കഴിഞ്ഞ തവണ തടിതപ്പിയ മോദിക്ക്​ ഇത്തവണ പിഴച്ചതെവിടെ? കോവിഡിൽ തകരുന്ന വ്യാജ പ്രതിഛായാ നിർമിതികൾ

കോവിഡി​െൻറ ആദ്യഘട്ടം ഏറെ മോശമായി ബാധിച്ച രാജ്യങ്ങളിലൊന്നായിരുന്നു ഇന്ത്യ. ഒരു സുപ്രഭാതത്തിൽ പ്രഖ്യാപിച്ച ലോക്​ഡൗൺ രാജ്യത്തെ കോടിക്കണക്കിന്​ മനുഷ്യരുടെ ജീവിതാവസ്​ഥകളെ കീഴ്​മേൽ മറിച്ചു. ഇന്ത്യയിലെ ദരിദ്രനാരായണന്മാർ നഗരങ്ങളിൽ നിന്ന്​ ഗ്രാമങ്ങളിലേക്ക്​ നടന്നലഞ്ഞു. അവരിലേ​റെപ്പേർ വിശന്നും ദാഹിച്ചും തെരവുകളിൽ മരിച്ചുവീണു. എന്നിട്ടും ഭരണനേതൃത്വം ആ കെടുതികളുടെ ഉത്തരവാദിത്വങ്ങളിൽ നിന്ന്​ നിന്ന്​ വിദഗ്​ധമായി തടിയൂരുകയായിരുന്നു. അതിനുള്ള​ ഒന്നാമത്തെ കാരണം രാജ്യത്തി​െൻറ മുഖമായ മധ്യവർഗം താരതമ്യേന മെച്ചപ്പെട്ട നിലയിലായിരുന്നതാണ്​. അപ്രതീക്ഷിതമായി കിട്ടിയ അവധി അവർ ആസ്വദിക്കുകയും ഭരണകൂടത്തി​െൻറ ഇച്ഛാശക്​തിയെ വാഴ്​ത്തുകയും ചെയ്​തു. ഹിന്ദുത്വ രാഷ്​ട്രീയത്തെ നിലനിർത്തുന്നതും അതിൽ ആവേശംകൊള്ളുന്നതും​ ഇതേ മധ്യവർഗമായതിനാൽ അവർ ഭരകൂടത്തി​െൻറ നടപടികളെ ശക്​തിപ്രകടിപ്പിക്കലായാണ്​ കണ്ടത്​.

ആഗോളതലത്തിലെ ശക്​തിപ്രകടനം

ഹിന്ദുത്വ ശക്​തികൾ രാജ്യത്ത്​ അധികാരത്തിൽ വന്നശേഷം അകത്തെന്നപോലെ പുറത്തും പ്രതിഛായാ നിർമാണത്തിൽ വ്യാപൃതരായിരുന്നു. കഴിഞ്ഞ കോവിഡ്​ കാലത്ത്​ നടത്തിയ പല ഒാൺലൈൻ സർവ്വേകളിലും മോദിയെ ഒന്നാമതെത്തിക്കാനുള്ള ആസൂത്രിത നീക്കങ്ങളുണ്ടായി. മോർണിങ്​ കൺസൾട്ടി​െൻറ ഗ്ലോബൽ ലീഡർ റേറ്റിങിൽ മോദി ഒന്നാമതെത്തിയത്​ അങ്ങിനെയാണ്​. അന്ന്​ 13 ലോകനേതാക്കളിൽ പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദിയാണ്​ ഏറ്റവും മുന്നിലെത്തിയത്​.

ഏപ്രിൽ 27 ലെ കണക്കനുസരിച്ച് മോദിക്ക്​ 39 ശതമാനം അപ്രൂവൽ റേറ്റിങ്​ ഉണ്ടായിരുന്നു. അമേരിക്കൻ പ്രസിഡൻറ്​ ജോ ബൈഡൻ, ബ്രസീലിലെ ജെയർ ബോൾസനാരോ, ഇറ്റാലിയൻ പ്രധാനമന്ത്രി മരിയോ ഡ്രാഗി, യുകെയിലെ ബോറിസ് ജോൺസൺ, ഫ്രഞ്ച് പ്രസിഡൻറ്​ ഇമ്മാനുവൽ മാക്രോൺ, ജർമ്മൻ ചാൻസലർ ആഞ്ചെല മെർക്കൽ എന്നിവരെല്ലാം അന്ന്​ മോദിയേക്കാൾ പിന്നിലാണെത്തിയത്​. ​2020 ജനുവരിക്ക് ശേഷമുള്ള മോദിയുടെ ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ റേറ്റിങ്ങായിരുന്നു ഇതെങ്കിലും പുതിയ സാഹചര്യത്തിൽ അതത്ര മോശമായിരുന്നില്ല.

