ൾ പ​റ​യാം. അ​റ​ബി​ക​ളു​ടെ കാ​രു​ണ്യ​വും സ്​​നേ​ഹ​വും പ​ല​ത​വ​ണ നേ​രി​ൽ അ​നു​ഭ​വി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. ന​മ്മു​ടെ വ​ണ്ടി മ​ണ​ലി​ൽ കു​ടു​ങ്ങി​യോ ഇ​ന്ധ​നം തീ​ർ​ന്നോ നി​ൽ​ക്കു​ന്ന​ത്​ ക​ണ്ടാ​ൽ അ​തു​വ​ഴി പോ​കു​ന്ന അ​റ​ബി​ക​ൾ വാ​ഹ​നം നി​ർ​ത്തി അ​ന്വേ​ഷി​ക്കും. പി​ന്നെ വേ​ണ്ട എ​ല്ലാ സ​ഹാ​യ​വും ചെ​യ്​​തി​േ​ട്ട അ​വ​ർ പോ​കൂ. 

സാ​മൂ​ഹി​കപ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന രം​ഗ​ത്തോ അ​തു​മാ​യി ബ​ന്ധ​പ്പെ​ട്ട കൂ​ട്ടാ​യ്​​മ​ക​ളി​ലോ സ​ജീ​വ​മാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല മ​നാ​ഫ്. ഒാ​ഫിസും വീ​ടു​മാ​യി​രു​ന്നു ജീ​വി​ത ചം​ക്ര​മ​ണ​ത്തി​ലെ ര​ണ്ടു അ​റ്റ​ങ്ങ​ൾ.  ഇ​തി​നി​ടെ 1981ൽ ​ജ്യേ​ഷ്​​ഠ​നു​മാ​യി ചേ​ർ​ന്ന്​ ഒ​രു സൂ​പ്പ​ർ​മാ​ർ​ക്ക​റ്റ്​ തു​ട​ങ്ങി​യി​രു​ന്നു. തു​ട​ക്ക​ത്തി​ൽ ന​ന്നാ​യി പോ​യെ​ങ്കി​ലും പി​ന്നീ​ട്​ ന​ഷ്​​ട​ത്തി​ലാ​യി. കു​റേ പ​ണം അ​തി​ൽ പോ​യി. ര​ണ്ടു വ​ർ​ഷ​ത്തി​ലൊ​രി​ക്ക​ലാ​ണ്​ നാ​ട്ടി​ൽ പോ​കാ​റ്. അ​തു​കൊ​ണ്ട്​ ത​ന്നെ നാ​ട്ടി​ൽ ചെ​ല​വ​ഴി​ച്ച കാ​ലം വ​ള​രെ കു​റ​വാ​ണ്. ഇ​തു​വ​രെ വോ​ട്ടു​ചെ​യ്യാ​നാ​യി​ട്ടി​ല്ല എ​ന്ന​ത്​ ഒ​രു സ​ങ്ക​ട​മാ​ണ്. ക​ഴി​ഞ്ഞ പോ​ക്കി​ൽ ആ​ധാ​ർ കാ​ർ​ഡെ​ടു​ത്തു. എ​ന്നാ​യാ​ലും തി​രി​ച്ചു​പോ​ക​ണ​മ​ല്ലോ അ​പ്പോ​ൾ ആ​വ​ശ്യംവ​രും എ​ന്ന മ​നാ​ഫി​െ​ൻ​റ ആ​ത്​​മ​ഗ​ത​ത്തി​ൽ പെ​റ്റ​നാ​ടി​െ​ൻ​റ മ​ട​ക്കി​വി​ളി മു​ഴ​ങ്ങു​ന്നു​ണ്ട്.