മറക്കാനാകില്ല, കൈകൂപ്പിയുള്ള യാത്രയാക്കൽ

ഇ​ന്ത്യാ ച​രി​ത്ര​ത്തി​ൽ വ​ള​രെ​യ​ധി​കം വെ​ല്ലു​വി​ളി​ക​ൾ നി​റ​ഞ്ഞ ഒ​രു കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ലാ​ണ്​ 10 വ​ർ​ഷം രാ​ജ്യ​ത്തെ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി മ​ൻ​മോ​ഹ​ൻ സി​ങ്​ ന​യി​ച്ച​ത്. ഇ​ക്കാ​ല​യ​ള​വി​ൽ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യു​ടെ ഓ​ഫി​സി​ൽ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ നി​ഴ​ൽ പോ​ലെ പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ക്കാ​ൻ എ​നി​ക്ക്​ അ​വ​സ​ര​മു​ണ്ടാ​യി. വ​ള​രെ മു​മ്പ് പ​ഞ്ചാ​ബ് സ​ർ​ക്കാ​റി​ന്‍റെ ഭാ​ഗ​മാ​യി പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ക്കു​ന്ന കാ​ല​ത്താ​ണ് മ​ൻ​മോ​ഹ​ൻ സി​ങ്ങി​നെ ആ​ദ്യ​മാ​യി കാ​ണു​ന്ന​ത്.

അ​ദ്ദേ​ഹം അ​ന്ന്​ റി​സ​ർ​വ് ബാ​ങ്ക്​ ഗ​വ​ർ​ണ​റാ​യി​രു​ന്നു. ഞാ​ന​ന്ന്​ പ​ഞ്ചാ​ബ്​ വ്യ​വ​സാ​യ സെ​ക്ര​ട്ട​റി​യാ​ണ്. ദ​ർ​ബാ​ര സി​ങ്ങാ​ണ് അ​ന്ന് മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി. കാ​ന​ഡ​യി​ലും അ​മേ​രി​ക്ക​യി​ലും ഇം​ഗ്ല​ണ്ടി​ലും താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന പ്ര​വാ​സി പ​ഞ്ചാ​ബി​ക​ൾ പ​ഞ്ചാ​ബി​ൽ വ്യ​വ​സാ​യ സം​രം​ഭ​ങ്ങ​ൾ കൊ​ണ്ടു​വ​രു​ന്ന​തി​ന് മു​ൻ​കൈ​യെ​ടു​ത്തു. എ​ന്നാ​ൽ, വി​ദേ​ശ രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലു​ള്ള​വ​ർ​ക്ക്​ നി​ക്ഷേ​പം ന​ട​ത്തു​ന്ന​തി​ന് ചി​ല ത​ട​സ്സ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഈ ​പ്ര​തി​സ​ന്ധി പ​രി​ഹ​രി​ക്കു​ന്ന​തി​നാ​ണ്​ ദ​ർ​ബാ​ര സി​ങ്ങി​ന്‍റെ നി​ർ​ദേ​ശ പ്ര​കാ​രം റി​സ​ർ​വ്​ ബാ​ങ്ക്​ ഗ​വ​ർ​ണ​റാ​യി​രു​ന്ന മ​ൻ​മോ​ഹ​ൻ സി​ങ്ങി​നെ കാ​ണാ​ൻ ഡ​ൽ​ഹി​യി​ലെ​ത്തി​യ​ത്. കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം അ​വ​ത​രി​പ്പി​ച്ച്​ മ​ട​ങ്ങാ​നൊ​രു​ങ്ങു​മ്പോ​ൾ അ​ദ്ദേ​ഹം ഒ​പ്പം വ​ന്ന്, ലി​ഫ്റ്റ് വ​രെ അ​നു​ഗ​മി​ച്ച്​ കൈ​കൂ​പ്പി​യാ​ണ്​ യാ​ത്ര​യാ​ക്കി​യ​ത്. ഈ ​ചി​ത്രം ഇ​പ്പോ​ഴും മ​ന​സ്സി​ൽ മാ​യാ​തെ​യു​ണ്ട്.

