ക്ഷയരോഗ നിയന്ത്രണവും കേരളത്തിലെ ആദിവാസികളും

ലോകത്ത്​ ക്ഷയ (ടി.ബി- ട്യൂബർകുലോസിസ്​) രോഗികളുടെ എണ്ണം കുറഞ്ഞുകൊണ്ടിരിക്കയാണെങ്കിലും, രോഗത്തെ പിടിച്ചുകെട്ടി എന്നു പറയാനായിട്ടില്ല. കഴിഞ്ഞ വർഷം മാത്രം ഒരു കോടി പേർക്കെങ്കിലും രോഗം സ്​ഥിരീകരിക്കുകയും അതിൽ 14 ലക്ഷം പേർ മരണത്തിന്​ കീഴടങ്ങിയെന്നുമാണ്​ ​ഗ്ലോബൽ ട്യൂബർകുലോസിസ്​ റിപ്പോർട്ട്​ (2020)വ്യക്തമാക്കുന്നത്​. രണ്ട്​ വർഷം മുമ്പ്​, ലോകാരോഗ്യ സംഘടനയും സമാനമായൊരു കണക്ക്​ പുറത്തുവിട്ടു. അതനുസരിച്ച്​, ലോകത്ത്​ റിപ്പോർട്ട്​ ചെയ്യപ്പെടുന്ന ക്ഷയരോഗികളിൽ നാലിലൊന്നും ഇന്ത്യയിലാണത്രെ. ലക്ഷം പേരിൽ 211 എന്ന നിരക്കിൽ ഇന്ത്യയിൽ ടി.ബി റിപ്പോർട്ട്​ ചെയ്യുന്നുവെന്നാണ്​ പ്രസ്​തുത റിപ്പോർട്ടിൽ പറയുന്നത്​.

1962 മുതൽ തന്നെ, ക്ഷയ രോഗ നിവാരണത്തിനായി നമ്മുടെ രാജ്യത്ത്​ പലവിധ പദ്ധതികൾ ഏർപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ടായിരുന്നു. 1997 മുതൽ റിവേഴ്​സ്ഡ്​ നാഷനൽ ട്യൂബർ​കുലോസിസ്​ കൺ​േ​ട്രാൾ പ്രോഗ്രാം (ആർ.എൻ.ടി.പി.സി) എന്ന പേരിൽ ഇൗ പദ്ധതി കൂടുതൽ ഉൗർജ്ജിതപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്​തു. അതിന്​ ഫലവുമുണ്ടായിട്ടുണ്ട്​. മേൽ സൂചിപ്പിച്ച കണക്കുകൾ യാഥാർഥ്യമായിരിക്കെതന്നെ, മുൻകാലങ്ങളിലേതിനേക്കാൾ ​താരതമ്യേന കുറവാണ്​ നിലവിൽ ക്ഷയരോഗം റിപ്പോർട്ട്​ ചെയ്യപ്പെടുന്നത്​. ഇപ്പോൾ ക്ഷയരോഗ നിയന്ത്രണം എന്ന മുദ്രാവാക്യത്തിൽനിന്ന്​ ക്ഷയരോഗ നിർമാർജ്ജനം എന്നതിലേക്ക്​ എത്തിയിരിക്കുന്നു കാര്യങ്ങൾ. അടുത്ത അഞ്ച്​ വർഷത്തിനുള്ളിൽ രാജ്യത്തെ ക്ഷയമുക്​തമാക്കാനുള്ള പദ്ധതികളാണ്​ ഇപ്പോൾ കേന്ദ്ര ആരോഗ്യ മന്ത്രാലയം ആവിഷ്​കരിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നത്​.

