മൗ​ലാ​ന ആ​സാ​ദി​നെ വെ​ട്ടി​മാ​റ്റു​ന്ന​വ​ർ അ​റി​യാ​ൻ

സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​സ​മ​ര പോ​രാ​ളി​യും സ്വ​ത​ന്ത്ര ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ ആ​ദ്യ വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ മ​​ന്ത്രി​യു​മാ​യ മൗ​ലാ​ന അ​ബു​ൽ ക​ലാം ആ​സാ​ദി​ന്റെ ജ​ന്മ​ദി​ന​മാ​ണി​ന്ന്. സ​യ്യി​ദ് ഗു​ലാം മു​ഹ് യി​ദ്ദീ​ൻ അ​ഹ്മ​ദ് എ​ന്നാ​ണ് അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ യ​ഥാ​ർ​ഥ പേ​ര് ; ജ​ന​നം മ​ക്ക​യി​ലും. അ​തേ​ക്കു​റി​ച്ച് ചു​രു​ക്കി​പ്പ​റ​യാം.

മു​ഗ​ൾ സാ​മ്രാ​ജ്യ​സ്ഥാ​പ​ക​നാ​യ ബാ​ബ​ർ ച​ക്ര​വ​ർ​ത്തി​യു​ടെ കാ​ല​ത്താ​ണ് ആ​സാ​ദി​ന്റെ പൂ​ർ​വി​ക​ർ അ​ഫ്ഗാ​നി​ൽ നി​ന്ന് ബം​ഗാ​ളി​ൽ വ​ന്ന് താ​മ​സ​മാ​ക്കി​യ​ത്. 1857ൽ ​ന​ട​ന്ന ഒ​ന്നാം സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ സ​മ​ര​ത്തി​നു ശേ​ഷം മ​ക്ക​യി​ലേ​ക്ക് താ​മ​സം മാ​റി​യ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ പി​താ​വ് മൗ​ലാ​ന ഖൈ​റു​ദ്ദീ​ൻ ഹു​സൈ​നി ധ​നാ​ഢ്യ​നാ​യ ഒ​രു അ​റ​ബി ശൈ​ഖി​ന്റെ മ​ക​ളാ​യ ശൈ​ഖ ആ​ലി​യ ബി​ൻ​ത് മു​ഹ​മ്മ​ദി​നെ വി​വാ​ഹം ചെ​യ്തു.

1888 ന​വം​ബ​ർ 11ന് ​അ​വ​ർ​ക്ക് ആ​സാ​ദ് പി​റ​ന്നു. കു​ഞ്ഞി​ന് ര​ണ്ട് വ​യ​സ്സു​ള്ള​പ്പോ​ൾ ഖൈ​റു​ദ്ദീ​ൻ കു​ടും​ബ​സ​മേ​തം കൊ​ൽ​ക്ക​ത്ത​യി​ലേ​ക്ക് തി​രി​ച്ചു​വ​ന്നു. സാ​ഹി​ത്യ​ത്തി​ലും പ്ര​സം​ഗ​ക​ല​യി​ലു​മു​ള്ള പ്രാ​ഗ​ല്ഭ്യം കൊ​ണ്ടാ​ണ് അ​ബു​ൽ ക​ലാം എ​ന്ന പേ​ര് കൈ​വ​ന്ന​ത്. മ​ത വി​ഷ​യ​ങ്ങ​ളി​ലെ പാ​ണ്ഡി​ത്യം മൗ​ലാ​ന എ​ന്ന ടൈ​റ്റി​ലും ല​ഭി​ച്ചു.

പി​താ​വ് ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു ആ​ദ്യ അ​ധ്യാ​പ​ക​ൻ. ഇ​സ്‍ലാ​മി​ക വി​ജ്ഞാ​ന​വും അ​റ​ബി, ഉ​ർ​ദു, പേ​ർ​ഷ്യ​ൻ ഭാ​ഷ​ക​ളും ക​ണ​ക്കും ഇം​ഗ്ലീ​ഷും ച​രി​ത്ര​വു​മെ​ല്ലാം വീ​ട്ടി​ലി​രു​ന്ന് പ​ഠി​ച്ചു. ശേ​ഷം ഈ​ജി​പ്തി​ലെ വി​ശ്വ​പ്ര​സി​ദ്ധ​മാ​യ അ​ൽ അ​സ്ഹ​ർ സ​ർ​വ​ക​ലാ​ശാ​ല​യി​ൽ​നി​ന്ന് ബി​രു​ദം നേ​ടി.

