‘ഇ​വി​ടെ നി​ൻ വാ​ക്കു​ക​ളു​റ​ങ്ങാ​തി​രി​ക്കു​ന്നു’ 

കാ​ൾ മാ​ർ​ക്സി​​െൻറ മൂ​ല​ധ​നം (ദാ​സ്​ കാ​പി​റ്റ​ൽ) പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ച്ചി​ട്ട് ഇ​ന്ന്​ 150 വ​ർ​ഷം പൂ​ർ​ത്തി​യാ​കു​ന്നു. 1867 സെ​പ്​​റ്റം​ബ​ർ 14നാ​ണ് ഈ ​ഗ്ര​ന്ഥം ആ​ദ്യ​മാ​യി പു​റ​ത്തി​റ​ങ്ങു​ന്ന​ത്. തൊ​ഴി​ലാ​ളി​വ​ർ​ഗ​ത്തി​​െൻറ ബൈ​ബി​ളാ​യി മാ​റി​യ ഈ ​ഗ്ര​ന്ഥം മു​ത​ലാ​ളി​ത്ത വ്യ​വ​സ്​​ഥി​തി​യു​ടെ അ​നി​വാ​ര്യ​മാ​യ പ​ത​ന​ത്തെ വി​വ​രി​ക്കു​ന്ന​തോ​ടൊ​പ്പം സോ​ഷ്യ​ലി​സ്​​റ്റ്​ വ്യ​വ​സ്​​ഥ​യു​ടെ ആ​ഗ​മ​ന​ത്തി​​െൻറ സൂ​ച​ന​യും ന​ൽ​കു​ന്നു. തു​ട​ക്ക​ത്തി​ൽ​ത​ന്നെ ആ​ശ​യ​ത്തെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ച് ധാ​രാ​ളം സ​ങ്കീ​ർ​ണ​ത​ക​ൾ വി​മ​ർ​ശ​ക​ന്മാ​ർ ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ണി​ച്ചെ​ങ്കി​ലും അ​തി​നെ​യെ​ല്ലാം അ​തി​ജീ​വി​ച്ച് ഈ ​ഗ്ര​ന്ഥം ഓ​രോ വ​ർ​ഷ​വും ല​ക്ഷ​ക്ക​ണ​ക്കി​ന് കോ​പ്പി​ക​ൾ (മൂ​ന്നു വാ​ള്യം, 2000ത്തി​ലേ​റെ പേ​ജ്) വി​റ്റ​ഴി​യു​ന്നു. അ​തി​ശ​യി​പ്പി​ക്കു​ന്ന രീ​തി​യി​ൽ മൂ​ല​ധ​ന​ത്തി​​െൻറ പ്ര​സ​ക്​​തി 2008 ലെ ​സാ​മ്പ​ത്തി​ക​മാ​ന്ദ്യ​ത്തി​ന് ശേ​ഷം വ​ർ​ധി​ക്കു​ക​യാ​ണു​ണ്ടാ​യ​ത്. മാ​ർ​ക്സി​​െൻറ പ്ര​വ​ച​നം നാ​ൾ​ക്കു​നാ​ൾ ശ​രി​യാ​യി​വ​രു​ന്ന​ത് ഇ​തി​നെ എ​തി​ർ​ക്കു​ന്ന​വ​രെ​പ്പോ​ലും നി​ശ്ശ​ബ്​​ദ​രാ​ക്കി. ഓ​രോ സാ​മ്പ​ത്തി​ക​മാ​ന്ദ്യം വ​രു​മ്പോ​ഴും അ​തി​​െൻറ കാ​ര​ണം ക​ണ്ടെ​ത്താ​ൻ മൂ​ല​ധ​നം വാ​യി​ക്കു​ന്ന​വ​രാ​ണ് മു​ത​ലാ​ളി​ത്ത ധ​ന​ശാ​സ്​​ത്ര​ജ്ഞ​ന്മാ​ർ​പോ​ലും. മു​ത​ലാ​ളി​ത്ത വ്യ​വ​സ്​​ഥി​തി​യു​ടെ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ത്തെ​പ്പ​റ്റി മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കു​ന്ന​തി​നും അ​തി​​െൻറ സാ​മ്പ​ത്തി​ക​ച​ക്രം വി​ശ​ക​ല​നം ചെ​യ്യു​ന്ന​തി​നും മാ​ർ​ക്സി​​െൻറ സ​ഹാ​യം കൂ​ടാ​തെ മു​ന്നോ​ട്ടു​പോ​കാ​ൻ ക​ഴി​യി​ല്ല. 

