ദു​ര​ന്ത​ങ്ങ​ൾ കു​റി​ച്ചി​ട്ട തീ​യ​തി​ക​ൾ​ക്ക​പ്പു​റം

1992 ഡി​സം​ബ​ർ ആ​റി​ന് ബാ​ബ​രി മ​സ്​​ജി​ദ് പൂ​ർ​ണ​മാ​യി ത​ക​ർ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട വാ​ർ​ത്ത കേ​ട്ട​പ്പോ​ൾ അ​ന്ന​ത് തെ ഉ​പ​രാ​ഷ്​​ട്ര​പ​തി കെ.​ആ​ർ. നാ​രാ​യ​ണ​ൻ പ​റ​ഞ്ഞു, ആ​ധു​നി​ക ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ ച​രി​ത്ര​ത്തി​ലെ ര​ണ്ടാ​മ​ത്തെ മ​ഹാ​ദു​ര​ന്ത​മാ​ണി​തെ​ന്ന്. 1948 ജ​നു​വ​രി 30ന് ​നാ​ഥു​റാം ഗോ​ദ്സെ​യു​ടെ വെ​ടി​യേ​റ്റ് മ​ഹാ​ത്മ​ജി മ​രി​ച്ചു​വീ​ണ​താ​യി​രു​ന്നു ഒ​ന്നാ​മ​ത്തെ ദു​ര​ന്തം. 1992 ഡി​സം​ബ​ർ ആ​റി​ൽ​നി​ന്ന് 2019 ന​വം​ബ​ർ ഒ​മ്പ​തി​ലെ​ത്തി​യ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും രാ​ജ്യം മ​റ്റൊ​രു ദു​ര​ന്ത​ത്തി​ലേ​ക്കാ​ണ് ന​ട​ന്നു​നീ​ങ്ങി​യ​ത്. ത​ക​ർ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട മ​സ്​​ജി​ദ് ന ി​ല​കൊ​ണ്ട സ്​​ഥ​ല​ത്തിെ​ൻ​റ ഉ​ട​മാ​വ​കാ​ശം ആ​ർ​ക്ക് എ​ന്ന ചോ​ദ്യ​ത്തി​ന് ഉ​ത്ത​രം ക​ണ്ടെ​ത്തി​യ അ​ഞ്ചം​ഗ സു​പ്രീം​കോ​ട​തി വി​ധി വാ​സ്​​ത​വ​ത്തി​ൽ, ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന​യു​ടെ ആ​ധാ​ര​ശി​ല​ക​ളെ കു​ത്തി​യി​ള​ക്കി. ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന​ക്കു മു​ന്നി​ൽ പൗ​ര​ന്മാ​ർ സ​മ​ന്മാ​രാ​ണ് എ​ന്നു​പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ച തീ​ർ​പ്പ്, ഭൂ​രി​പ​ക്ഷ​സ​മു​ദാ​യം ഇ​ത​ര​വി​ഭാ​ഗ​ത്തെ​ക്കാ​ൾ പ​രി​ഗ​ണി​ക്ക​പ്പെ​ടേ​ണ്ട​വ​രാ​ണ്​ എ​ന്ന ആ​പ​ത്ക​ര​മാ​യ നി​ഗ​മ​ന​ത്തി​ൽ എ​ത്തി​ച്ചേ​ർ​ന്ന​താ​ണ് കോ​ട​തി​വി​ധി ദു​ര​ന്ത​പ്ര​തീ​തി ഉ​ള​വാ​ക്കി​യ​ത്. ആ ​നി​ല​ക്കു​ള്ള വി​ശ​ക​ല​ന​ങ്ങ​ൾ ന​ട​ത്താ​ൻ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​നേ​തൃ​ത്വ​മോ മു​ഖ്യ​ധാ​ര മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ളോ ആ​ർ​ജ​വം കാ​ട്ടി​യി​ല്ല എ​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ട്, കേ​സി​ലെ ഇ​ര​ക​ളാ​യ മു​സ്​​ലിം​ക​ൾ സം​യ​മ​ന​വും ക്ഷ​മ​യും മു​റു​കെ​പ്പി​ടി​ച്ച​തു​കൊ​ണ്ട് ഇ​വി​ടെ കാ​ര്യ​മാ​യി ഒ​ന്നും സം​ഭ​വി​ച്ചി​ല്ല