തു​ർ​ക്കി​യ, സി​റി​യ, ഫ്രാ​ൻ​സ് തു​ട​ങ്ങി​യ രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ൾ സ​ന്ദ​ർ​ശി​ച്ച ശേ​ഷം ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ മ​ട​ങ്ങി​യെ​ത്തി. ഹി​ന്ദു​മ​ത പ​രി​ഷ്ക​ർ​ത്താ​ക്ക​ളാ​യ അ​ര​വി​ന്ദ ഘോ​ഷ്, ശ്യാം ​സു​ന്ദ​ർ ച​ക്ര​വ​ർ​ത്തി എ​ന്നി​വ​രു​മാ​യി വ​ലി​യ സു​ഹൃ​ദ്ബ​ന്ധ​മാ​ണ് അ​ദ്ദേ​ഹം പു​ല​ർ​ത്തി​പ്പോ​ന്ന​ത്. തു​ട​ർ​ന്ന് ഇ​ന്ത്യ​ൻ ദേ​ശീ​യ പ്ര​സ്ഥാ​ന​വു​മാ​യി ബ​ന്ധ​പ്പെ​ട്ട് പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​മാ​രം​ഭി​ച്ചു.

1912ൽ ​അ​ൽ ഹി​ലാ​ൽ എ​ന്ന പേ​രി​ൽ ഒ​രു വാ​രി​ക പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​ര​ണം ആ​രം​ഭി​ച്ചു. ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് സ​ർ​ക്കാ​റി​ന്റെ നി​ല​പാ​ടു​ക​ളെ നി​ശി​ത​മാ​യി വി​മ​ർ​​ശി​ക്കു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു അ​തി​ന്റെ ഉ​ള്ള​ട​ക്കം. ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ത്തി​ന് കീ​ഴി​ൽ സാ​ധാ​ര​ണ​ക്കാ​രാ​യ ജ​ന​ങ്ങ​ൾ അ​നു​ഭ​വി​ക്കു​ന്ന ദു​രി​ത​ങ്ങ​ളെ അ​ക്ക​മി​ട്ട് നി​ര​ത്തു​ന്ന ലേ​ഖ​ന​ങ്ങ​ൾ നി​ര​ന്ത​രം പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ച്ചു.

ധീ​ര മാ​ധ്യ​മ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ത്തി​ന്റെ എ​ക്കാ​ല​ത്തെ​യും മാ​തൃ​ക​ക​ളി​ലൊ​ന്നാ​യ അ​ൽ ഹി​ലാ​ലി​ന്റെ 26,000 കോ​പ്പി​ക​ൾ വീ​ത​മാ​ണ് ഓ​രോ ല​ക്ക​വും വി​റ്റ​ഴി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​ത്. ജ​ന​മ​ന​സ്സു​ക​ളി​ൽ സ്വ​രാ​ജ്യ​സ്നേ​ഹ​വും ദേ​ശീ​യ ബോ​ധ​വും മ​ത​നി​ര​പേ​ക്ഷ ചി​ന്ത​യും വ​ള​ർ​ത്തു​ന്ന​തി​ൽ വ​ലി​യ പ​ങ്കു​വ​ഹി​ച്ച വാ​രി​ക ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് സ​ർ​ക്കാ​റി​നെ അ​സ്വ​സ്ഥ​മാ​ക്കി.

1914ൽ ​ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് സ​ർ​ക്കാ​ർ വാ​രി​ക​യു​ടെ പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​ര​ണം ത​ട​ഞ്ഞു. പ​ക്ഷേ ആ​സാ​ദ് അ​ട​ങ്ങി​യി​രു​ന്നി​ല്ല. ഏ​താ​നും മാ​സ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​ള്ളി​ൽ അ​ൽ ബ​ലാ​ഗ് എ​ന്ന പേ​രി​ൽ പു​തി​യൊ​രു വാ​രി​ക പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​ര​ണം ആ​രം​ഭി​ച്ചു. മൗ​ലാ​ന​യെ ത​ട​യാ​നാ​വു​ന്നി​ല്ലെ​ന്ന് ബോ​ധ്യ​പ്പെ​ട്ട സ​ർ​ക്കാ​ർ 1916ൽ ​കൊ​ൽ​ക്ക​ത്ത​യി​ൽ​നി​ന്ന് പു​റ​ത്താ​ക്കി.