അ​ന്നു​മു​ത​ൽ ജ​ന​ങ്ങ​ളോ​ടു​ള്ള പെ​രു​മാ​റ്റം എ​ന്നെ ഏ​റെ സ്പ​ർ​ശി​ച്ചി​രു​ന്നു. സ്വ​ന്തം പേ​രി​നെ​ക്കാ​ളും പ്ര​ശ​സ്തി​യെ​ക്കാ​ളും രാ​ജ്യ​സ്നേ​ഹ​വും രാ​ജ്യ​താ​ൽ​​പ​ര്യ​വും മാ​ത്രം മു​ൻ​നി​ർ​ത്തി പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ച്ച നേ​താ​വാ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹം. ഒ​ര​വ​സ​ര​ത്തി​ലും ത​ന്‍റെ പേ​രി​നോ പ്ര​ശ​സ്തി​ക്കോ പെ​രു​മ​ക്കോ വേ​ണ്ടി അ​ദ്ദേ​ഹം ഇ​ട​​പെ​ട്ടി​ല്ല. ഇ​ക്കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ നി​ര​വ​ധി അ​നു​ഭ​വ​ങ്ങ​ൾ ഓ​ർ​ക്കാ​നു​ണ്ട്. രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്​ വേ​ണ്ടി പു​രോ​ഗ​മ​ന​പ​ര​മാ​യ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ ചെ​യ്യു​​മ്പോ​ഴും അ​തി​ന്‍റെ​യൊ​ന്നും ക്രെ​ഡി​റ്റ് ഏ​റ്റെ​ടു​ക്കു​ക​യോ അ​വ​കാ​ശ​പ്പെ​ടു​ക​യോ ചെ​യ്തി​രു​ന്നി​ല്ല.

ഇ​തെ​ല്ലാം രാ​ജ്യ​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി​യാ​ണെ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ കാ​ഴ്ച​പ്പാ​ട്. എ​ല്ലാ​വ​രെ​യും ഒ​രു​മി​ച്ചു​നി​ർ​ത്തി പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ക്കാ​ൻ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന് ക​ഴി​ഞ്ഞു​വെ​ന്ന​താ​ണ്​ മ​റ്റൊ​രു കാ​ര്യം. രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്‍റെ ന​ന്മ​ക്കു​വേ​ണ്ടി എ​ന്താ​ണോ ചെ​യ്യേ​ണ്ട​ത്, അ​ത് മാ​ത്ര​മാ​ണ് അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ മു​ന്നി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​ത്. ഇ​ത്ത​ര​ത്തി​ൽ സ്ഥാ​പി​ത താ​ല്പ​ര്യ​ങ്ങ​ളി​ല്ലാ​തെ പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ച്ച മ​റ്റൊ​രു നേ​താ​വു​ണ്ടോ​യെ​ന്ന​തും സം​ശ​യം.

വി​മ​ർ​ശ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കി​ര​യാ​യി ​പ​ക്ഷേ, അ​സ​ഹി​ഷ്ണു​വാ​യി​ല്ല