കേരളത്തിലേക്ക്​ വരു​േമ്പാൾ, കാര്യങ്ങൾ കൂറച്ചുകുടി ആശാവഹമാണ്​. ദേശീയ ശരാശരിയേക്കാൾ കുറവാണ്​ ഇവിടെ ടി.ബി റിപ്പോർട്ട്​ ചെയ്യപ്പെടുന്നവരുടെ എണ്ണമെന്ന്​ കേന്ദ്ര ആരോഗ്യ മന്ത്രാലയം തന്നെ സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുന്നു. ആരോഗ്യ മേഖലയിൽ കേരളം കൈവരിച്ച നേട്ടങ്ങളുടെ പട്ടികയിൽ തീർച്ചയായും ഉൾപ്പെടുത്താവുന്ന ഒന്നു തന്നെയാണിത്​. ഇൗ ആരോഗ്യ മോഡലിന്​ അപവാദമായി നിലകൊള്ളുന്ന ചില ദേശങ്ങളും സംസ്​ഥാനത്തുണ്ട്​. കേരളത്തി​െല ആദിവാസി മേഖലകളാണ്​ അതിലൊന്ന്​. കേരള ആരോഗ്യ മോഡലി​െൻറ ഭാഗമായി നിലകൊള്ളുന്ന പശ്ചാത്തല സൗകര്യങ്ങ​േളാ മറ്റോ ഇല്ലാത്ത ഇൗ മേഖലകളിൽ താരതമ്യേന ക്ഷയ രോഗികളുടെ എണ്ണം കൂടുതലാണ്​. ദേശീയ തലത്തിൽ തന്നെ ഇൗ പ്രതിഭാസം കാണാമെന്ന്​ വിവിധ പഠനങ്ങൾ ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നുമുണ്ട്​. അതുകൊണ്ടുതന്നെ, അരികുവത്​കരിക്കപ്പെട്ട ഇൗ സമൂഹത്തിന്​ കാര്യമായ പരിഗണന നൽകിക്കൊണ്ടു മാത്രമേ ക്ഷയ രോഗ നിർമാർജനജം സാധ്യമാകൂ.

ഇൗ സാഹചര്യത്തിൽ, കേരളത്തിലെ ആദിവാസികളിൽ മൂന്നിലൊന്നും താമസിക്കുന്ന ജില്ലയായ വയനാട്ടിലെ സ്​ഥിതി എന്തെന്ന്​ പരിശോധിക്കുന്നത്​ ഉചിതമാകും. മുൻകാലങ്ങളിൽനിന്ന്​ വ്യത്യസ്​തമായി ജില്ലയിൽ വിപുലമായ ക്ഷയരോഗ ചികിത്സാ സൗകര്യങ്ങൾ ഒരുക്കിയിട്ടുണ്ട്​. 2001 മുതൽ തന്നെ ഇവിടെ ആർ.എൻ.ടി.പി.സിയുടെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ തുടങ്ങിയിട്ടുണ്ട്​. മാനന്തവാടി ജില്ലാ ആശുപത്രിയോടനുബന്ധിച്ച്​ പ്രവർത്തിക്കുന്ന ജില്ലാ ടി.ബി കേന്ദ്രമാണ്​ ജില്ലയിലെ ക്ഷയനിർമാർജന യജ്ഞങ്ങൾക്ക്​ മേൽനോട്ടം വഹിക്കുന്നത്​. ജില്ലാ കേന്ദ്രത്തിനു കീഴിൽ മൂന്ന്​ താലൂക്കുകളിലായി (മാനന്തവാടി, വൈത്തിരി, സുൽത്താൻ ബത്തേരി) മൂന്ന്​ യൂനിറ്റുകളും പ്രവർത്തിക്കുന്നു. ഇവിടെ ഒാരോ മെഡിക്കൽ ഒാഫിസർ (എം.ഒ.ടി.സി) ​പ്രവർത്തിക്കുന്നു. എം.ഒ.ടി.സിക്കാണ്​ ആ താലൂക്കി​െൻറ ചാർജ്​. ഒാരോ യൂനിറ്റിലും ദേശീയ ക്ഷയരോഗ നിർമാർജ്ജന പദ്ധതികളുടെ ഭാഗമായി കേന്ദ്ര ആരോഗ്യ മന്ത്രാലയം നിയമിക്കുന്ന രണ്ട്​ സ്​റ്റാഫുകളുണ്ടായിരിക്കും.