എ​ന്ന് സ​മാ​ധാ​നി​ക്കു​ന്ന​ത് ആ​ത്മ​വ​ഞ്ച​ന​യി​ൽ ക​വി​ഞ്ഞൊ​ന്നു​മ​ല്ല. തെ​ളി​വു​ക​ൾ​ക്കും നി​യ​മ​ത്തി​നും​മേ​ൽ വി​ശ്വാ​സം നേ​ടി​യ വി​ജ​യം എ​ന്ന രീ​തി​യി​ലു​ള്ള കൊ​ണ്ടാ​ട​ലു​ക​ൾ​ക്കു പി​ന്നി​ലെ ഭൂ​രി​പ​ക്ഷ ആ​ധി​പ​ത്യ​മ​നോ​ഭാ​വം ഇ​ന്ത്യ ക​ഴി​ഞ്ഞ കാ​ൽ നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​നി​ട​യി​ൽ എ​ത്ര​ക​ണ്ട് മാ​റി എ​ന്ന് വി​ളി​ച്ചു​പ​റ​യു​ന്നു.

1971ലെ ​പ്ര​ശ​സ്​​ത​മാ​യ കേ​ശ​വാ​ന​ന്ദ​ഭാ​ര​തി കേ​സിെ​ൻ​റ വി​ധി​യെ സ്വ​ത​ന്ത്ര്യ​ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ ച​രി​ത്ര​ത്തി​ലെ നാ​ഴി​ക​ക്ക​ല്ലാ​യി വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​ത്, പൗ​ര​െ​ൻ​റ മൗ​ലി​കാ​വ​കാ​ശ​ങ്ങ​ളും ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന​യു​ടെ അ​ടി​സ്​​ഥാ​ന ച​ട്ട​ക്കൂ​ടും നി​ർ​ണ​യി​ച്ച കോ​ട​തി​തീ​ർ​പ്പ് എ​ന്ന നി​ല​ക്കാ​ണ്. 1994ലെ ​ബൊ​മ്മെ കേ​സിെ​ൻ​റ വി​ധി​യു​ടെ ക​രു​ത്ത് മ​തേ​ത​ര​ത്വം ന​മ്മു​ടെ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​വ്യ​വ​സ്​​ഥി​തി​യു​ടെ മൗ​ലി​ക​ഘ​ട​ന​യു​ടെ ഭാ​ഗ​മാ​ണെ​ന്ന് അ​സ​ന്ദി​ഗ്ധ​മാ​യി പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ച​താ​ണ്. ബാ​ബ​രി​മ​സ്​​ജി​ദ് ത​ക​ർ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​ശേ​ഷം ന​ര​സിം​ഹ​റാ​വു സ​ർ​ക്കാ​ർ ബി.​ജെ.​പി ഭ​രി​ക്കു​ന്ന മൂ​ന്നു സം​സ്​​ഥാ​ന സ​ർ​ക്കാ​റു​ക​ളെ–​യു.​പി, മ​ധ്യ​പ്ര​ദേ​ശ്, ഹി​മാ​ച​ൽ​പ്ര​ദേ​ശ്- പി​രി​ച്ചു​വി​ട്ട ന​ട​പ​ടി ശ​രി​വെ​ച്ച തീ​ർ​പ്പി​ലൂ​ടെ മ​ത​വും ജാ​തി​യും പ​റ​ഞ്ഞ് വോ​ട്ടു​പി​ടി​ക്കു​ന്ന​ത് ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​നാ​വി​രു​ദ്ധ​മാ​ണെ​ന്ന് ഒ​മ്പ​തം​ഗ ബെ​ഞ്ച് ഓ​ർ​മി​പ്പി​ച്ചു. മ​തേ​ത​ര​ത്വ​വും പൗ​ര​സ​മ​ത്വ​വും ഉ​ദ്ഘോ​ഷി​ച്ച ആ ​വി​ധി​യി​ൽ​നി​ന്ന് ന​വം​ബ​ർ ഒ​മ്പ​തി​ലെ ബാ​ബ​രി വി​ധി​യി​ലെ​ത്തു​മ്പോ​ൾ സം​ഭ​വി​ച്ച​തെ​ന്താ​േ​ണാ, അ​താ​ണ് ര​ണ്ടു പ​തി​റ്റാ​ണ്ടി​നി​ട​യി​ൽ ദേ​ശീ​യ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​ത്തി​നു സം​ഭ​വി​ച്ച മൗ​ലി​ക​മാ​റ്റം.

ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ക്കു​ന്ന​തും വ്യാ​ഖ്യാ​നി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​തും അ​ത​തു കാ​ല​ത്തെ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​കാ​ലാ​വ​സ്​​ഥ​ക്ക്​ അ​നു​സൃ​ത​മാ​യി​രി​ക്കു​മെ​ന്ന ഹാ​ർ​വാ​ഡ് ലോ ​സ്​​കൂ​ളി​ലെ പ്ര​ഫ​സ​റും വി​ഖ്യാ​ത ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന പ​ണ്ഡി​ത​നു​മാ​യ മാ​ർ​ക് വി​ക്ട​ർ ട​ഷ്നെ​റ്റിെ​ൻ​റ വാ​ക്കു​ക​ൾ പ്ര​സ​ക്​​ത​മാ​കു​ന്ന​ത്​ ഇ​വി​ടെ​യാ​ണ്. ബൊ​മ്മെ വി​ധി​യി​ൽ​നി​ന്ന് ബാ​ബ​രി വി​ധി​യി​ലെ​ത്തു​മ്പോ​ൾ മ​തേ​ത​ര മൂ​ല്യ​സ​ങ്ക​ൽ​പ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് സം​ഭ​വി​ച്ച അ​പ​ച​യ​മാ​ണ് ചീ​ഫ് ജ​സ്​​റ്റി​സ്​ ര​ഞ്ജ​ൻ ഗൊ​ഗോ​യി​യു​​ടെ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ലു​ള്ള അ​ഞ്ചം​ഗ ബെ​ഞ്ചി​െ​ൻ​റ വി​ധി​യു​ടെ ആ​ക​ത്തു​ക. ബാ​ബ​രി കേ​സിെ​ൻ​റ പ്രാ​ധാ​ന്യം ഉൗ​ന്നി​പ്പ​റ​ഞ്ഞ്​ ഇ​പ്പോ​ഴ​ത്തെ ചീ​ഫ് ജ​സ്​​റ്റി​സും അ​ഞ്ചം​ഗ ബെ​ഞ്ചി​ലെ അം​ഗ​വു​മാ​യ എ​സ്.​എ. ബോ​ബ്ഡെ നേ​ര​േ​ത്ത അ​ഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ട്ട​ത്; ഇ​ന്ന​ത്തെ ലോ​ക​ത്തെ ഏ​റ്റ​വും പ്ര​ധാ​ന​പ്പെ​ട്ട കേ​സു​ക​ളി​ലൊ​ന്നാ​ണി​ത് എ​ന്നാ​ണ്. അ​ത്ത​ര​മൊ​രു പ്രാ​ധാ​ന്യം ഉ​ൾ​ക്കൊ​ണ്ടാ​ണോ അ​ഞ്ച് ജ​ഡ്ജി​മാ​രും ഏ​ക​ക​ണ്ഠ​മാ​യി വി​ധി പ​റ​ഞ്ഞ​ത് എ​ന്ന​ചോ​ദ്യം ബാ​ക്കി​നി​ൽ​ക്കു​ന്നു. 1045പേ​ജ് വ​രു​ന്ന വി​ധി​ന്യാ​യ​ത്തിെ​ൻ​റ ക​ർ​ത്താ​വ് ആ​രെ​ന്ന് തു​റ​ന്നു​പ​റ​യാ​ൻ പോ​ലും ന്യാ​യാ​ധി​പ സം​ഘം കൂ​ട്ടാ​ക്കാ​തി​രു​ന്ന​ത് അ​വ​ധാ​ന​ത കൂ​ടി​യ​ത് കൊ​ണ്ടാ​ണോ അ​ത​ല്ല ജീ​വ​ഭ​യം കൊ​ണ്ടോ എ​ന്ന ചോ​ദ്യ​ത്തി​ന് ഉ​ത്ത​ര​മി​ല്ല. അ​തു​പോ​ലെ, ത​ർ​ക്ക​മ​ന്ദി​രം ഹി​ന്ദു​ക്ക​ളു​ടെ വി​ശ്വാ​സ​പ്ര​കാ​രം ഭ​ഗ​വാ​ൻ രാ​മ​െ​ൻ​റ വി​ശു​ദ്ധ സ്​​ഥ​ല​മാ​ണോ എ​ന്ന ചോ​ദ്യ​ത്തി​ന്​ വി​ശ​ദ​മാ​യ ഉ​ത്ത​രം ന​ൽ​കാ​ൻ 116പേ​ജ് വ​രു​ന്ന അ​നു​ബ​ന്ധം എ​ഴു​തി​യ​ത് ആ​രെ​ന്നും വി​ശ​ദ​മാ​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ല്ല. ന​ല്ല കീ​ഴ്വ​ഴ​ക്ക​മ​ല്ല, ഉ​ത്ത​ര​വാ​ദി​ത്തം നി​റ​വേ​റ്റാ​തെ​യു​ള്ള ഒ​രു​ത​രം ഒ​ളി​ച്ചോ​ട്ട​മാ​യി അ​ത്. ത​ങ്ങ​ൾ ചെ​യ്യു​ന്ന​ത് എ​ന്തോ അ​പ​രാ​ധ​മാ​ണെ​ന്ന് ബ​ഹു​മാ​ന​പ്പെ​ട്ട ജ​ഡ്ജി​മാ​ർ​ത​ന്നെ മൂ​ൻ​കൂ​ട്ടി മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കി​യ​തു​പോ​ലെ.

ച​രി​ത്ര​വ​സ്​​തു​ത​ക​ൾ​ക്കു നേ​രെ ക​ണ്ണ​ട​ച്ച കോ​ട​തി

പ​ള്ളി​ക്ക​ടി​യി​ൽ ക്ഷേ​ത്ര​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​വോ എ​ന്ന് അ​ന്വേ​ഷി​ക്കു​ന്ന​തി​നു പ​ക​രം അ​യോ​ധ്യ ത​ർ​ക്കം എ​ങ്ങ​നെ ഉ​ട​ലെ​ടു​ത്തു എ​ന്ന് സ​ത്യ​സ​ന്ധ​മാ​യ ഒ​ര​ന്വേ​ഷ​ണം ന​ട​ത്തി​യി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കി​ൽ അ​ന്തി​മ​വി​ധി ഇ​മ്മ​ട്ടി​ലാ​വു​മാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. ഫൈ​സാ​ബാ​ദ് പ​ട്ട​ണം അ​വ​ധ് ന​വാ​ബിെ​ൻ​റ അ​ധീ​ന​ത​യി​ൽ വ​രു​ന്ന​ത് 1722ൽ ​സാ​ദാ​ത്ത് അ​ലി ഖാ​ന് മേ​ഖ​ല​യു​ടെ ചു​മ​ത​ല മു​ഗ​ൾ​രാ​ജാ​വ് ഏ​ൽ​പി​ക്കു​ന്ന​തോ​ടെ​യാ​ണ്. അ​വ​ധി​െ​ൻ​റ ത​ല​സ്​​ഥാ​ന​മാ​ണ് ഫൈ​സാ​ബാ​ദ്. ബാ​ബ​രി മ​സ്​​ജി​ദ് ഉ​ൾ​ക്കൊ​ള്ളു​ന്ന സ്​​ഥ​ല​ത്തി​ന്മേ​ൽ ത​ർ​ക്കം ഉ​ട​ലെ​ടു​ക്കു​ന്ന​ത് 1850നു​ശേ​ഷ​മാ​ണ്. രാ​ജ്യ​ത്ത് ആ​ദ്യ​മാ​യി വ​ർ​ഗീ​യ​ക​ലാ​പം പൊ​ട്ടി​പ്പു​റ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്​ 1854 ലും. ​ബ്രി​ട്ടീ​ഷു​കാ​ർ​ക്കെ​തി​രെ ഹി​ന്ദു​ക്ക​ളും മു​സ്​​ലിം​ക​ളും ഒ​ത്തൊ​രു​മി​ച്ച് ഒ​ന്നാം സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​സ​മ​ര​ത്തി​ന് കൈ​കോ​ർ​ത്തി​റ​ങ്ങി​യ കാ​ല​സ​ന്ധി​യാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. ശ്രീ​രാ​മ​െ​ൻ​റ ജ​ന്മ​സ്​​ഥ​ലം കൈ​യേ​റി​യാ​ണ് ബാ​ബ​രി​മ​സ്​​ജി​ദ് പ​ണി​ത​ത് എ​ന്ന