കരിമ്പുപോലെ മധുരം; കാരിരുമ്പുപോലെ ഉറപ്പ്

''പ​ണ്ട്​ ഹ​ർ ഹ​ർ മ​ഹാ​ദേ​വ്​ എ​ന്ന്​ യോ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ൽ സ്ഥി​ര​മാ​യി വി​ളി​ക്കാ​റു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു, അ​തി​നൊ​പ്പം ഞാ​ൻ അ​ല്ലാ​ഹു അ​ക്​​ബ​ർ കൂ​ടി ചേ​ർ​ത്തു. അ​വ ര​ണ്ടും ചേ​ർ​ത്തു​വെ​ച്ച​തോ​ടെ ഭാ​ര​തീ​യ കി​സാ​ൻ യൂ​നി​യ​​ന്റെ ഏ​റ്റ​വും ശ​ക്ത​മാ​യ മു​ദ്രാ​വാ​ക്യ​മാ​യി അ​ത്​ മാ​റി'' -ബാ​ബാ ഗു​ലാം മു​ഹ​മ്മ​ദ്​ ജൗ​ല ഒ​രി​ക്ക​ൽ പ​റ​ഞ്ഞ​താ​ണ്. ബാ​ബാ​യെ​ക്കു​റി​ച്ചോ​ർ​ക്കു​മ്പോ​ൾ ആ​ദ്യ​മാ​യി മ​ന​സ്സി​ൽ വ​രു​ന്ന​തും ഈ ​മു​ദ്രാ​വാ​ക്യം ത​ന്നെ​യാ​ണ്.

പ​ടി​ഞ്ഞാ​റ​ൻ യൂ.​പി​യി​ലെ ഇ​തി​ഹാ​സ​തു​ല്യ​നാ​യ ഈ ​ക​ർ​ഷ​ക നേ​താ​വ്​ മേ​യ്​ 16ന്​ ​വി​ട​പ​റ​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു. ഭാ​ര​തീ​യ കി​സാ​ൻ യൂ​നി​യ​ൻ മേ​ധാ​വി​യാ​യി​രു​ന്ന മ​ഹേ​ന്ദ്ര സി​ങ്​ ടി​കാ​യ​ത്തി​​ന്റെ വ​ലം​കൈ എ​ന്ന​റി​യ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന ബാ​ബാ ഗു​ലാം സാ​ഹി​ബ്​ ഇ​ഹ​ലോ​ക​ത്തോ​ട്​ വി​ട​പ​റ​ഞ്ഞ​ത്​ ടി​കാ​യ​ത്തി​​​ന്റെ ഓ​ർ​മ​ദി​ന​ത്തി​​ന്റെ പി​റ്റേ​ന്നാ​ളാ​ണ്​ എ​ന്ന​തും ​​ശ്ര​ദ്ധേ​യം.

ക​രി​മ്പ് ക​ർ​ഷ​ക​ർ സ​മ​രം​ചെ​യ്​​ത വേ​ള​യി​ൽ ഈ ​ര​ണ്ട്​ നേ​താ​ക്ക​ളും ചേ​ർ​ന്ന്​ അ​ധി​കാ​രി​ക​ളെ മു​ട്ടു​കു​ത്തി​ച്ച​ത്തി​നെ​പ്പ​റ്റി എ​ത്ര​യ​ധി​കം ക​ഥ​ക​ൾ വേ​ണ​മെ​ങ്കി​ലും യു.​പി​യു​ടെ പ​ടി​ഞ്ഞാ​റ​ൻ ഗ്രാ​മ​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്ന്​ കേ​ൾ​ക്കാ​മാ​യി​രു​ന്നു. സ​മൂ​ഹ​മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ൾ ഇ​ല്ലാ​ത്ത ഒ​രു കാ​ല​മാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. മു​ഖ്യ​ധാ​രാ മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ളാ​ക​​ട്ടെ, പ​ടി​ഞ്ഞാ​റ​ൻ യൂ.​പി​യി​ലേ​ക്ക്​ കാ​ര്യ​മാ​യി ക​ട​ന്നു​ചെ​ല്ലാ​റു​മി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. വാ​മൊ​ഴി​യാ​യി പ്ര​ച​രി​ച്ച പ്രാ​ദേ​ശി​ക ച​രി​ത്ര​ത്തി​​​ന്റെ ഭാ​ഗ​മാ​ണ്​ അ​വ​രെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള ഓ​ർ​മ​ക്ക​ഥ​ക​ളേ​റെ​യും. 1989ൽ ​ന​ട​ന്ന ബോ​ട്ട്​ ക്ല​ബ്​ പ്ര​ക്ഷോ​ഭ​വു​മാ​യി ബ​ന്ധ​പ്പെ​ട്ട ധീ​ര​മാ​യ പോ​രാ​ട്ട ക​ഥ​ക​ൾ രാ​ജ്യ​വ്യാ​പ​ക​മാ​യി അ​റി​യ​പ്പെ​ട്ടെ​ങ്കി​ൽ അ​തി​ലേ​റെ ക​ഥ​ക​ൾ ക​രി​മ്പു​പാ​ട​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​ള്ളി​ൽ മാ​ത്ര​മൊ​തു​ങ്ങി.