ബി​ഹാ​റി​ൽ എ​ത്തി​യ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ അ​റ​സ്റ്റ് ചെ​യ്ത് വീ​ട്ടു ത​ട​ങ്ക​ലി​ലാ​ക്കി. 1920 ജ​നു​വ​രി ഒ​ന്നി​ന് വി​മോ​ചി​ത​നാ​യ അ​ദ്ദേ​ഹം വ​ർ​ധി​ത വീ​ര്യ​ത്തോ​ടെ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​സ​മ​ര പോ​രാ​ട്ട​ങ്ങ​ളി​ൽ പ​ങ്കാ​ളി​യാ​യി.

1920ൽ ​ഖി​ലാ​ഫ​ത്ത് പ്ര​സ്ഥാ​ന​ത്തി​ൽ ചേ​ർ​ന്ന അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ ഇ​ക്കാ​ല​ത്ത് ഗാ​ന്ധി ദ​ർ​ശ​ന​ങ്ങ​ൾ ആ​ഴ​ത്തി​ൽ സ്വാ​ധീ​നി​ച്ചു. രാ​ജ്യ​ത്തു​ട​നീ​ളം ന​ട​ന്ന് ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് ആ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​നെ​തി​രെ പ്ര​സം​ഗി​ക്കു​ക​യും ജ​ന​ങ്ങ​ളെ സം​ഘ​ടി​പ്പി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്ത അ​ദ്ദേ​ഹം വീ​ണ്ടും അ​റ​സ്റ്റ് ചെ​യ്യ​പ്പെ​ട്ടു. 1923ൽ ​ത​ന്റെ 35-ാം വ​യ​സ്സി​ൽ അ​ഖി​ലേ​ന്ത്യാ കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് ക​മ്മി​റ്റി​യു​ടെ പ്ര​സി​ഡ​ന്റാ​യി. 1940-45 കാ​ല​ത്ത് ഈ ​നി​യോ​ഗം വീ​ണ്ടും അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ തേ​ടി​യെ​ത്തി.

1942 ആ​ഗ​സ്റ്റ് ഒ​മ്പ​തി​ന് ക്വി​റ്റ് ഇ​ന്ത്യ സ​മ​ര​ത്തി​ന്റെ പേ​രി​ൽ ആ​സാ​ദ് ഉ​ൾ​പ്പെ​ടെ പ്ര​മു​ഖ കോ​ൺ​​ഗ്ര​സ് നേ​താ​ക്ക​ളെ​ല്ലാം ത​ട​വി​ലാ​യി. ഭാ​ര്യ സു​ലൈ​ഖ ബീ​ഗം അ​സു​ഖ​ബാ​ധി​ത​യാ​യി എ​ന്ന വി​വ​ര​മെ​ത്തു​മ്പോ​ൾ ആ​സാ​ദ് പു​ണെ​ക്ക​ടു​ത്ത അ​ഹ്മ​ദ്ന​ഗ​ർ കോ​ട്ട​യി​ലെ ജ​യി​ലി​ൽ ത​ട​വി​ലാ​യി​രു​ന്നു; 1943 ഏ​പ്രി​ൽ ഒ​മ്പ​തി​ന് അ​വ​ർ മ​ര​ണ​മ​ട​യു​ക​യും ചെ​യ്തു.

നാ​ലു​വ​ർ​ഷം നീ​ണ്ട ജ​യി​ൽ​വാ​സം ക​ഴി​ഞ്ഞി​റ​ങ്ങി​യ ആ​സാ​ദി​ന് പാ​ർ​ട്ടി​യി​ലെ സോ​ഷ്യ​ലി​സ്റ്റ് ധാ​ര​യു​ടെ ഭാ​ഗ​മാ​യ ജ​വ​ഹ​ർ​ലാ​ൽ നെ​ഹ്റു, സു​ഭാ​ഷ് ച​ന്ദ്ര​ബോ​സ് എ​ന്നി​വ​രോ​ടാ​യി​രു​ന്നു കൂ​ടു​ത​ൽ അ​ടു​പ്പം. സ​ർ​ദാ​ർ പ​ട്ടേ​ലു​മാ​യി പ​ല കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളി​ലും ആ​സാ​ദ് വി​യോ​ജി​ച്ചു.

ഇ​ന്ത്യാ​വി​ഭ​ജ​ന​ത്തെ അ​തി​ശ​ക്ത​മാ​യി എ​തി​ർ​ത്ത നേ​താ​ക്ക​ളി​ൽ പ്ര​ഥ​മ ഗ​ണ​നീ​യ​നാ​ണ് മൗ​ലാ​ന ആ​സാ​ദ്. വി​ഭ​ജ​നാ​ന​ന്ത​രം പൊ​ട്ടി​പ്പു​റ​പ്പെ​ട്ട വ​ർ​ഗീ​യ ല​ഹ​ള​ക​ളെ ഇ​ല്ലാ​താ​ക്കാ​ൻ നാ​ടി​ന്റെ നാ​നാ​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ൽ നി​ർ​ഭ​യം സ​ഞ്ച​രി​ച്ച് ഉ​ദ്ബോ​ധ​നം ന​ട​ത്തി അ​ദ്ദേ​ഹം.

