മൂവർണ പതാക പാറുമ്പോൾ മറക്കരുത്; ശിൽപിയായ സുറയ്യ തയ്യബ്ജിയെ

പ​ച്ച നി​റ​വും വെ​ളു​പ്പും ന​ൽ​ച്ചു​ക​പ്പു​മി​ണ​ങ്ങു​മീ

മെ​ച്ച​മേ​റും വൈ​ജ​യ​ന്തി ത​ന്നി​ൽ തി​ള​ങ്ങി

മാ​ട​പ്പു​ര മു​ത​ൽ മ​ണി​മേ​ട വ​രേ​യ്​​ക്കേ​ഴു​മ​ല്ലോ

വീ​ടി​ന്‍റെ​യും പ​ടി​ക്ക​ലീ വൈ​ജ​യ​ന്തി​ക​ൾ

(വ​ള്ള​ത്തോ​ൾ)

ച​രി​ത്രം ചി​ല​ർ​ക്കാ​യി കാ​ത്തു​വെ​ക്കു​ന്ന ചി​ല മു​ഹൂ​ർ​ത്ത​ങ്ങ​ളു​ണ്ട്. വി​ധി​വി​പ​ര്യ​യ​മെ​ന്നും കാ​വ്യ​നീ​തി​യെ​ന്നു​മൊ​ക്കെ പ​ല​താ​യി ചൊ​ല്ലി​വി​ളി​ക്കു​ന്ന അ​ന​ർ​ഘ നി​മി​ഷ​ങ്ങ​ൾ. അ​ശോ​ക​ച​ക്രാ​ങ്കി​ത മൂ​വ​ർ​ണ​ക്കൊ​ടി​ക്കു​മു​ണ്ട്​ അ​ങ്ങ​നെ ചി​ല അ​ഭി​മാ​ന​നി​മി​ഷ​ങ്ങ​ൾ. ബ്രി​ട്ടീ​ഷ്​ സാ​മ്രാ​ജ്യ​ത്വ​ത്തി​ന്‍റെ കൊ​ടി​യ​ട​യാ​ളം യൂ​നി​യ​ൻ ജാ​ക്ക്​ അ​ഴി​ച്ചു​​വെ​ച്ച അ​വ​സാ​ന വൈ​​സ്രോ​യി​ത​ന്നെ സ്വ​ത​ന്ത്ര ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ ആ​ദ്യ ഗ​വ​ർ​ണ​ർ ജ​ന​റ​ൽ എ​ന്ന നി​ല​യി​ൽ ദേ​ശീ​യ​പ​താ​ക​ക്ക്​ നെ​ഞ്ചു​വി​രി​ച്ച്​ സ​ല്യൂ​ട്ട്​ അ​ടി​ച്ച ച​രി​ത്ര​നി​മി​ഷം അ​തി​ലൊ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു.

സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​ന്‍റെ അ​ന​ന്ത​വി​ഹാ​യ​സ്സി​ലേ​ക്ക് ന​മ്മു​ടെ തി​രം​ഗ ആ​ദ്യ​മാ​യി ഉ​യ​ർ​ന്നു​പ​റ​ന്ന നി​മി​ഷം രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു​ണ്ട്​ ട്രെ​വ​ർ ​റോ​യ്​​ലെ 'ദ ​ലാ​സ്റ്റ്​ ഡേ​യ്​​സ്​ ഓ​ഫ്​ ദ ​രാ​ജ്​' എ​ന്ന ഗ്ര​ന്ഥ​ത്തി​ൽ. ച​രി​ത്ര​മു​ഹൂ​ർ​ത്ത​ത്തി​ലേ​ക്ക്​ എ​ല്ലാ ക​ണ​ക്കു​ക​ളും തെ​റ്റി​ച്ച്​ ജ​നം ഒ​ഴു​കി​യെ​ത്തി​യ​പ്പോ​ൾ വൈ​സ്രോ​യി ഹൗ​സി​ൽ നി​ന്നു ച​ട​ങ്ങ് ന​ട​ക്കു​ന്ന ഇ​ന്ത്യാ ഗേ​റ്റി​ന​ടു​ത്ത പ്രി​ൻ​സ​സ്​ പാ​ർ​ക്കി​ലേ​ക്ക്​ ഇ​റ​ങ്ങി​യ മൗ​ണ്ട്​ ബാ​റ്റ​ന്‍റെ പ്രോ​ട്ടോ​കോ​ളു​ക​ളെ​ല്ലാം വെ​റു​തെ​യാ​യി. ''ജ​ന​സ​ഹ​സ്ര​ങ്ങ​ളു​ടെ ഇ​ത്ത​ര​മൊ​രു ആ​വേ​ശ​ക​ര​മാ​യ കു​ത്തൊ​ഴു​ക്ക്​ ഞാ​ൻ ഇ​ന്നോ​ളം ക​ണ്ടി​ട്ടി​ല്ല''-​ബി.​ബി.​സി ലേ​ഖ​ക​ൻ വി​ൻ​ഫോ​ഡ്​ വോ​ഗ​ൻ തോ​മ​സ്​ അ​ത​പ്പ​ടി ത​ന്‍റെ പ്രേ​ക്ഷ​ക​ർ​ക്കാ​യി വാ​ക്കു​ക​ളി​ൽ പ​ക​ർ​ത്തി. ''ആ​ഹ്ലാ​ദ​ചി​ത്ത​രാ​യി ആ​ന​ന്ദ​നൃ​ത്തം ച​വി​ട്ടി ആ​ർ​ത്ത​ല​ച്ചു​വ​രു​ക​യാ​ണ​വ​ർ, ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ പു​തി​യ പ​താ​ക​യു​ടെ ആ​രോ​ഹ​ണ​ച്ച​ട​ങ്ങി​ന്.​'' ജ​ന​ത്തി​ര​ക്കു​കാ​ര​ണം മൗ​ണ്ട് ബാ​റ്റ​ന്​ വാ​ഹ​ന​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന്​ ഇ​റ​ങ്ങാ​നാ​യി​ല്ല. അ​തി​ൽ​ത​ന്നെ എ​ഴു​ന്നേ​റ്റു​നി​ന്ന്​ ദേ​ശീ​യ​പ​താ​ക​ക്ക്​ സ​ല്യൂ​ട്ട്​ അ​ർ​പ്പി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹം.

ആ ​ച​രി​ത്ര​സം​ഭ​വ​ത്തി​ലെ മ​റ്റൊ​രു കൗ​തു​കം​കൂ​ടി റോ​യ്​​ലെ പ്ര​ത്യേ​കം കു​റി​ച്ചു. ''ആ ​ദേ​ശീ​യ​പ​താ​ക രൂ​പ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​ത്​ ഒ​രു മു​സ്​​ലി​മാ​യ ബ​ദ്​​റു​ദ്ദീ​ൻ ത​യ്യ​ബ്​​ജി ആ​യി​രു​ന്നു. ​വെ​ള്ള​യി​ൽ ച​ർ​ക്ക മു​ദ്ര​ണം​ചെ​യ്ത ത്രി​വ​ർ​ണ പ​താ​ക നേ​ര​ത്തേ കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​നു​വേ​ണ്ടി മ​ഹാ​ത്മാ ഗാ​ന്ധി ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്നു. അ​തി​ൽ ച​ർ​ക്ക ഒ​ഴി​വാ​ക്കി ഹി​ന്ദു​ക്ക​ളും മു​സ്​​ലിം​ക​ളും ഒ​രു​പോ​ലെ മാ​നി​ക്കു​ന്ന ​അ​ശോ​ക​ച​ക്ര​വ​ർ​ത്തി​യു​ടെ സ്മ​ര​ണി​ക​യാ​യി അ​ശോ​ക​ച​ക്രം രേ​ഖ​​പ്പെ​ടു​ത്താ​ൻ അ​ദ്ദേ​ഹം ഗാ​ന്ധി​യെ സ​മ്മ​തി​പ്പി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ആ ​രാ​വി​ൽ നെ​ഹ്​​റു​വി​ന്‍റെ കാ​റി​ൽ പാ​റി​യ ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ ആ​ദ്യ ദേ​ശീ​യ​പ​താ​ക ത​യ്യ​ബ്​​ജി​യു​ടെ ഭാ​ര്യ​യു​ടെ സം​ഭാ​വ​ന​യാ​യി​രു​ന്നു (പേ​ജ്​: 172).