പ​ല​ത​ര​ത്തി​ലു​ള്ള വി​മ​ർ​ശ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കും അ​ദ്ദേ​ഹം ഇ​ര​യാ​യി​ട്ടു​ണ്ട്. വി​മ​ർ​ശി​ക്കു​ന്ന​വ​രോ​ട് അ​മ​ർ​ഷ​മോ അ​സ​ഹി​ഷ്ണു​ത​യോ പ്ര​ക​ടി​പ്പി​ച്ചി​ല്ല. ശ​ത്രു​താ​മ​നോ​ഭാ​വ​വു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. ഇ​താ​ണ് അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ വ്യ​ത്യ​സ്ത​മാ​ക്കു​ന്ന​ത്. അ​വി​ശ്വ​സ​നീ​യ​മാ​യ നി​ല​യി​ൽ വി​ന​യാ​ന്വി​ത​നാ​യി​രു​ന്നു മ​ൻ​മോ​ഹ​ൻ സി​ങ്. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ ഒ​രു ത​വ​ണ ക​ണ്ട​വ​ർ ഒ​രി​ക്ക​ലും മ​റ​ക്കി​ല്ല. ഇ​ത്ര​യും വി​ന​യാ​ന്വി​ത​നാ​യ ഒ​രു പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി, അ​ല്ല ഒ​രു മ​നു​ഷ്യ​നെ ത​ന്നെ ക​ണ്ടു​കി​ട്ടാ​ൻ പ്ര​യാ​സ​മാ​ണ്. ആ​ര് കാ​ണാ​ൻ ചെ​ന്നാ​ലും മ​ട​ങ്ങു​മ്പോ​ൾ വാ​തി​ൽ​ക്ക​ലോ അ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ ഗേ​റ്റ്​ വ​രെ​യോ അ​ദ്ദേ​ഹം കൊ​ണ്ടു​വി​ടും. കൈ​കൂ​പ്പി അ​ഭി​വാ​ദ്യ​വും. അ​ത് മ​റ്റു​ള്ള​വ​രെ കാ​ണി​ക്കാ​ന​ല്ല, അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ ഹൃ​ദ​യ​ത്തി​ൽ നി​ന്ന് വ​രു​ന്ന​താ​ണ്.

ഇ​പ്പോ​ഴും പ്ര​തി​ഫ​ലി​ക്കു​ന്ന ‘മ​ൻ​മോ​ഹ​നോ​മി​ക്സ്’

സാ​മ്പ​ത്തി​ക ശാ​സ്ത്ര​ജ്ഞ​ൻ മാ​ത്ര​മാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല, മ​റ്റ് പ​ല മേ​ഖ​ല​ക​ളി​ലും വൈ​ദ​ഗ്ധ്യ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ബ​ഹു​മു​ഖ പ്ര​തി​ഭ​യാ​യി​രു​ന്നു. വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ​രം​ഗ​ത്തും പ്രാ​യോ​ഗി​ക രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ലു​മ​ട​ക്കം ക്രി​യാ​ത്മ​ക​മാ​യി ഇ​ട​പെ​ട്ടു. ‘മ​ൻ​മോ​ഹ​നോ​മി​ക്സ്’ എ​ന്ന് വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന സാ​മ്പ​ത്തി​ക ന​യ​ങ്ങ​ൾ തു​ട​ങ്ങി​വെ​ച്ച​ത് അ​ദ്ദേ​ഹം ധ​ന​മ​ന്ത്രി​യാ​യി​രു​ന്ന കാ​ല​ത്താ​ണ്. ഈ ​ന​യ​ങ്ങ​ൾ ശ​ക്ത​മാ​യി മു​ന്നോ​ട്ട് കൊ​ണ്ടു​പോ​കാ​ൻ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യാ​യ കാ​ല​യ​ള​വി​ൽ സാ​ധി​ച്ചു.

അ​ദ്ദേ​ഹം തു​ട​ങ്ങി​വെ​ച്ച ന​യ​ങ്ങ​ളു​ടെ പ്ര​തി​ഫ​ല​ന​ങ്ങ​ളും തു​ട​ർ​ച്ച​യു​മാ​ണ്​ ഇ​ന്ന് ന​മ്മ​ൾ കാ​ണു​ന്ന​ത്. ഈ ​ന​യ​ങ്ങ​ൾ രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്‍റെ പു​രോ​ഗ​തി​ക്ക് അ​നി​വാ​ര്യ​വും അ​നു​യോ​ജ്യ​വു​മാ​യി​രു​ന്നു. ഏ​റ്റ​വും ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന കാ​ല​ത്ത് ധ​ന​മ​ന്ത്രി​യെ​ന്ന നി​ല​യി​ൽ സാ​മ്പ​ത്തി​ക മേ​ഖ​ല​യി​ൽ ന​ട​ത്തി​യ ഇ​ട​പെ​ട​ലു​ക​ളും കൊ​ണ്ടു​വ​ന്ന സാ​മ്പ​ത്തി​ക ന​യ​പ​രി​ഷ്കാ​ര​ങ്ങ​ളും ഇ​ന്ത്യ​ൻ ച​രി​ത്ര​ത്തി​ന്റെ ഭാ​ഗ​മാ​ണ്. യു.​ജി.​സി ചെ​യ​ർ​മാ​ൻ, പ്ലാ​നി​ങ് ക​മീ​ഷ​ൻ ഉ​പാ​ധ്യ​ക്ഷ​ൻ, ധ​ന​മ​ന്ത്രി എ​ന്നീ നി​ല​ക​ളി​ൽ പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ച്ച ശേ​ഷ​മാ​ണ് അ​ദ്ദേ​ഹം പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി പ​ദ​ത്തി​ലേ​ക്കെ​ത്തു​ന്ന​ത്.

