മ​നു​ഷ്യ​ത്വ​ത്തി​െ​ൻ​റ മ​ണം

മു​സ്‌​ലിം ലീ​ഗി​ലെ ഐ​ക്യ​ത്തെ​ത്തു​ട​ർ​ന്ന് 1984ക​ളി​ൽ, അ​ന്ന​ത്തെ അ​ഖി​ലേ​ന്ത്യ ലീ​ഗി​െ​ൻ​റ മു​ഖ​പ​ത്ര​മാ​യ 'ലീ​ഗ്​ ടൈം​സി'​ലെ ജീ​വ​ന​ക്കാ​രെ 'ച​ന്ദ്രി​ക'​യി​ൽ എ​ടു​ക്കാ​ൻ തീ​രു​മാ​ന​മാ​യി. തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്തു പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ച്ചി​രു​ന്ന ഈ ​കു​റി​പ്പു​കാ​ര​നെ എ​റ​ണാ​കു​ള​ത്തേ​ക്കു സ്ഥ​ലം​മാ​റ്റി. താ​മ​സി​ക്കാ​ൻ എ​റ​ണാ​കു​ള​ത്ത്‌ ഒ​രി​ടം ഇ​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. മാ​ന​സി​ക​മാ​യി വ​ള​രെ​യേ​റെ ക​ഷ്​​ട​പ്പാ​ടു​ക​ൾ അ​നു​ഭ​വി​ക്കു​ന്ന കാ​ലം.

നാ​ട്ടി​ൽ വ​ന്ന് തി​രി​ച്ചു​പോ​കു​ന്ന ഒ​രു ഉ​ച്ച​നേ​ര​ത്താ​ണ് കോ​ഴി​ക്കോ​ട് റെ​യി​ൽ​വേ സ്​​റ്റേ​ഷ​നി​ൽ സി​ദ്ദീ​ഖ് ഹ​സ​ൻ സാ​ഹി​ബി​നെ ക​ണ്ടു​മു​ട്ടു​ന്ന​ത്. യാ​ത്ര​ക്കി​ടെ ഒ​രു​പാ​ട്‌ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ സം​സാ​രി​ക്ക​വെ 'നി​യു​ക്ത' പ​ത്ര​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു​മാ​യി സം​സാ​രം. എ​റ​ണാ​കു​ള​ത്ത് എ​ത്തും​മു​ന്പ് ഞാ​ൻ എ​വി​ടെ​യാ​ണ് താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്ന്​ അ​ദ്ദേ​ഹം ചോ​ദി​ച്ചു. അ​കൃ​ത്യ​മാ​യ മ​റു​പ​ടി​യി​ൽ​നി​ന്ന് ഞാ​നൊ​രു അ​ഭ​യാ​ർ​ഥി​യാ​ണ് എ​ന്ന​ദ്ദേ​ഹം ക​ണ്ടു​പി​ടി​ച്ചു​കാ​ണും. ഇ​ന്ന് ന​മു​ക്ക് ഒ​രു​മി​ച്ചു താ​മ​സി​ച്ചു​കൂ​ടേ എ​ന്നാ​യി ചോ​ദ്യം. സ്വ​ന്തം നി​സ്സ​ഹാ​യാ​വ​സ്ഥ ക​ടി​ച്ചു​പി​ടി​ച്ചൊ​തു​ക്കു​ന്ന ചി​ല സ​ന്ദ​ർ​ഭ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​വും ആ​രു​ടെ​യും ജീ​വി​ത​ത്തി​ൽ. ഞാ​ൻ പ​റ​ഞ്ഞു: ആ​വാം. വ​ണ്ടി​യി​റ​ങ്ങി ഭ​ക്ഷ​ണം ക​ഴി​ച്ച് ഓ​ട്ടോ​റി​ക്ഷ​യി​ൽ ക​യ​റി, ഞ​ങ്ങ​ൾ പു​ല്ലേ​പ്പ​ടി​യി​ലെ ഇ​സ്‌​ലാ​മി​ക് സെ​ൻ​റ​റി​ലേ​ക്കാ​ണ് പോ​യ​ത്. അ​വി​ടെ ഒ​രാ​ളെ വി​ളി​ച്ച്​ എ​ന്നെ പ​രി​ച​യ​പ്പെ​ടു​ത്തി. താ​മ​സ സൗ​ക​ര്യം ചെ​യ്തു​കൊ​ടു​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് പ​റ​ഞ്ഞ് അ​ദ്ദേ​ഹം ഒ​രു മീ​റ്റി​ങ്ങി​ലേ​ക്കു ക​യ​റി. കു​റ​ച്ചാ​ളു​ക​ൾ മി​ത​വാ​ട​ക​ക്ക് താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന ഒ​രു കെ​ട്ടി​ടം കൂ​ടി​യാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. പ്രാ​ഥ​മി​കാ​വ​ശ്യ​ങ്ങ​ൾ നി​ർ​വ​ഹി​ച്ച് ഞാ​ൻ ഓ​ഫി​സി​ലേ​ക്കു പോ​യി. രാ​ത്രി തി​രി​ച്ചെ​ത്തി​യ​പ്പോ​ൾ ഒ​രാ​ൾ കൂ​ടെ​വ​ന്നി​ട്ടു പ​റ​ഞ്ഞു: ''ഇ​ത് അ​മീ​ർ വ​ന്നാ​ൽ താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന മു​റി​യാ​ണ്. വ​ല്ല​പ്പോ​ഴു​മേ വ​രൂ. പ​ക​രം സം​വി​ധാ​നം ഉ​ണ്ടാ​കു​ന്ന​തു​വ​രെ ഇ​വി​ടെ താ​മ​സി​പ്പി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് സി​ദ്ദീ​ഖ് സാ​ഹി​ബ് പ​റ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ട്''. ഞാ​ന​റി​ഞ്ഞി​ല്ല, എ​െ​ൻ​റ ക​ണ്ണു​ക​ൾ ത​രി​ച്ച​തും നി​റ​ഞ്ഞ​തും.