അ​തി​ലൊ​രു സം​ഭ​വം ഇ​ങ്ങ​നെ​യാ​ണ്​:

മു​സ​ഫ​ർ​ന​ഗ​ർ ക​ല​ക്​​ട​ർ ഒ​രു ഒ​ത്തു​തീ​ർ​പ്പു​ണ്ടാ​ക്കാ​ൻ ബാ​ബാ ഗു​ലാം സാ​ഹി​ബി​നെ കാ​ണാ​ൻ വ​ന്നു. ബാ​ബാ ക​രി​മ്പു​പാ​ട​ത്തി​ലാ​ണു​ള്ള​തെ​ന്ന്​ പ​റ​ഞ്ഞ്​ സ​ഹാ​യി​ക​ൾ ക​ല​ക്​​ട​റെ അ​തി​ന​ക​ത്തേ​ക്ക്​ കൊ​ണ്ടു​പോ​യി. കൊ​ടും​വേ​ന​ലി​ൽ പാ​ട​ത്തി​നു​ള്ളി​ലൂ​ടെ ന​ട​ന്നു​ന​ട​ന്ന്​ ക​ല​ക്​​ട​ർ ബാ​ബ​ക്ക്​ അ​രി​കി​ലെ​ത്തി.

ക​​ണ്ട​പ്പോ​ൾ വെ​റും നി​ല​ത്ത്​ ചൂ​ണ്ടി അ​വി​ടെ​യൊ​ന്ന്​ ഇ​രു​ന്ന്​ നോ​ക്കാ​ൻ ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടു ബാ​ബാ. ''ഈ ​ക​ടു​ത്ത ചൂ​ടി​ൽ ഇ​വി​ടു​ത്തെ പാ​വ​പ്പെ​ട്ട ക​ർ​ഷ​ക​ർ ന​ട​ത്തു​ന്ന അ​ധ്വാ​ന​ത്തി​​ന്റെ കാ​ഠി​ന്യം ഒ​ന്ന്​ മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കൂ, ശേ​ഷം അ​വ​രു​ടെ വി​ധി തീ​രു​മാ​നി​ക്കൂ'' എ​ന്ന്​ ഒ​ട്ടും മ​യ​മി​ല്ലാ​തെ​ത​ന്നെ പ​റ​ഞ്ഞു.

ഇ​ത്ത​രം ക​ഥ അ​ക്ഷ​രാ​ർ​ഥ​ത്തി​ൽ സ​ത്യ​മാ​വാം, അ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ അ​ൽ​പം അ​തി​ശ​യോ​ക്തി ക​ല​ർ​ന്നി​ട്ടു​ണ്ടാ​വാം. പ​ക്ഷേ, ക​ർ​ഷ​ക​രു​ടെ അ​ന്ത​സ്സും അ​ഭി​മാ​ന​വും ഉ​യ​ർ​ത്തി​പ്പി​ടി​ക്കു​ന്ന​തി​ൽ ആ ​നേ​താ​വ്​ ത​രി​മ്പു​പോ​ലും വി​ട്ടു​വീ​ഴ്​​ച ചെ​യ്​​തി​രു​ന്നി​ല്ല എ​ന്ന കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ ഒ​ട്ടും​ത​ന്നെ അ​തി​ശ​യോ​ക്തി​യി​ല്ല.

