മൈക്​​ പോംപിയോയുടെ ഏഴു​ രാഷ്​ട്ര സന്ദർശനം തുടരുന്നു: ഗൾഫ്​ പ്രതിസന്ധി പരിഹാരം: പുതുസാഹചര്യം, പുതുപ്രതീക്ഷ

ദോഹ: ഖത്തറിനെതിരായുള്ള ഉപരോധവും അതുമൂലമുള്ള ഗൾഫ് ​പ്രതിസന്ധിയും നീങ്ങുമെന്ന പ്രതീക്ഷ വീണ്ടും ശക്തമാകുന്നു. യു.എസ്​ സ്​റ്റേറ്റ്​ സെക്രട്ടറി മൈക്​​ പോംപിയോയുടെ ഗൾഫടക്കമുള്ള ഏഴു​ വിദേശരാജ്യ പര്യടനം തുടരുകയാണ്​. അദ്ദേഹം ഖത്തർ, യു.എ.ഇ, സൗദി അറേബ്യ, ഫ്രാൻസ്​, തുർക്കി, ​േജാർജിയ, ഇസ്രായേൽ രാജ്യങ്ങളാണ്​ സന്ദർശിക്കുന്നത്​. അവസാനഘട്ടത്തിലാണ്​ ഗൾഫ്​ രാജ്യങ്ങളിൽ എത്തുന്നത്​. ഖത്തറിൽ അമീർ ശൈഖ്​ തമീം ബിൻ ഹമദ്​ ആൽഥാനിയുമായും ഉപപ്രധാനമന്ത്രിയും വിദേശകാര്യമന്ത്രിയ​ുമായ ശൈഖ്​ മുഹമ്മദ്​ ബിൻ അബ്​ദുറഹ്​മാൻ ആൽഥാനിയുമായും പോംപിയോ കൂടിക്കാഴ്​ച നടത്തും. നവംബർ 13 മുതൽ 23 വരെയാണ്​ ഏഴു​ രാഷ്​ട്ര സന്ദർശനം. 2017 ജൂണിലാണ് സൗദി, യു.എ.ഇ, ബഹ്റൈൻ, ഈജിപ്ത്​ രാജ്യങ്ങൾ ഖത്തറിനെതിരെ ഉപരോധം തുടങ്ങിയത്. യു.എസിലെ പുതിയ രാഷ്​ട്രീയ സാഹചര്യങ്ങൾക്കിടയിൽ സ്​റ്റേറ്റ്​ സെക്രട്ടറി ഗൾഫ്​ രാജ്യങ്ങളിലുമെത്തുന്നതിന്​ ​പ്രാധാന്യമുണ്ട്​. ഉഭയകക്ഷി സഹകരണം, മേഖലയിലെ മറ്റു​ വിഷയങ്ങൾ, ഗൾഫ്​ഐക്യത്തി​െൻറ പ്രാധാന്യം എന്നിവയാണ്​ ഗൾഫ്​രാജ്യങ്ങളിലെ ഉന്നത കൂടിക്കാഴ്​ചകളിൽ വിഷയമാകുകയെന്ന്​ സന്ദർശനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വാർത്തക്കുറിപ്പിൽ പറയുന്നുണ്ട്​. അമേരിക്കൻ പ്രസിഡൻറ്​, വൈസ്​ പ്രസിഡൻറ്​ തെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ജോ ബൈഡനും കമല ഹാരിസും വിജയിച്ച പശ്ചാത്തലത്തിലുള്ള രാഷ്​ട്രീയ ബഹളങ്ങൾക്കിടയിലാണ്​ പോംപിയോയുടെ സന്ദർശനം.

