ച​രി​ത്രം ക​ഥ​പ​റ​യു​ന്ന ത​ബൂ​ക്കി​ലെ മ​സ്ജി​ദു റ​സൂ​ൽ

ത​ബൂ​ക്ക്: പൗ​രാ​ണി​ക ത​ബൂ​ക്കി​െൻറ ച​രി​ത്ര​ത്തി​ൽ ത​ങ്ക​ലി​പി​ക​ളാ​ൽ രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്ന ച​രി​ത്ര പ​ള്ളി​യു​ണ്ട്. 'മ​സ്ജി​ദു തൗ​ബ'​എ​ന്ന പേ​രി​ൽ അ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന 'മ​സ്ജി​ദു റ​സൂ​ൽ'. ന​ഗ​ര​മ​ധ്യ​ത്തി​ൽ ത​ബൂ​ക്ക്‌ ബ​സ്​ സ്​​റ്റാ​ൻ​ഡി​നും വ​ട​ക്കു​ പ​ടി​ഞ്ഞാ​റ​ൻ മേ​ഖ​ല​യി​ലെ പ്ര​ശ​സ്ത​മാ​യ സൂ​ഖി​നും അ​ടു​ത്താ​ണ് ഇ​ത്​ സ്ഥി​തി​ചെ​യ്യു​ന്ന​ത്. ഇ​സ്‌​ലാ​മി​ക ച​രി​ത്ര​ത്തി​ൽ പ്ര​വാ​ച​ക​ൻ മു​ഹ​മ്മ​ദി​െൻറ കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ൽ ന​ട​ന്ന പ്ര​സി​ദ്ധ​മാ​യ സം​ഭ​വ​വു​മാ​യി ബ​ന്ധ​പ്പെ​ട്ട് ഈ ​പ​ള്ളി നി​ന്നി​രു​ന്ന സ്ഥ​ല​ത്തി​ന് പ്രാ​ധാ​ന്യ​മു​ണ്ട്.

ഹി​ജ്റ വ​ർ​ഷം ഒ​മ്പ​ത് റ​ജ​ബ് മാ​സ​ത്തി​ൽ 30,000 വി​ശ്വാ​സി​ക​ളു​മാ​യി പ്ര​വാ​ച​ക​ൻ മ​ദീ​ന​യി​ൽ​നി​ന്ന്​ ത​ബൂ​ക്കി​ലെ​ത്തി​യതായി ച​രി​ത്ര​ത്തി​ലു​ണ്ട്. അ​ന്ന് പ്ര​വാ​ച​ക​ൻ താ​മ​സി​ക്കാ​ൻ തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ത്ത​ത് ഈ ​പ്ര​ദേ​ശ​മാ​ണ്. ഇ​വി​ടെ 20 ദി​വ​സം ത​ങ്ങി​. ഏ​ഴാം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ലെ ലോ​ക​ത്തെ പ്ര​ബ​ല​രാ​യി​രു​ന്ന റോ​മ സാ​മ്രാ​ജ്യ​ത്തി​െൻറ കീ​ഴി​ലാ​യി​രു​ന്നു അ​റേ​ബ്യ​യു​ടെ ഉ​ത്ത​ര ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ൾ. റോ​മ​ക്കാ​ർ അ​റേ​ബ്യ​യെ ആ​ക്ര​മി​ക്കാ​ൻ പ​ട​നീ​ക്കം ന​ട​ത്തി. ഈ ​വി​വ​രം അ​റി​ഞ്ഞ പ്ര​വാ​ച​ക​ൻ മു​ഹ​മ്മ​ദ് അ​തി​നെ പ്ര​തി​രോ​ധി​ക്കാ​ൻ തീ​രു​മാ​നി​ച്ച്​ സൈ​നി​ക മു​ന്നേ​റ്റം ന​ട​ത്തി. മ​ദീ​ന​യി​ൽ​നി​ന്ന് ക്ലേ​ശ​പൂ​ർ​ണ​മാ​യ യാ​ത്ര​ക്കൊ​ടു​വി​ൽ മു​സ്‌​ലിം സൈ​ന്യം ത​ബൂ​ക്കി​ലെ​ത്തി. വി​ശ്വാ​സി​ക​ളു​ടെ സ​ന്ന​ദ്ധ​ത​യും സൈ​നി​ക​വ്യൂ​ഹ​ത്തി​െൻറ ഒ​രു​ക്ക​വും ക​ണ്ട് റോ​മ​ക്കാ​ർ ഭീ​തി പൂ​ണ്ടു. യു​ദ്ധ​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന് അ​വ​ർ നി​രു​പാ​ധി​കം പി​ന്മാ​റി. പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​ത്തി​ൽ ഒ​രു യു​ദ്ധം ന​ട​ന്നി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും ഇ​സ്‌​ലാ​മി​ക ച​രി​ത്ര​ത്തി​ൽ നി​ർ​ണാ​യ​ക​ അ​ധ്യാ​യ​മാ​ണ് 'ത​ബൂ​ക്ക് യു​ദ്ധം'.