ആ ​നാ​ളു​ക​ളി​ൽ മ​നു​ഷ്യ​ത്വ​ത്തി​െ​ൻ​റ മ​ണം ഒ​ന്നി​നു പി​റ​കെ മ​റ്റൊ​ന്നാ​യി എ​ന്നെ മ​ത്തു​പി​ടി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്നു. ഒ​രു​ഭാ​ഗ​ത്ത് ഞാ​ൻ ചേ​ർ​ത്തു​പി​ടി​ച്ച സം​ഘ​ട​ന​യു​ടെ ല​യ​ന​ത്തോ​ടെ സം​ഭ​വി​ച്ച അ​വി​ചാ​രി​ത​ങ്ങ​ൾ. ഉ​മ്മ​യെ മ​റ്റൊ​രാ​ൾ ക​ല്യാ​ണം ക​ഴി​ച്ചു കൊ​ണ്ടു​പോ​കു​ന്പോ​ൾ ബാ​ക്കി​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന കു​ഞ്ഞി​െ​ൻ​റ അ​നി​ശ്ചി​ത​മാ​യ തെ​രു​വോ​ർ​മ.

10 ദി​വ​സം ക​ഴി​ഞ്ഞ് സി​ദ്ദീ​ഖ് സാ​ഹി​ബ് വീ​ണ്ടും കൊ​ച്ചി​യി​ലെ​ത്തി. പി​റ്റേ​ന്ന് രാ​വി​ലെ വീ​ണ്ടും ഞ​ങ്ങ​ൾ ക​ണ്ടു​മു​ട്ടി. കൂ​ട്ട​ത്തി​ൽ ഒ​രൊ​റ്റ ചോ​ദ്യം: ''ഞ​ങ്ങ​ളു​മാ​യി സ​ഹ​ക​രി​ച്ചു​കൂ​ടേ?'' പെ​ട്ടെ​ന്ന് തീ​രു​മാ​ന​ത്തി​ലെ​ത്താ​ൻ പ​റ്റാ​ത്ത ഒ​രു നി​മി​ഷ​മാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. ഞാ​ൻ പ​റ​ഞ്ഞു: ''അ​ങ്ങ​യെ പോ​ലു​ള്ള​വ​ർ നേ​തൃ​ത്വം കൊ​ടു​ക്കു​ന്നേ​ട​ത്തു പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ക്കാ​ൻ എ​നി​ക്കി​ഷ്​​ട​മാ​ണ്. പ​ക്ഷേ, അ​ങ്ങ​യെ പ്പോ​ലെ ഞാ​ൻ സ്നേ​ഹി​ക്കു​ന്ന ഒ​രാ​ളു​ണ്ട്; ഒ​ന്ന് ച​ർ​ച്ച ചെ​യ്യ​ണം.''