പ​ടി​ഞ്ഞാ​റ​ൻ യു.​പി​യി​ലെ പ​ഞ്ച​സാ​ര ജി​ല്ല​ക​ളി​ൽ ഗ​ണ്യ​മാ​യ തോ​തി​ൽ മു​സ്​​ലിം ജ​ന​സം​ഖ്യ​യു​ണ്ട്. ഇ​രു​മ​ത​ങ്ങ​ളി​ലെ​യും ​പ്ര​ധാ​ന വി​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ൾ ക​ർ​ഷ​ക​രാ​യി​രു​ന്നു. ര​ണ്ട്​ ബാ​ബാ​മാ​ർ​ക്കും -ഗു​ലാം ജൗ​ല​ക്കും മ​ഹേ​ന്ദ്ര ടി​കാ​യ​ത്തി​നും, ഒ​രു കാ​ര്യം ന​ല്ല ബോ​ധ്യ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു; ക​ർ​ഷ​ക മു​ന്നേ​റ്റ​ങ്ങ​ളു​ടെ വി​ജ​യ​ത്തി​ന്​ മ​ത​സൗ​ഹാ​ർ​ദം അ​ത്യ​ന്താ​പേ​ക്ഷി​ത​മാ​ണെ​ന്ന സ​ത്യം. ഹ​ർ​ഹ​ർ മ​ഹാ​ദേ​വ്​-​അ​ല്ലാ​ഹു അ​ക്​​ബ​ർ മു​ദ്രാ​വാ​ക്യ​ത്തി​ൽ ഒ​തു​ങ്ങി​യി​ല്ല അ​വ​ർ വി​ഭാ​വ​നം ചെ​യ്​​ത, സാ​ധ്യ​മാ​ക്കി​യ ഐ​ക്യ​വും സൗ​ഹാ​ർ​ദ​വും.

(മഹേന്ദ്ര ടിക്കായതും ഗുലാം മുഹമ്മദ് ജൗലയും)

മേ​ഖ​ല​യി​ലെ ഒ​ത്തൊ​രു​മ​ക്ക്​ ഭം​ഗം​വ​രു​മെ​ന്ന്​ സം​ശ​യി​ക്കു​ന്ന ഏ​തൊ​രു സം​ഭ​വ​മു​ണ്ടാ​യാ​ലും അ​വ​ർ ഉ​ത്ത​ര​വാ​ദി​ത്ത​പൂ​ർ​ണ​മാ​യി ഇ​ട​പെ​ട്ടി​രു​ന്നു. ഒ​രു മു​സ്​​ലിം പെ​ൺ​കൊ​ടി​യെ ത​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു​പോ​യ സം​ഭ​വ​മ​റി​ഞ്ഞ്​ ബാ​ബാ ടി​കാ​യ​ത്ത്​ നി​രാ​ഹാ​ര സ​മ​ര​മി​രു​ന്ന ക​ഥ ഏ​വ​രും ഇ​ന്നു​മോ​ർ​ക്കു​ന്നു. നൈ​മാ കാ​ണ്ഡ്​ എ​ന്ന​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന ഈ ​വി​ഷ​യ​ത്തി​ൽ ടി​കാ​യ​ത്തി​​​ന്റെ നി​രാ​ഹാ​രം അ​ടി​യ​ന്ത​ര ന​ട​പ​ടി കൈ​ക്കൊ​ള്ളാ​ൻ പൊ​ലീ​സി​നെ നി​ർ​ബ​ന്ധി​ത​രാ​ക്കി. താ​മ​സം​വി​നാ ആ ​പെ​ൺ​കു​ട്ടി​യെ ര​ക്ഷി​ക്കാ​നു​മാ​യി.

