വ​ക്കം അ​ബ്ദു​ൽ ഖാ​ദ​ർ: മ​റ​വി​യു​ടെ അ​ര​നൂ​റ്റാ​ണ്ട്

നാ​ളെ​യി​ലേ​ക്കു നോ​ക്കി​യ വി​ക്ഷു​ബ്ധ​മാ​യ വാ​ക്കാ​യി​രു​ന്ന വ​ക്കം അ​ബ്ദു​ൽ ഖാ​ദ​ർ ജീ​വി​ത​ത്തി​ൽ​നി​ന്നു മ​റ​ഞ്ഞി​ട്ട് അ​ര​നൂ​റ്റാ​ണ്ടു​തി​ക​യു​ന്നു. മ​ല​യാ​ള​സാ​ഹി​ത്യം വാ​യി​ക്കു​ക​യും പ​ഠി​പ്പി​ക്കു​ക​യും പ​ഠി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന​വ​രി​ൽ​ത്ത​ന്നെ ഇ​ന്ന് അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ അ​റി​യു​ക​യും ഓ​ർ​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന​വ​ർ വ​ള​രെ​ക്കു​റ​ച്ചേ​യു​ണ്ടാ​വു​ക​യു​ള്ളൂ. എ​ന്നാ​ൽ, മ​ല​യാ​ള​ത്തി​ലെ ആ​ധു​നി​ക നി​രൂ​പ​ണ​ത്തി​ന്റെ​യും സാ​ഹി​ത്യ​ചി​ന്ത​യു​ടെ​യും തു​ട​ക്ക​മ​ന്വേ​ഷി​ച്ചു​പോ​യാ​ൽ നാ​മെ​ത്തി​ച്ചേ​രു​ക വ​ക്കം അ​ബ്ദു​ൽ ഖാ​ദ​റി​ലേ​ക്കാ​വും. കു​ട്ടി​കൃ​ഷ്ണ മാ​രാ​രും ജോ​സ​ഫ് മു​ണ്ട​ശ്ശേ​രി​യും ആ​ദ്യ​പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ൾ പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ച്ച 1940ക​ളി​ലാ​ണ്‌ അ​ബ്ദു​ൽ ഖാ​ദ​റി​ന്റെ​യും ആ​ദ്യ​പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ൾ പു​റ​ത്തു​വ​ന്ന​ത്. എ​ന്നാ​ൽ, ഭാ​വി​യു​ടെ ഭൂ​പ​ടം വ​ര​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രു​ന്ന കേ​സ​രി ബാ​ല​കൃ​ഷ്ണ​പി​ള്ള വെ​ട്ടി​യ വ​ഴി​യി​ലാ​ണ് അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ ആ​ത്മീ​യ​ഗു​രു​വാ​യി സ്വീ​ക​രി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് അ​ബ്ദു​ൽ ഖാ​ദ​ർ സ​ഞ്ച​രി​ച്ച​ത്. ത​ന്റെ കാ​ല​ത്തെ സാ​ഹി​ത്യ​ചി​ന്ത​യു​ടെ​യും പാ​ര​മ്പ​ര്യ​ത്തി​ന്റെ പ​തി​വു​ചു​റ്റു​വ​ട്ട​ത്തി​ലും മാ​ത്രം എ​ന്നും സാ​യാ​ഹ്ന​സ​വാ​രി​ക്കി​റ​ങ്ങു​ന്ന ഒ​രാ​ളാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല അ​ബ്ദു​ൽ ഖാ​ദ​ർ. താ​ൻ എ​ഴു​തി​ക്കൊ​ണ്ടി​രു​ന്ന കാ​ല​ത്തെ വാ​യ​ന​ക്കാ​ർ​ക്ക് തി​രി​ച്ച​റി​യാ​നും പൊ​രു​ത്ത​പ്പെ​ടാ​നും ക​ഴി​യു​മെ​ന്നു​റ​പ്പി​ല്ലാ​ത്ത ഭാ​വു​ക​ത്വ​സ​ങ്ക​ൽ​പ​ങ്ങ​ളെ​പ്പ​റ്റി പു​തി​യൊ​രു ഭാ​ഷാ​ശൈ​ലി​യി​ൽ സം​സാ​രി​ച്ച വ​ക്കം അ​ബ്ദു​ൽ ഖാ​ദ​റി​നെ സു​കു​മാ​ർ അ​ഴീ​ക്കോ​ട് ത​ന്റെ ‘മ​ല​യാ​ള സാ​ഹി​ത്യ​വി​മ​ർ​ശ​ന’ ച​രി​ത്ര​ത്തി​ൽ ഉ​ൾ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​ത് ‘കാ​ല​വൈ​പ​രീ​ത്യം​മൂ​ലം മ​ങ്ങി​പ്പോ​വു​ക​യോ മ​ണ്ണു​മൂ​ടി​പ്പോ​വു​ക​യോ ചെ​യ്ത പ്ര​വ​ര​പ്ര​തി​ഭ​ക​ളു’​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തി​ലാ​ണ്.