മ​ഹ​ത്താ​യ അ​നു​ഭ​വ സ​മ്പ​ത്തും പ​രി​ച​യ​വും അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ കൈ​മു​ത​ലാ​യി​രു​ന്നു. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ തീ​രു​മാ​ന​ങ്ങ​ളി​ലും പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ളി​ലു​മെ​ല്ലാം ഈ ​അ​നു​ഭ​വ​സ​മ്പ​ത്തി​ന്റെ പ്ര​തി​ഫ​ല​നം വ്യ​ക്ത​മാ​യി​രു​ന്നു. അ​ടി​സ്ഥാ​ന സൗ​ക​ര്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ വി​ക​സ​നം, വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സം, തൊ​ഴി​ൽ തു​ട​ങ്ങി അ​ദ്ദേ​ഹം തു​ട​ങ്ങി​വെ​ച്ച പ​ദ്ധ​തി​ക​ൾ പ​ല പേ​രു​ക​ളി​ലാ​ണെ​ങ്കി​ലും ഇ​ന്നും മു​ന്നോ​ട്ടു​പോ​കു​ന്നു. പ​ട്ടി​ണി​യും തൊ​ഴി​ലി​ല്ലാ​യ്മ​യു​മി​ല്ലാ​ത്ത രാ​ജ്യ​മാ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ സ്വ​പ്നം.

ദു​ർ​ബ​ല​നാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല, നി​ല​പാ​ടു​ക​ളി​ൽ ശ​ക്ത​ൻ

ഒ​രി​ക്ക​ലും ദു​ർ​ബ​ല​നാ​യ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല അ​ദ്ദേ​ഹം. രാ​ജ്യ​പു​രോ​ഗ​തി​ക്കാ​യി ചെ​യ്യു​ന്ന കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളി​ൽ ഒ​രി​ക്ക​ലും ദൗ​ർ​ബ​ല്യ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. ഭാ​ഷ​യി​ലും പ്ര​കൃ​ത​ത്തി​ലും അ​ദ്ദേ​ഹം ഒ​രു​പ​ക്ഷേ, ദു​ർ​ബ​ല​നാ​യ മ​നു​ഷ്യ​ൻ എ​ന്ന തോ​ന്ന​ൽ ചി​ല​രി​ൽ ഉ​ണ്ടാ​ക്കി​യേ​ക്കാം. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​വും ശൈ​ലി​യും ദൗ​ർ​ബ​ല്യ​ത്തി​ന്റെ ല​ക്ഷ​ണ​ങ്ങ​ളാ​യി ചി​ല​ർ വി​മ​ർ​ശി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. ദൗ​ർ​ബ​ല്യ​ങ്ങ​ളെ​ന്ന് ഇ​വ​ർ പ​റ​യു​ന്ന വി​മ​ർ​ശ​ന​ങ്ങ​ളൊ​ന്നും അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ ബാ​ധി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്ന​താ​ണ്​ യാ​ഥാ​ർ​ഥ്യം.

