അഫ്​ഗാനിൽ അധിനിവേശകരെന്നും തോറ്റമ്പിയി​ട്ടേയുള്ളൂ

9​/11 ഭീകരാക്രമണങ്ങളെ തുടർന്ന്​ 'ഭീകരതക്കെതിരായ യുദ്ധം'എന്ന പേരിൽ അമേരിക്കൻ സാമ്രാജ്യത്വത്തി​െൻറ നേതൃത്വത്തിൽ അഫ്​ഗാനിസ്താനിൽ അധിനിവേശം നടന്നിട്ട്​ 20 വർഷം.
സഹസ്രകോടി ഡോളറും ലക്ഷക്കണക്കിന്​ ജീവനുകളും കുരുതികഴിച്ച്​ രണ്ടു പതിറ്റാണ്ടുകൾക്കിപ്പുറം അമേരിക്ക ആ നാടുവിട്ടുപോയിരിക്കുന്നു.അധിനിവേശത്തി​െൻറ അനന്തരഫലം എന്തായിരിക്കുമെന്ന്​ യുദ്ധം തുടങ്ങുന്നതിനുമു​േമ്പ പ്രവചിച്ചിരുന്നു.
റോബർട്ട്​ ഫിസ്​ക്​ എന്ന ക്രാന്തദർശിയായ മാധ്യമപ്രവർത്തകൻ. അന്ന്​ അദ്ദേഹം കുറിച്ചിട്ട പ്രവചനാത്മകമായ മുന്നറിയിപ്പ് വായിക്കാം

കാബൂൾ മലനിരകൾക്കു മുകളിൽ ഇപ്പോഴും അവർ​ കണ്ടെത്താറുണ്ട്​,​ പൗരാണികത മണക്കുന്ന ബെൽറ്റ്​ കൊളുത്തുകളും തുരു​െമ്പടുത്ത വാളി​െൻറ പിടികളും. പഴയ ഈസ്​റ്റ്​ ഇന്ത്യ കമ്പനിക്കു കീഴിലെ ബ്രിട്ടീഷ്​ സൈനികരുടെ അസ്ഥിഭാഗങ്ങൾ -16,000 പേരുടെ- അഫ്​ഗാനിസ്​താനിലെ ഭീതിപ്പെടുത്തുന്ന പർവതങ്ങളിലെ ഇരുണ്ട മണ്ണുകളിലമർന്നുകിടക്കുന്നുണ്ട്​. വൈകിയെത്തിയ ബ്രിട്ടീഷുകാരെയും, അതിന്​ ഒരു നൂറ്റാണ്ട്​ കഴിഞ്ഞെത്തിയ റഷ്യക്കാരെയും പോലെ ജനറൽ വില്യം എൽഫിൻസ്​റ്റണി​െൻറ ദൗത്യവും വാചാ​േടാപത്തി​െൻറ മേ​െമ്പാടി ചേർത്തായിരുന്നുവെങ്കിലും ദുരന്തമായി പര്യവസാനിച്ചു. ജോർജ്​ ബുഷ്​ ​ജൂനിയറും നാറ്റോയും ശ്രദ്ധിക്കുമല്ലോ...

തീർച്ചയായും, സൈനിക ഇടപെടലിന്​ മുതിരാതെ പാശ്ചാത്യർ വിട്ടുനിൽക്കേണ്ട ഒരു രാജ്യം -അതിനെ രാജ്യം എന്നു വിളിക്കുന്നതുപോലും തെറ്റാകും- ഉണ്ടെങ്കിൽ അത്​ ഉസാമ ബിൻ ലാദിൻ ഒളിസ​േങ്കതമാക്കിയ ആ ഗോത്രവർഗ ഭൂമിയാകും. രണ്ട്​ പതിറ്റാണ്ട്​ മുമ്പു മാത്രമാണ്​, അതിമനോഹരവും വന്യവും അഭിമാനകരവുമായ ആ പീഠഭൂമിയിൽ അധിനിവേശ ​സേനയെ കാത്തിരിക്കുന്നതെ​ന്തെന്ന്​ ഞാൻ നേരിട്ട്​ അനുഭവിക്കുന്നത്​. സലാങ്​ തുരങ്കത്തിനു സമീപം, റഷ്യൻ പാരച്യൂട്ട്​ ​െറജിമെൻറ്​ പിടിച്ച എന്നെ സോവിയറ്റ്​ അകമ്പടിയിൽ കാബൂളിലേക്ക്​ അയച്ചതായിരുന്നു. പാതിവഴിയിൽ വാഹനം ആക്രമിക്കപ്പെട്ടു. മഞ്ഞുപുതഞ്ഞുകിടന്ന വഴികളിൽനിന്നെവിടെയോ കത്തി പിടിച്ച്​ അഫ്​ഗാനികൾ മുന്നിൽ വന്നുവീണു. വ്യോമാക്രമണവും സോവിയറ്റ്​ താജിക്​ സേനകളുമാണ്​ അന്ന്​ ജീവൻ തിരികെ നൽകിയത്​. സ്വന്തം പേരെഴുതാൻ പോലുമറിയാത്ത, ലണ്ടൻ റഷ്യൻ സേനക്കു കീഴിലെന്ന്​ വിശ്വസിക്കാൻ മാത്രം രാഷ്​ട്രീയ അവ​േബാധം കുറഞ്ഞ അഫ്​ഗാനികൾക്ക്​ മുമ്പിൽ കരുത്തി​െൻറ പ്രതിരൂപങ്ങളായ ചെമ്പടയും ഒടുവിൽ കീഴടങ്ങി.

