കോ​വി​ഡും ഇ​റാ​ഖി​ലെ ഭ​ര​ണ​മാ​റ്റ​വും

കോ​വി​ഡ് കാ​ല​ത്തി​നി​ട​യി​ൽ ബ​ഗ്ദാ​ദി​ൽ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​ക്ക​സേ​ര​യൊ​ന്നു മാ​റി. ആ​റു​മാ​സ​മാ​യി അ​സ്ഥി​ര ഭ​ര​ണ​മാ​യി​രു​ന്ന അ​വി​ടെ പ്ര​ക്ഷോ​ഭ​ങ്ങ​ൾ ക​ടു​ത്ത​പ്പോ​ൾ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി ആ​ദി​ൽ അ​ബ്​​ദു​ൽ മ​ഹ്ദി രാ​ജി​വെ​ച്ചൊ​ഴി​ഞ്ഞെ​ങ്കി​ലും പ്ര​ക്ഷോ​ഭ​ങ്ങ​ൾ ഒ​തു​ങ്ങി​യി​രു​ന്നി​ല്ല. ഇ​റാ​നും​അ​മേ​രി​ക്ക​യും ഒ​ളി​ഞ്ഞും തെ​ളി​ഞ്ഞും അ​ജ​ണ്ട​ക​ൾ ന​ട​പ്പി​ലാ​ക്കാ​ൻ കി​ണ​ഞ്ഞ് ശ്ര​മി​ച്ചു. രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​ത്തി​ൽ ചി​ര​പ​രി​ചി​ത​രാ​യ ര​ണ്ട് പേ​രെ ഇ​റ​ക്കി​യി​ട്ടും വ്യ​ത്യ​സ്ത പാ​ർ​ട്ടി​ക​ൾ അം​ഗീ​ക​രി​ച്ചി​ല്ല. അ​ഴി​മ​തി​യു​ടേ​യും സ്വ​ജ​ന​പ​ക്ഷ​പാ​തി​ത്വ​ത്തി​െ​ൻ​റ​യും ച​രി​ത്ര​മി​ല്ലാ​ത്ത​വ​ർ വി​ര​ള​മാ​യി​രു​ന്നു. ഒ​ടു​വി​ൽ എ​ല്ലാ​വ​രു​ടേ​യും അം​ഗീ​ക​ര​ത്തോ​ടെ​യാ​ണ് മു​സ്​​ത​ഫ അ​ൽ കാ​സി​മി അ​ധി​കാ​ര​മേ​റി​യ​ത്. ഇ​റാ​ഖ് നാ​ഷ​ന​ൽ ഇ​ൻ​റ​ലി​ജ​ൻ​സ് സ​ർ​വീ​സ​സ് മു​ൻ മേ​ധാ​വി​യും അ​റി​യ​പ്പെ​ട്ട എ​ഴു​ത്തു​കാ​ര​നു​മാ​ണ്. സ​ജീ​വ ക​ക്ഷി​രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​ത്തി​ൽ മു​ൻ പ​രി​ച​യ​മി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും വി​വി​ധ ശി​യാ ക​ക്ഷി​ക​ളും രാ​ഷ്​​ടീ​യ​പാ​ർ​ട്ടി​ക​ളും സ​മൂ​ഹ​നേ​താ​ക്ക​ളും ഐ​ക​ക​ണ്‌​ഠ്യേ​ന അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ അ​നു​കൂ​ലി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​റാ​നും അ​മേ​രി​ക്ക​യോ​ടു​മൊ​പ്പം ഐ​ക്യ​രാ‍ഷ്​​ട്ര സ​ഭ​യും യു.​എ.​ഇ​യും യൂ​റോ​പ്യ​ൻ യൂ​നി​യ​നും മു​സ്​​ത​ഫ​യെ പി​ന്തു​ണ​ച്ചു. 

