ചൂ​ളം വി​ളി​യു​ടെ ദീ​പ്ത സ്മ​ര​ണ​ക​ളു​മാ​യി ത​ബൂ​ക്ക് ഹി​ജാ​സ് റെ​യി​ൽ​വേ മ്യൂ​സി​യം

ത​ബൂ​ക്ക്: ത​ബൂ​ക്കി​ലെ എ​ണ്ണ​പ്പെ​ട്ട പൈ​തൃ​ക​ങ്ങ​ളെ സം​ര​ക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ടാ​നും ഇ​സ്‌​ലാ​മി​ക നാ​ഗ​രി​ക​ത​യെ​യും പൈ​തൃ​ക​ത്തെ​യും പ​രി​ച​യ​പ്പെ​ടു​ത്താ​നും വേ​ണ്ടി സൗ​ദി ക​മീ​ഷ​ന്‍ ഫോ​ര്‍ ടൂ​റി​സം ആ​ൻ​ഡ്​​ നാ​ഷ​ന​ല്‍ ഹെ​റി​റ്റേ​ജ് വി​വി​ധ പ​ദ്ധ​തി​ക​ൾ ഊ​ർ​ജി​ത​മാ​ക്കു​ന്നു. ത​ബൂ​ക്ക് ന​ഗ​ര മ​ധ്യ​ത്തി​ലു​ള്ള ഹി​ജാ​സ് റെ​യി​ൽ​വേ മ്യൂ​സി​യം സ​ന്ദ​ർ​ശ​ക​രെ ഏറെ ആക​ർ​ഷി​ക്കു​ന്നതാണ്​. സൗ​ദി ടൂ​റി​സം - പു​രാ​വ​സ്തു വി​ഭാ​ഗ​ത്തി​െൻറ നി​യ​ന്ത്ര​ണ​ത്തി​ലു​ള്ള മ്യൂ​സി​യം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​െൻറ ച​രി​ത്രം ന​മു​ക്ക് പ​റ​ഞ്ഞു ത​രു​ന്നു. ഞാ​യ​ർ മു​ത​ൽ വ്യാ​ഴം വ​രെ​യു​ള്ള ദി​വ​സ​ങ്ങ​ളി​ൽ രാ​വി​ലെ എ​ട്ടു മു​ത​ൽ വൈ​കു​ന്നേ​രം നാ​ലു​വ​രെ​യാ​ണ്​ മ്യൂ​സി​യം സ​ന്ദ​ർ​ശി​ക്കാ​നു​ള്ള സ​മ​യം. പ്ര​വേ​ശ​നം പൂ​ർ​ണ​മാ​യും സൗ​ജ​ന്യ​മാ​ണ്.