അതിലൊരാൾ ലാബ്​ ടെക്​നീഷ്യനായിരിക്കും (സീനിയർ ടി.ബി ലാബ്​ സൂപ്പർവൈസർ). ഇതിനുപുറമെ, ജില്ലാ കേന്ദ്രത്തിൽ കൗൺസിലർമാരും ഉണ്ട്​. ഒരു താലൂക്ക്​ ടി.ബി യൂനിറ്റിന്​ കീഴിൽ അഞ്ചോ ആറോ പെരിഫറൽ ഹെൽത്ത്​ ഇൻസ്​റ്റിറ്റ്യൂട്ടുകൾ പ്രവർത്തിക്കുന്നു. അതാത്​ സ്​ഥലങ്ങളിലെ പ്രാഥമികാരോഗ്യ കേന്ദ്രങ്ങളുമായി ചേർന്നു പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഇൗ ഇൻസ്​റ്റിറ്റ്യുട്ടുകൾ വഴിയാണ്​ രോഗികളെ ക​ണ്ടെത്തുന്നത്​. രോഗം സംശയിക്കുന്നവരുടെ കഫം സാമ്പിളുകൾ ഇൗ കേന്ദ്രങ്ങളിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന ആശാ വർക്കർമാർ വഴിയാണ്​ ശേഖരിക്കുന്നത്​. ശേഖരിക്കപ്പെടുന്ന സാമ്പിളുകൾ ടെസ്​റ്റിനായി യൂനിറ്റുകളിൽഎത്തിക്കും. തുടർന്നാണ്​ രോഗനിർണയം നടത്തുന്നത്​. രോഗ നിർണയത്തിന്​ വിപുലമായ സംവിധാനങ്ങളും ഇപ്പോൾ ആരോഗ്യ കേന്ദ്രങ്ങളിലുണ്ട്​. അതിനിസാരമായ രോഗാണുവിനെപ്പോലും കണ്ടെത്താൻ സഹായിക്കുന്ന സിബി നാറ്റ്​ (Cartridge Based Nucleic Acid Amplification Test ) പരിശോധനക്കുള്ള രണ്ട്​ യൂനിറ്റുകൾ വയനാട്​ ജില്ലയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നുണ്ട്​.

ഇത്രയും വിപുലമായ ചികിത്സാ സൗകര്യങ്ങൾ ഇൗ പിന്നാക്ക ജില്ലയിൽ കാര്യമായ മാറ്റങ്ങൾ സാധ്യമാക്കി എന്നാണ്​ കണക്കുകൾ വ്യക്​തമാക്കുന്നത്​. മാനന്തവാടി യൂനിറ്റിൽ ചികിത്സക്കെത്തുന്ന രോഗികളിൽ നാലിലൊന്നും ഇപ്പോൾ ആദിവാസി വിഭാഗത്തിൽനിന്നുള്ളവരാണ്​. ഇൗ മേഖലയിൽ അധിവസിക്കുന്ന പണിയ, അടിയ, കാട്ടുനായ്​ക്ക വിഭാഗത്തിൽപെടുന്ന ആദിവാസികളിൽ വലിയൊരു വിഭാഗവും ജില്ലാ ടി.ബി കേന്ദ്രത്തെ തന്നെയാണ്​ ചികിത്സക്കായി ആശ്രയിക്കുന്നത്​. 2018ൽ ഇവിടെ നടന്ന ഒരു പഠനത്തിൽ ഇക്കാര്യം വ്യക്​തമാക്കുന്നുണ്ട് (പഠനത്തി​െൻറ വിശദാംശങ്ങൾ ജേർണൽ ഒാഫ്​ ട്യൂബർകുലോസിസ്​ റിസേർച്ചിൽ ലഭ്യമാണ്​)​. പ്രസ്​തുത സംഘം 2018 ജനുവരി മുതൽ ജൂൺ വരെയുള്ള കാലത്തെ കണക്ക്​ പരിശോധിച്ചപ്പോൾ 663 പേർ ചികിത്സാക്കായി രജിസ്​റ്റർ ചെയ്​തതായി മനസിലാക്കി. ഇതിൽ 162 പേരും (24 ശതമാനം) ആദിവാസികളായിരുന്നു. മറ്റൊരർഥത്തിൽ, മുഖ്യധാര ജനവിഭാങ്ങൾക്ക്​ ലഭ്യമാകുന്ന രീതിയിൽ തന്നെ പിന്നാക്ക ജില്ലയായ വയനാട്ടിൽ ആദിവാസികൾക്കും ടി.ബി. ചികിത്സ ലഭിക്കുന്നുണ്ട്​. താഴെ തട്ടിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന ആശാ വർക്കർമാരുടെ സേവനമാണ്​ ഇതി​നുപിന്നിലെന്ന്​ ആരോഗ്യപ്രവർത്തകർ സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുന്നു.

