മധുരസ്വരച്ചിറകേറിയ മാപ്പിളപ്പാട്ടുകൾ

ചോരും മിഴിയുമായ് കൈകൾ നീട്ടുന്നൂ
ചോട് പിഴച്ചൊരു പാപി ഞാനിന്ന്
ഖൽബകം തേങ്ങുന്ന് തൗബയാലെ
കൈ പിടിക ്കെന്നെ നീ തമ്പുരാ​േന
തെന്നിന്ത്യൻ ഗായക ചക്രവർത്തി എസ്​.പി. ബാലസുബ്രഹ്മ​ണ്യൻ പാടി േശ്രാതാക്കൾ ഹൃദയത്തിലേ റ്റിയ മാപ്പിളപ്പാട്ടി​​െൻറ വരികളാണിത്. എസ്​.പി. ബാലസുബ്രഹ്മ​ണ്യ​​െൻറ സ്വരമാധുരിയുടെ വർണച്ചിറകിലേറാൻ ഭാഗ്യം ലഭിച്ച രണ്ട് ആൽബങ്ങളേ മലയാള മുസ്​ലിം ഭക്തിഗാന ശാഖയിലുള്ളൂ, 2000ത്തിലിറങ്ങിയ ‘ഫാത്തിമ^ഒന്ന്’ 2002ലിറങ്ങിയ ‘ഫാത്തിമ രണ്ട്​’. രണ്ടി​​െൻറയും രചന നിർവഹിച്ചത്​ കവിയും മാപ്പിളഗാന രചയിതാവുമായ പി.എസ്. ഹമീദ്. ഫാത്തിമ ഒന്നിലെ രണ്ടു സോ ളോകളിൽ ഒന്നിലെ വരികളാണ് മുകളിലുള്ളത്.
മനസ്സിനെ തരളിതമാക്കുന്ന ശബ്​ദവും ഇൗണവും വരികളും. ‘ഹഖും ബാത്തിലും എ ന്തെന്നറിയീല / നിസ്​കാരപ്പായയിൽ നിന്നകന്നു പോയീ...’ എന്നിടത്ത്​ ഓർക്കസ്േട്രഷനിലെ ഷെഹനായി കേൾവിക്കാരുടെ ഹൃദയ ​െത്ത തൊടുന്നതാണ്​.

ഇതേ ആൽബത്തിൽ എസ്​.പി.ബിയും വാണി ജയറാമും പാടിയ ‘മഴവിൽ വർണ’മെന്ന യുഗ്മഗാനവും വാണിയുടെത ന്നെ സോളോ, സതീഷ്​ ബാബു കോഴിക്കോട്–വാണി ജയറാം പാടിയ യുഗ്മഗാനം, വാണിയമ്മ കോറസ്, സതീഷ്​​ ബാബു–രഹ്ന എന്നിവരുട െ ഗാനം എന്നിവക്കു​പുറമെ രണ്ടുഒപ്പനയുമാണുള്ളത്. എസ്​.പി.ബിയും വാണിജയറാമും പാടിയ ഡ്യൂയറ്റ് മാപ്പിളപ്പാട്ടിന് ക ിട്ടിയ രത്നക്കല്ലുതന്നെ.
വാണിജയറാം കോറസി​​െൻറ ഒപ്പന, പ്രശസ്​തമായ ‘നാദാപുരം പള്ളിയിലെ...’ എന്ന സിനിമയിലെ ഒപ ്പനപ്പാട്ടിനു​ശേഷം വന്ന മികച്ച രചനയാണെന്ന് പ്രശംസിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്​. ‘പെരുന്നാൾ വന്നൂ സമത്വത്തിൻ പൊൻതേ രിൽ...’ എന്ന ഗാനശിൽപം ഈണം, രചനാവൈദഗ്​ധ്യം, ശബ്​ദം എന്നിവകൊണ്ട് മലയാളത്തിലിറങ്ങിയ മികച്ച പെരുന്നാൾ പാട്ടുകളിലെ ാന്നാണ്.