2013ലെ ​മു​സ​ഫ​ർ​ന​ഗ​ർ-​ശം​ലി ക​ലാ​പം ബാ​ബാ ഗു​ലാം​സാ​ഹ​ബി​​ന്റെ ഹൃ​ദ​യം ത​ക​ർ​ത്തു​ക​ള​ഞ്ഞ​തി​ൽ ആ​ർ​ക്കും അ​ദ്​​ഭു​ത​മി​ല്ല. പ​ടി​ഞ്ഞാ​റ​ൻ യു.​പി​യു​ടെ സാ​മൂ​ഹി​ക ജീ​വി​ത​ത്തെ​യും ഹി​ന്ദു-​മു​സ്​​ലിം ​ഐ​ക്യ​ത്തെ​യും ചീ​ന്തി​യെ​റി​ഞ്ഞു​ക​ള​ഞ്ഞു, ആ ​ക​ലാ​പം. സ​ഹോ​ദ​ര തു​ല്യ​രാ​യി ജീ​വി​ച്ച ക​ർ​ഷ​ക​ർ ബ​ദ്ധ​വൈ​രി​ക​ൾ ക​ണ​ക്കെ പെ​രു​മാ​റാ​ൻ തു​ട​ങ്ങി. ഏ​റ്റ​വും ആ​കു​ല​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ കാ​ര്യം 2013 സെ​പ്​​റ്റം​ബ​റി​ൽ ഭാ​ര​തീ​യ കി​സാ​ൻ യൂ​നി​യ​​ന്റെ മ​ഹാ​പ​ഞ്ചാ​യ​ത്ത്​ വേ​ദി​യാ​ണ്​ ക​ലാ​പ​ത്തി​ന്​ ആ​ഹ്വാ​നം ചെ​യ്യാ​ൻ ദു​രു​പ​യോ​ഗം ചെ​യ്യ​പ്പെ​ട്ട​ത്​ എ​ന്ന​താ​ണ്.

മു​ദ്രാ​വാ​ക്യ​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന്​ അ​ല്ലാ​ഹു അ​ക്​​ബ​ർ ഒ​ഴി​വാ​ക്കി ഹ​ർ ഹ​ർ മ​ഹാ​ദേ​വ്​ മാ​ത്ര​മാ​യി മു​ഴ​ങ്ങാ​ൻ തു​ട​ങ്ങി, പി​ന്നെ അ​തും ഉ​പേ​ക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു -ഹ​ർ​ഹ​ർ മോ​ദി എ​ന്ന് വി​ളി തു​ട​ങ്ങി. ഇ​നി ഞ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക്​ ഈ ​സം​ഘ​ട​ന​യി​ൽ എ​ന്ത്​ സ്ഥാ​ന​മാ​ണു​ള്ള​ത്​? -മു​സ​ഫ​ർ​ന​ഗ​ർ ക​ലാ​പ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള ഡോ​ക്യു​മെ​ന്റ​റി​യു​ടെ ചി​ത്രീ​ക​ര​ണ വേ​ള​യി​ൽ അ​ദ്ദേ​ഹം ഈ ​കു​റി​പ്പു​കാ​ര​നോ​ട്​ ചോ​ദി​ച്ചു.

അ​പ്ര​തീ​ക്ഷി​ത​മാ​യ​ത്​ സം​ഭ​വി​ച്ചു. ക​ലാ​പ​ത്തി​ന്​ പി​ന്നാ​ലെ ഭാ​ര​തീ​യ കി​സാ​ൻ യൂ​നി​യ​ൻ പി​ള​ർ​ന്നു. ബാ​ബാ ഗു​ലാ​മി​​ന്റെ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ൽ ഭാ​ര​തീ​യ കി​സാ​ൻ മ​സ്​​ദൂ​ർ മ​ഞ്ച്​ നി​ല​വി​ൽ​വ​ന്നു. ജാ​ട്ടു​ക​ൾ ഒ​ഴി​കെ​യു​ള്ള 35 സ​മു​ദാ​യ​ങ്ങ​ളു​ടെ സം​ഘ​ട​ന​യാ​ണി​തെ​ന്ന്​ അ​ദ്ദേ​ഹം അ​ന്ന്​ പ​റ​ഞ്ഞു.

