മ​സ്ക​ത്ത്​ അ​ന്ത​ാരാ​ഷ്ട്ര പു​സ്​​ത​ക​മേ​ള ഇ​ന്ന്​ സ​മാ​പി​ക്കും; മ​ധ്യകാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ലെ ഒ​മാ​ന്‍റെ സാ​ംസ്കാ​രിക ച​രി​ത്ര​വു​മാ​യി ‘ഖ​ൽ ഹാ​ത്ത്’

മ​സ്ക​ത്ത്: മ​ധ്യ കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ലെ ഒ​മാ​നി​ലെ പ്ര​ധാ​ന സാ​ംസ്കാ​രി​ക ന​ഗ​ര​ത്തി​ലേ​ക്ക് വെ​ളി​ച്ചം വീ​ശു​ന്ന ‘ഖ​ൽ ഹാ​ത്ത്’ പു​സ്ത​കം അ​ന്താ​രാ​ഷ്ട്ര പു​സ്ത​കോ​ത്സ​വ​ത്തി​ൽ പ്ര​കാ​ശ​നം ചെ​യ്തു. സാം​സ്കാ​രി​ക പൈ​തൃ​ക ത​നി​മ​കൊ​ണ്ട് യു​നെ​സ്കോ പൈ​തൃ​ക പ​ട്ടി​ക​യി​ൽ ഇ​ടം പി​ടി​ച്ച ഖ​ൽ ഹാ​ത്ത് ന​ഗ​ര​ത്തെ ആ​സ്പ​ദ​മാ​ക്കി​യു​ള്ള പു​സ്ത​കം ര​ചി​ച്ച​ത് ആ​ക്സി​ല്ലെ റോ​ങ്കി​ല്ലെ​യാ​ണ്. പൈ​തൃ​ക-​ടൂ​റി​സം മ​ന്ത്രാ​ലയം പു​റ​ത്തി​റ​ക്കി​യ ച​രി​ത്ര പാ​ര​മ്പ​ര്യ പു​സ്ത​ക ശ്രേ​ണി​യി​ലെ 11ാമ​ത് വാ​ള്യ​മാ​ണി​ത്. തീ​ര​ദേ​ശ ന​ഗ​ര​മാ​യ ഖ​ൽ ഹാ​ത്തി​ന്‍റെ സാം​സ്കാ​രി​ക പെ​രു​മ​യാ​ണ് ഈ ​പു​സ്ത​ക​ത്തി​ൽ എ​ടു​ത്തു​കാ​ണി​ക്കു​ന്ന​ത്. ഓ​ക്സ്ഫഡിലെ ഇ​ന്റ​ർ​നാ​ഷ​ന​ൽ ഹൗ​സ് ഓ​ഫ് ആ​ർ​ക്കി​യോ​ള​ജി​യു​മാ​യി സ​ഹ​ക​രി​ച്ചാ​ണ് പു​സ്ത​കം ര​ചി​ച്ച​ത്. പു​രാ​ത​ന ഖ​ൽ ഹാ​ത്തി​നെ ഏ​റെ ഭം​ഗി​യാ​യാ​ണ് പു​സ്ത​കം വി​വ​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. മ​ധ്യ കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ലെ ഒ​മാ​ന്‍റെ സ​മ്പ​ന്ന​മാ​യ സാ​ംസ്കാ​രി​ക ച​രി​ത്രം വി​ശ​ദീ​ക​രി​ക്കു​ന്ന​താ​ണ് പു​സ്ത​കം. തു​റ​മു​ഖ ന​ഗ​ര​മാ​യ ഖ​ൽ ഹാ​ത്തി​നെ കു​റ​ിച്ചു​ള്ള പ​ഠ​നം 2008 മു​ത​ലാ​ണ് ആ​രം​ഭി​ക്കു​ന്ന​ത്. 13 മു​ത​ൽ 16വ​രെ നൂ​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ളി​ൽ ഹോ​ർ​മു​സ് രാ​ജ​വം​ശ​ത്തി​ന്‍റെ ഇ​ര​ട്ട ത​ല​സ്ഥാ​ന​മാ​യി​രു​ന്നു. ഉ​ത്ഖ​ന​ന​ത്തി​ന് ശേ​ഷം ന​ട​ത്തി​യ പ്ര​ത​ല സ​ർ​വേ​യി​ൽ ന​ഗ​ര​ത്തി​ന്റെ പ്ലാ​നും കാ​ല​പ്പഴ​ക്ക​വും മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കാ​ൻ ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ട്. ഇ​വി​ടെ വി​വി​ധ കെ​ട്ടി​ട​ങ്ങ​ളും മ​റ്റ് സൗ​ക​ര്യ​ങ്ങ​ളു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​വി​ടെ​യു​ള്ള ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ മ​സ്ജി​ദ് നി​ർ​മി​ച്ച ബീ​ബി മ​റി​യ​മും പു​സ്ത​ക​ത്തി​ലെ പ്ര​തി​പാ​ദ്യ വി​ഷ​യ​ങ്ങ​ളാ​ണ്. എ​ഡി 1300ലാ​ണ് മ​സ്ജി​ദ് നി​ർ​മി​ച്ച​ത്. മ​റ്റ് നി​ര​വ​ധി മ​ത​കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​ള്ള കെ​ട്ടി​ട​ങ്ങ​ളും ഇ​വി​ടെ ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