സു​റ​യ്യ തു​ന്നി​യ ത്രി​വ​ർ​ണ​പ​താ​ക

ഇ​ന്നു കാ​ണു​ന്ന ദേ​ശീ​യ പ​താ​ക രൂ​പ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​ത്​ ഐ.​സി.​എ​സു​കാ​ര​നും പി​ന്നീ​ട്​ അ​ലീ​ഗ​ഢ്​ മു​സ്​​ലിം സ​ർ​വ​ക​ലാ​ശാ​ല വൈ​സ്​ ചാ​ൻ​സ​ല​റു​മാ​യി​രു​ന്ന ബ​ദ​റു​ദ്ദീ​ൻ ത​യ്യ​ബ്​​ജി​യാ​യി​രു​ന്നു എ​ന്ന ബ്രി​ട്ടീ​ഷ്​ ച​രി​ത്ര​കാ​ര​ന്‍റെ വാ​ക്കു​ക​ൾ ഖ​ണ്ഡി​ക്കു​ന്ന ഹൈ​ദ​രാ​ബാ​ദി​ലെ ച​രി​ത്ര​കാ​ര​ൻ ക്യാ​പ്​​റ്റ​ൻ പാ​ണ്ഡു​രം​ഗ റെ​ഡ്ഡി അ​തി​ന്‍റെ ബ​ഹു​മ​തി പ​തി​ച്ചു​ന​ൽ​കു​ന്ന​ത്​ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ ഭാ​ര്യ സു​റ​യ്യ​ക്കാ​ണ്. 1919ൽ ​ഹൈ​ദ​രാ​ബാ​ദി​ൽ ജ​നി​ച്ച സു​റ​യ്യ ക​ര​വി​രു​തി​ൽ മി​ക​ച്ച ക​ലാ​കാ​രി​യാ​യി​രു​ന്നു. പെ​യി​ന്‍റി​ങ്, പാ​ച​കം, തു​ന്ന​ൽ, കു​തി​ര​സ​വാ​രി, നീ​ന്ത​ൽ എ​ല്ലാം വ​ഴ​ങ്ങി​യി​രു​ന്ന സ​ർ​വ​ക​ലാ​വ​ല്ല​ഭ​യാ​യി​രു​ന്നു മാ​താ​​വെ​ന്ന്​ മ​ക​ൾ ലൈ​ല ത​യ്യ​ബ്​​ജി അ​നു​സ്മ​രി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. കോ​ൺ​സ്റ്റി​റ്റ്യു​വ​ന്‍റ്​ അ​സം​ബ്ലി​യി​ലെ ദേ​ശീ​യ​പ​താ​ക സ​മി​തി​യി​ൽ അം​ഗ​മാ​യി​രു​ന്നു അ​വ​ർ.

സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​ന്‍റെ പ​ശ്ചാ​ത്ത​ല​ത്തി​ൽ ഇ​ന്ത്യ​ക്ക്​ സ്വ​ന്തം അ​സ്തി​ത്വം വി​ളം​ബ​ര​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന ഒ​രു ദേ​ശീ​യ​ചി​ഹ്നം വേ​ണ​മെ​ന്ന് രാ​ഷ്ട്ര​ശി​ൽ​പി​ക​ൾ​ക്കു നി​ർ​ബ​ന്ധം. ആ ​ഉ​ത്ത​ര​വാ​ദി​ത്തം ബ​ദ്​​റു​ദ്ദീ​ൻ ത​യ്യ​ബ്​​ജി​യെ​യാ​ണ്​ ജ​വ​ഹ​ർ​ലാ​ൽ നെ​ഹ്​​റു ഏ​ൽ​പി​ച്ച​ത്. പ​ല​രും പ​ല ഡി​സൈ​നു​ക​ൾ അ​വ​ത​രി​​പ്പി​ച്ചെ​ങ്കി​ലും അ​വ​യൊ​ന്നും ബ്രി​ട്ടീ​ഷ്, കൊ​ളോ​ണി​യ​ൽ സ്പ​ർ​ശ​ത്തി​ൽ​നി​ന്നു മു​ക്ത​മാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. ഒ​ടു​വി​ൽ നാ​ലു സിം​ഹ​ങ്ങ​ളും അ​ടി​യി​ൽ അ​ശോ​ക​ച​ക്ര​വു​മാ​യി ദേ​ശീ​യ ചി​ഹ്ന​ത്തി​നാ​യി 28കാ​രി സു​റ​യ്യ അ​വ​ത​രി​പ്പി​ച്ച ഡി​സൈ​ൻ അം​ഗീ​ക​രി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു.

അ​തോ​ടൊ​പ്പം ദേ​ശീ​യ​പ​താ​ക​യും ച​ർ​ച്ച​ക്കു വ​ന്നു. ഇ​രു​പ​തു​ക​ളി​ൽ മ​ഹാ​ത്മാ ഗാ​ന്ധി​യു​ടെ അ​നു​മ​തി​​യോ​ടെ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​സ​മ​ര​സേ​നാ​നി പിം​ഗ​ള വെ​ങ്ക​യ്യ ഒ​രു സ്വ​രാ​ജ്​ പ​താ​ക അ​വ​ത​രി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്നു. അ​തു പി​ന്നീ​ട്​ കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​ന്‍റെ ച​ർ​ക്കാ​ങ്കി​ത ത്രി​വ​ർ​ണ പ​താ​ക​യാ​യി മാ​റി. എ​ന്നാ​ൽ, സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​നു​ശേ​ഷം ഒ​രു പാ​ർ​ട്ടി​പ​താ​ക ദേ​ശ​ത്തി​ന്‍റെ ഔ​ദ്യോ​ഗി​ക​ധ്വ​ജ​മാ​യി വ​രു​ന്ന​തു പ​ന്തി​യ​ല്ലെ​ന്നു ക​ണ്ടു. അ​ങ്ങ​നെ ദേ​ശീ​യ ചി​ഹ്ന​ത്തി​ലെ അ​ശോ​ക​ച​ക്രം ച​ർ​ക്ക​ക്കു പ​ക​രം വ​ന്നു. ''അ​വ​ർ അ​ശോ​ക​ച​ക്രം വെ​ള്ള​യു​ടെ മ​ധ്യ​ത്തി​ൽ ക​റു​പ്പി​ൽ വ​ര​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്തു. ഗാ​ന്ധി​ക്ക്​ ആ ​നി​റം ഇ​ഷ്ട​മാ​യി​ല്ല. അ​ങ്ങ​നെ​യാ​ണ്​ അ​ത്​ നേ​വി ബ്ലൂ ​ആ​യി മാ​റി​യ​ത്.

സു​റ​യ്യ ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ പു​തി​യ ദേ​ശീ​യ​പ​താ​ക തു​ന്നി​യെ​ടു​ത്ത​ത്​ പാ​തി​രാ​വോ​ട​ടു​ത്ത്. ആ ​രാ​ത്രി​ത​ന്നെ അ​ത്​ ജ​വ​ഹ​ർ​ലാ​ൽ നെ​ഹ്​​റു​വി​ന്‍റെ കാ​റി​ൽ പാ​റി​പ്പ​റ​ന്നു. ജൂ​ലൈ 22ന്​ ​ദേ​ശീ​യ​പ​താ​ക എ​ല്ലാ​വ​രും ഏ​ക​ക​ണ്ഠ​മാ​യി അം​ഗീ​ക​രി​ച്ചു.