2008ലെ ​സാ​മ്പ​ത്തി​ക​മാ​ന്ദ്യം ആ​ഗോ​ള​മാ​സ​ക​ലം പി​ടി​മു​റു​ക്കി​യ​പ്പോ​ൾ കെ​യ്നീ​ഷ്യ​ൻ ചി​ന്ത​ക​ൾ​ക്ക് പി​ന്നി​ൽ പോ​കാ​തെ അ​തി​നു​ള്ള കാ​ര​ണം മാ​ർ​ക്സി​യ​ൻ ശാ​സ്​​ത്ര​ത്തി​ലു​ണ്ടെ​ന്ന് വി​ശ​ദീ​ക​രി​ക്കു​ന്ന മാ​ർ​ക്സ്​ ത​ന്നെ​യാ​ണ് ശ​രി​യെ​ന്ന ആ​ശ​യ​ത്തി​ന് ആ​ഗോ​ളാ​ടി​സ്​​ഥാ​ന​ത്തി​ൽ പ്രാ​ധാ​ന്യം കി​ട്ടി. മു​ത​ലാ​ളി​ത്ത​ത്തി​​െൻറ വ​ള​ർ​ച്ച​യും വി​കാ​സ​വും പ​രി​ണാ​മ​വും കൃ​ത്യ​മാ​യി വി​വ​രി​ക്കു​ന്ന മൂ​ല​ധ​നം ഒ​രു മു​ത​ലാ​ളി​ത്ത സാ​മ്പ​ത്തി​ക​ശാ​സ്​​ത്രം അ​തി​​െൻറ പ​രി​ണാ​മ​ഘ​ട്ട​ത്തി​ൽ നേ​രി​ടേ​ണ്ടി​വ​ന്ന പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ളെ​പ്പ​റ്റി വി​വ​രി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. മു​ത​ലാ​ളി​ത്ത വ്യ​വ​സ്​​ഥ ജ​ന്മ​നാ മാ​ന്ദ്യ​വാ​ഹ​ക​മാ​ണെ​ന്നും അ​തി​നെ ന​ശി​പ്പി​ക്കാ​നു​ള്ള വി​ത്ത് അ​തി​ൽ​ത​ന്നെ സ്വ​മേ​ധ​യാ വ​ള​ർ​ന്നു​വ​രു​ന്നു എ​ന്നൊ​രു വൈ​രു​ധ്യ​വു​മു​ണ്ട്. അ​നി​വാ​ര്യ​മാ​യ പ​ത​നം മു​ത​ലാ​ളി​ത്ത​ത്തി​ന് സം​ഭാ​വ​ന ചെ​യ്യു​ന്ന​ത് മി​ച്ച​ലാ​ഭ​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി​യു​ള്ള അ​ട​ങ്ങാ​ത്ത തൃ​ഷ്ണ​യാ​ണ്. മു​ത​ലാ​ളി​ത്ത​ത്തി​​െൻറ വി​ക​സ​ന​വും പ​രി​ണാ​മ​വും ഇ​ത്ര ശാ​സ്​​ത്രീ​യ​മാ​യി വി​ശ​ക​ല​നം​ചെ​യ്യു​ന്ന മ​റ്റൊ​രു ഗ്ര​ന്ഥം  ഉ​ണ്ടാ​യി​ട്ടി​ല്ല. മൂ​ല​ധ​ന​ത്തി​​െൻറ സ​ർ​വ​സ്വ​വും അ​ധ്വാ​നം​മാ​ത്ര​മാ​ണ്. അ​തി​ൽ​നി​ന്നാ​ണ് മി​ച്ച​മൂ​ല്യ​ത്തി​ന് രൂ​പം​ന​ൽ​കു​ന്ന​ത്. യ​ഥാ​ർ​ഥ​ത്തി​ൽ തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ൾ​ക്ക് അ​വ​കാ​ശ​പ്പെ​ട്ട ഈ ​മി​ച്ച​മൂ​ല്യം ത​ട്ടി​യെ​ടു​ക്കു​മ്പോ​ഴാ​ണ് മു​ത​ലാ​ളി​ത്ത സാ​മ്പ​ത്തി​ക​വ്യ​വ​സ്​​ഥ എ​ന്ന ചീ​ട്ടു​കൊ​ട്ടാ​രം ത​ക​രാ​ൻ തു​ട​ങ്ങു​ന്ന​ത്. ഈ ​മി​ച്ച​മൂ​ല്യ​മാ​ണ് വ്യ​വ​സാ​യി​ക​ൾ ഉ​ൽ​പാ​ദി​പ്പി​ക്കു​ന്ന ഉ​ൽ​പാ​ദ​ന​ത്തി​ന് മാ​ർ​ക്ക​റ്റ് ഉ​ണ്ടാ​ക്കു​ന്ന​ത്. മി​ച്ച​മൂ​ല്യം ന​ഷ്​​ട​പ്പെ​ടു​ന്ന​തോ​ടു​കൂ​ടി ഈ ​ക​മ്പോ​ളം ന​ഷ്​​ട​പ്പെ​ടു​ക​യും മു​ത​ലാ​ളി​ത്ത​വ്യ​വ​സ്​​ഥ അ​തി​​െൻറ സ്വ​മേ​ധ​യാ​യു​ള്ള നാ​ശ​ത്തി​ലേ​ക്ക് നീ​ങ്ങു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു. 