അന്ന്​, 1839ൽ നാം ബ്രിട്ടീഷുകാരും റഷ്യ​ക്കാരെ കുറിച്ച്​ ആധിയിലായിരുന്നു. ജനറൽ എൽഫിൻസ്​റ്റൺ നയിച്ച 16,500 പേരുടെ ഈസ്​റ്റ്​ ഇന്ത്യ കമ്പനി സേന അങ്ങനെയാണ്​ അഫ്​ഗാനിലെത്തുന്നത്​. സാർ ചക്രവർത്തിയുമായി ദോസ്​ത്​ മുഹമ്മദി​െൻറ ചങ്ങാത്തം അവസാനിപ്പിക്കാമെന്ന വ്യഗ്രതയോടെയായിരുന്നു ആഗമനം. കാന്തഹാർ പിടി​ച്ചെടുത്ത്​ ജൂൺ 30ന്​ കാബൂളിൽ പ്രവേശിച്ചു. ആധുനിക കാലത്ത്​ ആദ്യമായിട്ടായിരുന്നു ഒരു വിദേശ സേന പട്ടണം പിടിക്കുന്നത്. ദോസ്​ത്​ മുഹമ്മദിനെ- വഴങ്ങാത്ത നാട്ടുപ്രമാണിമാരെ എങ്ങനെ ഒതുക്കാമെന്ന്​ ബ്രിട്ടീഷ്​ സർവാധിപതികൾക്ക്​ അറിയാമായിരുന്നു- ഇന്ത്യയിലേക്ക്​ നാടുകടത്തി. അഫ്​ഗാൻ ജനത പക്ഷേ​, ബ്രിട്ടീഷ്​ പാഠങ്ങൾ അഭ്യസിക്കാൻ തൽപരരായിരുന്നില്ല. കാബൂളിൽ ഒരു വിദേശസേനയെ കോട്ടകെട്ടി സംരക്ഷിക്കുകയെന്നത്​ ശുദ്ധ വിഡ്​ഢിത്തമായിരുന്നു, എൽഫിൻസ്​റ്റൺ പക്ഷേ, അത്​ തിരിച്ചറിയുന്നത്​ 1840 നവംബർ ഒന്നിന്​- ബ്രിട്ടീഷ്​ ഉദ്യോഗസ്​ഥനായ അലക്​സാണ്ടർ ബേൺസിനെ ജനം അങ്ങാടിയിലിട്ട്​ തുണ്ടംതുണ്ടമാക്കി, തല ഒരു കുറ്റിയിൽ തറച്ചുനിർത്തിയപ്പോൾ. അവിടെയുണ്ടായിരുന്ന 300 ഓളം ബ്രിട്ടീഷ്​ സൈനികർ ജീവനുംകൊണ്ടോടി. അതുകഴിഞ്ഞ്​ ദോസ്​ത്​ മുഹമ്മദി​െൻറ മകൻ 30,000 പേരുടെ അഫ്​ഗാൻ സേനയുമായി എത്തിയതോടെ എൽഫിൻസ്​റ്റണും തീർന്നു.