മാപ്പിളപ്പാട്ട് വേദികളിൽ ഏറെ കൊണ്ടാടപ്പെട്ടവയാണ് ഈ രണ്ട് ആൽബങ്ങളും. ഇറങ്ങിയ കാലത്ത്, ദൃശ്യ–ശ്ര ാവ്യ മാധ്യമ രംഗം ഇവയെ ഏറ്റെടുക്കുകയായിരുന്നു. മാപ്പിളപ്പാട്ടിൽ കാമ്പും വൈവിധ്യവും കൊതിക്കുന്ന ആസ്വാദകരെ തൃ പ്തിപ്പെടുത്തിയ ഗാനശിൽപങ്ങൾ എന്ന് ഇതിലെ പാട്ടുകളെ വിശേഷിപ്പിക്കാം. ഈ ഗാനങ്ങൾ പിറന്നത് എസ്​.പി.ബിയും വാണിയമ്മയും കൊണ്ടാടപ്പെടുന്ന കാലത്താണെന്നോർക്കണം. ആ അസുലഭ ശബ്​ദലയനം മുസ്​ലിം ഭക്തിഗാനശാഖക്ക് മുതൽക്കൂട്ടാണ്​. ദക്ഷിണേന്ത്യൻ ഭാഷകളിലുള്ള വലിയൊരു ആസ്വാദക വലയത്തെ മാപ്പിളപ്പാട്ടിലേക്ക് ആകർഷിക്കാൻ ഈ ആൽബങ്ങൾ കാരണമായി.

എസ്​.പി.ബിയെക്കൊണ്ട്​ മുസ്​ലിം ഭക്തിഗാനം പാടിക്കാനുള്ള ശ്രമം പല കാലത്തായി നടന്നിരുന്നു. വലിയ തോതിലായിരുന്നു അതിനുള്ള മുന്നൊരുക്കങ്ങൾ. മുസ്​ലിം ഭക്തിഗാനങ്ങളുടെ പളപളപ്പാർന്ന പെയ്ത്തുകണ്ട് അദ്ദേഹവും അതിൽ ആകൃഷ്​ടനായിരുന്നു. പ​േക്ഷ, അദ്ദേഹത്തി​​െൻറ മനസ്സ്​ കീഴടക്കിയത് പി.എസ്​.ഹമീദ്, ബാലു– ശർമ എന്നിവർ ഫാത്തിമ ആൽബത്തിനായി ഒത്തുചേർന്നതോടെയാണ്.

പി.എസ്.​ ഹമീദ് എന്ന മാപ്പിളപ്പാട്ട് രചയിതാവ്​ ഫാത്തിമയുടെ രചന നിർവഹിച്ച് സ്വന്തമായി സംഗീതം നൽകി വലിയൊരു ഗായകനെക്കൊണ്ട് പാടിക്കണമെന്ന് മോഹം ഉദിച്ചത് അത് മുന്നോട്ടു വെക്കുന്ന സന്ദേശം വലിയൊരു ആസ്വാദക വലയത്തിലെത്തണം എന്ന സദുദ്ദേശ്യത്താലാണ്. മാപ്പിളപ്പാട്ടിന് അപരിചിതമായ പുതിയ ശബ്​ദത്തെ പരിചയപ്പെടുത്താനായാൽ ഏറെ നന്ന്. അപ്പോഴാണ് ബംഗളൂരുവിലുള്ള സുഹൃത്ത് വിളിച്ച്, കന്നട സിനിമയിലെ സംഗീത സംവിധായക ജോടി ബാലു–ശർമക്ക് എസ്​.പി. ബാലസുബ്രഹ്മണ്യവുമായുള്ള അടുപ്പം സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. അവസരം പാഴാക്കാതെ പി.എസ്​. ബംഗളൂരുവിലെത്തി ട്യൂൺ ചെയ്ത ട്രാക്​ ബാലു–ശർമയെ കേൾപ്പിച്ചപ്പോൾ അനുകൂല മറുപടിയാണ് ലഭിച്ചത്. എസ്​.പി.ബിയെ കൊണ്ട് പാടിക്കാം -ബാലു പറഞ്ഞു. ഓർക്കസ്​േട്രഷൻ തങ്ങൾ ചെയ്യും.

മുസ്​ലിം ഭക്തിഗാനത്തിന് വിദഗ്​ധനായ ഷെഹനായി വാദകൻ ആവശ്യമാണ്. മുംബൈയിൽ ഒരു പരിചയക്കാരനുണ്ട്. ഇളയരാജയുടെ ഒക്കെ സഹായി. അയാളെ വിളിക്കാമെന്നും അവർ നിർദേശിച്ചു. അങ്ങനെ ആ ഷെഹനായി വിദഗ്​ധനെ വിമാനത്തിൽ ബംഗളൂരുവിലെത്തിച്ച് (ആ ഷെഹനായിയുടെ മേന്മ പാട്ടുകളിലുടനീളം േശ്രാതാക്കൾ അനുഭവിക്കുന്നുണ്ട്) ട്രാക്​ ഡമ്മി പാടിച്ച് എല്ലാ മുന്നൊരുക്കങ്ങളും ചെയ്താണ് എസ്​.പി.ബി അനുവദിച്ച തീയതിക്ക് ചെന്നൈയിലെത്തിയത്.