ചു​രു​ക്ക​ത്തി​ൽ മി​ച്ച​മൂ​ല്യ നി​ര​ക്ക് വ​ർ​ധി​പ്പി​ക്കാ​ൻ ന​ട​ക്കു​ന്ന ശ്ര​മ​മാ​ണ് മു​ത​ലാ​ളി​ത്ത​ത്തെ പ്ര​തി​സ​ന്ധി​യി​ലാ​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്ന് മാ​ർ​ക്സ്​ വി​വ​രി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. ഇ​ന്നേ​വ​രെ ഉ​ണ്ടാ​യ ഏ​തു സ​മ​ര​ത്തി​​െൻറ​യും ച​രി​ത്രം അ​ധ്വാ​ന​ത്തി​​െൻറ മി​ച്ച​മൂ​ല്യം ത​ട്ടി​യെ​ടു​ക്കു​ന്ന​തി​നെ​തി​രാ​യ സ​മ​ര​മാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​ന്നേ​വ​രെ ഉ​ണ്ടാ​യി​ട്ടു​ള്ള എ​ല്ലാ ശാ​സ്​​ത്ര​ങ്ങ​ളും ച​രി​ത്ര​ത്തെ വ്യാ​ഖ്യാ​നി​ക്കാ​നാ​ണ് ശ്ര​മി​ച്ച​ത്. എ​ന്നാ​ൽ, മാ​ർ​ക്സ്​ ച​രി​ത്ര​ത്തെ തി​രു​ത്തി. തൊ​ഴി​ലാ​ളി​വ​ർ​ഗ​ത്തി​​െൻറ പു​തി​യ ച​രി​ത്രം സൃ​ഷ്​​ടി​ക്കു​വാ​നാ​ണ് ശ്ര​മം ന​ട​ത്തി​യ​ത്. ആ​ഡം സ്​​മി​ത്ത് തു​ട​ങ്ങി റി​ക്കാ​ർ​ഡോ​യി​ൽ അ​വ​സാ​നി​ക്കു​ന്ന എ​ല്ലാ സാ​മ്പ​ത്തി​ക ശാ​സ്​​ത്ര​ജ്ഞ​ന്മാ​രും മി​ച്ച​മൂ​ല്യം ത​ട്ടി​യെ​ടു​ക്കു​ന്ന​തി​നെ ശാ​സ്​​ത്രീ​യ​മാ​യി സ​ഹാ​യി​ക്കു​ന്ന​തി​നെ മാ​ർ​ക്സ്​ ക​ണി​ശ​മാ​യി വി​മ​ർ​ശി​ച്ചു. 