ചികിത്സാ സൗകര്യങ്ങൾ താഴെ തട്ടിലേക്ക്​ വ്യാപിച്ചപ്പോൾ ആദിവാസികൾ അടക്കമുള്ള ജനവിഭാങ്ങളുടെ സമീപനത്തിലും കാര്യമായ മാറ്റങ്ങൾ കണ്ടുതുടങ്ങിയെന്നും പഠനങ്ങൾ തെളിയിക്കുന്നു. നേരത്തെ, ആധുനിക വൈദ്യത്തിനു പകരം പാരമ്പര്യ ചികിത്സയിൽ അഭയം തേടുന്നവരായിരുന്നു ഭൂരിഭാഗം പേരും. ചിലർ വിശ്വാസ ചികിത്സയും പരീക്ഷിക്കാറുണ്ടായിരുന്നു. ആ സമീപനത്തിന്​ കാര്യമായ മാറ്റം കണ്ടുതുടങ്ങി. ​മേൽ സുചിപ്പിച്ച പഠന പ്രകാരം, പ്രസ്​തുത സംഘം നടത്തിയ സർവേയിൽ കേവലം മൂന്ന്​ പേർ മാത്രമാണ്​ വിശ്വാസ ചികിത്സ തേടിയത്​. ആയുഷ്​ വകുപ്പിനു​കീഴിലുള്ള ചികിത്സകളെ ആശ്രയിക്കുന്നവരും കുറവാണ്​. ഇതിന്​ പല​ കാരണങ്ങളുമുണ്ട്​. പൂർണമായും സൗജന്യമായി നൽകപ്പെടുന്ന ആധുനിക വൈദ്യ ചികിത്സ​െക്കാപ്പം ബോധവത്​കരണ പ്രവർത്തനങ്ങളും നടക്കുന്നു​ണ്ട്​. ഒരു ​േരാഗിയെ തിരിച്ചറിഞ്ഞാൽ ആ കുടുംബത്തെയും അയാളുമായി സമ്പർക്കത്തിലേർപ്പെട്ടവരെയും നിരീക്ഷണ വിധേയമാക്കിയുള്ള ചികിത്സാപദ്ധതി കൂടുതൽ ഫലപ്രദമാകുന്നുണ്ട്​.

