മി​ന: താ​ഴ്‌​വ​ര​ക​ളു​ടെയും തമ്പുകളുടെയും ന​ഗ​രി

ഹ​ജ്ജി​നെ​ത്തു​ന്ന തീ​ർ​ഥാ​ട​ക​ർ കൂ​ടു​ത​ൽ സ​മ​യം ചെ​ല​വ​ഴി​ക്കു​ന്ന പു​ണ്യ പു​രാ​ത​ന താ​ഴ്​​വ​ര​യും ലോ​ക​ത്തി​ലെ ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ ത​മ്പു​ക​ളു​ടെ ന​ഗ​രി​യു​മാ​ണ് മി​ന. ഇ​സ്‌​ലാ​മി​ക ച​രി​ത്ര​ത്തി​ൽ ത​ങ്ക​ലി​പി​ക​ളാ​ൽ രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ നി​ര​വ​ധി സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് സാ​ക്ഷി​യാ​ണ്​ ഈ ​താ​ഴ്​​വ​ര. മ​സ്‌​ജി​ദു​ൽ ഹ​റാ​മി​ന്റെ വ​ട​ക്കു​കി​ഴ​ക്ക് ഏ​ഴു കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ അ​ക​ലെ​യാ​ണ് ര​ണ്ടു ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളും മ​ല​ക​ളാ​ൽ ചു​റ്റ​പ്പെ​ട്ട നി​ല​യി​ൽ ഈ ​പ്ര​ദേ​ശം. മ​ക്ക​ക്കും മു​സ്ദ​ലി​ഫ​ക്കും ഇ​ട​യി​ൽ 25 ല​ക്ഷം ച​തു​ര​ശ്ര മീ​റ്റ​റി​ൽ പ​ര​ന്നു​കി​ട​ക്കു​ന്ന വി​ശാ​ല​മാ​യ ഇ​ട​മാ​ണി​ത്. ഹ​ജ്ജി​ലെ സു​പ്ര​ധാ​ന ക​ർ​മ​ങ്ങ​ളാ​യ ബ​ലി​യും ജം​റ​ക​ളി​ലെ ക​ല്ലേ​റും ഇ​വി​ടെ​നി​ന്നാ​ണ് നി​ർ​വ​ഹി​ക്കു​ന്ന​ത്.

ത​മ്പു​ക​ളു​ടെ ന​ഗ​രം, ജം​റ​ക​ളു​ടെ ഇ​ടം എ​ന്നീ വി​ശേ​ഷ​ണ​ങ്ങ​ൾ മി​ന താ​ഴ്വ​ര​യു​ടെ പ്രാ​ധാ​ന്യം വി​ളി​ച്ചോ​തു​ന്നു. ബ​ലി​യ​റു​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന മൃ​ഗ​ങ്ങ​ളു​ടെ ര​ക്ത​മൊ​ഴു​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന സ്ഥ​ല​മെ​ന്ന അ​ർ​ഥ​ത്തി​ലാ​ണ് 'മ​നാ' എ​ന്ന പ​ദ​ത്തി​ല്‍നി​ന്ന്​ മി​ന എ​ന്ന പേ​രു​ണ്ടാ​യ​ത്. ജ​നം ഒ​രു​മി​ച്ചു​കൂ​ടു​ന്ന സ്ഥ​ല​മെ​ന്ന അ​ര്‍ഥ​ത്തി​ലും മി​ന​യെ​ന്ന വാ​ക്ക് ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കാ​റു​ണ്ട്. ഹ​റ​മി​ന്റെ പ​രി​ധി​ക്കു​ള്ളി​ലു​ള്ള സ്ഥ​ല​മാ​ണ് മി​ന. ഇ​വി​ടെ​വെ​ച്ച് ദൈ​വം അ​ടി​മ​ക​ളു​ടെ പാ​പം ക​ഴു​കി​ക്ക​ള​ഞ്ഞ് അ​വ​ര്‍ക്ക് അ​നു​ഗ്ര​ഹം (മ​ന്ന) ന​ല്‍കു​ന്നു​വെ​ന്ന് സൂ​ചി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടാ​കാം മി​ന​യെ​ന്ന പേ​ര് ല​ഭി​ച്ച​തെ​ന്നും ചി​ല ച​രി​ത്ര​കാ​ര​ന്മാ​ർ രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ട്.