വി​ദേ​ശ​ശ​ക്തി​ക​ളൂ​ടെ ശ​ക്ത​മാ​യ സ​മ്മ​ർ​ദ​ത്തി​ലാ​ണ് ഇ​റാ​ഖ് ഭ​ര​ണ​കൂ​ടം ഇ​തു​വ​രെ മു​ന്നോ​ട്ട് പോ​യി​കൊ​ണ്ടി​രു​ന്ന​ത്. ഇ​റാ​നും അ​മേ​രി​ക്ക​യും പ്ര​ക്ഷോ​ഭ​ക​രെ വ​ള​ർ​ത്തി​യും ത​ള​ർ​ത്തി​യും പോ​ര​ടി​ച്ചു. കാ​വ​ൽ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി ഇ​റാ​നോ​ട് ചേ​ർ​ന്നു​നി​ന്നു. ചേ​രി​തി​രി​ഞ്ഞ പോ​രാ​ട്ട​ത്തി​ൽ ഇ​രു​ഭാ​ഗ​ത്തി​നും വ​ലി​യ ന​ഷ്​​ട​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​യി. ഇ​റാ​നി​ലെ ഖു​ദ്​​സ് സേ​ന​യു​ടെ ത​ല​വ​നാ​യി​രു​ന്നു ഖാ​സിം സു​ലൈ​മാ​നി, ഇ​റാ​ഖി​ലെ ഹ​ഷ്ദ് സേ​ന​യു​ടെ ഉ​പ​മേ​ധാ​വി അ​ബൂ മ​ഹ്ദി എ​ന്നി​വ​രു​ടെ കൊ​ല, ഇ​റാ​ഖി​ലെ അ​മേ​രി​ക്ക​ൻ എം​ബ​സി​ക്കു​നേ​രെ​യു​ള്ള റോ​ക്ക​റ്റ് ആ​ക്ര​മ​ണം, തു​ട​ർ​ന്ന് ബ​ഗ്ദാ​നി​ലെ ഗ്രീ​ൻ സോ​ണി​ലു​ണ്ടാ​യ നി​ര​ന്ത​ര ഡ്രോ​ൺ ആ​ക്ര​മ​ണ​ങ്ങ​ൾ. ഇ​രു​പ​ക്ഷ​ങ്ങ​ളും ഇ​റാ​ഖ് കേ​ന്ദ്രീ​ക​രി​ച്ച് പോ​രാ​ട്ടം തു​ട​ർ​ന്നു. അ​ങ്ങ​നെ​യാ​ണ് ഇ​റാ​നും അ​മേ​രി​ക്ക​യും ത​മ്മി​ലു​ള്ള ഐ​ക്യ​ത്തി​ൽ നി​ന്ന​ല്ലാ​തെ ഇ​റാ​ഖി​ൽ മ​റ്റൊ​രു ഭ​ര​ണം വ​രി​ല്ലെ​ന്ന് ബോ​ധ്യ​മാ​യ​ത്. ഈ ​സാ​ഹ​ച​ര്യ​ത്തി​ലാ‍ണ് ഇ​രു​ധ്രു​വ​ങ്ങ​ളു​ടേ​യും ധാ​ര​ണ നി​ർ​ദേ​ശി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​തും അ​തു​വ​ഴി പു​തി​യ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി സ്ഥാ​ന​മേ​ൽ​ക്കു​ന്ന​തും. 