ഓരോ രാഷ്​ട്രങ്ങളിലും നടത്തുന്ന ചർച്ചകൾ തീർച്ചയായും വ്യത്യസ്​തമായിരിക്കും. എന്നാൽ, മിഡിൽ ഈസ്​റ്റിൽ ആകമാനം സമാധാനം ശക്തിപ്പെടുത്തുകയും പരസ്​പര ഐക്യവും സഹകരണവും ഉണ്ടാക്കുകയുമാണ്​ പരമമായ ലക്ഷ്യമെന്നും പോംപിയോ സന്ദർശനത്തിന്​ മുന്നോടിയായി യു.എസിൽ വാർത്തസമ്മേളനത്തിൽ പറഞ്ഞിരുന്നു. അടുത്ത 70 ദിവസങ്ങൾക്കുള്ളിൽ ഖത്തറിൽനിന്നുള്ള വിമാനങ്ങൾക്ക്​ ഉപരോധരാജ്യങ്ങളുടെ ആകാശത്തിലൂടെ പറക്കാൻ കഴിയുമെന്ന്​ പ്രതീക്ഷിക്കുന്നതായി യു.എസ്​ പ്രസിഡൻറ്​ ഡോണൾഡ്​ ട്രംപി​െൻറ ദേശീയ സുരക്ഷ ഉപദേഷ്​ടാവ്​ അംബാസഡർ റോബർട്ട്​ ഒബ്​റിൻ കഴിഞ്ഞദിവസമാണ്​ പറഞ്ഞത്​. ഓൺലൈനിൽ നടന്ന ആഗോള സുരക്ഷാഫോറം 2020ൽ സംസാരിക്കവെയായിരുന്നു ഇത്​. ഉപരോധരാജ്യങ്ങൾക്ക്​ മുകളിലൂടെ ഖത്തർ എയർവേ​സ്​ വിമാനങ്ങൾക്ക്​ പറക്കാനാവുമെന്നാണ്​ പ്രതീക്ഷിക്കുന്നത്​. വ്യോമവിലക്ക്​ പരിഹരിച്ച്​ സൗദിയുടെയും ബഹ്​റൈനി​െൻറയും മുകളിലൂടെ വിമാനങ്ങൾക്ക്​ പറക്കാനാവും. അതാണ്​ ഉപരോധം അവസാനിക്കുന്നതിനുള്ള ആദ്യപടി.

നിലവിലുള്ള അമേരിക്കൻ സർക്കാർ അധികാരത്തിൽ നിന്ന്​ പുറത്തുപോകുന്നതിന്​ മുമ്പുതന്നെ അത്​ സാധ്യമാകും. ജി.സി.സി രാജ്യങ്ങൾ ഒന്നിക്കണമെന്നാണ്​ അമേരിക്ക ആഗ്രഹിക്കുന്നത്​. അംഗരാജ്യങ്ങൾക്കിടയിൽ സൗഹാർദപൂർണമായ ബന്ധം വേണമെന്നതാണ്​ അമേരിക്കയുടെ താൽപര്യം. അങ്ങനെയായാൽ അത്​ മിഡിൽ ഈസ്​റ്റിലുടനീളം സാമ്പത്തിക അവസരങ്ങൾ കൊണ്ടുവരാൻ ഇടയാക്കും. എല്ലാ ഗൾഫ് ​രാജ്യങ്ങളുമായും അമേരിക്കക്ക്​ നല്ല ബന്ധമാണുള്ളത്​. ഉപരോധം അവസാനിപ്പിക്കാനുള്ള കഠിനപ്രയത്​നമാണ്​ നടക്കുന്നതെന്നും റോബർട്ട്​ ഒബ്​റിൻ പറഞ്ഞിരുന്നു. ഏതായാലും പുതിയ നീക്കങ്ങളും ഉന്നത അമേരിക്കൻ അധികൃതരുടെ പ്രസ്​താവനകളും ഖത്തർ ഉപരോധത്തിന്​ ഭാഗികമായെങ്കിലും അറുതിയുണ്ടാകുമെന്ന പ്രതീക്ഷയാണ്​ നൽകുന്നത്​.