ദേ​ശീ​യ​പ​താ​ക​യും ദ​ഹി​ക്കാ​തെ പോ​യ​വ​ർ

അ​പ്പോ​ഴും ആ ​പ​താ​ക ഉ​ൾ​ക്കൊ​ള്ളാ​ൻ വി​മ്മി​ട്ട​മു​ള്ള​വ​രു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അ​തി​ന്‍റെ കാ​ര​ണം സം​ഘ്​​പ​രി​വാ​റി​ന്‍റെ പ്ര​ത്യ​യ​ശാ​സ്ത്ര​ഗ്ര​ന്ഥ​മാ​യ 'ദ ​ബ​ഞ്ച്​ ഓ​ഫ്​ തോ​ട്ട്​​സി'​ൽ ​ആ​ർ.​എ​സ്.​എ​സ്​ താ​ത്ത്വി​കാ​ചാ​ര്യ​ൻ എം.​എ​സ്.​ ഗോ​ൾ​വാ​ൾ​ക്ക​ർ വി​ശ​ദീ​ക​രി​ച്ച​ത്​ ഇ​ങ്ങ​നെ:

''ന​മ്മു​ടെ നേ​താ​ക്ക​ൾ ന​മ്മു​ടെ രാ​ജ്യ​ത്തി​നാ​യി ഒ​രു പു​തി​യ പ​താ​ക രൂ​പ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. അ​വ​രെ​ന്തി​നാ​ണ്​ അ​തു ചെ​യ്ത​ത്​? അ​ഴ​കൊ​ഴ​മ്പ​ൻ അ​നു​ക​ര​ണ​ത്വ​ര ത​ന്നെ. എ​ങ്ങ​നെ​യാ​ണ്​ ഈ ​കൊ​ടി​യു​ണ്ടാ​യ​ത്​? ഫ്ര​ഞ്ച് വി​പ്ല​വ​ത്തി​ന്‍റെ കാ​ല​ത്ത്​ സ​മ​ത്വം, സാ​ഹോ​ദ​ര്യം, സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യം എ​ന്നീ മൂ​ന്ന് ആ​ശ​യ​ങ്ങ​ളു​മാ​യി അ​വ​ർ മൂ​ന്നു വ​ർ​ണ​വ​ര​ക​ളി​ൽ കൊ​ടി​യു​ണ്ടാ​ക്കി. സ​മാ​ന ത​ത്ത്വ​ങ്ങ​ളി​ൽ ആ​കൃ​ഷ്ട​രാ​യ അ​മേ​രി​ക്ക​ക്കാ​രും ചി​ല മാ​റ്റ​ങ്ങ​ളോ​ടെ അ​ത്​ ഏ​റ്റെ​ടു​ത്തു.