ആ​ണ​വ ക​രാ​രി​ന്‍റെ കാ​ര്യം മാ​ത്ര​മെ​ടു​ക്കു​ക. ദു​ർ​ബ​ല​നാ​യ ഒ​രു പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​ക്ക് ചെ​യ്യാ​ൻ ക​ഴി​യു​മാ​യി​രു​ന്ന കാ​ര്യ​മാ​ണോ അ​ത്. താ​ഴേ​ക്കി​ട​യി​ലു​ള്ള ആ​ളു​ക​ളു​ടെ പു​രോ​ഗ​തി​ക്കു​വേ​ണ്ടി നി​ര​വ​ധി കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ ചെ​യ്തു. ന്യൂ​ന​പ​ക്ഷ അ​വ​കാ​ശ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​വേ​ണ്ടി​യും അ​വ​രു​ടെ നി​ല മെ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ന്ന​തി​നു​വേ​ണ്ടി​യും അ​വ​ർ​ക്കാ​യി വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ സൗ​ക​ര്യ​ങ്ങ​ളൊ​രു​ക്കു​ന്ന​തി​ലും അ​ദ്ദേ​ഹം വ​ള​രെ​യ​ധി​കം ശ്ര​ദ്ധാ​ലു​വാ​യി​രു​ന്നു.

ആ​ണ​വ ക​രാ​റി​ൽ ര​ണ്ട​ഭി​പ്രാ​യ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല

ആ​ണ​വ ക​രാ​ർ സം​ബ​ന്ധി​ച്ച് ഒ​രു നി​മി​ഷം പോ​ലും ചെ​യ്ത​ത് തെ​റ്റാ​യി​പ്പോ​യി എ​ന്നോ, അ​​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ അ​തി​ൽ നി​ന്ന് പി​ന്മാ​റ​ണ​മെ​ന്നോ അ​ദ്ദേ​ഹം വി​ചാ​രി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല. സി.​പി.​എം നേ​താ​വാ​യി​രു​ന്ന ഹ​ർ​കി​ഷ​ൻ സി​ങ്​ സു​ർ​ജി​ത് ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ൽ ഇ​ട​ത് പാ​ർ​ട്ടി​ക​ളു​മാ​യു​ള്ള ബ​ന്ധം അ​ക്കാ​ല​ത്ത് വി​ച്ഛേ​ദി​ക്ക​പ്പെ​ടു​മാ​യി​രു​ന്നി​ല്ലെ​ന്നാ​ണ് എ​ന്‍റെ വി​ശ്വാ​സം. ഇ​ട​തു​പ​ക്ഷ​ത്തു​നി​ന്ന് ആ​ണ​വ ക​രാ​റി​നെ​തി​രാ​യി ശ​ബ്ദ​മു​യ​ർ​ന്ന സാ​ഹ​ച​ര്യ​ത്തി​ലും ത​ന്‍റെ ഭ​ര​ണ​ത്തെ ത​ന്നെ ചോ​ദ്യം ചെ​യ്യ​പ്പെ​ടു​ന്ന അ​വ​സ​ര​ത്തി​ലും ഒ​രി​ക്ക​ലും അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന് ര​ണ്ട​ഭി​പ്രാ​യ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. രാ​ജ്യ​പു​രോ​ഗ​തി​ക്ക് അ​ത്യാ​വ​ശ്യ​മാ​ണ് ക​രാ​റെ​ന്ന നി​ല​പാ​ട് ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്. ആ​ണ​വ ക​രാ​ർ ലോ​ക​രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ പ​ട്ടി​ക​യി​ൽ ഇ​ന്ത്യ​ക്ക്​ പ്ര​ത്യേ​കം സ്ഥാ​നം നേ​ടി​ക്കൊ​ടു​ത്തു എ​ന്ന കാ​ഴ്ച​പ്പാ​ടും അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