പി.എസ്​. ഹമീദ്​ (ഇടത്​) എസ്​.പി. ബാലസുബ്രഹ്മ​ണ്യനൊപ്പം

ഒട്ടുമിക്ക ദക്ഷിണേന്ത്യൻ സിനിമകളുടെയും സൗണ്ട് റെക്കോഡിങ് നടക്കുന്ന കോടമ്പാക്കത്തെ കോദണ്ഡപാണി സ്​റ്റുഡിയോയിലായിരുന്നു കൂടിക്കാഴ്​ച. എസ്​.പി.ബിയുടേതാണിത്​. സ്​റ്റുഡിയോയുടെ മുൻവശത്തെ കരിങ്കൽ കൊത്തുപണിയുള്ള മതിലിൽ മനസ്സിൽ ഗുരുവായി പ്രതിഷ്ഠിച്ച ഗായകൻ മുഹമ്മദ് റഫിയുടെ പൂർണകായ രൂപം. ഇരുവശങ്ങളിലും എസ്​.പി.ബിയുടെ അച്ഛ​​െൻറയും അമ്മയുടെയും ഛായാചിത്രങ്ങളുമുണ്ട്​. ഇൗ സ്​റ്റുഡിയോയിൽവെച്ച്​ എസ്​.പി.ബി ആലപിച്ച ‘ചോരും മിഴിയുമായ്...’ മുസ്​ലിം ഭക്തിഗാന ആൽബങ്ങളിലെ മികച്ച ഗാനശിൽപങ്ങളിലൊന്നായി വിലയിരുത്തപ്പെടുന്നു.

വരികളിലെ ആശയം പൂർണമായും ഉൾക്കൊണ്ട് ഭാവതീവ്രമായി എസ്​.പി.ബി പാടിയ​തുകൊണ്ടാവാം രണ്ടു പതിറ്റാണ്ടുകൾക്കിപ്പുറവും അത്​ ആസ്വാദകരെ പിടിച്ചിരുത്തുന്നത്. ഗൾഫ് റേഡിയോ സ്​റ്റേഷനുകളിലെത്തുന്ന േശ്രാതാക്കളുടെ ഇഷ്​ടഗാനങ്ങളിൽ മുന്നിലാണ് ഇൗ ഗാനം. മുസ്​ലിം ഭക്തി ഗാനങ്ങളിൽ എസ്​.പി.ബിയുടെ ഫേവ്റിറ്റും ഇത​െത്ര. മിക്ക സ്​​റ്റേജ് േപ്രാഗ്രാമുകളിലും എസ്​.പി.ബി ഈ ഗാനം ഉൾപ്പെടുത്താറുണ്ട്. അമേരിക്കയിൽ ഒരു സംഗീതമേളയിൽ ഇതാലപിച്ചപ്പോൾ കിട്ടിയ കൈയടിയെക്കുറിച്ച് അദ്ദേഹം പിന്നീട് അനുസ്​മരിച്ചിട്ടുണ്ട്.

എസ്​.പി.ബിയും വാണിജയറാമും ചേർന്ന് പാടിയ ‘മഴവിൽ വർണം’ എന്ന ഡ്യൂയറ്റ് മാധുര്യമാർന്നതും പോപ്പുലറുമാണ്. ഇത് സിനിമയിൽ വരേണ്ടതായിരുന്നു, അത്രക്കും ഹൃദ്യമാണിതി​െൻറ ചേരുവകളെന്ന് എസ്​.പി.ബി അഭിപ്രായപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. മാപ്പിളപ്പാട്ടുകൾക്കിടയിൽ ഇത്രയും മികച്ച യുഗ്മഗാനം വിരളം. ചാനലുകൾ, റിയാലിറ്റി ഷോകളുടെ റേറ്റിങ്ങിലൊക്കെ ഇന്നും അത് ഏറെ മുന്നിലാണ്. ആ പാട്ട്, മത്സരിച്ചെന്നപോലെ രണ്ടു പേരും ചേർന്ന് പാടിയപ്പോൾ മാപ്പിളപ്പാട്ടിനുതന്നെ പുത്തനുണർവായി. വാണിജയറാം പാടിയ ‘പെരുന്നാൾ വന്നൂ സമത്വത്തി​െൻറ പൊൻതേരിൽ...’ പെരുന്നാൾ പാട്ടുകളുടെയിടയിൽ കാവ്യഭംഗി, സംഗീതം, ആലാപനം എന്നിവകൊണ്ട് വേറിട്ടുനിൽക്കുന്ന ഒന്നാണ്.