ന​മ്മു​ടെ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​സ​മ​ര​സേ​നാ​നി​ക​ൾ​ക്കും ഈ ​ത്രി​വ​ർ​ണ​രേ​ഖ​ക​ളോ​ട്​ എ​ന്തോ ഒ​രു മ​തി​ഭ്ര​മം. അ​ങ്ങ​നെ കോ​ൺ​ഗ്ര​സും അ​തേ​റ്റെ​ടു​ത്തു. എ​ന്നി​ട്ട്​ അ​തി​നെ വി​വി​ധ സ​മു​ദാ​യ​ങ്ങ​ളു​ടെ ഐ​ക്യം അ​ട​യാ​ള​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തെ​ന്ന്​ വ്യാ​ഖ്യാ​നി​ച്ചു-​കു​ങ്കു​മം ഹി​ന്ദു​ക്ക​ൾ​ക്ക്, പ​ച്ച മു​സ്​​ലിം​ക​ൾ​ക്ക്, വെ​ളു​പ്പ്​ മ​റ്റെ​ല്ലാ സ​മു​ദാ​യ​ങ്ങ​ൾ​ക്കും. ഹി​ന്ദു ഇ​ത​ര സ​മു​ദാ​യ​ങ്ങ​ളി​ൽ മു​സ്​​ലി​മി​ന്‍റെ പേ​രു മാ​ത്രം പ്ര​ത്യേ​ക​മാ​യി എ​ടു​ത്തു​പ​റ​ഞ്ഞു. കാ​ര​ണം ഈ ​നേ​തൃ​മ​ന്യ​ന്മാ​രി​ൽ മി​ക്ക​വ​ർ​ക്കും മു​സ്​​ലിം​ക​ളാ​ണ്​ മു​ഖ്യം. അ​വ​രെ പ​റ​യാ​തെ ന​മ്മു​ടെ ദേ​ശീ​യ​ത്വം സ​മ്പൂ​ർ​ണ​മാ​കു​മെ​ന്ന് അ​വ​ർ​ക്കു ക​രു​താ​ൻ വ​യ്യ! ഇ​തി​ൽ ഒ​രു വ​ർ​ഗീ​യ​ച്ചൂ​രു മ​ണ​ക്കു​ന്നു എ​ന്നാ​രോ ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ണി​ച്ച​പ്പോ​ൾ പു​തി​യ വി​ശ​ദീ​ക​ര​ണം വ​ന്നു-​കു​ങ്കു​മം ത്യാ​ഗ​ത്തി​ന്, വെ​ളു​പ്പ്​ വി​ശു​ദ്ധി​ക്ക്, പ​ച്ച സ​മാ​ധാ​ന​ത്തി​ന്​ എ​ന്നി​ങ്ങ​നെ. ഇ​​തെ​ല്ലാം ആ ​കാ​ല​ത്ത്​ കോ​ൺ​ഗ്ര​സ്​ സ​മി​തി​ക​ളി​ൽ ആ​ലോ​ചി​ച്ചു തീ​രു​മാ​നി​ച്ച​താ​ണ്. ഇ​തു സം​ശു​ദ്ധ​വും ആ​രോ​ഗ്യ​ക​ര​വു​മാ​യ ദേ​ശീ​യ കാ​ഴ്ച​പ്പാ​ടാ​ണെ​ന്ന്​ എ​ങ്ങ​നെ പ​റ​യാ​ൻ ക​ഴി​യും? ഇ​ത്​ രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ക്കാ​രു​ടെ ഒ​രു ഓ​ട്ട​യ​ട​പ്പാ​ണ്. വ​ല്ല ദേ​ശീ​യ കാ​ഴ്ച​പ്പാ​ടോ ദേ​ശീ​യ​ച​രി​ത്ര പാ​ര​മ്പ​ര്യ വ​സ്തു​ത​ക​ളു​ടെ അ​ടി​സ്ഥാ​ന​ത്തി​ലു​ള്ള​തോ അ​ല്ല ഇ​തൊ​ന്നും. ഇ​ന്നി​പ്പോ​ൾ ഈ ​കൊ​ടി ചെ​റി​യ മി​നു​ക്കു​പ​ണി​ക​ളോ​ടെ ന​മ്മു​ടെ രാ​ഷ്ട്ര​പ​താ​ക​യാ​യി മാ​റി. ന​മ്മു​​ടേ​ത്​ മ​ഹ​ത്താ​യ പാ​ര​മ്പ​ര്യ​മു​ള്ള പു​രാ​ത​ന​രാ​ജ്യ​മാ​ണ്. എ​ങ്കി​ൽ​പി​ന്നെ ന​മു​ക്ക്​ സ്വ​ന്ത​മാ​യി ഒ​രു കൊ​ടി​യാ​യി​ക്കൂ​ടേ? ആ​യി​ര​ക്ക​ണ​ക്കി​നു കൊ​ല്ലം പി​ന്നി​ട്ടി​ട്ടും ന​മു​ക്ക്​ ഒ​രു സ്വ​ന്തം ദേ​ശീ​യ​ചി​ഹ്ന​മാ​യി​ല്ലേ? നി​സ്സം​ശ​യം, ന​മു​ക്ക്​ അ​​തൊ​ക്കെ ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. പി​ന്നെ​യും എ​ന്താ​ണ്​ ന​മ്മു​ടെ മ​ന​സ്സു​ക​ൾ ഇ​ങ്ങ​നെ ശൂ​ന്യ​മാ​യി​പ്പോ​കു​ന്ന​ത്​?'' (Bunch of Thoughts, Pages 226-227). ഗോ​ൾ​വാ​ൾ​ക്ക​ർ ബ​ദ​ലാ​യി നി​ർ​ദേ​ശി​ച്ച​ത്​ കാ​വി ഭ​ഗ​വ​ധ്വ​ജ​മാ​ണ്.