ദു​ഷ്പ്ര​ചാ​ര​ണ​ത്തി​ന് ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രി​ക​ൾ തു​ട​ക്കം കു​റി​ച്ച ച​രി​ത്ര​പ​ശ്ചാ​ത്ത​ലം വി​ധി​യി​ൽ എ​വി​ടെ​യും സൂ​ചി​പ്പി​ക്കു​ന്നി​ല്ല. അ​തേ​സ​മ​യം, രാ​മ​ജ​ന്മ​ഭൂ​മി സം​ബ​ന്ധി​ച്ച ഐ​തി​ഹ്യ​ങ്ങ​ൾ ച​രി​ത്ര​വ​സ്​​തു​ത​ക​ളാ​യി നി​ര​ത്തു​ന്ന മ​ണ്ടോ​ഗോ​മ​റി​യു​ടെ​യും ടീ​ഫെ​ൻ​ത​ല​റു​ടെ​യും യാ​ത്രാ​വി​വ​ര​ണ​ങ്ങ​ൾ രേ​ഖ​ക​ളാ​യി ഉ​യ​ർ​ത്തി​പ്പി​ടി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട് കോ​ട​തി. ന​വാ​ബു​മാ​രു​ടെ കൈ​യി​ൽ​നി​ന്ന് അ​വ​ധ് ബ്രി​ട്ടീ​ഷു​കാ​ർ ത​ട്ടി​യെ​ടു​ക്കു​ന്ന​തോ​ടെ​യാ​ണ് പ്ര​ദേ​ശ​ത്ത് കാ​ലു​ഷ്യം ഉ​ട​ലെ​ടു​ക്കു​ന്ന​ത്. 1885ലാ​ണ് ആ​ദ്യ​മാ​യി ക്ഷേ​ത്ര​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി രാ​മ​ജ​ന്മ​സ്​​ഥാെ​ൻ​റ പു​രോ​ഹി​ത​െ​ന​ന്നു​പ​റ​ഞ്ഞ് മ​ഹ​ന്ത് ര​ഘു​ബ​ർ ദാ​സ്​ ഫൈ​സാ​ബാ​ദ് സ​ബ് കോ​ട​തി​യി​ൽ ഹ​ര​ജി ന​ൽ​കി​യ​ത്. പു​റം​മു​റ്റ​ത്തെ ഛബു​ത്ര സ്​​ഥി​തി ചെ​യ്യു​ന്നി​ട​ത്ത് 21അ​ടി നീ​ള​വും 17അ​ടി വീ​തി​യു​മു​ള്ള ഒ​രു ക്ഷേ​ത്രം പ​ണി​യാ​ൻ അ​നു​മ​തി ന​ൽ​ക​ണ​മെ​ന്ന ഹ​ര​ജി​യി​ലെ ആ​വ​ശ്യം 1885 ഡി​സം​ബ​ർ 24ന് ​കോ​ട​തി ത​ള്ളി. കാ​ര​ണം പ​റ​ഞ്ഞ​ത്, അ​ങ്ങ​നെ ഒ​രു ക്ഷേ​ത്ര​മു​യ​ർ​ന്നാ​ൽ അ​ത്​ കു​ഴ​പ്പ​ത്തി​നു വ​ഴി​വെ​ക്കു​മെ​ന്നാ​ണ്. മു​സ്​​ലിം​ക​ൾ​ക്ക് പ​ള്ളി​യി​ൽ ആ​രാ​ധി​ക്കു​ന്ന​തി​ന് ത​ട​സ്സ​മു​ണ്ടാ​വും. ഛബൂ​ത്ര​യു​ടെ​മേ​ൽ ഹി​ന്ദു​ക്ക​ൾ​ക്ക് അ​വ​കാ​ശ​മു​ണ്ട്. 1886 മാ​ർ​ച്ച് 18ന് ​ര​ഘു​ബ​ർ ദാ​സിെ​ൻ​റ അ​പ്പീ​ൽ ജി​ല്ല കോ​ട​തി ത​ള്ളി. 1886 ന​വം​ബ​ർ ഒ​ന്നി​ന് അ​വ​ധി​ലെ ജു​ഡീ​ഷ്യ​ൽ ക​മീ​ഷ​ണ​ർ ര​ണ്ടാ​മ​ത്തെ അ​പ്പീ​ലും ത​ള്ളി. ഛബൂ​ത്ര​യു​ടെ മേ​ൽ ഉ​ട​മ​സ്​​ഥാ​വ​കാ​ശ​മു​ണ്ടെ​ന്ന് തെ​ളി​യി​ക്കാ​ൻ മ​ഹ​ന്തി​ന് സാ​ധി​ച്ചി​ല്ല എ​ന്നാ​ണ് കാ​ര​ണ​മാ​യി ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ട്ടി​യ​ത്.