ഏതാണ്ട്​ ആറ്​ മാസം നീളുന്നതാണ്​ ചികിത്സാ കാലയളവ്​. ഇൗ കാലയളവിൽ ആരോഗ്യ പ്രവർത്തകർ രോഗിയുമായും അയാളുടെ കുടുംബവുമായും ബന്ധം സ്​ഥാപിച്ച്​ ബോധവത്​കരണ പ്രവർത്തനങ്ങളും നടത്തും. ടി.ബിക്ക്​ കാരണമാകുന്ന മദ്യപാനം, പുകവലി പോലുള്ള ശീലങ്ങൾ പൂർണമായും വർജ്ജിക്കാനും രോഗിയെയും കുടുംബത്തെയും ഇത്​ പ്രേരിപ്പിക്കുന്നു. മുമ്പ്​, രോഗം പൂർണമായും ഭേദമാകും മു​േമ്പ ചികിത്സ അവസാനിപ്പിക്കുന്ന പതിവ്​ ആദിവാസികൾക്കിടയിലുണ്ടായിരുന്നു. തുടർച്ചയായി ആറ്​ മാസത്തെ ചികിത്സ എന്നത്​ അവരെ സംബന്ധിച്ച്​ പ്രയാസമാണ്​. ഇൗ തൊഴിലെടുക്കാനും മറ്റും സാധിക്കാതെ വരും. അതിനാൽ, കഠിനരോഗത്തിൽനിന്ന്​ കേവല മുക്​തി നേടിയാൽ തന്നെ അവർ ചികിത്സ മതിയാക്കി ദൈനംദിന പ്രവർത്തിയിൽ ഏർപ്പെടും. ഇൗ പ്രതിസന്ധി മറികടക്കാൻ രോഗിക്ക്​ ചികിത്സാ കാലയളവിൽ മാസം തോറും നിശ്ചിത തുക സർക്കാർ നൽകുന്നുണ്ട്​. രോഗി അതാത്​ ടി.ബി കേന്ദ്രത്തിൽ രജിസ്​റ്റർ ചെയ്യുന്നതോടെ തന്നെ, ബാങ്ക്​ അക്കൗണ്ട്​ വഴി ഇൗ തുക എത്തും. ഇതുവഴി ചികിത്സാ കാലയളവിലുള്ള കൊഴിഞ്ഞുപോക്ക്​ ഒഴിവാക്കാനാകും.

കാര്യങ്ങൾ ഇൗ രീതിയിൽ പു​േരാഗമിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും അധികാരികളുടെ അടിയന്തര ​ശ്രദ്ധ പതിയേണ്ട പല വിഷയങ്ങളുമുണ്ട്​. താഴെതട്ടിൽ ആരോഗ്യ പ്രവർത്തകർ പണിയെടുക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും ആദിവാസികൾക്ക്​ ആശുപത്രി ചികിത്സ എന്നത്​ ഇപ്പോഴും വലിയ കടമ്പ തന്നെയാണ്​. അവരുടെ സാമൂഹികവും സാമ്പത്തികവുമായ പിന്നാക്കാവസ്​ഥ മുലം ചികിത്സ നിഷേധിക്കപ്പെടുന്ന സാഹചര്യങ്ങൾ പല രൂപത്തി നിലനിൽക്കുന്നുണ്ട്​. സംസ്​ഥാനത്തെ മറ്റു ജില്ലകളെ അപേക്ഷിച്ച്​ വയനാട്ടിൽ ചികിത്സാ സൗകര്യങ്ങളും നന്നേ കുറവാണ്​. നിലവിലുള്ള ആരോഗ്യകേന്ദ്രങ്ങളെ ആശ്രയിച്ചുള്ള ടി.ബി കേന്ദ്രങ്ങൾ തന്നെയാണ്​ ഇപ്പോഴൂം ഇവിടെയുള്ളത്​. ഇവിടെ, കേന്ദ്ര മാനദണ്ഡപ്രകാരമുള്ള ജീവനക്കാരുമാണുള്ളത്​. വയനാടി​െൻറ സവിശേഷമായ സാഹചര്യത്തിൽ കുടുതൽ ആരോഗ്യ കേന്ദ്രങ്ങളും ജീവനക്കാരും അത്യാവശ്യമാണ്​.