പൈതൃക സംരക്ഷണത്തിെൻറ മികച്ച മാതൃകയായി ഹറാത്ത് അൽ സൈബാനി

മ​സ്ക​ത്ത്: നി​സ്​​വ​യി​ലെ ബി​ർ​ക​ത്തു​ൽ മൗ​സി​ൽ സ്​​ഥി​തി​ചെ​യ്യു​ന്ന ഹ​റാ​ത്ത് അ​ൽ സൈ​ബാ​നി പു​രാ​ത​ന അ ​ധി​വാ​സ കേ​ന്ദ്രം പൈ​തൃ​ക സം​ര​ക്ഷ​ണ​ത്തി​െൻറ മി​ക​ച്ച മാ​തൃ​ക​യാ​ണ്. പ്ര​മു​ഖ വി​നോ​ദ​സ​ഞ്ചാ​ര േക​ന്ദ്ര ​മാ​യ ജ​ബ​ൽ അ​ഖ്ദ​റി​െൻറ പ്ര​വേ​ശ​ന ഭാ​ഗ​ത്ത് സ്ഥി​തി​ചെ​യ്യു​ന്ന ഇ​വി​ടെ സ​ഞ്ചാ​രി​ക​ൾ ധാ​രാ​ള​മാ​യി എ​ത്തു​ന്ന സ്​​ഥ​ലം കൂ​ടി​യാ​ണ്. പ്ര​ദേ​ശ​വാ​സി​ക​ൾ ഇ​വി​ടം സം​ര​ക്ഷി​ക്കു​ന്ന​തി​ൽ ത​ൽ​പ​ര​രാ​ണ്. ക​ഴി​ഞ്ഞ മൂ​ന്ന് നൂ​റ്റാ​ണ്ടാ​യി ഇൗ ​മേ​ഖ​ല​യി​ലെ നി​ർ​മാ​ണ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ൾ ച​രി​ത്ര സ്മാ​ര​ക​ങ്ങ​ളെ ദോ​ഷ​ക​ര​മാ​യി ബാ​ധി​ക്കാ​തെ​യാ​ണ് ന​ട​ത്തി​യി​രു​ന്ന​ത്. പു​രാ​ത​ന അ​ധി​വാ​സ അ​വ​ശി​ഷ്​​ട​ങ്ങ​ൾ​ക്ക്​ കേ​ടു​പാ​ട്​ സം​ഭ​വി​ക്കാ​തി​രി​ക്കാ​ൻ ഇൗ ​മേ​ഖ​ല​ക​ളി​ൽ ആ​ടു​ക​ളും ക​ന്നു​കാ​ലി​ക​ളും മേ​യു​ന്ന​തി​ന് നി​യ​ന്ത്ര​ണ​വും വ​രു​ത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ട്. ബൈ​ത്തു​ൽ റുൈ​റ​ദ കോ​ട്ട​യാ​ണ്​ ഇ​വി​ട​ത്തെ പ്ര​ധാ​ന നി​ർ​മി​തി. 17ാം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ലെ അ​വ​സാ​ന​ത്തി​ലും 18ാം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​െൻറ ആ​ദ്യ​ത്തി​ലു​മാ​യി ഭ​ര​ണം ന​ട​ത്തി​യ യാ​റി​ബാ ഇ​മാ​മു​ക​ളു​ടെ കാ​ല​ത്താ​ണ് ബി​ർ​ക​ത്തു​ൽ മൗ​സി​െൻറ ഹൃ​ദ​യ ഭാ​ഗ​ത്ത് സ്ഥി​തി​ചെ​യ്യു​ന്ന ബൈ​ത്തു​ൽ റുൈ​റ​ദ കോ​ട്ട നി​ർ​മി​ച്ച​ത്.

ജ​ബ​ൽ അ​ൽ അ​ഖ്ദ​റി​ലെ താ​മ​സ​ക്കാ​ർ​ക്ക് ജ​ലം എ​ത്തി​ക്കു​ന്ന അ​ൽ ഖ​ത്ത്മീ​ൻ ഫ​ല​ജി​െൻറ സം​ര​ക്ഷ​ണ​ത്തി​നാ​ണ്​ കോ​ട്ട നി​ർ​മി​ച്ച​ത്. ഏ​റെ ത​ന്ത്ര​പ്ര​ധാ​ന​മാ​യ ഇൗ ​സ്ഥ​ലം അ​ൽ ശ​ഖ്​​രി കു​ടും​ബ​ങ്ങ​ളു​ടെ താ​മ​സ​യി​ട​മാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​വ​രു​ടെ കൃ​ഷി​ക​ൾ​ക്കും താ​മ​സ ഇ​ട​ങ്ങ​ളു​ടെ സു​ര​ക്ഷി​ത​ത്വ​ത്തി​നും കോ​ട്ട ആ​വ​ശ്യ​മാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​വ​രി​ൽ ചി​ല താ​മ​സ​ക്കാ​ർ നീ​ണ്ട കാ​ല​ത്തെ വ്യാ​പാ​ര ബ​ന്ധ​ത്തെ തു​ട​ർ​ന്ന് ഇ​വി​ടെ സ്ഥി​ര​താ​മ​സ​മാ​ക്കി​യ​വ​രാ​യി​രു​ന്നു. ‘സ​ബാ​ഹ് അ​ൽ ദാ​ഖി​ലി’ ഗേ​റ്റാ​ണ് ഇ​തി​െൻറ പ്ര​ധാ​ന പ്ര​വേ​ശ​ന ക​വാ​ടം. പ്ര​ധാ​ന​മാ​യ താ​മ​സ ഇ​ട​മാ​യി​രു​ന്നു ഹ​റാ​ത്ത് അ​ൽ സി​ബി​യാ​നി. പ​ടി​ഞ്ഞാ​റ് ഭാ​ഗ​ത്ത് ഹ​റാ​ത്ത് അ​ൽ മു​ഖ​സി​ൽ എ​ന്ന േപ​രി​ൽ ന​ല്ല കോ​ട്ട​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​വി​ടെ​നി​ന്ന് ചു​റ്റു​മു​ള്ള പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ൾ നി​രീ​ക്ഷി​ക്കാ​നും ക​ഴി​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. ഇ​വ താ​മ​സ​ക്കാ​രു​ടെ സു​ര​ക്ഷ ഉ​റ​പ്പു​വ​രു​ത്താ​നാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്ന് ഗ​വേ​ഷ​ക​ർ പ​റ​യു​ന്നു. സൂ​ഖി​െൻറ സ്വ​ഭാ​വ​മു​ള്ള ഹ​റാ​ത്ത് അ​ൽ വാ​ദി​യും ഇ​തി​​െൻറ ഭാ​ഗ​മാ​ണ്. സ​മ്പ​ന്ന​മാ​യ പൈ​തൃ​ക​ത്തി​​െൻറ ബാ​ക്കി​പ​ത്ര​മാ​യ ഹ​റാ​ത്ത്​ അ​ൽ സൈ​ബാ​നി​യെ അ​തി​​െൻറ പൂ​ർ​വ​കാ​ല പ്രൗ​ഢി​യി​ലേ​ക്ക്​ തി​രി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു​വ​രാ​ൻ സാ​ധി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന്​ ഇ​വി​ട​ത്തെ താ​മ​സ​ക്കാ​ർ പ​റ​യു​ന്നു.