ജ​ർ​മ​ൻ ത​ത്ത്വ​ചി​ന്ത​ക​നാ​യ ഹെ​ഗ​ലി​​െൻറ ആ​ശ​യ​ങ്ങ​ളി​ൽ വി​മ​ർ​ശ​ന​ബു​ദ്ധി​യോ​ടെ​യാ​ണെ​ങ്കി​ലും മാ​ർ​ക്സ്​ ആ​കൃ​ഷ്​​ട​നാ​യി. ഹെ​ഗ​ലി​​െൻറ (1770--1831) പു​രോ​ഗ​മ​നാ​ശ​യ​ങ്ങ​ൾ അ​ക്കാ​ല​ത്ത് ലോ​ക​മാ​സ​ക​ലം ച​ർ​ച്ച ചെ​യ്യ​പ്പെ​ട്ടു. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​​െൻറ വൈ​രു​ധ്യാ​ത്മ​ക ഭൗ​തി​ക​വാ​ദ​വും ലു​ഡ്​​വി​ഗ്​ ഫൊ​യ​ർ​ബാ​ഹ് ഭൗ​തി​ക​വാ​ദ സി​ദ്ധാ​ന്ത​വും അ​ക്കാ​ല​ത്ത് യൂ​റോ​പ്പി​ലാ​കെ ജ്വ​ലി​ച്ചു​നി​ന്നി​രു​ന്നു. എ​ന്നാ​ൽ, ഹെ​ഗ​ൽ അ​വ​ത​രി​പ്പി​ച്ച വൈ​രു​ധ്യാ​ത്മ​ക​ത എ​ന്ന ആ​ശ​യ​ത്തെ എ​ല്ലാ​വ​രും ഇ​ഷ്​​ട​പ്പെ​ട്ടു. 

മൂലധന’ത്തി​​െൻറ പ്രഥമ പതിപ്പ്​

 

അ​ക്കാ​ല​ത്ത് മാ​ർ​ക്സ്​ കൂ​ടു​ത​ലും ഹെ​ഗ​ലി​യ​ൻ ആ​ശ​യ​ത്തോ​ട് വി​മ​ർ​ശ​ന​ബു​ദ്ധി​യോ​ടെ വ്യാ​ഖ്യാ​നി​ക്കാ​നും പ​ഠി​ക്കാ​നു​മാ​ണ് ശ്ര​മി​ച്ച​ത്. എ​ന്നാ​ൽ, പി​ന്നീ​ട് ഹെ​ഗ​ലി​യ​ൻ ആ​ശ​യ​ത്തി​​െൻറ ക​ടു​ത്ത വി​മ​ർ​ശ​ക​നാ​യി മാ​ർ​ക്സ്. ഹെ​ഗ​ലി​​െൻറ വൈ​രു​ധ്യാ​ത്മ​ക​ത ശാ​സ്​​ത്രീ​യാ​ടി​സ്​​ഥാ​ന​ത്തി​ൽ ശ​രി​യാ​ണെ​ന്നും പ​ക്ഷേ, ത​ല​തി​രി​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്ന അ​തി​നെ നേ​ർ​ക്കു​നി​ർ​ത്തേ​ണ്ട​താ​ണ് ന​മ്മു​ടെ ക​ട​മ​യെ​ന്നും മാ​ർ​ക്സ്​ വി​ശ്വ​സി​ച്ചു. ര​ണ്ടു സ​മൂ​ഹ​ങ്ങ​ൾ ത​മ്മി​ലു​ള്ള വൈ​രു​ധ്യ​ത്തി​ൽ രൂ​പം​കൊ​ള്ളു​ന്ന പു​തി​യ സ​മൂ​ഹ​ത്തി​ൽ പ​ഴ​യ​തി​​െൻറ ചി​ല അം​ശ​ങ്ങ​ളും പു​തി​യ​തും രൂ​പം​കൊ​ള്ളു​ന്നു. ഇ​ങ്ങ​നെ സം​ഘ​ർ​ഷ​പൂ​ർ​ണ​മാ​യി മു​ന്നോ​ട്ടു​പോ​കു​ന്ന സ​മൂ​ഹ​ത്തി​ലാ​ണ് മാ​റ്റ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​കു​ന്ന​െ​ത​ന്നു മാ​ർ​ക്സ്​ വി​ശ്വ​സി​ച്ചു. ഹെ​ഗ​ൽ ഈ ​സം​ഘ​ർ​ഷ​ത്തെ വ്യാ​ഖ്യാ​നി​ച്ചെ​ങ്കി​ലും പു​തു​താ​യി രൂ​പം​കൊ​ള്ളു​ന്ന പു​തി​യ സ​മൂ​ഹ​ത്തി​ൽ പ​ഴ​യ​തി​​െൻറ അം​ശ​ത്തെ കാ​ണാ​ൻ ക​ഴി​ഞ്ഞി​ല്ല. ഈ ​വൈ​രു​ധ്യ​മാ​ണ് വി​ക​സി​ച്ച് ആ ​വ്യ​വ​സ്​​ഥ​യു​ടെ സ്വ​യം നാ​ശ​ത്തി​ലേ​ക്ക് ന​യി​ക്കു​ന്ന​ത്. മാ​ർ​ക്സ്​ വ​ള​രെ പ്ര​ശം​സി​ച്ച ഒ​രു പു​രാ​ത​ന സ​മ്പ​ദ്​​വ്യ​വ​സ്​​ഥ​യാ​യി​രു​ന്നു പ്രാ​കൃ​ത ക​മ്യൂ​ണി​സം. എ​ല്ലാ​വ​രും സ​മ​ന്മാ​രും ഭൂ​മി​യും