സതീഷ്​ ബാബു ആലപിച്ച ‘നിലാവിൻ നശീദ മൂളുമാ മുല്ല മേനിയാം വിപഞ്ചികയിൽ...’ എന്ന പ്രണയഗാനം പരാമർശിക്കാതെ ഇത് പൂർണമാവില്ല. പാടിപ്പതിഞ്ഞ പ്രണയഗാനങ്ങളിൽ നിന്നെല്ലാം ഈണം കൊണ്ടും കൽപന കൊണ്ടും വ്യത്യസ്​തത പുലർത്തുന്ന ഒന്നാണിത്​. വാണിയും സതീഷ്​ ബാബു കോഴിക്കോടും പാടിയ അലിയാരുടെയും ഫാത്തിമയുടെയും വിവാഹ രംഗത്തെ പൊലിപ്പിക്കുന്ന ശ്രദ്ധേയമായ ‘മാനത്തെ ഹൂറി ചമഞ്ഞു...’ എന്ന ഡ്യൂയറ്റ് കൂടിയുണ്ട്. അതിലെ ‘മയിലാഞ്ചി പളുങ്ക്പാത്രം മറിഞ്ഞതാലെ / മണിവർണപ്പന്തൽ മേലെ മഴവിൽ പോലെ...’ കാവ്യ വർണനയാൽ ചേതോഹരമാണ്​.

ഒട്ടേറെ അംഗീകാരങ്ങൾ ഇൗ ആൽബത്തിന്​ ലഭിച്ചു. അതിൽ കൊച്ചിയിൽനിന്ന്​ ലഭിച്ച ഒരുമ മില്ലേനിയം അവാർഡ് ഒരു ദശകത്തിനിടയിലെ മികച്ച മാപ്പിളപ്പാട്ട് കാസറ്റിനുള്ളതായിരുന്നു. പി.ടി. അബ്​ദുറഹ്​മാൻ, പ്രഫ. ഇബ്രാഹിം ബേവിഞ്ച, വി.എം. കുട്ടി, കാനേഷ്​ പൂനൂർ എന്നിവരായിരുന്നു വിധികർത്താക്കൾ.

2002ൽ വന്ന ‘ഫാത്തിമ–2’ലേതാണ് മരണം വിഷയമാക്കിയുള്ള ഈ വിലാപ ഗാനം.
‘ഏത് കട്ടിലിൽ കിടന്നാലും
ഏറിടും ഒരുനാൾ മയ്യിത്ത് കട്ടിൽ
എവിടെ നീയോടീ ഒളിച്ചാലും അവിടെ
അസ്​റാഇൗൽ എത്തിടും മുന്നിൽ...’
ഇതി​​െൻറ ആലാപനം എസ്​.പി.ബി എന്ന ഗായക​​െൻറ റേഞ്ച് അടയാളപ്പെടുത്തുന്നു. ഭക്തിയുടെയും കാരുണ്യത്തി​​െൻറയും ശോകത്തി​െൻറയും പ്രതീക്ഷയുടെയും ശബ്​ദ ചിത്രങ്ങളുടെ ഘോഷയാത്ര കടന്നുപോകുന്നതായി േശ്രാതാവിനനുഭവപ്പെടും. ദക്ഷിണേന്ത്യൻ സംഗീതലോകത്തെ രണ്ട് പ്രതിഭകളെ മാപ്പിളപ്പാട്ടിലേക്ക് കൊണ്ടുവരാനായതിൽ പി.എസ്​. ഹമീദിന് അഭിമാനിക്കാം.

‘ഫാത്തിമത്തു സുഹ്റാ...’ വാണിയുടെ ഈ മനോഹര ഗാനം ആസ്വാദകരെ വീണ്ടും കേൾക്കാൻ േപ്രരിപ്പിക്കുന്നതാണ്. ‘ബുറാഖി​െൻറ പുറത്തേറി...’ എന്ന പ്രവാച​ക​​െൻറ മിഅ്​റാജ് യാത്രവിവരണ ഗാനവും മനസ്സിൽ ആത്മനിർവൃതി വർഷിക്കും. വാക്കിലും വരിയിലും പതഞ്ഞുയരുന്ന ഭാവന അതിസുന്ദരം. വാണി ജയറാം, യേശുദാസ്​, കെ.ജി. മാർക്കോസ്​, കണ്ണൂർ ശരീഫ്, ഇസ്​മായിൽ തളങ്കര തുടങ്ങിയ ഗായകരുടെ നിരതന്നെ ഇതിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നുണ്ട്. 2002ൽ നാടകാചാര്യൻ കെ.ടി മുഹമ്മദ് ആണ് കോഴിക്കോട്ട്​ ‘ഫാത്തിമ^2’ പ്രകാശനം ചെയ്തത്.

