വിവാൻ സുന്ദരം: ഖനനം ചെയ്​തെടുത്ത മൺപാത്രങ്ങൾ വഴിതെളിച്ചപ്പോൾ മുസ്​രിസിനെ പുനരാവിഷ്കരിച്ച കലാകാരൻ

കൊ​ച്ചി: ച​രി​ത്രാ​ന്വേ​ഷി​യു​ടെ വ​ഴി​ക​ളി​ലൂ​ടെ സ​ഞ്ച​രി​ച്ച് മു​സ്​​രി​സ് പ​ട്ട​ണ​ത്തെ ക​ല​യി​ലൂ​ടെ ആ​വി​ഷ്ക​രി​ച്ച് ബി​നാ​ലെ​യി​ലൂ​ടെ അ​വ​ത​രി​പ്പി​ച്ച വി​വാ​ൻ സു​ന്ദ​ര​ത്തെ കേ​ര​ളം മ​റ​ക്കി​ല്ല. 2012ലെ ​ആ​ദ്യ കൊ​ച്ചി മു​സ്​​രി​സ് ബി​നാ​ലെ​യി​ൽ പി​റ​വി​യെ​ടു​ത്ത ബ്ലാ​ക്ക് ഗോ​ൾ​ഡ് എ​ന്ന അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ ഇ​ൻ​സ്റ്റ​ലേ​ഷ​ൻ കാ​ഴ്ച​ക്കാ​രെ അ​മ്പ​ര​പ്പി​ക്കു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു.

മു​സ്​​രി​സി​ൽ​നി​ന്ന് ഖ​ന​നം ചെ​യ്തെ​ടു​ത്ത, നൂ​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ൾ പ​ഴ​ക്ക​മു​ള്ള മ​ൺ​പാ​ത്ര​ങ്ങ​ളു​ടെ അ​വ​ശി​ഷ്ട​ങ്ങ​ൾ പ​ല​വി​ധ​ത്തി​ൽ കൂ​ട്ടി​ച്ചേ​ർ​ത്തും നി​ര​ത്തി​വെ​ച്ചും കെ​ട്ടി​യു​യ​ർ​ത്തി​യും ഒ​രു ന​ഗ​ര​രൂ​പ​ത്തെ പു​നഃ​സൃ​ഷ്ടി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹം. അ​ക്കാ​ല​ത്ത് വി​ദേ​ശി​ക​ളെ വ​രെ ആ​ക​ർ​ഷി​ച്ചി​രു​ന്നെ​ന്ന് ക​രു​ത​പ്പെ​ടു​ന്ന മു​സ്​​രി​സി​ന്‍റെ ശ​ക്ത​മാ​യ വാ​ണി​ജ്യ ബ​ന്ധ​ങ്ങ​ൾ സൂ​ചി​പ്പി​ക്കാ​ൻ കു​രു​മു​ള​കും ഉ​ൾ​പ്പെ​ടു​ത്തി. സൃ​ഷ്ടി​യു​ടെ വി​വി​ധ ഘ​ട്ട​ങ്ങ​ൾ ചി​ത്രീ​ക​രി​ച്ച് വി​ഡി​യോ​യും ത​യാ​റാ​ക്കി.

മു​സ്​​രി​സി​ന്‍റെ ഭാ​ഗ​മാ​യി ഖ​ന​ന പ​ര്യ​വേ​ക്ഷ​ണ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് നേ​തൃ​ത്വം ന​ൽ​കി​യ കേ​ര​ള ച​രി​ത്ര ഗ​വേ​ഷ​ണ കൗ​ൺ​സി​ൽ നേ​തൃ​ത്വ​വു​മാ​യു​ള്ള കൂ​ടി​ക്കാ​ഴ്ച​യാ​ണ് അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ ഇ​ൻ​സ്റ്റ​ലേ​ഷ​നി​ലേ​ക്ക് ന​യി​ച്ച​ത്. മ​ൺ​പാ​ത്ര അ​വ​ശി​ഷ്ട​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ച് വി​വ​രം ല​ഭി​ച്ച​തോ​ടെ വി​ഷ​യ​ത്തി​ൽ കൂ​ടു​ത​ൽ പ​ഠ​നം ന​ട​ത്തി. ബാ​ർ​ട്ട​ർ സം​വി​ധാ​നം നി​ല​നി​ന്നി​രു​ന്നു​വെ​ന്ന് ക​രു​തു​ന്ന മു​സ്​​രി​സ് ത​ക​ർ​ന്ന​തി​നെ​ക്കു​റി​ച്ച് അ​ദ്ദേ​ഹം വാ​യി​ച്ച​റി​യു​ക​യും ചെ​യ്തു.