ഹി​ജാ​സ് റെ​യി​ൽ​വേ​യു​ടെ എ​ൻ​ജി​നും ബോ​ഗി​ക​ളും ഇ​വി​ടെ സൂ​ക്ഷി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. സ്​​റ്റേ​ഷ​ൻ സ​മു​ച്ച​യം മൊ​ത്ത​മാ​യി ക​മ്പി​വേ​ലി കെ​ട്ടി സം​ര​ക്ഷി​ച്ചി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണ്. പ​ഴ​ക്ക​മു​ള്ള റെ​യി​ൽ​വേ കെ​ട്ടി​ട​ങ്ങ​ളി​ൽ പു​രാ​വ​സ്തു, ടൂ​റി​സം വ​കു​പ്പു​ക​ളു​ടെ വി​വി​ധ ഓ​ഫി​സു​ക​ൾ പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. തു​ർ​ക്കി​യി​ലെ ഇ​സ്തം​ബൂ​ളു​മാ​യി മ​ക്ക, മ​ദീ​ന ന​ഗ​ര​ങ്ങ​ളെ ബ​ന്ധി​പ്പി​ക്കാ​ൻ നി​ർ​മി​ച്ച​താ​ണ് ഹി​ജാ​സ് റെ​യി​ൽ​വേ. ഇ​സ്തം​ബൂ​ളി​ൽ​നി​ന്ന് ആ​രം​ഭി​ച്ച് അ​മ്മാ​ൻ വ​ഴി മ​ദീ​ന​യി​ൽ എ​ത്തു​മ്പോ​ൾ ഹി​ജാ​സ് റെ​യി​ൽ​വേ​ക്ക് 1300 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ ദൈ​ർ​ഘ്യം ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ച​രി​ത്ര​പ്രാ​ധാ​ന്യ​മു​ള്ള ഈ ​പ്രാ​ചീ​ന റെ​യി​ൽ​വേ പാ​ത തു​ർ​ക്കി​യി​ൽ​നി​ന്നും സി​റി​യ, ജോ​ർ​ഡ​ൻ വ​ഴി​യാ​ണ് സൗ​ദി​യി​ലെ​ത്തു​ന്ന​ത്. അ​മ്മാ​ൻ, മ​ആ​ൻ, ത​ബൂ​ക്ക്, ആ​ബൂ​ന​ആം, മ​ദാ​യി​ൻ സ്വാ​ലി​ഹ് എ​ന്നി​വ​യാ​യി​രു​ന്നു ഇ​രു ന​ഗ​ര​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​മി​ട​യി​ലെ പ്ര​ധാ​ന സ്​​റ്റേ​ഷ​നു​ക​ൾ. മ​ദാ​യി​ൻ സ്വാ​ലി​ഹ് പ്ര​ധാ​ന​പ്പെ​ട്ട സ്​​റ്റേ​ഷ​ൻ എ​ന്ന​തി​ന് പു​റ​മെ, എ​ൻ​ജി​നു​ക​ളും ബോ​ഗി​ക​ളും റി​പ്പ​യ​ർ ചെ​യ്യു​ന്ന സ്ഥ​ലം കൂ​ടി​യാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​വി​ടെ ജ​ർ​മ​ൻ നി​ർ​മി​ത ര​ണ്ട്​ സ്​​റ്റീം എ​ൻ​ജി​നു​ക​ള്‍ കാ​ല​ത്തെ അ​തി​ജീ​വി​ച്ച് ഇ​പ്പോ​ഴും കാ​ണാം.

ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് ചാ​ര​സം​ഘ​ട​ന​യി​ലെ അം​ഗ​മാ​യ തോ​മ​സ് എ​ഡ്വേ​ര്‍ഡ് ലോ​റ​ന്‍സി​െൻറ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ലു​ള്ള ബ​ദു​ക്ക​ളു​ടെ ഗ​റി​ല സം​ഘം ആ​ദ്യ​മാ​യി ത​ക​ർ​ത്ത റെ​യി​ൽ​വേ സ്​​റ്റേ​ഷ​ൻ മ​ദീ​ന​ക്ക് 150 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ വ​ട​ക്കു​ള്ള ആ​ബൂ​ന​ആം ആ​ണ്. അ​റേ​ബ്യ​ൻ മ​രു​ഭൂ​മി​യി​ൽ ഹി​ജാ​സ് റെ​യി​ൽ​വേ​യു​ടെ ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ൾ അ​ങ്ങി​ങ്ങാ​യി ഇ​പ്പോ​ഴും കാ​ണാം. മ​ദീ​ന​യി​ൽ മ​സ്ജി​ദു​ന്ന​ബ​വി​യു​ടെ കു​റ​ച്ച​ക​ലെ​യാ​യി പ്ലാ​റ്റ് ഫോ​മി​െൻറ ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളും യാ​ത്ര​ക്കാ​ർ​ക്ക് ഇ​രി​ക്കാ​നു​ള്ള സി​മെൻറ്​ ബെ​ഞ്ചും ഇ​പ്പോ​ഴു​മു​ണ്ട്. 1900 മു​ത​ൽ 1908 വ​രെ എ​ട്ടു വ​ർ​ഷ​മെ​ടു​ത്ത് പൂ​ർ​ത്തി​യാ​ക്കി​യ റെ​യി​ൽ​വേ​യാ​ണ് ഇ​തെ​ന്ന് അ​റ​ബി ച​രി​ത്ര രേ​ഖ​ക​ൾ സാ​ക്ഷ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു. ഹി​ജാ​സ് ഉ​ൾ​ക്കൊ​ള്ളു​ന്ന പ്ര​ദേ​ശം അ​ന്ന് തു​ർ​ക്കി​യി​ലെ ഓ​​ട്ടോ​മ​ൻ സാ​മ്രാ​ജ്യ​ത്തി​െൻറ (ഉ​സ്​​മാ​നി​യ ഖി​ലാ​ഫ​ത്ത്) നി​യ​ന്ത്ര​ണ​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു. ആ ​കാ​ല​ത്ത് മ​ദീ​ന, മ​ദാ​യി​ൻ സാ​ലി​ഹ് തു​ട​ങ്ങി​യ ച​രി​ത്ര ന​ഗ​ര​ങ്ങ​ളെ തു​ർ​ക്കി​യു​മാ​യി ബ​ന്ധി​പ്പി​ക്കാ​ൻ വേ​ണ്ടി​യാ​യി​രു​ന്നു ഈ ​റെ​യി​ൽ​പാ​ത പ​ണി​ത​ത്. ജോ​ർ​​ഡ​െൻറ വ​ട​ക്ക​ൻ അ​തി​ർ​ത്തി​യി​ലൂ​ടെ സൗ​ദി അ​റേ​ബ്യ​യി​ൽ പ്ര​വേ​ശി​ക്കു​ന്ന റെ​യി​ൽ​വേ മ​ദാ​യി​ൻ സ്വാ​ലി​ഹി​ലൂ​ടെ​യാ​ണ് മ​ദീ​ന​യി​ലെ​ത്തു​ന്ന​ത്.