ഡ​ൽ​ഹി​യി​ൽ മു​സ്‍ലിം​ക​ൾ​ക്ക് സു​ര​ക്ഷ ഉ​റ​പ്പാ​ക്കു​ന്ന​തി​ൽ ആ​ഭ്യ​ന്ത​ര മ​ന്ത്രി സ​ർ​ദാ​ർ പ​ട്ടേ​ൽ വേ​ണ്ട​ത്ര ജാ​ഗ്ര​ത പാ​ലി​ച്ചി​ല്ലെ​ന്ന് തു​റ​ന്നു പ​റ​യാ​നും അ​ദ്ദേ​ഹം മ​ടി കാ​ണി​ച്ചി​ല്ല. ‘ഇ​ന്ത്യ വി​ൻ​സ് ഫ്രീ​ഡം’ എ​ന്ന ത​ന്റെ ആ​ത്മ​ക​ഥ​യി​ൽ വി​ഭ​ജ​ന​ത്തി​ന് ജി​ന്ന​യേ​ക്കാ​ൾ ഉ​ത്ത​ര​വാ​ദി പ​ട്ടേ​ൽ ആ​ണെ​ന്നും അ​ഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ട്ടു.

1958 ഫെ​ബ്രു​വ​രി 22ന് ​ഈ ലോ​ക​ത്തോ​ട് വി​ട​പ​റ​ഞ്ഞ മൗ​ലാ​ന ആ​സാ​ദി​ന്റെ ഖ​ബ​റി​ടം ഡ​ൽ​ഹി ജ​മാ മ​സ്ജി​ദി​ന്റെ ചാ​ര​ത്താ​ണ്. സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യാ​ന​ന്ത​ര ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ ആ​ദ്യ വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ മ​ന്ത്രി​യാ​യ മൗ​ലാ​ന​യോ​ട് രാ​ജ്യം എ​ല്ലാ അ​ർ​ഥ​ത്തി​ലും ക​ട​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു.

14 വ​യ​സ്സു​വ​രെ​യു​ള്ള കു​ട്ടി​ക​ൾ​ക്ക് സൗ​ജ​ന്യ വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സം നി​ർ​ബ​ന്ധി​ത​മാ​ക്കി​യ​തും, ഉ​ന്ന​ത​വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ കേ​ന്ദ്ര​ങ്ങ​ളാ​യ ഐ.​ഐ.​ടി​ക​ൾ​ക്ക് തു​ട​ക്ക​മി​ട്ട​തും യു.​ജി.​സി​യെ വി​പു​ലാ​ധി​കാ​ര​ങ്ങ​ളോ​ടെ ശ​ക്തി​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​തും സാ​ഹി​ത്യ അ​ക്കാ​ദ​മി​ക​ൾ ഉ​ൾ​പ്പെ​ടെ​യു​ള്ള സാം​സ്കാ​രി​ക സ്ഥാ​പ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് തു​ട​ക്ക​മി​ട്ട​തും അ​ദ്ദേ​ഹ​മാ​ണ്.

പാ​ഠ​പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്നും ച​രി​ത്ര പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്നും വെ​ട്ടി​യൊ​ഴി​വാ​ക്കു​ക എ​ന്ന ന​ന്ദി​കേ​ട് ഭ​ര​ണ​കൂ​ടം കാ​ണി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​വാം, അ​ദ്ദേ​ഹം നാ​യ​ക​ത്വം വ​ഹി​ച്ച പാ​ർ​ട്ടി​യു​ടെ പോ​സ്റ്റ​റു​ക​ളി​ൽ​നി​ന്നും പ​ത്ര​ങ്ങ​ളു​ടെ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​സ​മ​ര പേ​ജു​ക​ളി​ൽ​നി​ന്നും അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ ത​മ​സ്ക​രി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​വാം. പ​ക്ഷേ അ​തു​കൊ​​ണ്ടൊ​ന്നും ആ​സാ​ദ് ഈ ​രാ​ജ്യ​ത്തി​ന് ന​ൽ​കി​യ സം​ഭാ​വ​ന​ക​ൾ ഇ​ല്ലാ​താ​കു​ന്നി​ല്ല.