അ​സ്വ​സ്ഥ​മാ​ക്കി​യ അ​വ​സ​ര​ങ്ങ​ളു​ണ്ട്​, പ​​ക്ഷേ

രാ​ഹു​ൽ ഗാ​ന്ധി ഓ​ർ​ഡി​ന​ൻ​സ് കീ​റി​യ സം​ഭ​വ​ത്തി​ൽ മ​ൻ​മോ​ഹ​ൻ സി​ങ്​ അ​സ്വ​സ്ഥ​നാ​യി​രു​ന്നു. ഈ ​ഘ​ട്ട​ത്തി​ൽ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​പ​ദ​ത്തി​ൽ തു​ട​ര​ണോ എ​ന്ന ചി​ന്ത ത​ന്നെ​യും അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ലു​ണ്ടാ​യി. എ​ന്നാ​ൽ, രാ​ജ്യ​താ​ൽ​പ​ര്യ​ത്തി​ലും മ​ന്ത്രി​സ​ഭ​യു​ടെ നി​ല​നി​ൽ​പി​നു​മാ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹം പ്രാ​മു​ഖ്യം കൊ​ടു​ത്ത​ത്. അ​തു​കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ താ​ൽ​ക്കാ​ലി​ക​മാ​യു​ണ്ടാ​യ വി​കാ​ര​ങ്ങ​ളെ​യും അ​സ്വ​സ്ഥ​ത​ക​ളെ​യും അ​ദ്ദേ​ഹം മ​റി​ക​ട​ന്നു.

അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന് മ​നോ​വി​ഷ​മ​മു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്ന കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ ചു​റ്റി​ലും ന​ട​ക്കു​ന്നു​ണ്ടോ എ​ന്ന് എ​നി​ക്ക് തോ​ന്നി​യി​രു​ന്നു. എ​ന്നാ​ൽ, മ​ൻ​മോ​ഹ​ൻ സി​ങ്​ ഒ​രി​ക്ക​ലും അ​ത് പ്ര​ക​ടി​പ്പി​ച്ചി​ല്ല. അ​ത്ത​രം കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ പ​റ​ഞ്ഞി​ട്ടു​മി​ല്ല. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ പേ​രി​ന് മോ​ശ​മാ​യ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ ന​ട​ക്കു​മ്പോ​ഴും പാ​ർ​ട്ടി​ക്കോ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​നോ ഒ​പ്പം പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ച്ചി​രു​ന്ന​വ​ർ​ക്കോ എ​തി​രെ ചി​ന്തി​ക്കു​ക​യോ പ​രാ​മ​ർ​ശം ന​ട​ത്തു​ക​യോ ചെ​യ്തി​ട്ടി​ല്ല. വീ​ൽ​ചെ​യ​റി​ലും രാ​ജ്യ​സ​ഭ​യി​ലെ​ത്തി ന​ട​പ​ടി​ക​ളി​ൽ പ​ങ്കെ​ടു​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു. ന​ഖ​ശി​ഖാ​ന്തം എ​തി​ർ​ത്തി​രു​ന്ന മാ​ധ്യ​മ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​രോ​ട് പോ​ലും വ​ള​രെ സൗ​മ്യ​മാ​യി പെ​രു​മാ​റി.

അ​വ​സാ​നം ക​ണ്ടപ്പോൾ

ഡ​ൽ​ഹി​യി​ൽ പോ​കു​ന്ന എ​ല്ലാ അ​വ​സ​ര​ങ്ങ​ളി​ലും അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ സ​ന്ദ​ർ​ശി​ച്ചി​രു​ന്നു. ഒ​രു മാ​സം മു​മ്പും അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ വ​സ​തി​യി​ൽ പോ​യി. ഒ​രു മ​ണി​ക്കൂ​റോ​ളം കു​ടും​ബ​വു​മാ​യി സം​സാ​രി​ച്ചു. അ​വ​സാ​ന​മാ​യി കാ​ണു​മ്പോ​ൾ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ആ​രോ​ഗ്യം തീ​രെ മോ​ശ​മാ​യി​രു​ന്നു. എ​ന്തൊ​ക്കെ​യോ സം​സാ​രി​ക്കാ​ൻ ശ്ര​മി​ച്ചു. പ​ക്ഷേ, പ​റ​യു​ന്ന കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ വ്യ​ക്ത​മാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ ഭാ​ര്യ​യാ​ണ് കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ വി​ശ​ദീ​ക​രി​ച്ചു​വ​ന്ന​ത്. ആ ​കാ​ഴ്ച എ​ന്നെ വ​ല്ലാ​തെ സ​ങ്ക​ട​പ്പെ​ടു​ത്തി. പി​ന്നീ​ട്, കൂ​ടി​ക്കാ​ഴ്ച​ക്കും അ​വ​സ​ര​മു​ണ്ടാ​യി​ല്ല.