ദുരന്തങ്ങളിലെ ​െഎക്യം

ഏതൊരു ജനതയും ഏറ്റവും ഒത്തൊരുമയും യോജിപ്പും പ്രകടിപ്പിക്കുന്നത്​ ദുരന്തമുഖത്താണെന്നത്​ വിഖ്യാതമായ സംഗതിയാണ്​. മോദിയുടെ ഭരണപാടവമല്ല ജനങ്ങളുടെ ഭീതിയാണ്​ ആദ്യ കോവിഡ്​ തരംഗത്തിൽ ഭരണകൂടത്തിന്​ അനുകൂലമായി ഭവിച്ചത്​. ലോക്​ഡൗൺ ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ഇന്ത്യക്കാരെ ദുരിതത്തിലാക്കിയിരുന്നു. കോവിഡ്​ ഭീഷണി നേരിടാൻ സർക്കാരിന് എത്രയോ വേഗത്തിൽ പ്രവർത്തിക്കാൻ കഴിയുമായിരുന്നുവെന്ന് സാമൂഹിക നിരീക്ഷകർ ചുണ്ടിക്കാട്ടിയിരുന്നു. എങ്കിലും പ്രതിസന്ധി പ്രധാനമന്ത്രി മോദിയുടെ സൃഷ്​ടിയല്ലെന്നും ലോക്​ഡൗൺ ചുമത്താൻ അദ്ദേഹം നിർബന്ധിതനായിരുന്നു എന്ന ബോധവും ഇന്ത്യൻ മധ്യവർഗം വച്ചുപുലർത്തി. 'റാലി എറൗണ്ട്​ ദി ഫ്ലാഗ്' എന്നൊരു പ്രതിഭാസവും അക്കാലത്ത്​ പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നു. ​പ്രതിസന്ധി, യുദ്ധം, പ്രകൃതിദുരന്തം തുടങ്ങിയ സമയങ്ങളിൽ സർക്കാരിനെ പിന്തുണയ്ക്കുന്ന പ്രവണതയാണത്​. ഇന്ത്യൻ ജനതയും ഇത്​ പിന്തുടർന്നു എന്നതാണ്​ വസ്​തുത.

രണ്ടം തരംഗവും ഉടയുന്ന മുഖംമൂടിയും

കഴിഞ്ഞ വർഷം കോവിഡിനേക്കാൾ ലോക്​ഡൗണാണ് ആളുകളെ ബാധിച്ചത്. രണ്ടാം തരംഗത്തിൽ സംഗതി കൂടുതൽ സങ്കീർണ്ണമാണ്​. കോവിഡ്​ അതി​െൻറ സർവ്വശക്​തിയും എടുത്ത്​ ആഞ്ഞടിക്കുകയാണ്​. ശ്​മശാനങ്ങളിൽ മൃതദേഹങ്ങൾ കുന്നുകൂടുന്നു. ഓക്സിജ​െൻറ അഭാവം മൂലം ആളുകൾ മരിക്കുന്നു. നിലവിലുള്ള ആരോഗ്യസംവിധാനം അപര്യാപ്​തമാണെന്ന് ജനത്തിന്​ ബോധ്യമായിരിക്കുന്നു. ആളുകൾക്ക് വാക്​സിൻ എത്തിക്കാനാവാതെ സർക്കാർ ഇരുട്ടിൽതപ്പുകയാണ്​.

'റാലി എറൗണ്ട്​ ദി ഫ്ലാഗ്' പ്രതിഭാസം വരുമാനം കുറയുന്നതിന് വിധേയമാണ്. വരുമാനം കുറയുകയും പ്രതിസന്ധി ഏറുകയും ചെയ്യു​േമ്പാൾ ജനം കാര്യങ്ങൾ വസ്​തുതാപരമായി വിലയിരുത്താൻ തുടങ്ങും. മാത്രമല്ല ഒരു സർക്കാരിനും ഇത്തരം പ്രതിഭാസങ്ങൾ നിരന്തരം പ്രയോജനപ്പെടുത്താനുമാവില്ല. വേണ്ടത്ര സമയം ലഭിച്ചിട്ടും വിടുവായത്തം അടിച്ചും ലോകത്തെ രക്ഷിക്കുമെന്ന്​ വീമ്പിളക്കിയും ഭരണവർഗം സമയം പാഴാക്കിയതായും ജനത്തിന്​ ബോധ്യമായിട്ടുണ്ട്​. പൗരന്മാർക്ക്​ ലഭിക്കേണ്ട വാക്​സിൻ വിദേശത്തേക്ക്​ കയറ്റി അയക്കുന്നതിലായിരുന്നു മോദിയുടെ ശ്രദ്ധയെന്ന്​ ഹിന്ദുത്വ അനുകൂലികൾ പോലും മുറുമുറുക്കുന്നുണ്ട്​.