ഇന്ത്യൻ അതിർത്തിയോടു ചേർന്ന്​, ​ജലാലാബാദിലെ ബ്രിട്ടീഷ്​ കോട്ടയിൽ സുരക്ഷിതമായി അഭയം പ്രാപിക്കൽ മാത്രമായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്​ വേണ്ടിയിരുന്നത്​. അന്നാണെങ്കിൽ, ചരിത്രത്തിലെ കൊടിയ തണുപ്പ്​ അടയാളപ്പെട്ടുകിടന്ന ശൈത്യകാലവും. ഭക്ഷണം തീർന്ന്​, സുരക്ഷയെ കുറിച്ച്​ ഒരു പ്രതീക്ഷയുമില്ലാ​െത സൈനികരെയും- 10 മൈൽ നീളത്തിലുണ്ടായിരുന്നു അവർ- കൂട്ടി കാബൂൾ മലയിടുക്കിലേക്ക്​ അദ്ദേഹം രക്ഷപ്പെട്ടു. സൈനികർക്ക്​ സഹായവുമായി കൂടെ ഉണ്ടായിരുന്നവരെ തിരിഞ്ഞുനോക്കാൻ ആരുമുണ്ടായില്ല. ഇവരിലെ സ്​ത്രീകളെ തുണിയുരിച്ചും പട്ടിണിക്കിട്ടും ബലാത്സംഗത്തിനിരയാക്കിയും കത്തികൊണ്ട്​ ജീവനെടുത്തും ഒടുവിൽ മൃതദേഹം മഞ്ഞി​ലുപേക്ഷിച്ചും ഗോത്രവർഗക്കാർ കാണിച്ച ക്രൂരതകൾ ചരിത്രം രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്​. അവരെ കാക്കാൻ എൽഫിൻസ്​റ്റൺ നിന്നില്ല. കാബൂൾ മലയിടുക്കി​െൻറ താഴോട്ടുള്ള വഴികളിൽ ഓരോ സൈനിക നീക്കത്തിനെതിരെയും പതിയിരുന്നാക്രമണങ്ങൾ നടന്നു, കുരുതികളും- അതേ പാതയിൽ റഷ്യൻ അകമ്പടി സേനയുടെ ശരീരാവശിഷ്​ടങ്ങൾ 140 വർഷം കഴിഞ്ഞ്​ ഞാൻ കണ്ടിരുന്നു.

എൽഫിൻസ്​റ്റൺ സ്വന്തം തടി കാത്തു, പിന്നെ ചില ഉദ്യോഗസ്​ഥരുടെയും കുറെ ബ്രിട്ടീഷ്​ വനിതകളുടെയും. അവസാന ബ്രിട്ടീഷ്​ കാവലാളും മലമുകളിൽ വെട്ടിനുറുക്കപ്പെട്ടു. ആയിരക്കണക്കിന്​ അഫ്​ഗാനികൾ ഒന്നിച്ചായിരുന്നു ആക്രമണം. കരുതലായുണ്ടായിരുന്ന അവസാന വെടിയും പായിച്ച കമ്പനി കമാൻഡർ ബ്രിട്ടീഷ്​ പതാക അരയിൽ ചുറ്റിയായിരുന്നു മരണം വരിച്ചത്​. ദിവസങ്ങൾ കഴിഞ്ഞ്​, കുരുതിയിൽ ജീവൻ ബാക്കിയായ സൈനികൻ തളർന്നുശോഷിച്ച കുതിരയെ പായിച്ച്​ ജലാലാബാദിലേക്ക്​ രക്ഷപ്പെടാൻ ശ്രമിച്ചെങ്കിലും വഴിയിൽ രണ്ട്​ അഫ്​ഗാൻ സൈനികർ കാത്തുനിൽപുണ്ടായിരുന്നു. കുതി​രയെ മരണത്തിന്​ വിട്ടുകൊടുത്ത്​ അയാൾ അവസാനം ബ്രിട്ടീഷ്​ കോട്ടയിലെത്തി. ചരിത്രത്തിൽ ബ്രിട്ടീഷുകാരുടെ ഏറ്റവും ദയനീയ പരാജയമായിരുന്നു ഇത്​.