തീ​ക്ഷ്‌​ണ​മാ​യ ഉ​ൽ​പ​തി​ഷ്ണു​ത്വം പൈ​തൃ​ക​മാ​യി കി​ട്ടി​യ വ​ക്കം അ​ബ്ദു​ൽ ഖാ​ദ​റി​ന് ത​ന്റെ കാ​ല​ത്തി​ന​പ്പു​റ​ത്തേ​ക്ക് ചി​ന്തി​ക്കാ​നേ ക​ഴി​യു​മാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളൂ. കേ​ര​ള ന​വോ​ത്ഥാ​ന​നാ​യ​ക​രി​ലൊ​രാ​ളും സ്വ​ദേ​ശാ​ഭി​മാ​നി പ​ത്ര​ത്തി​ന്റെ ഉ​ട​മ​യു​മാ​യി​രു​ന്ന വ​ക്കം അ​ബ്ദു​ൽ ഖാ​ദ​ർ മൗ​ല​വി​യു​ടെ മ​ക​നാ​ണ് അ​ബ്ദു​ൽ ഖാ​ദ​ർ. 1912 മേ​യ് ര​ണ്ടി​നാ​ണ് ജ​ന​നം. വ​ക്കം എ​ന്ന പ്ര​ദേ​ശ​ത്തെ പ്ര​ശ​സ്ത​രാ​യ മൂ​ന്ന്‌ അ​ബ്ദു​ൽ ഖാ​ദ​ർ​മാ​രി​ൽ ഒ​രാ​ൾ. ബ്രി​ട്ടീ​ഷു​കാ​ർ വ​ധ​ശി​ക്ഷ ന​ൽ​കി​യ ഐ.​എ​ൻ.​എ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​സ​മ​ര​ഭ​ട​നാ​യ വ​ക്കം ഖാ​ദ​റാ​ണ് മൂ​ന്നാ​മ​ൻ. ഒ​രേ പേ​രു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്ന ആ​ശ​യ​ക്കു​ഴ​പ്പ​വും വ​ക്കം അ​ബ്ദു​ൽ ഖാ​ദ​റി​നു​ണ്ടാ​യ വി​സ്മൃ​തി​യി​ൽ ഒ​രു പ​ങ്കു​വ​ഹി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടാ​വാം. പാ​ശ്ചാ​ത്യ​നി​രൂ​പ​ണ​ത്തി​ലെ​യും ത​ത്ത്വ​ചി​ന്ത​യി​ലെ​യും ആ​ശ​യ​ങ്ങ​ൾ സ്വാം​ശീ​ക​രി​ച്ച് പു​തി​യൊ​രു നി​രൂ​പ​ണ​ത്തി​ന് തു​ട​ക്ക​മി​ടു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു 1940ക​ളി​ൽ വ​ക്കം അ​ബ്ദു​ൽ ഖാ​ദ​ർ. ‘‘പാ​ശ്ചാ​ത്യ മ​നീ​ഷി​ക​ളു​ടെ ചി​ന്താ​ച​ക്ര​വാ​ള​ത്തി​ന്റെ പ്ര​കാ​ശം ഇ​വി​ടെ പ​ര​ത്താ​ൻ ശ്ര​മി​ച്ച അ​ബ്ദു​ൽ ഖാ​ദ​ർ ഇ​വി​ട​ത്തെ വി​മ​ർ​ശ​ന​ത്തി​ന്റെ സീ​മ​ക​ളെ വി​പു​ലീ​ക​രി​ച്ചു’’​വെ​ന്നാ​ണ് സു​കു​മാ​ർ അ​ഴീ​ക്കോ​ട് അ​ഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ട്ട​ത്. 1942ൽ ​മാ​തൃ​ഭൂ​മി ആ​ഴ്ച​പ്പ​തി​പ്പി​ൽ അ​ബ്ദു​ൽ ഖാ​ദ​ർ എ​ഴു​തി​യ യൂ​ജി​ൻ ഒ​നീ​ലി​ന്റെ ‘ബി​യോ​ൺ​ഡ്‌ ദ ​ഹൊ​സൈ​ൺ’ എ​ന്ന നാ​ട​ക​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള പ​ഠ​ന​മാ​ണ് ത​ന്നെ ലോ​ക​സാ​ഹി​ത്യ​ത്തി​ലേ​ക്ക് ആ​ക​ർ​ഷി​ച്ച​തെ​ന്ന് ‘സാ​ഹി​ത്യ​വാ​ര​ഫ​ല’​ത്തി​ൽ എം. ​കൃ​ഷ്ണ​ൻ നാ​യ​രും എ​ഴു​തി​യി​ട്ടു​ണ്ട്. അ​ബ്ദു​ൽ ഖാ​ദ​റും കൃ​ഷ്ണ​ൻ നാ​യ​രും ആ​ത്മ​മി​ത്ര​ങ്ങ​ളു​മാ​യി​രു​ന്നു.