യേശുദാസ്​, സുജാത തുടങ്ങി മലയാളത്തിലെ ഒട്ടുമിക്ക ഗായകരും പി.എസ്​ ഹമീദി​​െൻറ വരികൾക്ക് ശബ്​ദം പകർന്നിട്ടുണ്ട്. മാപ്പിളപ്പാട്ടും കവിതയും ഹമീദിന് പൈതൃകമായി കിട്ടിയതാണ്. പിതാവ്​ പി. സീതിക്കുഞ്ഞി മാപ്പിളപ്പാട്ടും കവിതയും രചിക്കുകയും സ്വയം പാടിയവതരിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തിരുന്നു. മാപ്പിള മഹാകവി ടി. ഉബൈദി​​െൻറ ചെറുമകൻ കൂടിയായ ഹമീദ് ചെറുപ്പത്തിലേ കവിതയിൽ ആകൃഷ്​ടനായിരുന്നു. 1983ൽ തൃശൂർ സാഹിത്യ അക്കാദമി ഹാളിൽ സാംസ്​കാരിക പ്രവർത്തകൻ പ്രഫ. മുഹ്​യിദ്ദീൻ ഷാ, ചരിത്രകാരൻ പി.കെ മുഹമ്മദ്കുഞ്ഞി എന്നിവരുടെ നേതൃത്വത്തിൽ ഇൻസ്​റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് മാപ്പിള സ്​റ്റഡീസ്​ നടത്തിയ അഖില കേരള മാപ്പിളപ്പാട്ട് രചന മത്സരത്തിൽ ഒന്നാംസ്​ഥാനം നേടിയതോടെയാണ് ഹമീദ് ഈ രംഗത്ത് ​്പ്രസിദ്ധനാകുന്നത്. ഒട്ടേറെ പ്രശസ്​തർ പങ്കെടുത്ത മത്സരത്തിൽ ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞയാൾ ഹമീദായിരുന്നു. പ്രശസ്​ത കവികളായ വൈലോപ്പിള്ളി, അക്കിത്തം, സാഹിത്യകാരന്മാരായ ഗുപ്തൻ നായർ, സുകുമാർ അഴിക്കോട് തുടങ്ങിയവരായിരുന്നു വിധികർത്താക്കൾ. ഹമീദി​െൻറ രചനയെ കവിതയുടെ കസവണിഞ്ഞ മാപ്പിളപ്പാട്ട് എന്നാണ് വൈലോപ്പിള്ളി വിശേഷിപ്പിച്ചത്.

മൂന്നു തവണ മാത്രമാണ്​ ഇൻസ്​റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് മാപ്പിള സ്​റ്റഡീസ്​ സംസ്​ഥാന തലത്തിൽ മാപ്പിളപ്പാട്ട്​ രചന മത്സരം നടത്തിയത്​. 1983, 84, 87. അതിലും ഹമീദിനായിരുന്നു സമ്മാനം. ഇതിനകം ആയിരത്തിലേറെ മാപ്പിളപ്പാട്ടും ആനുകാലികങ്ങളിൽ നൂറിലേറെ കവിതകളും രചിച്ച ഹമീദിന്​ ദുബൈ ആസ്​ഥാനമായ ഉബൈദ് ഫൗണ്ടേഷ​​െൻറ പ്രഥമ സാഹിത്യ പുരസ്​കാരം ഉൾപ്പെടെ ഒ​േട്ടറെ അവാർഡുകൾ ലഭിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഖിബ്​ല, പോരിശ, ഫാത്തിമ, മനോരമ മ്യൂസിക്​ പുറത്തിറക്കിയ ഇമാം ഹുസൈൻ തുടങ്ങിയവ പ്രധാന കൃതികൾ. കൊണ്ടോട്ടി മഹാകവി മോയിൻകുട്ടിവൈദ്യർ അക്കാദമി 2005ൽ ഹമീദി​െൻറ സമഗ്ര സംഭാവനകളെ മുൻനിർത്തി ആദരിച്ചിട്ടുണ്ട്.