ഉ​ത്ത​ര അ​റേ​ബ്യ​യു​ടെ ക​വാ​ട​മാ​യ ത​ബൂ​ക്കി​ലേ​ത് ഹി​ജാ​സ് റെ​യി​ൽ​വേ​യു​ടെ പ്ര​ധാ​ന സ്​​റ്റേ​ഷ​നാ​യി​രു​ന്നു. സൗ​ദി​യു​ടെ മൂ​ന്ന് അ​യ​ൽ രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്നു​ള്ള തീ​ർ​ഥാ​ട​ക​രു​ടെ സ​ഞ്ചാ​ര​പ​ഥ​വും യാ​ത്ര​യി​ലെ ഇ​ട​ത്താ​വ​ള​വും അ​ന്ന് ത​ബൂ​ക്ക് ആ​യി​രു​ന്ന​തു കൊ​ണ്ടാ​വ​ണം പ്ര​ധാ​ന​പ്പെ​ട്ട 'സ്​​റ്റോ​പ്പ് ഓ​വ​ർ' ആ​യി ഇ​വി​ടെ സം​വി​ധാ​നി​ച്ച​ത്. വി​ശാ​ല​മാ​യ റെ​യി​ൽ​വേ സ്​​റ്റേ​ഷ​നും റെ​യി​ൽ​പാ​ള​ങ്ങ​ളും മ​റ്റും ച​രി​ത്ര​സ്മാ​ര​ക​മാ​യി അ​തേ​പ​ടി നി​ല​നി​ർ​ത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ട്.