സാ​ഹി​ത്യ​നി​രൂ​പ​ണ​ത്തി​ൽ പ​ര​മ്പ​രാ​ഗ​ത​രീ​തി​യി​ൽ​നി​ന്ന് വ്യ​ത്യ​സ്ത​മാ​യ സൗ​ന്ദ​ര്യാ​ത്മ​ക​മാ​യ ഭാ​ഷ സൃ​ഷ്ടി​ച്ച ആ​ദ്യ​നി​രൂ​പ​ക​നാ​ണ് വ​ക്കം അ​ബ്ദു​ൽ ഖാ​ദ​ർ. താ​ൻ സ​വി​ശേ​ഷ​ശ​ക്തി ന​ൽ​കി വി​ക​സി​പ്പി​ച്ചെ​ടു​ത്ത തൂ​ലി​കാ​ചി​ത്ര​ങ്ങ​ളു​ടെ ര​ച​ന​യി​ൽ ആ ​വ്യ​ക്തി​ഗ​ത​ശൈ​ലി​യാ​ണ് ഖാ​ദ​ർ പി​ന്തു​ട​ർ​ന്ന​ത്. പ്രൊ​ഫൈ​ൽ, കാ​ര​ക്ട​ർ സ്കെ​ച്ച് എ​ന്നൊ​ക്കെ ഇം​ഗ്ലീ​ഷി​ൽ പ​റ​യു​ന്ന ജീ​വ​ച​രി​ത്രോ​പ​ന്യാ​സ​ങ്ങ​ളാ​ണ്‌ തൂ​ലി​കാ​ചി​ത്ര​ങ്ങ​ൾ (പെ​ൻ പി​ക്ച​ർ എ​ന്നാ​ണ് ഖാ​ദ​ർ അ​തി​നെ വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ച്ച​ത്). ഇ.​വി. കൃ​ഷ്ണ​പി​ള്ള​യാ​യി​രി​ക്ക​ണം മ​ല​യാ​ള​ത്തി​ൽ തൂ​ലി​കാ​ചി​ത്ര​ങ്ങ​ൾ​ക്കു തു​ട​ക്കം​കു​റി​ച്ച​ത്. ഹാ​സ്യാ​ത്മ​ക​മാ​യി​രു​ന്നു ഇ.​വി വ​ര​ച്ചി​ട്ട വ്യ​ക്തി​ചി​ത്ര​ങ്ങ​ൾ. അ​ബ്ദു​ൽ ഖാ​ദ​റി​ന്റെ കൈ​യി​ൽ അ​ത് സാ​ഹി​ത്യ​നി​രൂ​പ​ണ​വും ജീ​വ​ച​രി​ത്ര​വും വ്യ​ക്തി​ത്വ​വി​ശ​ക​ല​ന​വും ഒ​ത്തു​ചേ​രു​ന്ന സ​വി​ശേ​ഷ​മാ​യ എ​ഴു​ത്തു​രൂ​പ​മാ​യി മാ​റി. ‘തൂ​ലി​കാ​ചി​ത്ര​ങ്ങ​ൾ’ (1945), ‘ചി​ത്ര​ദ​ർ​ശി​നി’ (1946), ‘ചി​ത്ര​മ​ണ്ഡ​പം’ (1959) എ​ന്നീ കൃ​തി​ക​ളി​ൽ അ​തു തെ​ളി​ഞ്ഞു​കാ​ണാം.