ആ​ഭ്യ​ന്ത​ര​സം​ഘ​ർ​ഷ​ത്തി​നു മീ​തെ വ​ന്ന കോ​വി​ഡ്​

അ​ഞ്ചു​മാ​സ​ങ്ങ​ളാ​യി ന​ട​ന്നു​വ​ന്ന പ്ര​ക്ഷോ​ഭ​ങ്ങ​ളി​ൽ ഇ​റാ​ഖി​ൽ പൊ​ലി​ഞ്ഞ​ത് 600 ജീ​വ​നു​ക​ളാ​യി​രു​ന്നു. അ​തി​നി​ട​യി​ലേ​ക്കാ​ണ് ലോ​ക​ത്തെ മ​റ്റു രാ‍ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലെ​ന്ന പോ​ലെ കോ​വി​ഡ്-19 വ​ന്നു​ക​യ​റി​യ​ത് കൂ​നി​ന്മേ​ൽ കു​രു​വാ​യി.  അ​ഴി​മ​തി​ക്ക് കീ​ർ​ത്തി​കേ​ട്ട അ​സ്ഥി​ര ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് മ​റ്റു മേ​ഖ​ല​ക​ളി​ലെ​ന്ന പോ​ലെ ആ​രോ​ഗ്യ​മേ​ഖ​ല​യി​ലും ഇ​തു​വ​രെ ഒ​ന്നും ചെ​യ്യാ​ൻ ക​ഴി​ഞ്ഞി​രു​ന്നി​ല്ല.  കോ​വി​ഡി​െ​ൻ​റ സാ​മൂ​ഹി​ക​വ്യാ​പ​നം ത​ട​യു​ന്ന​തി​ൽ വി​ഭ​വ​ങ്ങ​ളു​ടെ അ​പ​ര്യാ​പ്ത​ത മൂ​ലം പി​റ​കോ​ട്ട​ടി​ക്കി​ല്ലെ​ന്നും  ക​ഴി​യു​ന്ന​തെ​ല്ലാം ചെ​യ്യു​മെ​ന്നും ആ​രോ​ഗ്യ​മ​ന്ത്രാ​ല​യം പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. കോ​വി​ഡി​നെ പി​ടി​ച്ചു​കെ​ട്ടാ​ൻ ആ​വ​ശ്യ​മാ​യ ഐ.​സി.​യു കി​ട​ക്ക​ക​ൾ, വെ​ൻ​റി​ലേ​റ്റ​ർ ആ​രോ​ഗ്യ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​രു​ടെ ടീം ​എ​ന്നി​വ​ക്ക് വേ​ണ്ടി രാ​ജ്യാ​ന്ത​ര ശ്ര​മ​ങ്ങ​ൾ ന​ട​ത്തു​ന്നു​ണ്ട്. കോ​വി​ഡി​നെ പി​ടി​ച്ചു​കെ​ട്ടാ​ൻ രോ​ഗി​ക​ളെ​ന്ന് സം​ശ​യി​ക്കു​ന്ന​വ​രെ​െ​യ​ല്ലാം പ​രി​ശോ​ധ​ന​ക്ക് വി​ധേ​യ​മാ​ക്ക​ണം എ​ന്നാ​ണു ലോ​കാ​രോ​ഗ്യ സം​ഘ​ട​ന നി​ർ​ദേ​ശം. രോ​ഗ​ല​ക്ഷ​ണ​മു​ള്ള മു​ഴു​വ​നാ​ളു​ക​ളേ​യും പ​രി​ശോ​ധി​ക്കാ​നു​ള്ള സം​വി​ധാ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും പോ​സി​റ്റീ​വ് ആ​യ​വ​രെ ഐ​സൊ​ലേ​റ്റ് ചെ​യ്ത് ചി​കി​ത്സി​ക്കാ​നു​ള്ള സൗ​ക​ര്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും അ​ഭാ​വ​മു​ണ്ട്. സ​മൂ​ഹ​ത്തി​ൽ ഒ​റ്റ​പ്പെ​ടു​മെ​ന്ന ഭ​യ​വും രാ​ജ്യ​ത്തെ ആ​രോ​ഗ്യ​മേ​ഖ​ല​യി​ലെ വി​ശ്വാ​സ​മി​ല്ലാ​യ്മ​യും പ​ല​രേ​യും ചി​കി​ത്സ​ക്കു മു​ന്നോ​ട്ട്  വ​രു​ന്ന​തി​ൽ​നി​ന്നു ത​ട​യു​ന്നു​മു​ണ്ട്. അ​തി​നി​ടെ, ഇ​റാ​ഖി​െ​ൻ​റ കോ​വി​ഡ്​ ക​ണ​ക്കു​ക​ളി​ൽ കൃ​ത്യ​ത​യി​ല്ലെ​ന്ന് വ്യാ​പ​ക​മാ​യ പ​രാ​തി​ക​ൾ ഉ​യ​ർ​ന്നു. ഔ​ദ്യോ​ഗി​ക​ക​ണ​ക്കു​ക​ളു​ടെ എ​ത്ര​യോ ഇ​ര​ട്ടി കോ​വി​ഡു​കാ​രു​ണ്ടെ​ന്ന് റി​പ്പോ​ർ​ട്ട് ചെ​യ്ത റോ​യി​റ്റ​ർ വാ​ർ​ത്താ ഏ​ജ​ൻ​സി​യു​ടെ ലൈ​സ​ൻ​സ് മൂ​ന്ന് മാ​സ​ത്തേ​ക്ക് സ​സ്പെ​ൻ​ഡ്​ ചെ​യ്​​തു 20,000 ഡോ​ള​ർ പി​ഴ ചു​മ​ത്തി. 