മു​ഴു​വ​ൻ രേ​ഖ​ക​ളും മു​ന്നി​ലെ​ത്തി​യി​ട്ടും

കോ​ട​തി​യി​ൽ ന​ട​ന്ന ഈ ​സി​വി​ൽ വ്യ​വ​ഹാ​ര​ങ്ങ​ളെ കു​റി​ച്ചു​ള്ള മു​ഴു​വ​ൻ രേ​ഖ​ക​ളും സു​പ്രീം​കോ​ട​തി​യു​ടെ മു​മ്പാ​കെ ഹാ​ജ​രാ​ക്കി​യി​ട്ടും വി​ധി​ന്യാ​യ​ത്തി​ൽ പ​റ​യു​ന്ന​ത് 1885നു​മു​മ്പ് മു​സ്​​ലിം​ക​ൾ ബാ​ബ​രി​മ​സ്​​ജി​ദ് ആ​രാ​ധ​ന​ക്കാ​യി ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ച​തി​ന് തെ​ളി​വി​ല്ല എ​ന്നാ​ണ്. മു​ഗ​ള കാ​ല​ത്തും ശേ​ഷം ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് വാ​ഴ്ച​ക്കാ​ല​ത്തും സ​ർ​ക്കാ​റി​ൽ​നി​ന്നു​ള്ള ഗ്രാ​ൻ​ഡ് കൊ​ണ്ടാ​ണ് പ​ള്ളി പ​രി​പാ​ലി​ച്ചു​പോ​ന്ന​ത് എ​ന്ന് സു​ന്നി വ​ഖ​ഫ് ബോ​ർ​ഡ് പ്ര​മാ​ണ​ങ്ങ​ൾ​സ​ഹി​തം വാ​ദി​ച്ചി​ട്ടും കോ​ട​തി 1885നു ​മു​മ്പ് ആ​ർ​ക്കാ​ണ് സ്​​ഥ​ല​ത്തിെ​ൻ​റ ഉ​ട​മാ​വ​കാ​ശം എ​ന്ന അ​നാ​വ​ശ്യ​ചോ​ദ്യം ആ​വ​ർ​ത്തി​ക്കു​ക​യാ​ണ്. പ​ള്ളി​യി​ൽ മു​സ്​​ലിം​ക​ൾ പ്രാ​ർ​ഥി​ച്ച​തിെ​ൻ​റ ഏ​റ്റ​വും പ​ഴ​ക്ക​മു​ള്ള തെ​ളി​വ് 1860 ന​വം​ബ​ർ 5ന് ​മു​ത​വ​ല്ലി റ​ജ​ബ് അ​ലി ജി​ല്ല ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ത്തി​ന് ന​ൽ​കി​യ പ​രാ​തി​യാ​ണെ​ന്ന്​ കോ​ട​തി ക​ണ്ടെ​ത്തി. പ​ള്ളി​ക്ക​ക​ത്ത് ത​റ​കെ​ട്ടി വി​ഗ്ര​ഹം പ്ര​തി​ഷ്ഠി​ച്ച്​ പൂ​ജാ​ദി​ക​ർ​മ​ങ്ങ​ൾ ന​ട​ത്തു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ട് ന​മ​സ്​​ക​രി​ക്കാ​ൻ സാ​ധി​ക്കു​ന്നി​ല്ലെ​ന്നും ബാ​ങ്ക്​ വി​ളി സ​മ​യ​ത്ത് ശം​ഖ്നാ​ദം മു​ഴ​ക്കു​ന്ന​ത്​ ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്നു​വെ​ന്നും കാ​ണി​ച്ച് കൊ​ടു​ത്ത പ​രാ​തി​യി​ൽ അ​കം​പ​ള്ളി​യി​ൽ​നി​ന്ന് ഛബൂ​ത്ര എ​ടു​ത്തു​മാ​റ്റ​ണ​മെ​ന്നാ​ണ് ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന​ത്. പ​ള്ളി​യു​ടെ ഗ​ർ​ഭ​ഗൃ​ഹ​ത്തി​ൽ രാ​മഛ​ബൂ​ത്ര നി​ർ​മി​ച്ച് ആ​രാ​ധി​ച്ച​തും അ​ത് തു​ട​ർ​ന്നും ന​ട​ത്താ​ൻ അ​വ​കാ​ശ​വാ​ദ​മു​ന്ന​യി​ച്ച​തു​മെ​ല്ലാം താ​ഴി​ക​ക്കു​ട​ങ്ങ​ളു​ടെ തൊ​ട്ടു​താ​ഴെ​യാ​ണ് ഭ​ഗ​വാ​ൻ ശ്രീ​രാ​മ​െ​ൻ​റ ജ​ന്മ​സ്​​ഥാ​ന​മു​ള്ള​ത് എ​ന്ന ഉ​റ​ച്ച വി​ശ്വാ​സ​ത്തിെ​ൻ​റ അ​ടി​സ്​​ഥാ​ന​ത്തി​ലാ​ണെ​ന്നും അ​തു​കൊ​ണ്ട് പു​റ​ത്തെ ത​റ​യി​ൽ മാ​ത്ര​മ​ല്ല പ​ള്ളി​ക്ക​ക​ത്തും ഹി​ന്ദു​ക്ക​ൾ അ​വ​കാ​ശ​വാ​ദ​മു​ണ്ടെ​ന്നും സ​മ​ർ​ഥി​ക്കാ​നാ​ണ് കോ​ട​തി ശ്ര​മി​ച്ച​തും അ​ത​നു​സ​രി​ച്ച് വി​ധി പ​റ​ഞ്ഞ​തും.