സ്വന്തം കിരീടത്തിലെ തൂവലെന്ന വിശ്വാസവുമായി ബ്രിട്ടീഷുകാർ അഫ്​ഗാനിസ്താൻ വിടാതെ പിടിച്ചുനിന്നു. ഗാൻഡമക്​ കരാർ പ്രകാരം കാബൂൾ ഭരണം അമീർ യാഖൂബ്​ ഖാനു കൈമാറിയെങ്കിലും നഗരത്തിൽ ബ്രിട്ടീഷ്​ എംബസി തുറന്നു. മാസങ്ങളെടുത്തില്ല, 1879ൽ അതും ഉപരോധിക്കപ്പെട്ടു. അവിടെയുണ്ടായിരുന്ന അവസാനത്തെയാളും പോരാട്ടവഴിയിലേക്കെറിയപ്പെട്ടു. എംബസി തീയിട്ടതോടെ അകത്തുണ്ടായിരുന്ന ബ്രിട്ടീഷുകാർ അങ്കത്തിനിറങ്ങി. അതോടെ ''ചെന്നായക്കു മുന്നിൽപെട്ട ആട്ടിൻകൂട്ടത്തെ പോലെ അഫ്​ഗാൻ സൈനികർ ഓടിയെന്ന്​'' ബ്രിട്ടീഷ്​ കഥ. പക്ഷേ, മണിക്കൂറുകൾ വേണ്ടിവന്നില്ല, വെന്തുതീരാറായ ​എംബസി കെട്ടിടത്തിനു മുകളിൽനിന്ന്​​ പോരാട്ടം കൊഴുപ്പിച്ച ബ്രിട്ടീഷുകാരൊക്കെയും തുണ്ടമാക്കപ്പെട്ടു. വിവസ്​ത്രരാക്കപ്പെട്ട്​ അവരെയും ചുട്ടുചാമ്പലാക്കി. ഫ്രഞ്ച്​ പിതാവിലും ഐറിഷ്​ മാതാവിലും പിറന്ന മേജർ സർ പിയറി ലൂയിസ്​ നപ്പോളിയൻ കവാഗ്​നാരിയായിരുന്നു കോൺസുൽ. എംബസി മുറ്റത്ത്​ ചിതറിക്കിടന്ന കുറെ എല്ലിൻ കഷ്​ണങ്ങൾ പിന്നീട്​ ഒരു ബ്രിട്ടീഷ്​ മാധ്യമ പ്രവർത്തകൻ കണ്ടെത്തി. അവയിൽ തീർച്ചയായും പിയറിയുടെ ശരീരാവശിഷ്​ടങ്ങളുമുണ്ടാകണം.

വിരോധാഭാസമാകാം, എൽഫിൻസ്​റ്റണി​െൻറ പിൻഗാമികളിലൊരാൾ 1842ൽ കൂട്ടക്കുരുതി നടന്ന ഇടത്ത്​ വർഷങ്ങൾ കഴിഞ്ഞ്,​ 1880ൽ എത്തുന്നുണ്ട്​. ത​െൻറ ​സൈന്യം- അത്​ രണ്ടാം അഫ്​ഗാൻ യുദ്ധമായിരുന്നു- മരുഭൂ സമാനമായ മായ്​വന്ദിൽ നടത്തിയ ആക്രമണത്തെ കുറിച്ച്​ അപ്പോഴാണ്​ അദ്ദേഹം കേൾക്കുന്നത്​. 30ാം ബോംബെ ഇൻഫൻട്രിയിലെ സൈനികർ ആയിരക്കണക്കിന്​ ഗാസി പോരാളികൾക്കെതിരെയായിരുന്നു അണിനിരന്നത്​. ബ്രിട്ടീഷ്​ പീരങ്കികൾക്കും ഈജിപ്​ഷ്യൻ കോളനി സേനകൾക്കും മുന്നിൽ മരണം വരിക്കാനൊരുങ്ങി പച്ചപ്പതാകയും വീശിയായിരുന്നു അവരുടെ വരവ്​.

അതുനൽകിയ ദുരന്തത്തെ കുറിച്ച്​ ഇന്ത്യൻ ബ്രിട്ടീഷ്​ സേനയുടെ രഹസ്യാന്വേഷണ വിഭാഗം തയാറാക്കിയ റിപ്പോർട്ട്​ പരിശോധിച്ചാലറിയാം എത്ര ആഴത്തിലായിരുന്നു അതെന്ന്​​. ഒടുവിൽ ബ്രിട്ടീഷുകാർ ഓടി രക്ഷപ്പെടു​േമ്പാഴേക്ക് 21 ഓഫിസർമാർ ഉൾപെടെ​ 1,320 പേരെ അവർക്കു നഷ്​ടമായിരുന്നു. 1,000 റൈഫിളുകളും 600 വാളുകളും അവിടെ ഇ​ട്ടേച്ചായിരുന്നു ഓട്ടം.അതിർത്തികളെ കുറിച്ചായിരുന്നു ഇവിടെയും വലിയ കളി- റഷ്യൻ അതിർത്തിക്കും ബ്രിട്ടീഷ്​ ഇന്ത്യൻ സാമ്രാജ്യത്തിനുമിടയിൽ ബ്രിട്ടീഷുകാർതന്നെ നിയന്ത്രിക്കുന്ന അതിർത്തി പ്രദേശം വേണം.