ഒ​ടു​വി​ൽ രാ​ഷ്ട്ര​മൊ​ന്നാ​കെ ഈ ​കാ​വി​ക്കൊ​ടി​ക്കു മു​ന്നി​ൽ വ​ണ​ങ്ങു​മെ​ന്ന്​ അ​ദ്ദേ​ഹം ആ​ത്മ​വി​ശ്വാ​സം പ്ര​ക​ടി​പ്പി​ച്ചു. 1947 ആ​ഗ​സ്റ്റ്​ 14 ല​ക്ക​ത്തി​ൽ ആ​ർ.​എ​സ്.​എ​സ്​ മു​ഖ​പ​ത്രം ഓ​ർ​ഗ​നൈ​സ​ർ തീ​ർ​ത്തു​പ​റ​ഞ്ഞു: ''വി​ധി​വ​ശാ​ൽ അ​ധി​കാ​ര​മേ​റി​യ ആ​ളു​ക​ൾ ന​മ്മു​ടെ കൈ​ക​ളി​ൽ മൂ​വ​ർ​ണ​​ക്കൊ​ടി ത​ന്നേ​ക്കാം. എ​ന്നാ​ൽ, അ​ത്​ ഹി​ന്ദു​ക്ക​ൾ​ക്ക്​ ഒ​രി​ക്ക​ലും അം​ഗീ​ക​രി​ക്കാ​നോ മാ​നി​ക്കാ​നോ ക​ഴി​യി​ല്ല. മൂ​ന്ന് എ​ന്ന വാ​ക്കു​ത​ന്നെ ഒ​രു തി​ന്മ​യാ​ണ്. മൂ​ന്നു വ​ർ​ണ​ത്തി​ലു​ള്ള കൊ​ടി​യാ​വ​ട്ടെ വ​ള​രെ മോ​ശം മ​നോ​ഗ​തി​യാ​ണു​ണ്ടാ​ക്കു​ക. അ​ത്​ രാ​ജ്യ​ത്തി​നു ഹാ​നി​ക​ര​വു​മാ​ണ്.''

സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ല​ബ്ധി​യു​ടെ മു​ക്കാ​ൽ നൂ​റ്റാ​ണ്ടാ​ഘോ​ഷ​ത്തി​ൽ പ​ഴ​യ വി​രോ​ധ​ങ്ങ​ളെ​യെ​ല്ലാം വി​രോ​ധാ​ഭാ​സ​ങ്ങ​ളാ​ക്കി, കൊ​ടി​പി​ടി​ക്കാ​ൻ അ​റ​ച്ച​വ​രെ തി​രം​ഗ​ച്ച​മ​യ​ത്തി​ൽ വീ​ടും നാ​ടും നി​റ​ക്കാ​നേ​ൽ​പി​ച്ച്​​ പോ​രാ പോ​രാ നാ​ളി​ൽ നാ​ളി​ൽ മു​ഴ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ട് ത്രി​വ​ർ​ണ​പ​താ​ക വെ​ന്നി​ക്കൊ​ടി പാ​റി​ക്കു​ക​യാ​ണ്.