ഒരു യുഗം അവസാനിക്കുന്നു

ക​ഴി​ഞ്ഞ ഒ​രു നൂ​റ്റാ​ണ്ടുകാ​ല​ത്ത് ഇം​ഗ്ലീ​ഷ് പ​ത്ര​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ത്തി​ൽ വ്യ​ക്തി​മുദ്ര പ​തി​പ്പി​ച്ച ഒ​ട്ടേ​റെ കേ​ര​ളീ​യ​രു​ണ്ട്. സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളാ​യ ജോ​ർ​ജ് ജോ​സ​ഫ്, പോ​ത്ത​ൻ ജോ​സ​ഫ്, ക​രു​ണാ​ക​ര മേ​നോ​ൻ, ടി.​എം. നാ​യ​ർ, എ​ട​ത്ത​ട്ട നാ​രാ​യ​ണ​ൻ, സി.പി. രാ​മ​ച​ന്ദ്ര​ൻ, ബി.​ജി. വ​ർ​ഗീ​സ് എ​ന്നി​ങ്ങ​നെ നീ​ളു​ന്ന ആ ​തി​ള​ങ്ങു​ന്ന പ​ട്ടി​ക​യി​ലെ അ​വ​സാ​ന​ത്തെ ആ​ളാ​യി​രു​ന്നു ടി.​ജെ.എ​സ് ജോ​ർ​ജ്. ക​ഴി​ഞ്ഞ വ​ർ​ഷം ജൂ​ണി​ൽ ന​മ്മെ വി​ട്ടു​പോ​യ ബി.ആർ.പി ഭാ​സ്ക​ർ ആ​ണ് തൊ​ട്ടുമു​മ്പ് ഈ ​പ്ര​തി​ഭാ​ധ​ന​രു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തി​ൽനി​ന്ന് കാ​ല​യ​വ​നി​ക​ക്ക് പി​ന്നി​ലേ​ക്ക് മ​റ​ഞ്ഞ മ​റ്റൊ​രാ​ൾ. മാ​ധ്യ​മ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​ൻ മാ​ത്ര​മ​ല്ല, ഒ​ന്നാംത​രം ജീ​വ​ച​രി​ത്ര​കാ​ര​നും ജീ​വി​ത​ത്തി​ൽ ഉ​ട​നീ​ളം അ​ധി​കാ​രി​ക​ളോ​ട് ഒ​ത്തുതീ​ർ​പ്പി​ല്ലാ​തെ സ​ത്യം വി​ളി​ച്ചുപ​റ​ഞ്ഞ ധീ​ര​നും ആ​ദ​ർ​ശ​വാ​നും ആ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹം. 97ാം വ​യ​സ്സി​ൽ നി​ര്യാ​ത​നാ​കു​ന്ന​തി​ന് ര​ണ്ടുമൂ​ന്ന് വ​ർ​ഷം മു​മ്പുവ​രെ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തിന്റെ തൂ​ലി​ക​ക്ക് വി​ശ്ര​മം ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. 2022ലാ​ണ് കാ​ൽ നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ലേ​റെ പി​ന്നി​ട്ട ഇ​ന്ത്യ​ൻ എ​ക്സ്പ്ര​സി​ലെ തന്റെ പ്ര​തി​വാ​ര കോ​ളം -പോ​യ​ന്റ് ഓ​ഫ് വ്യൂ- ​അ​വ​സാ​നി​പ്പി​ച്ച​ത്. അ​ന്ന് അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തിന്റെ പ​ന്ത്ര​ണ്ടാ​മ​ത്തെ പു​സ്ത​ക​വും - ഡി​സ് മാ​ന്റ്ലി​ങ് ഇ​ന്ത്യ- പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ച്ചു.