സ്വ​ത്തും തു​ല്യ​മാ​യി ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കു​ന്ന​തി​ന്​  അ​വ​കാ​ശ​വു​മു​ള്ള ഒ​രു പ്രാ​കൃ​ത​സ​മൂ​ഹം ക​മ്യൂ​ണു​ക​ളാ​യി​ട്ടാ​യി​രു​ന്നു ജീ​വി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്. എ​ന്നാ​ൽ, മി​ച്ച​മൂ​ല്യ​ത്തി​​െൻറ പ്രാ​കൃ​ത​രൂ​പം ഇ​വി​ടെ​യും രൂ​പ​പ്പെ​ട്ട​തോ​ടെ ആ ​വ്യ​വ​സ്​​ഥ​യു​ടെ​യും സ്വ​മേ​ധ​യാ​യു​ള്ള പ​ത​ന​ത്തി​ന് ഇ​ട​വ​രു​ത്തി​യെ​ന്ന് മാ​ർ​ക്സ്​ വി​വ​രി​ക്കു​ന്നു. മി​ച്ച​മൂ​ല്യ​ത്തി​​െൻറ പ്രാ​കൃ​ത സ​ഞ്ച​യ​നം പ്രാ​കൃ​ത ക​മ്യൂ​ണി​സ്​​റ്റ് വ്യ​വ​സ്​​ഥ​യി​ലും രൂ​പം​കൊ​ണ്ടി​രു​ന്നു​വെ​ന്നു ചു​രു​ക്കം. കാ​ലാ​ന്ത​ര​ത്തി​ൽ ഇ​തി​ലും സം​ഘ​ർ​ഷം രൂ​പം​കൊ​ള്ളു​ക​യും ക്ര​മേ​ണ അ​ടി​മ​ത്ത വ്യ​വ​സ്​​ഥ നി​ല​വി​ൽ​വ​രു​ക​യും ചെ​യ്തു. 

മൂ​ല​ധ​നം യ​ഥാ​ർ​ഥ​ത്തി​ൽ മു​ത​ലാ​ളി​ത്ത വ്യ​വ​സ്​​ഥ​യി​ൽ രൂ​പം​കൊ​ള്ളു​ന്ന വൈ​വി​ധ്യ​ങ്ങ​ളെ വി​വ​രി​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ങ്കി​ലും പ്രാ​കൃ​ത ക​മ്യൂ​ണി​സ​ത്തെ​യും ഫ്യൂ​ഡ​ലി​സ്​​റ്റ്​ വ്യ​വ​സ്​​ഥ​യി​ൽ രൂ​പം​കൊ​ള്ളു​ന്ന ആ​ന്ത​രി​ക വൈ​രു​ധ്യ​ങ്ങ​ളും വി​വ​രി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. 20 വ​ർ​ഷ​ത്തോ​ളം മാ​ർ​ക്സ്​ പീ​ഡ​ന​ങ്ങ​ളെ സ​ഹി​ച്ചാ​ണ് ഈ ​കൃ​തി പൂ​ർ​ത്തി​യാ​ക്കി​യ​ത്. താ​ൻ പ്രാ​ണ​നു​തു​ല്യം സ്​​നേ​ഹി​ച്ചി​രു​ന്ന ഇ​ള​യ​മ​ക​​െൻറ മ​ര​ണ​വും ശ​വം മ​റ​വു​ചെ​യ്യാ​ൻ പ​ണ​മി​ല്ലാ​തെ റോ​ഡി​ൽ ഇ​റ​ങ്ങി​നി​ൽ​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്ന അ​വ​സ്​​ഥ​യും വി​പ്ല​വ​ത്തി​ന് ശ്ര​മം ന​ട​ത്തി​യെ​ന്ന പേ​രി​ൽ ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ങ്ങ​ൾ നാ​ടു​ക​ട​ത്തി​യ​പ്പോ​ഴും മാ​ർ​ക്സി​​െൻറ മു​ന്നി​ൽ ഒ​രേ​യൊ​രു ചി​ന്ത മാ​ത്ര​മേ ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളൂ. ലോ​ക​ത്തു​ള്ള തൊ​ഴി​ലാ​ളി​വ​ർ​ഗ​ത്തെ ഏ​കോ​പി​പ്പി​ക്കു​ക, സം​ഘ​ടി​പ്പി​ക്കു​ക. ഇ​തി​ന് അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ സ​ഹാ​യി​ച്ച​ത് പാ​രി​സി​ൽ​വെ​ച്ച് പ​രി​ച​യ​പ്പെ​ട്ട ഫ്രെ​ഡ​റി​ക് ഏം​ഗ​ൽ​സ്​ ആ​ണ്. 