മധ്യവർഗം ദുരിതത്തിൽ

ഹുന്ദുത്വയുടെ വാഴ്​ത്തുപാട്ടുകാരിൽ വലിയൊരു വിഭാഗമായ മധ്യവർഗത്തെയാണ്​ കോവിഡ്​ രണ്ടാം തരംഗം തീവ്രമായി ബാധിച്ചത്​.കഴിഞ്ഞ തവണ ദുരിതംനേരിട്ടവരും ഈ വർഷ​െ പീഡിതരും തമ്മിൽ വർഗ്ഗപരമായിതന്നെ വ്യത്യാസമുണ്ട്. 2020 ലോക്​ഡൗ ൗൺ പാവപ്പെട്ടവരെയും കുടിയേറ്റ തൊഴിലാളികളെയുമാണ്​ ദുരിതത്തിലാക്കിയത്​​. ഇവർ എണ്ണത്തിൽ കൂടുതലാണെങ്കിലും മധ്യവർഗവുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ രാഷ്ട്രീയമായി ശക്തിയില്ലാത്തവരാണ്. സമൂഹമാധ്യമങ്ങൾ പോലുള്ള പ്രചരണ മാർഗങ്ങൾ പഴയ സാധുക്കൾക്ക്​ ലഭ്യമായിരുന്നില്ല. എന്നാൽ മധ്യവർഗം അതി​െൻറ സർവ്വ സന്നാഹങ്ങളുമായി ഭരണവർഗത്തിനെതിരേ ആഞ്ഞടിക്കുകയാണിപ്പോൾ? മധ്യവർഗ കോപത്തിന് ദേശീയ ആഖ്യാനത്തെ രൂപപ്പെടുത്താനുള്ള ശേഷിയുണ്ട്. സർക്കാർ അനുകൂല മാധ്യമങ്ങൾക്ക് പോലും ഈ വിഭാഗത്തി​െൻറ വികാരത്തെ പൂർണമായും അവഗണിക്കാൻ കഴിയില്ല.

മോദി സർക്കാർ നേരിട്ട സി‌എ‌എ പ്രക്ഷോഭവും കാർഷിക നിയമങ്ങൾ​െക്കതിരായ വലിയ സമരങ്ങളും ഉണ്ടാക്കിയതിനേക്കാൾ രൂക്ഷമായ സ്വാധീനം അണ്ണാ ഹസാരെ പ്രസ്ഥാനത്തിന്​ ഉണ്ടാക്കാൻ കഴിഞ്ഞത്​ മധ്യവർഗ കോപത്തി​െൻറ സ്വാധീനം കാരണമാണ്​. മോദിക്കും സംഘത്തിനും ആശങ്കപ്പെടേണ്ട മറ്റൊരു വിഭാഗം യുവാക്കളാണ്. 18-25 വയസ്സിനിടയിലുള്ള ധാരാളം വോട്ടർമാർ ഒന്നിലധികം പ്രതിസന്ധികൾക്കിടയിലും ബിജെപിയെ പിന്തുണക്കുമോ എന്നത്​ കണ്ടറിയണം.

ഏൽക്കാത്ത മറുപ്രചരണങ്ങൾ

അന്താരാഷ്ട്ര തലത്തിലെ മോശം പ്രചാരണം തടയാനുള്ള നടപടിയെടുക്കാൻ വിദേശകാര്യ മന്ത്രാലയം അംബാസഡർമാരോട് നിർദ്ദേശിച്ചിട്ടുണ്ട്. പൊതുജനങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ഓൺലൈൻ വിമർശനങ്ങളെ തടയാനുള്ള ശ്രമങ്ങൾക്ക് സുപ്രീംകോടതിയുടെ കടുത്ത വിമർശനമാണ് ലഭിച്ചത്. മരണങ്ങൾ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നതിനെക്കുറിച്ച് 'മാനസികാരോഗ്യ വിദഗ്​ധർ' എന്ന പേരിൽ എഴുതിയ ഒരു കത്ത് ആർ‌എസ്‌എസി​െൻറ ഉപജാപമാണെന്ന് തെളിഞ്ഞിരുന്നു. രാജ്യത്ത്​ ഓക്​സിജ​െൻറ കുറവ് ഇല്ലെന്ന്​ ആരോഗ്യമന്ത്രി ഹർഷ് വർധനും യുപി മുഖ്യമന്ത്രി യോഗി ആദിത്യനാഥും ആവർത്തിച്ച്​ പറയുന്നുണ്ട്​. എന്നാൽ ഓക്​സിജ​െൻറ കുറവ് മൂലം ആളുകൾ മരിക്കുന്ന സാഹചര്യത്തിൽ അതെല്ലാം പരാജയമാവുകയാണ്​. ആദ്യത്തെ കോവിഡ്​ തരംഗത്തിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി മഹാരാഷ്ട്രയെപ്പോലുള്ള പ്രതിപക്ഷം ഭരിക്കുന്ന സംസ്ഥാനങ്ങളിലേക്ക്​ കുറ്റംചാരി രക്ഷപ്പെടാനുള്ള പഴുതും ഇത്തവണ മോദിക്കും കൂട്ടർക്കും ലഭിച്ചിട്ടില്ല. ഡൽഹി, ഛത്തീസ്​ഗഡ്​ എന്നിവ ഒഴികെ രണ്ടാം തരംഗത്തി​െൻറ കേന്ദ്രം പ്രധാനമായും ബിജെപി ഭരിക്കുന്ന സംസ്ഥാനങ്ങളാണ്, പ്രത്യേകിച്ച് ഉത്തർപ്രദേശ്, ഗുജറാത്ത്, കർണാടക സംസ്​ഥാനങ്ങൾ.