1950ക​ളി​ൽ മും​ബൈ​യി​ൽ പ്ര​മു​ഖ പ​ത്രാ​ധി​പ​രാ​യ എസ്. ​സ​ദാ​ന​ന്ദ് ന​യി​ച്ച ഫ്രീ ​പ്ര​സ് ജേ​ണ​ലി​ലാ​യി​രു​ന്നു ടി.ജെ.എസിന്റെ ​തു​ട​ക്കം. അ​ന്ന് അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തിന്റെ ച​ങ്ങാ​തി​യാ​യ ആ​ളാ​ണ് ആ ​പ​ത്ര​ത്തി​ൽ കാ​ർ​ട്ടൂ​ണി​സ്റ്റ് ആ​യി​രു​ന്ന, പി​ന്നീ​ട് ശി​വ​സേ​ന​യു​ടെ സ്ഥാ​പ​ക​ൻ ആ​യ ബാ​ൽ താ​ക്ക​റേ. 1960ക​ളി​ൽ ബി​ഹാ​റി​ൽ സെ​ർ​ച്ച് ലൈ​റ്റി​ൽ പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ച്ച കാ​ല​ത്ത് ആ​ണ് മു​ഖ്യമ​ന്ത്രി കെ.ബി. സ​ഹാ​യി​യെ നി​ശി​ത​മാ​യി വി​മ​ർ​ശി​ച്ചുകൊ​ണ്ട് ലേ​ഖ​നം എ​ഴു​തി​യ​തി​ന് അ​ദ്ദേ​ഹം ത​ട​വി​ലാ​യ​ത്. സ്വ​ത​ന്ത്ര ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ ആ​ദ്യ​മാ​യി​രു​ന്നു ഒ​രു മാ​ധ്യ​മ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​ന് ആ ​അ​നു​ഭ​വം. വി.​കെ. കൃ​ഷ്ണ​മേ​നോ​നാ​ണ് അ​ന്ന് അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തിന്റെ കേ​സ് വാ​ദി​ക്കാ​ൻ എ​ത്തി​യ​ത്.

1970ക​ളി​ൽ ഹോ​ങ്കോ​ങ്ങി​ലേ​ക്ക് പോ​യ ടി.ജെ.എസ് ഫാ​ർ ഈ​സ്റ്റേ​ൺ ഇ​ക്ക​ണോ​മി​ക് റി​വ്യൂ എ​ന്ന പ്ര​ശ​സ്ത​മാ​യ വാ​രി​ക​യി​ൽ ചേ​ർ​ന്നു. തു​ട​ർ​ന്ന് ആ​ഗോ​ളത​ല​ത്തി​ൽത​ന്നെ പേ​രെ​ടു​ത്ത ഏ​ഷ്യാ​വീ​ക്ക് എ​ന്ന വാ​രി​ക​യു​ടെ സ്ഥാ​പ​ക പ​ത്രാ​ധി​പ​ർ ആ​യി. മ​റ്റൊ​രു ഇ​ന്ത്യ​ൻ മാ​ധ്യ​മ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​നും അ​വ​കാ​ശ​പ്പെ​ടാ​നാ​വാ​ത്ത നേ​ട്ടം. അ​ക്കാ​ല​ത്ത് സിം​ഗ​പ്പൂ​രി​ലെ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി ലീ ​ക്വാ​ൻ യൂ, ​ഫി​ലി​പ്പീ​ൻ​സി​ലെ ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രി മാ​ർ​ക്കോ​സ്, ചൈ​ന​യി​ലെ പ്ര​മു​ഖ നേ​താ​ക്ക​ൾ തു​ട​ങ്ങി​യ​വ​രു​മാ​യൊ​ക്കെ അ​ടു​ത്ത സൗ​ഹൃ​ദം പു​ല​ർ​ത്തി. ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ മ​ട​ങ്ങി​യെ​ത്തി ദീ​ർ​ഘ​കാ​ലം ന്യൂ ​ഇ​ന്ത്യ​ൻ എ​ക്സ്പ്ര​സിന്റെ മു​ഖ്യ ഉ​പ​ദേ​ശ​ക​ൻ ആ​യ അ​ദ്ദേ​ഹം ആ​ണ് സ​മ​കാ​ലി​ക മ​ല​യാ​ളം വാ​രി​ക തു​ട​ങ്ങാ​നും നേ​തൃ​ത്വം ന​ൽ​കി​യ​ത്.