ആ ​പി​ള​ർ​പ്പി​ൽ ബാ​ബാ സ​ന്തു​ഷ്​​ട​നാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല, മ​റ്റ്​ ​വ​ഴി​ക​ളൊ​ന്നും അ​വ​ശേ​ഷി​ച്ചി​ല്ല എ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു പ്ര​തി​ക​ര​ണം. പ​ക്ഷേ ശ​ക്ത​മാ​യ ശു​ഭാ​പ്​​തി വി​ശ്വാ​സ​മാ​യി​രു​ന്നു ആ ​മ​ന​സ്സ്​ നി​റ​യെ. അ​ത്​ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ ഒ​രി​ക്ക​ലും ച​തി​ച്ചു​മി​ല്ല. ബാ​ബാ അ​​ന്ന്​ പ​റ​ഞ്ഞു:

''ജാ​ട്ടു​ക​ൾ അ​ടി​സ്ഥാ​ന​പ​ര​മാ​യി ഒ​രു മ​തേ​ത​ര സ​മൂ​ഹ​മാ​ണ്. ഞ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക്​ പ​ള്ളി​യി​ല്ലാ​യി​രു​ന്ന പ​ല ഗ്രാ​മ​ങ്ങ​ളി​ലും ജാ​ട്ടു​ക​ൾ പ​ണം സ്വ​രൂ​പി​ച്ച്​ പ​ള്ളി കെ​ട്ടി​ത്ത​രു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ ഇ​നി​യും മാ​റി​മ​റി​ഞ്ഞ്​ വ​രും, പ​ക്ഷേ അ​തി​ന്​ നാ​ല​ഞ്ച്​ കൊ​ല്ല​മെ​ടു​ക്കും. ജാ​ട്ടു​ക​ൾ അ​വ​രു​ടെ തെ​റ്റ്​ തി​രി​ച്ച​റി​യും''

ആ ​നാ​ടി​​​ന്റെ ഹൃ​ദ​യ​മി​ടി​പ്പ്​ അ​ത്ര​ത്തോ​ളം മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടാ​ണ്​ ബാ​ബാ സാ​ഹി​ബ്​ അ​ത്​ പ​റ​ഞ്ഞ​തെ​ന്ന്​ കാ​ലം തെ​ളി​യി​ച്ചു. അ​ഞ്ചു​വ​ർ​ഷം​കൊ​ണ്ട്​ ജാ​ട്ടു​ക​ളും മു​സ്​​ലിം​ക​ളും വീ​ണ്ടും ഒ​രു​മി​ച്ചു​ചേ​ർ​ന്ന്​ നി​ര​വ​ധി പ​ഞ്ചാ​യ​ത്തു​ക​ൾ വി​ളി​ച്ചു​ചേ​ർ​ത്തു. ബാ​ബാ ഗു​ലാം മു​സ്​​ലിം​ക​ളു​ടെ മാ​ത്രം നേ​താ​വാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. സ​ക​ല ക​ർ​ഷ​ക​രും അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്​ സ്വ​ന്തം ആ​ളു​ക​ളാ​യി​രു​ന്നു.

പു​ന​രേ​കീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട ക​ർ​ഷ​ക​രു​ടെ മ​ഹ​നീ​യ ഐ​ക്യ​സം​ഗ​മം ന​ട​ന്ന​ത്​ 2021 ജ​നു​വ​രി 29നാ​യി​രു​ന്നു. ഡ​ൽ​ഹി അ​തി​ർ​ത്തി​യി​ൽ ക​ർ​ഷ​ക​പ്ര​ക്ഷോ​ഭം കൊ​ടു​മ്പി​രി കൊ​ള്ളു​ന്ന​തി​നി​ടെ​യാ​യി​രു​ന്നു ആ​യി​ര​ക്ക​ണ​ക്കി​ന്​ ഹി​ന്ദു​ക്ക​ളും മു​സ്​​ലിം​ക​ളും ഒ​രേ മ​ന​സ്സോ​ടെ മു​സ​ഫ​ർ​ന​ഗ​റി​ൽ ഒ​രു​മി​ച്ചു​ചേ​ർ​ന്ന​ത്. ആ ​സം​ഗ​മ​ത്തി​ലെ മു​ഖ്യ​സാ​ന്നി​ധ്യ​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ന്ന്​ ഗു​ലാം സാ​ഹ​ബ്​ ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു. ഒ​ട്ടും മ​യ​പ്പെ​ടു​ത്താ​ത്ത വാ​ക്കു​ക​ളോ​ടെ അ​ദ്ദേ​ഹം സം​സാ​രി​ച്ചു: ''ര​ണ്ട്​ വ​ലി​യ അ​ബ​ദ്ധ​ങ്ങ​ളാ​ണ്​ നി​ങ്ങ​ൾ ഇ​തു​വ​​രെ ചെ​യ്​​തു​വെ​ച്ച​ത്; ഒ​ന്ന്​, നി​ങ്ങ​ൾ അ​ജി​ത്​ സി​ങ്ങി​നെ തോ​ൽ​പി​ച്ചു​ക​ള​ഞ്ഞു, ര​ണ്ടാ​മ​ത്തേ​ത്​ നി​ങ്ങ​ൾ മു​സ്​​ലിം​ക​ളെ കൊ​ന്നു​ക​ള​ഞ്ഞു''.