കേ​സ​രി ബാ​ല​കൃ​ഷ്ണ​പി​ള്ള​യെ 1940 ക​ളു​ടെ മ​ധ്യ​ത്തി​ൽ അ​ബ്ദു​ൽ ഖാ​ദ​ർ അ​വ​ത​രി​പ്പി​ച്ച​ത് ഇ​ങ്ങ​നെ​യാ​ണ്: ‘‘എ. ​ബാ​ല​കൃ​ഷ്ണ​പി​ള്ള ഇ​ക്കാ​ല​ത്തി​നും ക​ഴി​ഞ്ഞ​കാ​ല​ത്തി​നും ല​ഭി​ച്ച ഒ​രു ശ​കാ​ര​വ​ർ​ഷ​വും അ​വ​യു​ടെ നേ​ർ​ക്കു​ള്ള ഒ​രു പ്ര​തി​ഷേ​ധ​പ്ര​ക​ട​ന​വു​മാ​ണ്. അ​ദ്ദേ​ഹം നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ‘ഇ​ന്നു’​ക​ളെ ത​ന്റെ ‘നാ​ളെ’ എ​ന്ന നാ​ളി​ലേ​ക്കു ത​ട്ടി​യെ​റി​യു​വാ​ൻ ജ​നി​ച്ചു. നാ​ടു​ക​ട​ത്ത​പ്പെ​ട്ട ഒ​രു വി​പ്ല​വ​ത്തെ​പ്പോ​ലെ, ഒ​രു മൂ​ല​യി​ൽ അ​ടി​ച്ചൊ​തു​ക്ക​പ്പെ​ട്ട പ്ര​ക്ഷോ​ഭ​ത്തെ​പ്പോ​ലെ അ​ദ്ദേ​ഹം ജീ​വി​ക്കു​ന്നു.’’ വൈ​ക്കം മു​ഹ​മ്മ​ദ് ബ​ഷീ​റി​ന്റെ ‘ബാ​ല്യ​കാ​ല​സ​ഖി’​യി​ൽ നോ​ർ​വീ​ജി​യ​ൻ നോ​വ​ലി​സ്റ്റാ​യ ക്‌​നു​റ്റ്‌ ഹാം​സ​ന്റെ ‘വി​ക്ടോ​റി​യ’​യു​ടെ ഛായ​യു​ണ്ടെ​ന്ന് എം. ​കൃ​ഷ്ണ​ൻ നാ​യ​ർ ആ​രോ​പി​ച്ച​പ്പോ​ൾ അ​ബ്ദു​ൽ ഖാ​ദ​ർ എ​ഴു​തി: ‘‘ബ​ഷീ​റി​​ന്റേ​ത​ല്ലാ​ത്ത​താ​യി അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ജീ​വി​ത​ത്തി​ൽ നി​ങ്ങ​ൾ ഒ​ന്നും കാ​ണു​ക​യി​ല്ല. കാ​ണു​ന്നു​വെ​ന്നു വാ​ദി​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ങ്കി​ൽ ആ ​കാ​ഴ്ച വ​ഞ്ചി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു​വെ​ന്ന് മ​റു​പ​ടി പ​റ​ഞ്ഞേ​തീ​രൂ. ബ​ഷീ​ർ അ​നു​ക​ര​ണ​ക്കാ​ര​നാ​ണെ​ങ്കി​ൽ സൃ​ഷ്ടി​ക്കു​ക എ​ന്ന​തി​ന്‌ അ​നു​ക​രി​ക്കു​ക എ​ന്ന്‌ അ​ർ​ഥം മാ​റ്റി​യെ​ഴു​ത​ണം. അ​ദ്ദേ​ഹം അ​പ​ഹ​രി​ക്കു​ന്നു​വെ​ന്ന​ത്‌ സ​ത്യ​മാ​ണ്‌. അ​വ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ഹൃ​ദ​യ​ങ്ങ​ളാ​ണ്.’’