അതുപക്ഷേ, വഞ്ചനകളുടെ കൂടി ചരിത്രമായിരുന്നു. നാം സ്വന്തക്കാരെന്നു കരുതിയവരത്രയും എതിർചേരിക്കൊപ്പം നിന്നു. 1878 വരെ നാം കരുതിയത് കാബൂളിലെ​ അമീർ ശേർ അലി ഖാൻ എപ്പോഴും ബ്രിട്ടീഷുകാർക്കായി പൊരുതാൻ സജ്ജനായ സുഹൃത്താണെന്നായിരുന്നു- ഉസാമ നമുക്കു വേണ്ടി റഷ്യക്കാർക്കെതിരെ പൊരുതുമെന്ന്​ നാം കരുതിയ പോലെ. പക്ഷേ, അമീർ ബ്രിട്ടീഷ്​ സേനക്ക്​ യാത്ര വിലക്കി. ബ്രിട്ടീഷ്​ വണിക്കുകളെ കവർച്ച ചെയ്യാൻ പ്രേരിപ്പിച്ചു.

പരസ്യമായും നിരന്തരമായും ഇംഗ്ലീഷുകാർക്കെതിരെ മതവികാരം ഇളക്കിവിട്ടു. അതോടെ, 1878 നവംബർ 21ന്​ യുദ്ധപ്രഖ്യാപനമായി. ബ്രിട്ടീഷ്​ എംബസി ജീവനക്കാരെ കൊലപ്പെടുത്താൻ സഹായം നൽകിയത്​ വഞ്ചനയും ഭീരുത്വവുമാണെന്നായിരുന്നു ബ്രിട്ടീഷ്​ മനസ്സ്​. അതിനാൽ 'അമീറി'​െൻറ അനുയായികൾ രക്ഷപ്പെടരുതെന്നും എന്നെന്നും ഓർക്കപ്പെടുന്ന ശിക്ഷ തന്നെ നടപ്പാക്കണമെന്നും സർ ​ഫ്രെഡറിക്​സ്​ ഉത്തരവിട്ടു. 'ഇതിൽ (കുരുതികളിൽ) പങ്കാളികളായ എല്ലാവർക്കും കടുത്ത ശിക്ഷ തന്നെ ലഭിക്കണമെന്ന്​' അദ്ദേഹം തീട്ടൂരമിറക്കി. അതുപക്ഷേ, പഴയ വിക്​ടോറിയൻ മുന്നറിയിപ്പ്​. പ്രസിഡൻറ്​ ബുഷും പ്രധാനമന്ത്രി ​െബ്ലയറും പിന്നീട്​ പറഞ്ഞതി​െൻറ ആമുഖം.

ഒരു നൂറ്റാണ്ട്​ കഴിഞ്ഞ്​ റഷ്യക്കാർക്കായി ഊഴം. 10 വർഷം അവരും ഈ അശ്വസേനയെ അനുഭവിച്ചു. സോവിയറ്റുകൾക്കു കീഴിൽ അഫ്​ഗാനികളായിരുന്നു യഥാർഥത്തിൽ വംശഹത്യക്കിരയായതെന്നത്​ മറ്റൊരു സത്യം. റഷ്യൻ ഏജൻറുമാർ പലവട്ടം നടത്തിയ വധശ്രമത്തിൽനിന്ന്​ രക്ഷപ്പെട്ട ഉസാമ ബിൻ ലാദിൻ അതിജീവിച്ചു. 'ജനാധിപത്യത്തിനും സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനും' വേണ്ടി പടിഞ്ഞാറ്​ നടത്തുന്ന പുതിയ ​യുദ്ധത്തിൽ കണ്ണിചേരാൻ നിർബന്ധിക്കപ്പെടുന്ന വ്ലാഡ്​മിർ പുടിൻ ശ്രീമാൻ ബുഷിനെ ഓർമപ്പെടുത്തുമായിരിക്കും- അന്ന്​ അഫ്​ഗാനിൽ റഷ്യൻ സൈനിക ദൗത്യം എവിടെ കലാശിച്ചുവെന്ന്​. ഒരിക്കൽകൂടി വലിയ കളിക്ക്​ മുന്നിൽനിൽക്കണമെന്ന്​- വാഷിങ്​ടണിൽ അതിനായാണ്​ സ്വപ്​നങ്ങളുണരുന്നത്​- നിർദേശിക്കുംമുമ്പ്​ ചരിത്ര ഗ്രന്ഥങ്ങളിലേക്ക്​ നമുക്കൊന്നിച്ച്​ പിൻനടത്തമാകാം.

(തന്റെ വാക്കുകൾ സത്യമായി പുലരുന്നത് കാണാൻ കാത്തുനിൽക്കാതെ റോബർട്ട്‌ ഫിസ്ക് കഴിഞ്ഞവർഷം ഒക്ടോബർ 30ന് വിടപറഞ്ഞു)