ഇ​ത്​ തു​റ​ന്നു​പ​റ​ഞ്ഞി​ട്ടും സ​ദ​സ്സി​ൽ​നി​ന്ന്​ എ​ന്തെ​ങ്കി​ലും അ​പ​ശ​ബ്​​ദ​മോ അ​ലോ​സ​ര​മോ ഉ​ണ്ടാ​യി​ല്ല. ബാ​ബാ സം​സാ​രി​ക്ക​വേ സൂ​ചി വീ​ണാ​ൽ കേ​ൾ​ക്കാ​വു​ന്ന​ത്ര നി​ശ്ശ​ബ്ദ​ത​യാ​യി​രു​ന്നു അ​വി​ടെ. ന​മ്മു​ടെ ഐ​ക്യം എ​ന്തെ​ങ്കി​ലും​ത​രം ഒ​ത്തു​തീ​ർ​പ്പാ​യി​ക്കൂ​ടാ എ​ന്ന്​ അ​ദ്ദേ​ഹം ഉ​റ​പ്പി​ച്ചു​പ​റ​ഞ്ഞു.

തെ​റ്റു​പ​റ്റ​ൽ മ​നു​ഷ്യ​സ​ഹ​ജ​മാ​ണ്. പ​ക്ഷേ, അ​ത്​ അം​ഗീ​ക​രി​ക്കാ​ൻ ത​യാ​റാ​ക​ണം. മു​സ്​​ലിം സ​ഹോ​ദ​ര​ന്മാ​രോ​ട്​ തെ​റ്റാ​യ രീ​തി​യി​ലാ​ണ്​ വ​ർ​ത്തി​ച്ച​തെ​ന്ന്​ സ​മ്മ​തി​ക്ക​ണം. വേ​ദി​യി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന പ​ല ഹി​ന്ദു ജാ​ട്ട്​ നേ​താ​ക്ക​ളും അ​ത്​ സ​മ്മ​തി​ക്കാ​നൂം ഏ​റ്റു​പ​റ​യാ​നും ത​യാ​റാ​യി​രു​ന്നു.

മു​സ​ഫ​ർ​ന​ഗ​ർ ക​ലാ​പ​ത്തി​ന്​ ആ​ഹ്വാ​നം മു​ഴ​ങ്ങി​യ മ​ഹാ​പ​ഞ്ചാ​യ​ത്തി​ന്​ കൃ​ത്യം എ​ട്ടു​വ​ർ​ഷ​ത്തി​നു​ശേ​ഷം 2021 ​സെ​പ്​​റ്റം​ബ​ർ അ​ഞ്ചി​ന്​ വീ​ണ്ടും അ​വി​ടെ ക​ർ​ഷ​ക​സ​മൂ​ഹം ത​ടി​ച്ചു​കൂ​ടി​യ വേ​ള​യി​ൽ പ്ര​സം​ഗി​ക്കാ​ൻ​ത​ക്ക ആ​രോ​ഗ്യം ബാ​ബാ ഗു​ലാ​മി​ന്​ ഇ​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. ത​​ന്റെ പ്ര​സം​ഗം അ​വി​ടെ ഉ​ണ്ടാ​വി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും താ​ൻ സ​മ്മാ​നി​ച്ച ആ ​മു​ദ്രാ​വാ​ക്യം അ​വി​ടെ മു​ഴ​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന്​ അ​ദ്ദേ​ഹം രാ​കേ​ഷ്​ ടി​കാ​യ​ത്തി​നോ​ട്​ പ​റ​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. ആ ​വാ​ക്ക്​ ത​ള്ളി​ക്ക​ള​യ​പ്പെ​ട്ടി​ല്ല. വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​ശേ​ഷം വീ​ണ്ടും മ​ഹാ​പ​ഞ്ചാ​യ​ത്ത്​ വേ​ദി​യി​ൽ 'അ​ല്ലാ​ഹു അ​ക്​​ബ​ർ, ഹ​ർ​ഹ​ർ മ​ഹാ​ദേ​വ്​' മു​ദ്രാ​വാ​ക്യ​മു​യ​ർ​ന്നു. മു​സ​ഫ​ർ​ന​ഗ​റി​ലാ​ക​മാ​നം അ​ത്​ മാ​റ്റൊ​ലി​കൊ​ണ്ടു.