കേ​സ​രി​യു​ടെ വ​ഴി​യി​ലും വെ​ളി​ച്ച​ത്തി​ലും യാ​ത്ര തു​ട​ങ്ങി 1940ക​ളു​ടെ തു​ട​ക്ക​ത്തി​ൽ​ത്ത​ന്നെ ആ​ധു​നി​ക​മാ​യ ക​ലാ​സാ​ഹി​ത്യ​ചി​ന്ത​ക​ളു​ടെ പു​തി​യ വ​ഴി​ക​ൾ വെ​ട്ടാ​ൻ ശ്ര​മി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു അ​ബ്ദു​ൽ ഖാ​ദ​ർ. പു​തു​മ​യെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള അ​ന്ന​ത്തെ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​പൂ​ർ​വ ത​ല​മു​റ​യു​ടെ തീ​ക്ഷ്ണ​മാ​യ അ​ഭി​ലാ​ഷം ആ ​എ​ഴു​ത്തി​ൽ തു​ടി​ച്ചു​നി​ന്നു. പാ​ര​മ്പ​ര്യ​ത്തി​ന്റെ ആ​വ​ർ​ത്ത​ന​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന്‌ വി​ട്ടു​മാ​റി ആ​ധു​നി​ക പാ​ശ്ചാ​ത്യ ചി​ന്ത​യി​ലെ​യും ക​ലാ​ദ​ർ​ശ​ന​ത്തി​ലെ​യും ആ​ശ​യ​ങ്ങ​ൾ സ്വീ​ക​രി​ച്ച് പു​തി​യൊ​രു സാ​ഹി​ത്യ​ദ​ർ​ശ​നം അ​ദ്ദേ​ഹം അ​വ​ത​രി​പ്പി​ച്ച​തി​ന്റെ ഫ​ല​മാ​യി​രു​ന്നു ‘വി​ചാ​ര​വേ​ദി’ (1947), ‘വി​മ​ർ​ശ​ന​വും വി​മ​ർ​ശ​ക​ന്മാ​രും’ (1947), ‘പു​രോ​ഗ​തി​യും സാ​ഹി​ത്യ​ക​ല​ക​ളും’ (1948) തു​ട​ങ്ങി​യ കൃ​തി​ക​ൾ. 1963ൽ ​പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ച്ച ‘സാ​ഹി​തീ​ദ​ർ​ശ​നം’ വ​രെ നീ​ണ്ടു പു​തു​മ​ക്കു വേ​ണ്ടി​യു​ള്ള അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ പ്ര​ക്ഷോ​ഭം. സാ​ഹി​ത്യ​രൂ​പ​ങ്ങ​ൾ, അ​തു​ല്യ​നാ​യ മ​നു​ഷ്യ​ൻ, ഇ​സ്‌​ലാ​മി​ലെ ചി​ന്താ​പ്ര​സ്ഥാ​ന​ങ്ങ​ൾ, തേ​ജ​സ്വി​ക​ൾ, പ്ര​തി​ഭാ​ശാ​ലി​ക​ൾ, മ​ഹാ​മ​നീ​ഷി​ക​ൾ, ആ​രു ജീ​വി​ക്കു​ന്നു, സ്വ​ദേ​ശാ​ഭി​മാ​നി തു​ട​ങ്ങി​യ കൃ​തി​ക​ൾ പി​ന്നെ​യു​മു​ണ്ട്. 1976 ആ​ഗ​സ്റ്റ് 23ന് ​അ​ബ്ദു​ൽ ഖാ​ദ​ർ അ​ന്ത​രി​ച്ചു.