മോദിയുടെ ഭാവി

അധികാരത്തിലേറിയ ശേഷം ഹിന്ദുത്വ രാഷ്​ട്രീയം നേരിടുന്ന ഏറ്റവും വലിയ പ്രതിസന്ധിയാണിതെന്ന്​ നിസംശയം പറയാം. 2016 ലെ നോട്ട്​ നിരോധനത്തിനും 2017ലെ ജിഎസ്​ടിക്കും ശേഷവും മോദി വലിയ വിമർശനങ്ങൾ നേരിട്ടിരുന്നു. പക്ഷേ, അപ്പോഴും മോദിയുടെ ഉദ്ദേശ്യത്തെക്കുറിച്ചും കഴിവിനെക്കുറിച്ചും കുറച്ചുപേർ മാത്രമാണ്​ സംശയം ഉന്നയിച്ചത്​. എന്തോ നല്ലത്​ വരാനിരിക്കുന്നു എന്ന പ്രതീക്ഷ ജനങ്ങളിൽ ബാക്കിയായിരുന്നു. ഈ വർഷം തുടക്കത്തിൽ വേൾഡ് ഇക്കണോമിക് ഫോറത്തിൽ സ്വയം അഭിനന്ദിച്ചുകൊണ്ട്​ മോദി ഒരു പ്രസംഗം നടത്തിയിരുന്നു. ത​െൻറ സർക്കാർ കോവിഡ് കൈകാര്യം ചെയ്​തതിനെ മോദിതന്നെ വാനോളം പ്രശംസിക്കുകയും ചെയ്​തു. പുതിയ ദുരന്തമുഖത്തുനിന്ന്​ തിരിഞ്ഞുനോക്കു​േമ്പാ അന്ന്​ നടത്തിയ പ്രശംസ ക്രൂരമായ തമാശയായി മോദിക്കുതന്നെ തോന്നാനിടയുണ്ട്​.

നോട്ടുനിരോധനത്തിനുശേഷം, ദരിദ്ര വോട്ടർമാർക്കിടയിലെ വികാരം മോദിക്ക്​ അനുകൂലമായിരുന്നു. സമ്പന്നരുടെ അനധികൃത സ്വത്ത് ലക്ഷ്യമിട്ട് ഒരു സുപ്രധാന നടപടി സ്വീകരിച്ചതാണെന്നാണ്​ അന്ന്​ ഒരുവിഭാഗം വിശ്വസിച്ചത്​. ഇത്തവണ അത്തരം വികാരങ്ങളൊന്നും മോദി സർക്കാറിനെ തുണക്കാനില്ല. ആദ്യം കർഷകരേയും ഇപ്പോൾ നഗര മധ്യവർഗത്തെയും വേദനിപ്പിക്കുന്ന നടപടികളാണ്​ ഉണ്ടായിരിക്കുന്നത്​. ദരിദ്ര വോട്ടർമാർ സർക്കാരിനെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നുണ്ടോ ഇല്ലയോ എന്നതും കണ്ടറിയണം. പകർച്ചവ്യാധി ഗ്രാമ-അർധ ഗ്രാമീണ മേഖലകളിലേക്ക് വ്യാപിക്കുന്നതിനാൽ ഇത് കൂടുതൽ കൂടുതൽ ബുദ്ധിമുട്ടായിത്തീരും. ഇനിയും ഇൗ അവസ്​ഥ തുടർന്നാൽ കോവിഡ്​ രണ്ടാം തരംഗം ഭരണകൂടത്തിനുമുന്നിൽ വലിയ വെല്ലു​വിളിയായാത്തീരീമെന്നതിൽ സംശയമില്ല.