ചു​രു​ക്ക​ത്തി​ൽ, 1949 ഡി​സം​ബ​ർ 22െൻ​റ പാ​തി​രാ​വി​ൽ പ​ള്ളി​ക്ക​ക​ത്ത് രാ​മ​വി​ഗ്ര​ഹ​ങ്ങ​ൾ കൊ​ണ്ടി​ട്ട​തു​പോ​ലെ, 1992 ഡി​സം​ബ​ർ ആ​റി​ന് ഹി​ന്ദു​ത്വ​വാ​ദി​ക​ൾ പ​ള്ളി ധൂ​മ​പ​ട​ല​ങ്ങ​ളാ​ക്കി​യ​തു​പോ​ലെ, ദാ​രു​ണ​മാ​ണ് 2019ന​വം​ബ​ർ ഒ​മ്പ​തിെ​ൻ​റ കോ​ട​തി​വി​ധി. ആ​ദ്യം ഒ​രു ദേ​വാ​ല​യ​ത്തിെ​ൻ​റ പ​വി​ത്ര​ത പി​ച്ചി​ച്ചീ​ന്തി. ര​ണ്ടാ​മ​താ​യി ദേ​വാ​ല​യം ത​ക​ർ​ത്തെ​റി​ഞ്ഞ് നി​യ​മ​വാ​ഴ്ച​യെ​യും മ​തേ​ത​ര സ​ങ്ക​ൽ​പ​ങ്ങ​ളെ​യും പ​ര​സ്യ​മാ​യി ചോ​ദ്യം ചെ​യ്തു. ആ ​ര​ണ്ടു ക്രൂ​ര​ത​ക​ൾ​ക്കും കാ​ര​ണ​ക്കാ​രാ​യ​വ​രു​ടെ കൈ​ക​ളി​ലേ​ക്ക് ത​ർ​ക്ക​സ്​​ഥ​ലം കൈ​മാ​റ്റം ചെ​യ്യ​പ്പെ​ട്ട​തോ​ടെ, അ​ക്ര​മി​ക​ൾ ഹി​ന്ദു​ക്ക​ളാ​ണെ​ങ്കി​ൽ അ​വ​ർ നി​യ​മ​ത്തി​നും ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന​ക്കും മു​ക​ളി​ലാ​ണെ​ന്ന് നീ​തി​പീ​ഠം വി​ധി​ക്കു​ക​യാ​ണ്. ഈ ​അ​നീ​തി തി​രു​ത്ത​പ്പെ​ടാ​തെ രാ​ജ്യ​ത്തി​ന് സു​ഗ​മ​മാ​യി മു​ന്നോ​ട്ടു​പോ​കാ​മെ​ന്ന് ക​രു​തു​ന്ന​ത് മോ​ദി–​അ​മി​ത്ഷാ നേ​തൃ​ത്വം കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന ഹി​ന്ദു​ത്വ​വാ​ഴ്ച​യു​ടെ മു​ന്നി​ൽ ഒ​ന്നും പ്ര​ശ്ന​മ​ല്ല എ​ന്ന ക​ണ​ക്കു​കൂ​ട്ട​ലാ​ണ്.