ച​രി​ത്ര​ത്തി​ലെ അ​സാ​ധാ​ര​ണ​മാ​യ ഒ​രു ക​ടം​വീ​ട്ട​ലി​നും വ​ക്കം അ​ബ്ദു​ൽ ഖാ​ദ​ർ സാ​ക്ഷി​യാ​യി​ട്ടു​ണ്ട്. തി​രു​വി​താം​കൂ​റി​ലെ രാ​ജ​ഭ​ര​ണ​കൂ​ടം ക​ണ്ടു​കെ​ട്ടി​യ പി​താ​വി​ന്റെ പ​ത്രം സ്വ​ദേ​ശാ​ഭി​മാ​നി​യു​ടെ പ്ര​സി​ന്റെ അ​വ​ശി​ഷ്ട​ങ്ങ​ൾ ഏ​താ​ണ്ട് അ​ര​നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​നു​ശേ​ഷം ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ സ​ർ​ക്കാ​ർ തി​രി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്ത​ത് അ​ബ്ദു​ൽ ഖാ​ദ​റി​ന്റെ കൈ​ക​ളി​ലേ​ക്കാ​ണ്. സ്വ​ദേ​ശാ​ഭി​മാ​നി പ​ത്രാ​ധി​പ​ർ കെ. ​രാ​മ​കൃ​ഷ്ണ​പി​ള്ള​യെ രാ​ജ്യ​ദ്രോ​ഹ​ക്കു​റ്റ​മാ​രോ​പി​ച്ച് തി​രു​വി​താം​കൂ​റി​ൽ​നി​ന്നു നാ​ടു​ക​ട​ത്തി​യ​ത് 1910 സെ​പ്റ്റം​ബ​ർ 26ന്‌ ​ആ​യി​രു​ന്നു. ബ്രി​ട്ടീ​ഷു​കാ​ര​നാ​യ പൊ​ലീ​സ് സൂ​പ്ര​ണ്ട്‌ എ​ഫ്‌.​എ​സ്‌.​എ​സ്‌. ജോ​ർ​ജ്‌, ഇ​ൻ​സ്പെ​ക്‌​ട​ർ​മാ​രാ​യ ആ​ർ. അ​ച്യു​ത​ൻ പി​ള്ള, ബി. ​ഗോ​വി​ന്ദ​പ്പി​ള്ള, പി​ച്ചു അ​യ്യ​ങ്കാ​ർ എ​ന്നി​വ​രും ചി​ല കോ​ൺ​സ്റ്റ​ബ്ൾ​മാ​രു​മാ​ണ് തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്ത് സെ​ക്ര​ട്ടേ​റി​യ​റ്റി​ന് എ​തി​ർ​വ​ശ​ത്തു പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ച്ചി​രു​ന്ന സ്വ​ദേ​ശാ​ഭി​മാ​നി ഓ​ഫി​സി​ൽ ന​ട​പ​ടി ന​ട​ത്താ​ൻ എ​ത്തി​യ​ത്. പ​ത്രാ​ധി​പ​രെ അ​റ​സ്റ്റ് ചെ​യ്ത പൊ​ലീ​സ് പ്ര​സും അ​ച്ചു​ക​ളും പി​ടി​ച്ചെ​ടു​ത്തു. വ​ക്കം മൗ​ല​വി ഇം​ഗ്ല​ണ്ടി​ൽ​നി​ന്ന്‌ ഇ​റ​ക്കു​മ​തി ചെ​യ്ത ആ ​പ്ര​സി​ൽ അ​ച്ച​ടി​ച്ചാ​ണ് 1905 ജ​നു​വ​രി 19 തൊ​ട്ട് സ്വ​ദേ​ശാ​ഭി​മാ​നി പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്. ആ​ല​പ്പു​ഴ​യി​ലെ പി​യേ​ഴ്സ് ലെ​സ്‌​ലി ക​മ്പ​നി വ​ഴി ഇ​റ​ക്കു​മ​തി​ചെ​യ്ത ആ ​അ​ച്ച​ടി​യ​ന്ത്ര​ത്തി​ന്റെ അ​ന്ന​ത്തെ വി​ല പ​ന്ത്ര​ണ്ടാ​യി​രം രൂ​പ​യാ​യി​രു​ന്നു.