പ്ര​വാ​ച​ക​ൻ ഇ​ബ്രാ​ഹീ​മി​​ന്റെ പു​ത്ര​ന്‍ ഇ​സ്മാ​ഈ​ലി​നെ ബ​ലി​ന​ല്‍കാ​ന്‍ വേ​ണ്ടി ദൈ​വ​ക​ൽ​പ​ന​പ്ര​കാ​രം കൊ​ണ്ടു​വ​ന്ന സ്ഥ​ല​വും അ​തി​ൽ​നി​ന്ന് പി​ന്തി​രി​പ്പി​ക്കാ​ൻ ശ്ര​മി​ച്ച പി​ശാ​ചി​നെ ക​ല്ലെ​റി​ഞ്ഞ സ്ഥ​ല​വും മി​ന​യാ​ണ്. പ്ര​വാ​ച​ക​ൻ മു​ഹ​മ്മ​ദി​ന്റെ ഹ​ജ്ജ് ക​ർ​മ​വേ​ള​യി​ൽ ഖു​ർ​ആ​നി​ലെ 'അ​ന്ന​സ്ർ' അ​ധ്യാ​യം അ​വ​ത​രി​ച്ച​തും പ്ര​വാ​ച​ക​ൻ മു​ഹ​മ്മ​ദും യ​സ്‌​രി​ബ് നി​വാ​സി​ക​ളും ത​മ്മി​ൽ ഉ​ണ്ടാ​ക്കി​യ ര​ണ്ട് 'അ​ഖ​ബാ' ഉ​ട​മ്പ​ടി​ക​ള്‍ ന​ട​ന്ന​തും ഇ​വി​ടെ​വെ​ച്ചാ​യി​രു​ന്നു. നി​ര​വ​ധി പ്ര​വാ​ച​ക​ന്മാ​രു​ടെ പാ​ദ​സ്പ​ർ​ശ​മേ​റ്റ മ​ക്ക​യി​ലെ പു​രാ​ത​ന പ​ള്ളി​ക​ളി​ലൊ​ന്നാ​യ മ​സ്ജി​ദ് അ​ൽ​ഖൈ​ഫ് സ്ഥി​തി ചെ​യ്യു​ന്ന​തും മി​ന​യി​ലാ​ണ്.

പ്ര​വാ​ച​ക​ന്മാ​രു​ടെ പ​ള്ളി എ​ന്ന പേ​രി​ൽ ച​രി​ത്ര​ത്തി​ൽ ഇ​ടം​പി​ടി​ച്ച പ​ള്ളി​യാ​ണി​ത്. പ്ര​വാ​ച​ക​ൻ മു​ഹ​മ്മ​ദ് വി​ട​വാ​ങ്ങ​ൽ ഹ​ജ്ജ് നി​ർ​വ​ഹി​ച്ച​പ്പോ​ൾ മി​ന​യി​ൽ താ​മ​സി​ച്ചി​രു​ന്ന വേ​ള​യി​ൽ ഈ ​പ​ള്ളി​യി​ൽ​വെ​ച്ച് ന​ട​ത്തി​യ പ്ര​ഭാ​ഷ​ണ​വും പ്രാ​ർ​ഥ​ന​യും ച​രി​ത്ര​ത്തി​ലു​ണ്ട്. ര​ണ്ടു​വ​ർ​ഷ​ത്തെ ഇ​ട​വേ​ള​ക്കു​ശേ​ഷം ഈ ​വ​ർ​ഷം തീ​ർ​ഥാ​ട​ക​ർ​ക്കാ​യി ഈ ​പ​ള്ളി തു​റ​ക്കും. 23,500 ച​തു​ര​ശ്ര മീ​റ്റ​ർ വി​സ്‌​തീ​ർ​ണ​മു​ള്ള അ​ൽ​ഖൈ​ഫ് മ​സ്ജി​ദി​ൽ ഒ​രേ​സ​മ​യം 25,000 പേ​ർ​ക്ക് ന​മ​സ്‍കാ​രം നി​ർ​വ​ഹി​ക്കാ​ൻ സാ​ധി​ക്കും. പ്രാ​ർ​ഥ​ന​ക്കെ​ത്തു​ന്ന​വ​ർ​ക്ക് അം​ഗ​ശു​ദ്ധി വ​രു​ത്തു​ന്ന​തി​നാ​യി 3,000 ടാ​പ്പു​ക​ളും ആ​യി​ര​ത്തി​ലേ​റെ ടോ​യ്‌​ല​റ്റ് സൗ​ക​ര്യ​ങ്ങ​ളും ഒ​രു​ക്കി​യി​ട്ടു​ണ്ട്. ചെ​റി​യ മ​ൺ​കു​ടി​ലു​ക​ളി​ലാ​യി​രു​ന്നു പൗ​രാ​ണി​ക കാ​ല​ത്ത് മി​ന​യി​ൽ തീ​ർ​ഥാ​ട​ക​ർ താ​മ​സി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്.