അ​പ​ക​ടം അ​യ​ൽ​പ​ക്ക​ത്ത് 

ഇ​റാ​നു​മാ​യി ഒ​ട്ടി​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന രാ​ജ്യ​മാ​യ​തി​നാ​ൽ ഇ​റാ​ഖി​ന് കോ​വി​ഡ് ഭീ​ഷ​ണി ഏ​റെ​യാ​യി​രു​ന്നു. എ​ന്നാ​ൽ തു​ട​ക്ക​ത്തി​ൽ ത​ന്നെ ശ​ക്ത​മാ​യ ജാ​ഗ്ര​ത പാ​ലി​ച്ച​തി​നാ​ൽ ഇ​റാ​നി​ലു​ള്ള​ത് പോ​ലെ ഇ​റാ​ഖി​ലേ​ക്ക് വ്യാ​പി​ച്ചി​ല്ല. ക​ർ​ബ​ല​യു​ൾ​പ്പെ​ടെ​യു​ള്ള തീ​ർ​ഥാ​ട​ന കേ​ന്ദ്ര​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്കു​ള്ള സ​ഞ്ചാ‍ര​ത്തി​നു വി​ല​ക്കേ​ർ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​തി​നാ​ൽ ആ ​ജ​ന​പ്ര​വാ​ഹം ത​ട​യാ​നാ​യി. എ​ന്നാ​ൽ എ​ല്ലാ വ​ർ​ഷ​വും ന​ട​ക്കാ​റു​ള്ള ശി​യാ തീ​ർ​ഥാ​ട​ന​കേ​ന്ദ്ര​മാ​യ ബ​ഗ്ദാ​ദി​ലെ ഇ​മാം മൂ​സാ കാ​സി​മി​െ​ൻ​റ സ്​​മൃ​തി​മ​ണ്ഡ​പ​ത്തി​ലേ​ക്കു​ള്ള സ​ന്ദ​ർ​ശ​നം ഇ​ത്ത​വ​ണ 2020 മാ​ർ​ച്ച് അ​വ​സാ​ന​വാ‍ര​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു. അ​ധി​കൃ​ത​ർ ഔ​ദ്യോ​കീ​ക​മാ​യി സ​ന്ദ​ർ​ശ​നം വി​ല​ക്കി​യെ​ങ്കി​ലും ര​ണ്ട് ല​ക്ഷ​ത്തോ​ളം ആ​ളു​ക​ൾ എ​ല്ലാ സു​ര​ക്ഷ ക്ര​മീ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ളും ഭേ​ദി​ച്ച് എ​ത്തി. എ​ന്നാ​ൽ ഒ​രാ​ഴ്​​ച നീ​ണ്ട പ​രി​പാ‍ടി അ​ധി​കാ​രി​ക​ൾ ഇ​ട​പെ​ട്ട് ചു​രു​ക്കി ആ​ളു​ക​ളെ തി​രി​ച്ച​യ​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​റാ​ഖി​ൽ കു​ർ​ദി​സ്​​താ​നി​ല​ട​ക്കം 18 ഇ​ട​ങ്ങ​ളി​ലാ​ണ് കോ​വി​ഡ് പ​രി​ശോ​ധ​ന​കേ​ന്ദ്ര​ങ്ങ​ൾ തു​റ​ന്ന​ത്. കു​ർ​ദി​സ്​​താ​നി​ൽ ക​ഴി​ഞ്ഞ കു​റേ​ദി​വ​സ​മാ​യി പു​തി​യ കേ​സു​ക​ളി​ല്ല. 