ച​രി​ത്ര​ത്തി​ൽ ഇ​ടം​പി​ടി​ച്ച ത​ബൂ​ക്കി​ലെ ഈ ​പ്ര​ദേ​ശ​ത്ത് ഹി​ജ്റ 98ൽ ​ഉ​മ​വീ ഖ​ലീ​ഫ ഉ​മ​റു​ബ്നു അ​ബ്​​ദു​ൽ അ​സീ​സി​െൻറ കാ​ല​ത്താ​ണ്​ പ​ള്ളി നി​ർ​മി​ച്ച​ത്. അ​ന്ന് മ​ണ്ണും ഈ​ന്ത​പ്പ​ന​യു​ടെ ത​ടി​യും ഓ​ല​ക​ളും ചേ​ർ​ത്താ​യി​രു​ന്നു നി​ർ​മാ​ണം. ഹി​ജ്റ 1062 വ​രെ പ​ള്ളി ഈ ​നി​ല​യി​ൽ ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു. പി​ന്നീ​ട് ഓ​ട്ടോ​മ​ൻ സാ​മ്രാ​ജ്യ​ത്തി​െൻറ (ഉ​സ്മാ​നി​യ ഖി​ലാ​ഫ​ത്ത്) കാ​ല​ത്ത് ഹി​ജ്റ 1063ൽ ​മ​സ്ജി​ദു റ​സൂ​ൽ പു​തു​ക്കി​പ്പ​ണി​തു. അ​തി​നു​ശേ​ഷം തു​ർ​ക്കി ഭ​ര​ണ​കാ​ല​ത്ത് ഹി​ജ്റ 1325ൽ ​കൊ​ത്തി​യെ​ടു​ത്ത ക​ല്ലു​കൊ​ണ്ട് ശി​ൽ​പ​ഭം​ഗി​യി​ൽ പ​ള്ളി പു​ന​ററർ​നി​ർ​മി​ച്ചു. ഹി​ജ്റ 1393ൽ ​ഫൈ​സ​ൽ രാ​ജാ​വി​െൻറ ത​ബൂ​ക്ക് സ​ന്ദ​ർ​ശ​ന വേ​ള​യി​ൽ പു​തു​ക്കി​പ്പ​ണി​ത നി​ല​യി​ലു​ള്ള​താ​ണ് ഇ​ന്ന​ത്തെ ത​ബൂ​ക്കി​ലെ മ​സ്ജി​ദു റ​സൂ​ൽ. പൗ​രാ​ണി​ക ച​രി​ത്ര​ത്തി​െൻറ നാ​ൾ​വ​ഴി​ക​ൾ അ​യ​വി​റ​ക്കാ​ൻ ത​ബൂ​ക്കി​ലെ മ​സ്ജി​ദു റ​സൂ​ലും അ​തി​ന​ടു​ത്തു​ള്ള ത​ബൂ​ക്ക് പൈ​തൃ​കം വി​ളി​ച്ചോ​തു​ന്ന മ്യൂ​സി​യ​വും ഉ​പ​ക​രി​ക്കും.