ക​ണ്ടു​കെ​ട്ടി​യ പ്ര​സ്‌ പൂ​ജ​പ്പു​ര സെ​ൻ​ട്ര​ൽ ജ​യി​ലി​ലെ ത​ട​വു​കാ​ർ​ക്ക് അ​ച്ച​ടി​ജോ​ലി ചെ​യ്യാ​നാ​ണ് സ​ർ​ക്കാ​ർ ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ച​ത്. ശ്രീ​ചി​ത്തി​ര തി​രു​നാ​ൾ മ​ഹാ​രാ​ജാ​വാ​യ​പ്പോ​ൾ വ​ക്കം മൗ​ല​വി​യു​ടെ അ​ന​ന്ത​ര​വ​നാ​യ പി​ൽ​ക്കാ​ല​ത്തെ തി​രു​വി​താം​കൂ​ർ ഹൈ​കോ​ട​തി ജ​ഡ്‌​ജി പി. ​ഹ​ബീ​ബ് മു​ഹ​മ്മ​ദ് അ​ന്ന​ത്തെ ദി​വാ​ൻ മു​ഹ​മ്മ​ദ് ഹ​ബീ​ബു​ല്ല​യെ​ക്ക​ണ്ട് പ്ര​സും അ​ച്ചു​ക​ളും തി​രി​ച്ചു​ന​ൽ​ക​ണ​മെ​ന്ന് നി​വേ​ദ​നം ന​ൽ​കി​യെ​ങ്കി​ലും ഫ​ല​മു​ണ്ടാ​യി​ല്ല. വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ൾ ക​ഴി​ഞ്ഞ് ഇ​ന്ത്യ സ്വ​ത​ന്ത്ര​മാ​യി ഐ​ക്യ​കേ​ര​ളം രൂ​പ​പ്പെ​ടു​ക​യും ഇ.​എം.​എ​സ്. ന​മ്പൂ​തി​രി​പ്പാ​ടി​ന്റെ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ൽ ആ​ദ്യ​ത്തെ കേ​ര​ള മ​ന്ത്രി​സ​ഭ നി​ല​വി​ൽ വ​രു​ക​യും​ചെ​യ്ത 1957ൽ ​വ​ക്കം മൗ​ല​വി​യു​ടെ കു​ടും​ബം സ്വ​ദേ​ശാ​ഭി​മാ​നി പ്ര​സ്‌ വീ​ണ്ടു​കി​ട്ടാ​ൻ സ​ർ​ക്കാ​റി​നെ സ​മീ​പി​ച്ചു. പ്ര​സ്‌ തി​രി​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്കാ​ൻ സ​ർ​ക്കാ​ർ തീ​രു​മാ​നി​ച്ചെ​ങ്കി​ലും പൂ​ജ​പ്പു​ര സെ​ൻ​ട്ര​ൽ ജ​യി​ലി​ലെ പ്ര​സു​ക​ളി​ൽ സ്വ​ദേ​ശാ​ഭി​മാ​നി പ്ര​സ്‌ ഏ​താ​ണെ​ന്നു തി​രി​ച്ച​റി​യാ​ൻ ആ​ർ​ക്കും ക​ഴി​ഞ്ഞി​ല്ല. ആ​കെ വി​ഷ​മി​ച്ച സ​ർ​ക്കാ​ർ പ്ര​തീ​കാ​ത്മ​ക​മാ​യൊ​രു പ്ര​സ്‌ തി​രി​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്ക​ൽ ന​ട​ത്താ​ൻ തീ​രു​മാ​നി​ച്ചു. 1958 ജ​നു​വ​രി 26ന് ​തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്തെ യൂ​നി​വേ​ഴ്സി​റ്റി സ്റ്റേ​ഡി​യ​ത്തി​ൽ ന​ട​ന്ന റി​പ്പ​ബ്ലി​ക് ദി​നാ​ഘോ​ഷ​ച്ച​ട​ങ്ങി​ൽ​വെ​ച്ച്‌ മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി ഇ.​എം.​എ​സ് സ്വ​ദേ​ശാ​ഭി​മാ​നി പ്ര​സ്‌ വ​ക്കം മൗ​ല​വി​യു​ടെ കു​ടും​ബ​ത്തി​ന് തി​രി​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ന്ന ഔ​ദ്യോ​ഗി​ക പ്ര​ഖ്യാ​പ​നം ന​ട​ത്തി. തു​ട​ർ​ന്ന് വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ​മ​ന്ത്രി ജോ​സ​ഫ് മു​ണ്ട​ശ്ശേ​രി പ്ര​സി​ന്റെ​യും ഉ​പ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും പ്ര​തീ​ക​മാ​യി ഒ​രു ചെ​റി​യ പെ​ട്ടി അ​ച്ചു​ക​ളും ഒ​രു അ​ധി​കാ​ര​പ​ത്ര​വും അ​ബ്ദു​ൽ ഖാ​ദ​റി​നു കൈ​മാ​റി. ര​ണ്ടു സാ​ഹി​ത്യ​നി​രൂ​പ​ക​ർ​ക്കി​ട​യി​ൽ ന​ട​ന്ന അ​ച്ചു​കൈ​മാ​റ്റ​മാ​യും അ​തി​നെ കാ​ണാം.