മ​റ്റു​രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളെ പോ​ലെ ഇ​റാ​ഖി​നും കോ​വി​ഡ് വ​ലി​യ ന​ഷ്​​ട​മാ​ണ് വ​രു​ത്തി​വെ​ക്കു​ന്ന​ത്. യു​ദ്ധ​ങ്ങ​ളി​ൽ എ​ല്ലാം ന​ഷ്​​ട​പ്പെ​ട്ട ഇ​റാ​ഖി​െ​ൻ​റ സ​മ്പ​ദ്-​വ്യ​വ​സ്ഥ​യെ പി​ടി​ച്ചു​നി​ർ​ത്തു​ന്ന ഏ​ക ​േസ്രാ​ത​സ്സ് എ​ണ്ണ വ​രു​മാ​ന​മാ​ണ്. എ​ണ്ണ​വി​ല ഇ​ടി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ൾ ക​ഴി​ഞ്ഞ ര​ണ്ട​ര​മാ​സ​ത്തി​നി​ടെ ഇ​റാ​ഖ് സ​മ്പ​ദ്‌​വ്യ​വ​സ്ഥ കു​ത്ത​നെ താ​ഴോ​ട്ടു​പോ​യി. 90 ശ​ത​മാ​നം രാ​ജ്യ​വ​രു​മാ​നം ക്രൂ​ഡോ​യി​ൽ ക​യ​റ്റു​മ​തി​യി​ൽ നി​ന്നാ​ണ്. ഏ​പ്രി​ൽ​മാ​സ​ത്തി​ൽ ക്രൂ​ഡോ​യി​ൽ വ​രു​മാ​നം 1.4 ബി​ല്യ​ൺ ഡോ​ള​ർ മാ​ത്ര​മാ​യി​രു​ന്നു. ഏ​താ​ണ്ട് അ​ഞ്ച്​ ബി​ല്യ​ൺ വ​രു​മാ​ന​മു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലേ രാ​ജ്യ​ത്തെ ഗ​വ. ജീ​വ​ന​ക്കാ​രു​ടെ ശ​മ്പ​ള​വും പെ​ൻ​ഷ​നും മ​റ്റു രാ​ജ്യ​ത്തെ അ​ടി​യ​ന്ത​ര​ചെ​ല​വു​ക​ളും ന​ട​ത്തി​പ്പോ​കാ​ൻ സാ​ധി​ക്കൂ. രാ​ജ്യ​ത്തെ 4.5 മി​ല്യ​ൺ ആ​ളു​ക​ൾ ശ​മ്പ​ള​ത്തി​നാ​യി കാ​ത്തി​രി​ക്കു​മ്പോ​ഴും രാ​ജ്യം ഈ ​വ​ലി​യ പ്ര​തി​സ​ന്ധി​യെ എ​ങ്ങ​നെ അ​തി​ജ​യി​ക്കു​മെ​ന്ന ആ​ലോ​ച​ന​യി​ലാ​ണ്. രാ​ജ്യം കോ​വി​ഡ് മു​ക്ത​മാ​കു​മ്പോ​ൾ മു​ഴു​വ​ൻ പ്ര​ക്ഷോ​ഭ​ക​രു​ടേ​യും ആ​വ​ശ്യ​ങ്ങ​ൾ പ​രി​ഗ​ണി​ക്കാ​നും യു​വ​ത​യെ കൂ​ടെ​നി​ർ​ത്താ​നും പു​തി​യ ദി​ശ​യി​ലേ​ക്ക് രാ​ജ്യ​ത്തെ ന​യി​ക്കാ​നും ക​ഴി​ഞ്ഞാ​ൽ പു​തി​യ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി മു​സ്​​ത​ഫ അ​ൽ കാ​സി​മി​ക്കു വി​ജ​യി​ക്കാം. 
●