അ​ക്കാ​ല​ത്ത് നി​ർ​മി​ച്ച ന​ഗ​ര​ത്തി​നു ചു​റ്റു​മു​ള്ള മ​തി​ലു​ക​ളും ജ​ല വി​ത​ര​ണ സ​മ്പ്ര​ദാ​യ​ങ്ങ​ളും പ​ഠ​ന​ത്തി​ൽ ക​ണ്ടെ​ത്തി​യി​രു​ന്നു. ക​ര​കൗ​ശ​ല വി​ദ്യ​ക​ളും സാ​മ്പ​ത്തി​ക പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ളും മ​റ്റ് രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളു​മാ​യു​ള്ള വ്യാ​പാ​ര ബ​ന്ധ​ങ്ങ​ളും, താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന​വ​രു​ടെ ജീ​വി​ത രീ​തി​യും ഈ ​പു​രാ​ത​ന ന​ഗ​ര​ത്തി​ന്റെ പ്രൗ​ഢി​യും പ്ര​താ​പ​വും വി​ളി​ച്ചോ​തു​ന്ന​താ​ണ്. 2018ൽ ​പൈ​തൃ​ക പ​ട്ടി​ക​യി​ൽ ഇ​ടം പി​ടി​ച്ച ഈ ​പു​സ്ത​കം അ​ന്താ​രാ​ഷ്ട്ര പു​സ്ത​ക മേ​ള​യി​ലെ ഹെ​റി​റ്റേ​ജ് വി​നോ​ദ സ​ഞ്ചാ​ര മ​ന്ത്രാ​ല​യം സ്റ്റാ​ളി​ൽ ല​ഭ്യ​മാ​ണ്. അ​തേസ​മ​യം, മ​സ്ക​ത്ത്​ അ​ന്താ​രാ​ഷ്ട്ര പു​സ്ത​ക​മേ​ള​യു​ടെ 28ാമ​ത്​ പ​തി​പ്പി​ന്​ ശ​നി​യാ​ഴ്​​ച തി​ര​ശ്ശീ​ല വീ​ഴും. ഒ​മാ​ൻ ക​ൺ​​വെ​ൻ​ഷ​ൻ ആ​ൻ​ഡ്​ എ​ക്സി​ബി​ഷ​ൻ സെ​ന്‍റ​റി​ൽ ന​ട​ക്കു​ന്ന മേ​ള​യി​ൽ ക​ഴി​ഞ്ഞ 11 ദി​വ​സ​ങ്ങ​ളി​ൽ ആ​യി​ര​ക്ക​ണ​ക്കി​ന്​ വാ​യ​നപ്രേ​മി​ക​ളാ​ണ്​ എ​ത്തി​യ​ത്. മേ​ള​യി​ൽ 34 രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്നാ​യി 847 പ്ര​സാ​ധ​ക സ്ഥാ​പ​ന​ങ്ങ​ളാണ്​ പ​ങ്കെ​ടു​ക്കു​ന്ന​ത്. ദാ​ഹി​റ​യാ​യി​രു​ന്നു ഈ ​വ​ർ​ഷ​ത്തെ അ​തി​ഥി ഗ​വ​ർ​ണ​റേ​റ്റ്. ദാ​ഹി​റ​യു​ടെ ബൗ​ദ്ധി​ക സാം​സ്കാ​രി​ക ച​രി​ത്രം പ്ര​ദ​ർ​ശി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തി​ന് ഒ​രു​ക്കി​യ ​പ്ര​ത്യേ​ക പ​വ​ിലി​യ​നും പ​രി​പാ​ടി​ക​ളും നി​ര​വ​ധി സ​ന്ദ​ർ​ശ​ക​രെ ആ​ക​ർ​ഷി​ക്കു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു. 6,22,000 ത​ല​​ക്കെ​ട്ടു​ക​ളി​ലാ​യി അ​റ​ബി​യി​ൽ 2,68,000 ഉം ​വി​ദേ​ശ ഭാ​ഷ​യി​ൽ 20,000 പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ളുമാണ്​ വാ​യ​ന​ക്കാ​ർ​ക്കാ​യി സ​ജ്ജീ​ക​രി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​ത്​.