പി​ന്നീ​ട് തു​ണി ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ചു​ള്ള ത​മ്പു​ക​ൾ ഉ​ണ്ടാ​ക്കി. കു​റ​ച്ചു വ​ർ​ഷം മു​മ്പ് ആ​വ​ർ​ത്തി​ച്ചു​ണ്ടാ​യ അ​ഗ്നി​ബാ​ധ​യെ തു​ട​ർ​ന്നാ​ണ് നി​ല​വി​ലു​ള്ള അ​ഗ്നി​പ്ര​തി​രോ​ധ ത​മ്പു​ക​ൾ മി​ന​യി​ൽ പ​ണി​ത​ത്. 25 ല​ക്ഷ​ത്തി​ല​ധി​കം തീ​ർ​ഥാ​ട​ക​ർ​ക്ക് താ​മ​സി​ക്കാ​ൻ സാ​ധി​ക്കു​ന്ന 1,60,000ത്തോ​ളം ത​മ്പു​ക​ൾ ഇ​പ്പോ​ൾ മി​ന​യി​ലു​ണ്ട്. താ​മ​സ​ക്കാ​ർ​ക്കാ​വ​ശ്യ​മാ​യ വെ​ള്ളം, വെ​ളി​ച്ചം, പ്രാ​ഥ​മി​ക സൗ​ക​ര്യ​ങ്ങ​ൾ അ​ട​ക്കം എ​ല്ലാ സം​വി​ധാ​ന​ങ്ങ​ളും ത​മ്പു​ക​ളി​ൽ ഒ​രു​ക്കി​യി​ട്ടു​ണ്ട്.

ശീ​തീ​ക​ര​ണ യ​ന്ത്ര​ങ്ങ​ളും ത​മ്പു​ക​ളി​ൽ സ്ഥാ​പി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. അ​ഗ്നി​ശ​മ​ന​ത്തി​നാ​യി ആ​ധു​നി​ക രീ​തി​യി​ലു​ള്ള ഒ​രു​ക്ക​വും വി​ശാ​ല​മാ​യ റോ​ഡു​ക​ളും മെ​ട്രോ ട്രെ​യി​ൻ സ​ർ​വി​സും ത​ണ​ലി​ട്ട ന​ട​പ്പാ​ത​ക​ളു​മെ​ല്ലാം തീ​ർ​ഥാ​ട​ക​ർ​ക്ക് ആ​ശ്വാ​സ​മേ​കാ​ൻ സൗ​ദി ഭ​ര​ണ​കൂ​ടം മി​ന​യി​ലൊ​രു​ക്കി​യി​ട്ടു​ണ്ട്. 1997ൽ ​മി​ന​യി​ലു​ണ്ടാ​യ തീ​പി​ടി​ത്ത​ത്തി​നു ശേ​ഷ​മാ​ണ് നി​ല​വി​ലു​ള്ള ടെ​ന്റു​ക​ൾ സ്ഥാ​പി​ച്ച​ത്.

തീ​ർ​ഥാ​ട​ക​ർ ദു​ല്‍ഹ​ജ്ജ് എ​ട്ടി​നും 10നും ​രാ​ത്രി താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന സ്ഥ​ല​മാ​ണി​വി​ടെ. ദു​ൽ​ഹ​ജ്ജ് 11, 12 ദി​വ​സ​ങ്ങ​ളി​ൽ പൂ​ർ​ണ​മാ​യും ചി​ല​ർ 13നും ​ത​മ്പു​ക​ളി​ൽ ആ​രാ​ധ​ന​ക​ളു​മാ​യി ക​ഴി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ​റു​ണ്ട്. ഹ​ജ്ജു​മാ​യി ബ​ന്ധ​പ്പെ​ട്ട ബ​ലി​യ​റു​ക്ക​ൽ ക​ർ​മ​വും മി​ന​യി​ൽ ത​ന്നെ​യാ​ണ് നി​ർ​വ​ഹി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്.