നി​ര​വ​ധി വി​നോ​ദ​സ​ഞ്ചാ​രി​ക​ളും ച​രി​ത്ര​പ്രേ​മി​ക​ളും ഹി​ജാ​സ് റെ​യി​ൽ​വേ മ്യൂ​സി​യം സ​ന്ദ​ർ​ശി​ക്കാ​റു​ണ്ടെ​ന്ന് ത​ബൂ​ക്കി​ലെ സാ​മൂ​ഹി​ക​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​നും സി.​സി.​ഡ​ബ്ല്യു.​എ ചെ​യ​ർ​മാ​നു​മാ​യ സി​റാ​ജ് എ​റ​ണാ​കു​ളം 'ഗ​ൾ​ഫ് മാ​ധ്യ​മ'​ത്തോ​ട് പ​റ​ഞ്ഞു. ഓ​ട്ടോ​മ​ൻ ഭ​ര​ണ​കാ​ല​ത്ത് തു​ർ​ക്കി ഖ​ലീ​ഫ അ​ബ്​​ദു​ൽ ഹ​മീ​ദ് ര​ണ്ടാ​മ​െൻറ നി​ർ​ദേ​ശ​പ്ര​കാ​രം നി​ർ​മി​ച്ച ഹി​ജാ​സ്​ റെ​യി​ൽ​വേ ഒ​ന്നാം ലോ​ക​യു​ദ്ധ​ത്തി​ന് ശേ​ഷം1920​ൽ പൂ​ർ​ണ​മാ​യി ത​ക​ർ​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു. പി​ന്നീ​ട് ഇ​ത് പു​ന​ർ​നി​ർ​മി​ക്കാ​ൻ തു​ർ​ക്കി​യു​ടെ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ൽ പ​ല പ​ദ്ധ​തി​ക​ൾ ആ​വി​ഷ്ക​രി​ച്ചെ​ങ്കി​ലും ഫ​ലം ക​ണ്ടി​ല്ല. ഹി​ജാ​സ്​ റെ​യി​ൽ​വേ എ​ന്ന ആ​ശ​യം മു​ന്നോ​ട്ട്​ വെ​ച്ച​തി​ൽ ഒ​രു മ​ല​യാ​ളി​ക്കു​ള്ള പ​ങ്ക്​ പൊ​തു​വി​ൽ പ​രാ​മ​ർ​ശി​ക്ക​പ്പെ​ടാ​റി​ല്ല.

മ​ല​ബാ​റി​ലെ ബ്രി​ട്ടീ​ഷ്​ വി​രു​ദ്ധ സ​മ​ര​നാ​യ​ക​നും പി​ന്നീ​ട്​ ബ്രി​ട്ടീ​ഷു​കാ​ർ നാ​ടു​ക​ട​ത്തി​യ​തി​ന്​ ശേ​ഷം തു​ർ​ക്കി ഖ​ലീ​ഫ അ​ബ്​​ദു​ൽ ഹ​മീ​ദ്​ ര​ണ്ടാ​മ​െൻറ മ​ന്ത്രി​മാ​രി​ൽ ഒ​രാ​ളു​മാ​യി​രു​ന്ന മ​മ്പു​റം ​ ഫ​സ​ൽ പൂ​ക്കോ​യ ത​ങ്ങ​ളാ​ണ്​ ഹി​ജാ​സ്​ റെ​യി​ൽ​വേ എ​ന്ന ആ​ശ​യ​ത്തി​ന്​ പി​റ​കി​ലെ​ന്ന്​ പു​തി​യ ച​രി​ത്ര​പ​ഠ​ന​ങ്ങ​ൾ പ​റ​യു​ന്നു. അ​ടു​ത്തി​ടെ പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ച്ച കെ.​കെ. മു​ഹ​മ്മ​ദ്​ അ​ബ്​​ദു​സ​ത്താ​റി​െൻറ 'മാ​പ്പി​ള ലീ​ഡ​ർ ഇ​ൻ എ​ക്​​സൈ​ൽ, എ ​പൊ​ളി​റ്റി​ക്ക​ൽ ബ​യോ​ഗ്ര​ഫി ഓ​ഫ്​ സ​യ്യി​ദ്​ ഫ​സ​ൽ ത​ങ്ങ​ൾ' എ​ന്ന പു​സ്​​ത​ക​ത്തി​ൽ ഇ​തു​​സം​ബ​ന്ധി​ച്ച വി​ശ​ദ വി​വ​ര​ങ്ങ​ളു​ണ്ട്.

തു​ർ​ക്കി​യി​ലെ ഉ​സ്മാ​നി​യ ഖി​ലാ​ഫ​ത്ത് മു​സ്‌​ലിം ലോ​ക​ത്തി​നു ന​ല്‍കി​യ ച​രി​ത്ര സം​ഭാ​വ​ന​ക​ളി​ല്‍ പ്ര​ധാ​ന​പ്പെ​ട്ട ഹി​ജാ​സ് റെ​യി​ല്‍വേ ആ​ഗോ​ള രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ ഭൂ​പ​ട​ത്തി​ല്‍ വ​ലി​യ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ പ്രാ​ധാ​ന്യം നേ​ടു​ക​യു​ണ്ടാ​യി.