പുരോഗമിക്കുന്നത്​ ഖത്തർ, സൗദി, യു.എ.ഇ ചർച്ചകൾ

എല്ലാ ഉപരോധരാജ്യങ്ങളുമായും ഒന്നിച്ച്​ ചർച്ച നടത്തുന്നതിന്​ പകരം ഖത്തർ, സൗദി, യു.എ.ഇ രാജ്യങ്ങളെ ഒപ്പമിരുത്തിയുള്ള ചർച്ചകളാണ്​ ഉപരോധം പരിഹരിക്കുന്ന കാര്യത്തിൽ നടക്കുന്നത്​ എന്നാണ്​ ഉന്നത അമേരിക്കൻ അധികൃതരുടെ പ്രതികരണങ്ങളിൽനിന്ന്​ മനസ്സിലാക്കാൻ കഴിയുന്നത്​.

ഖത്തറിനെയും സൗദി അറേബ്യയെയും ഒപ്പമിരുത്തി, അല്ലെങ്കിൽ ഖത്തർ, സൗദി, യു.എ.ഇ എന്നിവരെ ഒപ്പമിരുത്തിയുള്ള ചർച്ചകളാണ്​ നടക്കുന്നതെന്ന്​ അമേരിക്കൻ ഡെപ്യൂട്ടി അസി. സ്​റ്റേറ്റ് സെക്രട്ടറി തിമോത്തി ലാൻഡർകിങ്​ അടുത്തിടെ പറഞ്ഞിരുന്നു. ഇടക്കാല അനുരഞ്​ജന പ്രമേയമടക്കമാണ് ഉപരോധം നീങ്ങുന്നതിനായി പരിഗണിക്കുന്നത്​.

ഗൾഫ് പ്രതിസന്ധി അവസാനിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള സ്​ഥിര പ്രമേയം കൊണ്ടു വരുന്നതിന് മുമ്പായി താൽക്കാലിക പ്രമേയം അവതരിപ്പിക്കാനാണ്​ സാധ്യത. ഇത്തരത്തിൽ നയതന്ത്രതലത്തിൽ പ്രശ്നം പരിഹരിക്കാനാണ് അമേരിക്ക താൽപര്യപ്പെടുന്നതെന്നും അദ്ദേഹം 'പെനിൻസുല' പത്രത്തിന്​ നൽകിയ ടെലിഫോൺ അഭിമുഖത്തിൽ പ്രതികരിച്ചിരുന്നു.

ഉപരോധം ഉടൻ അവസാനിച്ചേക്കുമെന്ന് മിഡിൽ ഈസ്​റ്റി​െൻറ കാര്യങ്ങൾക്കായുള്ള യു.എസ് ഉന്നത നയതന്ത്രജ്ഞൻ ഡേവിഡ് ഷെൻകറും അടുത്തിടെ പറഞ്ഞിരുന്നു. ഉപരോധത്തിൽ അടിസ്​ഥാനപരമായ ഒരു മാറ്റവും സംഭവിച്ചി​ട്ടില്ലെന്നും എന്നാൽ പരിഹാരചർച്ചകളിൽ നിർണായകമായ ചുവടുവെപ്പുകൾ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ടെന്നുമാണ്​ അദ്ദേഹം പറഞ്ഞത്​.

ചർച്ചകളിൽ ഇരുപക്ഷവും മുമ്പില്ലാത്തവിധം സഹകരണം നൽകുന്നുണ്ട്. യു.എസ്​ പ്രസിഡൻറ്​ ഡോണൾഡ്​ ട്രംപ്​, സ്​റ്റേറ്റ്​ സെക്രട്ടറി മൈക്​​​ പോംപിയോ എന്നിവരുൾപ്പെടുന്ന ഉയർന്ന തലത്തിലേക്ക് ചർച്ചകൾ മാറിയിട്ടുണ്ടെന്നും അദ്ദേഹം വെളിപ്പെടുത്തിയിരുന്നു.