''അ​ങ്ങ​നെ​യാ​വ​ട്ടെ. ആ​രാ​ണ് ആ​ൾ? ഞാ​ൻ​കൂ​ടി പ​റ​യ​ണോ?''

''വേ​ണ്ട, പി.​എം. അ​ബൂ​ബ​ക്ക​ർ ആ​ണ്.''

ഞാ​ൻ പി.​എ​മ്മി​നോ​ട് കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ പ​റ​ഞ്ഞു. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു സ​മ്മ​ത​മാ​യി​രു​ന്നു. പി.​എ​മ്മി​െ​ൻ​റ അ​നു​വാ​ദ​മു​ണ്ടെ​ന്ന് സി​ദ്ദീ​ഖ് സാ​ഹി​ബി​നെ അ​റി​യി​ച്ചു. ഉ​ട​ൻ അ​ദ്ദേ​ഹം പ​റ​ഞ്ഞു: ''എ​ങ്കി​ൽ ച​ന്ദ്രി​ക​യി​ൽ​നി​ന്ന് രാ​ജി​വെ​ക്ക​ണം. പ​ണി ഇ​വി​ടെ​യും ശ​ന്പ​ളം അ​വി​ടെ​യും എ​ന്ന​തു ശ​രി​യ​ല്ല''. സി​ദ്ദീ​ഖ് സാ​ഹി​ബി​െ​ൻ​റ ഈ ​നി​ർ​ദേ​ശ​മ​നു​സ​രി​ച്ചാ​ണ് 1986 ഡി​സം​ബ​ർ 30ന് '​ച​ന്ദ്രി​ക' വി​ടു​ന്ന​ത്.

ന​ല്ല പ​ത്ര​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​രെ ക​ണ്ടെ​ത്തി ശ്ര​ദ്ധ​യി​ൽ​പെ​ടു​ത്തു​ക​യെ​ന്ന ചു​മ​ത​ല​കൂ​ടി സി​ദ്ദീ​ഖ് സാ​ഹി​ബ് ഈ ​കു​റി​പ്പു​കാ​ര​നെ ഏ​ൽ​പി​ച്ചി​രു​ന്നു. പ​ര​സ്പ​ര സ​ഹ​ക​ര​ണ​ത്തോ​ടെ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ കൂ​ടി​യാ​ലോ​ചി​ച്ചു തീ​രു​മാ​ന​മെ​ടു​ക്കു​ന്ന ഒ​രു ട്രേ​ഡ് യൂ​നി​യ​ൻ സം​സ്‌​കാ​രം ഊ​ട്ടി​യു​റ​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തി​ലും സി​ദ്ദീ​ഖ് സാ​ഹി​ബ് വ​ഹി​ച്ച നേ​തൃ​ഗു​ണ​ത്തെ ഈ ​സ​ന്ദ​ർ​ഭ​ത്തി​ൽ ഓ​ർ​ക്കാ​തെ വ​യ്യ. 'മാ​ധ്യ​മ'​ത്തെ മ​ല​യാ​ള പ​ത്ര​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന ച​രി​ത്ര​ത്തി​ലെ മ​ഹാ അ​ധ്യാ​യ​മാ​ക്കു​ന്ന​തി​ലും ഒ​ന്നാം നി​ര പ​ത്ര​ങ്ങ​ളി​ലെ വേ​റി​ട്ട ശ​ബ്​​ദ​മാ​ക്കു​ന്ന​തി​ലും സി​ദ്ദീ​ഖ് സാ​ഹി​ബ് വ​ഹി​ച്ച പ​ങ്ക് ഒ​രു ഗ്ര​ന്ഥ​ത്തി​നു​ത​ന്നെ വ​ക​യൊ​രു​ക്കു​ന്ന​താ​ണ്.