അ​മി​താ​ധി​കാ​രി​ക​ളു​ടെ ക​ടു​ത്ത വി​മ​ർ​ശ​ക​ൻ ആ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹം. ഇ​ന്ദി​ര ഗാ​ന്ധി, കെ. ​ക​രു​ണാ​ക​ര​ൻ, ന​രേ​ന്ദ്ര മോ​ദി എ​ന്നി​വ​രെ അ​ദ്ദേ​ഹം ന​ഖ​ശി​ഖാ​ന്തം തന്റെ തൂ​ലി​ക​യാ​ൽ വി​ചാ​ര​ണ ചെ​യ്തു. അ​മി​താ​ഭ് ബ​ച്ച​ൻ, ജ​യ​ല​ളി​ത എ​ന്നി​വ​രെ​യും അ​ദ്ദേ​ഹം വെ​റു​തെവി​ട്ടി​ല്ല. രാ​ഷ്ട്രീ​യം, സാ​ഹി​ത്യം, സം​ഗീ​തം, സി​നി​മ എ​ന്നീ വി​ഷ​യ​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ക്കെ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന് ആ​ഴ​ത്തി​ൽ അ​റി​വ് ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഗം​ഭീ​ര​മാ​യ ഗ​വേ​ഷ​ണം, അ​തി​സു​ന്ദ​ര​മാ​യ ഭാ​ഷ, സൂ​ക്ഷ്​മ​മാ​യ നി​രീ​ക്ഷ​ണം എ​ന്നി​വ​യാ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തിന്റെ ജീ​വ​ച​രി​ത്ര​ര​ച​ന​യു​ടെ മു​ഖ​മു​ദ്ര​ക​ൾ. കൃ​ഷ്ണ​മേ​നോ​ൻ, ന​ടി ന​ർ​ഗീ​സ്, എം.​എ​സ്. സു​ബ്ബുല​ക്ഷ്മി തു​ട​ങ്ങി​യ​വ​രെ​യൊ​ക്കെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തിന്റെ ഗ്ര​ന്ഥ​ങ്ങ​ൾ ഉ​ജ്ജ്വ​ല​ങ്ങ​ളാ​ണ്. ദീ​ർ​ഘ​കാ​ലം കേ​ര​ള​ത്തി​ന് പു​റ​ത്തു ക​ഴി​ഞ്ഞെ​ങ്കി​ലും ക​റതീ​ർ​ന്ന മ​ല​യാ​ള​ത്തി​ലാ​ണ് അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തിന്റെ മ​നോ​ഹ​ര​മാ​യ ആ​ത്മ​ക​ഥ -ഘോ​ഷ​യാ​ത്ര. മ​ല​യാ​ളി​ക​ളു​ടെ സ്വ​ത്ത്: ബ​ഷീ​ർ മു​ത​ൽ മോ​ഹ​ൻ​ലാ​ൽ വ​രെ എ​ന്ന​താ​ണ് അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തിന്റെ മ​റ്റൊ​രു മ​ല​യാ​ള പു​സ്ത​കം.

ഈ ​ലേ​ഖ​ക​ന് ഒ​രു കു​ടും​ബാം​ഗംത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു വെ​ട്ടി​ത്തു​റ​ന്ന് സ്വ​ന്തം അ​ഭി​പ്രാ​യം പ​റ​യു​മ്പോ​ഴും ഊ​ഷ്മ​ള​മാ​യ വ്യ​ക്തി​ബ​ന്ധം പു​ല​ർ​ത്തു​ന്ന ടി.ജെ.എസ്. എന്റെ അച്ഛന്റെ അ​ടു​ത്ത സു​ഹൃ​ത്തും ഹോ​ങ്കോ​ങ്ങി​ൽ ഞ​ങ്ങ​ളു​ടെ ബ​ന്ധു​ക്ക​ളാ​യ എം.​പി. ഗോ​പാ​ലന്റെ​യും എം.​പി. നാ​രാ​യ​ണ​പി​ള്ള​യു​ടെ​യും സ​ഹ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​നു​മാ​യി​രു​ന്നു ടി.ജെ.എസ്. ​സ്നേ​ഹ​മ​യി ആ​യി​രു​ന്ന ഭാ​ര്യ ശ്രീ​മ​തി അ​മ്മു ജോ​ർ​ജും ഞ​ങ്ങ​ളു​ടെ എ​ല്ലാ കു​ടും​ബ​ച്ച​ട​ങ്ങു​ക​ളി​ലും നി​റ​സാ​ന്നി​ധ്യ​വു​മാ​യി​രു​ന്നു. പ്രി​യ​ങ്ക​ര​നും ആ​ദ​ര​ണീ​യ​നു​മാ​യ ടി.ജെ.എസിന് ​ക​ണ്ണീ​രോ​ടെ വി​ട.