അമീറുമായും വിദേശകാര്യമന്ത്രിയുമായും പോംപിയോ ചർച്ച നടത്തും

ഏഴു​ രാഷ്​ട്ര സന്ദർശനത്തി​െൻറ ഭാഗമായി ഖത്തറിലെത്തുന്ന യു.എസ്​ സ്​റ്റേറ്റ്​ സെക്രട്ടറി മൈക്​​ പോംപിയോ അമീർ ശൈഖ്​ തമീം ബിൻ ഹമദ്​ ആൽഥാനിയുമായും ഉപപ്രധാനമന്ത്രിയും വിദേശകാര്യമന്ത്രിയ​ുമായ ശൈഖ്​ മുഹമ്മദ്​ ബിൻ അബ്​ദുറഹ്​ മാൻ ആൽഥാനിയുമായും കൂടിക്കാഴ്​ച നടത്തുമെന്ന്​ നേരത്തേ അറിയിച്ചിട്ടുണ്ട്​.

പാരിസിൽനിന്നാണ്​ അദ്ദേഹത്തി​െൻറ സന്ദർശനം തുടങ്ങിയത്​. ഫ്രാൻസ്​ പ്രസിഡൻറ്​ ഇമ്മാനുവൽ മാക്രോണുമായി ചർച്ച നടത്തിക്കഴിഞ്ഞു. ശേഷം തുർക്കിയിലേക്കും തുടർന്ന്​ ​ജോർജിയയിലേക്കും പോകും. എന്നാൽ, മതനേതാക്കളുമായി മാത്രം ചർച്ച നടത്തുന്ന പോംപിയോയുടെ സന്ദർശനം പ്രാധാന്യമില്ലാത്തതാണെന്ന്​ തുർക്കി വിദേശകാര്യ മന്ത്രാലയം ഇതിനകം പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്​.

ഇസ്​തംബൂളിൽ ബർതൊലോമി ഒന്ന്​ കോൺസ്​റ്റാൻറിനോപ്പിൾ എക്യുമെനിക്കൽ പാട്രിയാർക്കുമായി മാത്രമാണ്​ പോംപിയോ കൂടിക്കാഴ്​ച നടത്തുന്നത്​.യൂറോപ്പ്​ യാത്രയുടെ അവസാനം ജോർജിയയിലാണ്​. ​േജാർജിയൻ പ്രസിഡൻറ്​, പ്രധാനമന്ത്രി, വിദേശകാര്യമന്ത്രി എന്നിവരുമായി മൈക്​​ പോംപിയോ ചർച്ച നടത്തും.ജോർജിയൻ ഓർത്തഡോക്​സ്​ ചർച്ച്​ പാർട്രിയാർക്കിനെയും കാണും.

ശേഷം ഇസ്രായേലിൽ പ്രധാനമന്ത്രി ബിന്യമിൻ നെതന്യാഹുവുമായി ചർച്ച നടത്തും. കഴിഞ്ഞ ആഗസ്​റ്റ്​ 13ന്​ നിലവിൽ വന്ന ഇസ്രായേൽ, യു.എ.ഇ, യു.എസ്​ സംയുക്ത പ്രഖ്യാപനമായ 'അബ്രഹാം അക്കോർഡ്​' സംബന്ധിച്ചായിരിക്കും നെതന്യാഹുവുമായി ചർച്ച നടത്തുക.ഇറാനുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാര്യങ്ങളും വിഷയമാകും.

ശേഷം യു.എ.ഇയിൽ അബൂദബി കിരീടാവകാശി മുഹമ്മദ്​ ബിൻ സെയ്​ദുമായി കൂടിക്കാഴ്​ച നടത്തും. സുരക്ഷാസഹകരണവും മേഖലയിലെ മറ്റു​ പ്രശ്​ നങ്ങളുമാണ്​ ചർച്ചചെയ്യുക.ശേഷമാണ്​ പോംപിയോ ഖത്തറിലെത്തുക. അവസാനമായി പോംപിയോ സൗദി അറേബ്യയിലെത്തി കിരീടാവകാശി മുഹമ്മദ്​ ബിൻ സൽമാനുമായും കൂടിക്കാഴ്​ച നടത്തും.