മാ​ർ​ക്സി​​െൻറ ര​ച​ന​ക​ളി​ൽ ആ​കൃ​ഷ്​​ട​നാ​യി​രു​ന്ന ഏം​ഗ​ൽ​സ്​ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​​െൻറ ജീ​വി​താ​വ​സാ​നം​വ​രെ സാ​മ്പ​ത്തി​ക​മാ​യും മാ​ർ​ക്സി​നെ സ​ഹാ​യി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രു​ന്നു. ഏം​ഗ​ൽ​സ്​ എ​ഴു​തി​യ ‘ദ ​ക​ണ്ടീ​ഷ​ൻ​സ്​ ഓ​ഫ് വ​ർ​ക്കി​ങ്​ ക്ലാ​സ്​ ഇ​ൻ ല​ണ്ട​ൻ’ എ​ന്ന പു​സ്​​ത​കം മാ​ർ​ക്സി​നെ കാ​ണി​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. താ​ൻ വി​ഭാ​വ​നം​ചെ​യ്ത അ​തേ സ​മൂ​ഹ​ത്തെ ത​ന്നെ​യാ​ണ് ഏം​ഗ​ൽ​സും സ്വ​പ്നം​കാ​ണു​ന്ന​ത് എ​ന്ന് മാ​ർ​ക്സി​ന് മ​ന​സ്സി​ലാ​യി.  വി​വി​ധ സ്​​ഥ​ല​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്ന് മാ​ർ​ക്സി​നെ നാ​ടു​ക​ട​ത്തി​യ​പ്പോ​ഴും ഏം​ഗ​ൽ​സ്​ മാ​ത്ര​മാ​യി​രു​ന്നു സ​ഹാ​യി​ക്കാ​നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​ത്.

മാ​ർ​ക്സ്​ അ​വ​സാ​നം​വ​രെ ചെ​ല​വ​ഴി​ച്ച ല​ണ്ട​ൻ ഇ​ന്ന് ലോ​ക​ത്തി​​െൻറ ത​ന്നെ ഏ​റ്റ​വും പ്രാ​ധാ​ന്യ​മു​ള്ള മാ​ർ​ക്സി​​െൻറ സെ​മി​ത്തേ​രി നി​ൽ​ക്കു​ന്ന രാ​ജ്യ​മാ​യി മാ​റി. മ​ല​യാ​ള​ത്തി​​െൻറ മ​ഹാ​ക​വി ഒ.​എ​ൻ.​വി ല​ണ്ട​നി​ലെ ഹൈ​ഗേ​റ്റ്സ്​ സെ​മി​ത്തേ​രി​യി​ൽ മാ​ർ​ക്സി​​െൻറ ശ​വ​കു​ടീ​രം സ​ന്ദ​ർ​ശി​ച്ചു. അ​ന്ന് അ​ദ്ദേ​ഹം ഇ​ങ്ങ​നെ എ​ഴു​തി:- ‘ശ​വ​കു​ടീ​ര​ത്തി​ൽ നീ ​ഉ​റ​ങ്ങു​മ്പോ​ഴും ഇ​വി​ടെ നി​ൻ വാ​ക്കു​ക​ളു​റ​ങ്ങാ​തി​രി​ക്കു​ന്നു’. അ​തെ, യു​ഗ​പ്ര​ഭാ​വ​നാ​യ മാ​ർ​ക്സി​​​െൻറ വാക്കുകൾ ഉത്തരാധുനികയുഗത്തിലും ലോകത്തെ ചിന്തിപ്പിച്ചുകൊണ്ടേയിരിക്കുന്നു.