ഇ​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞ തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​ൽ ന​ല്ല ഭൂ​രി​പ​ക്ഷ​ത്തോ​ടെ​ത​ന്നെ യു.​പി​യി​ൽ ബി.​ജെ.​പി ഭ​ര​ണം നി​ല​നി​ർ​ത്തി​യെ​ങ്കി​ലും ക​ർ​ഷ​ക​സ​മ​ര​വും (വ​ർ​ഗീ​യ ക​ലാ​പ​വും) ശ​ക്ത​മാ​യി​രു​ന്ന പ​ടി​ഞ്ഞാ​റ​ൻ യു.​പി​യി​ൽ കാ​വി​പ്പ​ട​യെ പ​ടി​ക്ക്​ പു​റ​ത്തു​നി​ർ​ത്തു​ന്ന​തി​ൽ ജ​നം ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചു.

അ​നാ​രോ​ഗ്യം ക​ല​ശ​ലാ​യ​തോ​ടെ ഗു​ലാം സാ​ഹി​ബ്​ പൊ​തു​പ​രി​പാ​ടി​ക​ളി​ൽ സം​ബ​ന്ധി​ക്കു​ന്ന​ത്​ കു​റ​ഞ്ഞു​വ​ന്നി​രു​ന്നു. പ​ക്ഷേ, ഓ​രോ കി​സാ​ൻ പ​ഞ്ചാ​യ​ത്തി​ലും അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​​​ന്റെ സാ​ന്നി​ധ്യം ഉ​ള്ള​തു​പോ​ലെ തോ​ന്നു​മാ​യി​രു​ന്നു. ഹി​ന്ദു-​മു​സ്​​ലിം ഐ​ക്യം പു​നഃ​സ്ഥാ​പി​ക്കു​ക എ​ന്ന അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​​​ന്റെ സ്വ​പ്​​നം ഭാ​ഗി​ക​മാ​യി മാ​ത്ര​മേ യാ​ഥാ​ർ​ഥ്യ​മാ​യി​ട്ടു​ള്ളൂ. എ​ന്നി​രി​ക്കി​ലും അ​ദ്ദേ​ഹം പ​ക​ർ​ന്ന ഉ​ൾ​ക്കാ​ഴ്​​ച ക​ർ​ഷ​ക സ​മൂ​ഹ​ത്തെ എ​ന്നു​മെ​ന്നും പ്ര​ചോ​ദി​പ്പി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടേ​യി​രി​ക്കും.

(ദു​ര​ഭി​മാ​ന​ക്കൊ​ല​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള​ 'ഇ​സ്സ​ത്​ ന​ഗ​രി കി ​അ​സ​ഭ്യ ബേ​ട്ടി​യാം', മു​സ​ഫ​ർ​ന​ഗ​ർ ക​ലാ​പ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ച്​ 'മു​സ​ഫ​ർ​ന​ഗ​ർ ബാ​ഖി ഹേ' ​എ​ന്നീ ശ്ര​ദ്ധേ​യ​മാ​യ ഡോ​ക്യുമെ​ന്റ​റി​ക​ളു​ടെ സം​വി​ധാ​യ​ക​നാ​ണ്​ ലേ​ഖ​ക​ൻ)