ഇ​റാ​ഖ് യു​ദ്ധ​കാ​ല​ത്ത് അ​ദ്ദേ​ഹം ചെ​യ്ത ഇ​ൻ​സ്റ്റ​ലേ​ഷ​ൻ ഇ​ന്ത്യ​ൻ ക​ലാ​ച​രി​ത്ര​ത്തി​ലെ ത​ന്നെ ഏ​റ്റ​വും ബൃ​ഹ​ത്താ​യ ആ​വി​ഷ്കാ​ര​മാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്ന് ക​ലാ​ലോ​കം അ​നു​സ്മ​രി​ക്കു​ന്നു.മെ​ക്‌​സി​ക്ക​ൻ യാ​ത്ര, മാ​ച്ചു​പി​ച്ചു​വി​ന്‍റെ ഉ​യ​ര​ങ്ങ​ൾ എ​ന്നീ ഡ്രോ​യി​ങ് പ​ര​മ്പ​ര​ക​ളി​ൽ ഉ​ൾ​പ്പെ​ട്ട അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ ആ​വി​ഷ്‌​കാ​ര​ങ്ങ​ൾ ഇ​ത്ത​വ​ണ​ത്തെ ബി​നാ​ലെ​യി​ൽ ഫോ​ർ​ട്ട്കൊ​ച്ചി ആ​സ്‌​പി​ൻ​വാ​ൾ ഹൗ​സി​ലു​ണ്ട്. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ രാ​ഷ്ട്രീ​യ, സാ​മൂ​ഹി​ക പ്ര​തി​ബ​ദ്ധ​ത പ്ര​ക​ട​മാ​ക്കു​ന്ന​താ​ണ് ഇ​വ. ഒ​രി​ക്ക​ൽ കാ​ൻ​കൂ​ണി​ൽ​നി​ന്ന് മെ​ക്‌​സി​കോ സി​റ്റി​യി​ലേ​ക്ക് വി​വാ​ൻ സു​ന്ദ​രം ന​ട​ത്തി​യ സ​ഞ്ചാ​ര​മാ​ണ് ‘മെ​ക്‌​സി​ക്ക​ൻ യാ​ത്ര’ എ​ന്ന ര​ച​ന​ക്ക് ആ​ധാ​രം.

മാ​യ​ൻ ക്ഷേ​ത്ര​ങ്ങ​ളി​ലെ വാ​സ്‌​തു രൂ​പ​ങ്ങ​ൾ, ചു​വ​ർ​ശി​ൽ​പ​ങ്ങ​ൾ, ചി​ഹ്ന​വി​ദ്യ​ക​ളു​ള്ള ശി​ൽ​പ പ്ര​ത​ല​ങ്ങ​ൾ തു​ട​ങ്ങി​യ​വ​യി​ലൂ​ടെ ക​ട​ന്നു​പോ​യ ക​ലാ​കാ​ര​ൻ മെ​ക്‌​സി​കോ​യു​ടെ ഭൂ​ത​കാ​ല​വും അ​വ​ശേ​ഷി​പ്പു​ക​ളും ഭൂ​പ്ര​കൃ​തി​യു​മൊ​ക്കെ അ​വ​ത​രി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. 25 ഡ്രോ​യി​ങ്ങു​ക​ളു​ടെ പ​ര​മ്പ​ര​യി​ൽ​നി​ന്നു​ള്ള സൃ​ഷ്ടി​ക​ളാ​ണ് ‘മാ​ച്ചു പി​ച്ചു​വി​ന്റെ ഉ​യ​ര​ങ്ങ​ൾ’.

വി​ഖ്യാ​ത ചി​ലി​യ​ൻ ക​വി പാ​ബ്ലോ നെ​രൂ​ദ​യു​ടെ 1944ലെ ​ക​വി​ത​യു​ടെ പ്ര​ചോ​ദ​ന​ത്തി​ൽ അ​തേ പേ​രു​ത​ന്നെ ന​ൽ​കി വി​വാ​നും വ​ര​യി​ൽ ആ​വി​ഷ്‌​കാ​ര​മൊ​രു​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ’80ക​ളി​ൽ പ​ഠ​ന​കാ​ലം മു​ത​ൽ അ​ദ്ദേ​ഹ​വു​മാ​യി അ​ടു​ത്തി​ട​പെ​ടാ​ൻ സാ​ധി​ച്ചു​വെ​ന്ന് കൊ​ച്ചി ബി​നാ​ലെ ഫൗ​ണ്ടേ​ഷ​ൻ പ്ര​സി​ഡ​ന്‍റ്​ ബോ​സ് കൃ​ഷ്ണ​മാ​ചാ​രി ‘മാ​ധ്യ​മ’​ത്തോ​ട് പ​റ​ഞ്ഞു.കൊ​ച്ചി ബി​നാ​ലെ ഫൗ​ണ്ടേ​ഷ​ൻ സാ​മ്പ​ത്തി​ക പ്ര​യാ​സം നേ​രി​ട്ട​പ്പോ​ഴൊ​ക്കെ പി​ന്തു​ണ ന​ൽ​കി. ഭാ​ര്യ​യു​മാ​യി ഇ​ത്ത​വ​ണ ബി​നാ​ലെ സ​ന്ദ​ർ​ശി​ക്കാ​നെ​ത്തു​മെ​ന്ന് ത​ന്നോ​ട് പ​റ​യു​ക​യും ചെ​യ്തി​രു​ന്നു​വെ​ന്ന് അ​ദ്ദേ​ഹം കൂ​ട്ടി​ച്ചേ​ർ​ത്തു.