ഭ്ര​മ​യു​ഗ​ത്തി​ലെ വോ​ട്ട​ർ​മാ​ർ

അരവിന്ദ് കെജ്രിവാളും ആപ്പും ആവേശംകൊള്ളിച്ചതിന്‍റെ 11 വർഷത്തെ ചരിത്രം ഡൽഹിക്കാർക്കു മുന്നിലുണ്ട്. നിത്യജീവിത പ്രശ്നങ്ങൾ മുതൽ ഡൽഹിക്ക് ! പൂർണ സംസ്ഥാന പദവി വരെയുള്ള വിഷയങ്ങളിൽ ജനം കെജ്രിവാളിനു പിന്നിൽ ആവേശപൂർവം തെരുവിലിറങ്ങി. എന്നാൽ, കെജ്രിവാൾ അറസ്റ്റ് ചെയ്യപ്പെട്ടതിനെത്തുടർന്ന് തെരുവുകളിൽ ആപ് നടത്തുന്ന പ്രതിഷേധങ്ങളിൽ മുൻകാലങ്ങളിലെയത്ര ജനപങ്കാളിത്തമില്ല, മാധ്യമങ്ങളാവട്ടെ അങ്ങനെയൊരു സംഗതി നടക്കുന്ന വിവരം അറിഞ്ഞ മട്ട് കാണിക്കുന്നുമില്ല

അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ പ്ര​ഖ്യാ​പി​ക്ക​ണം എ​ന്നൊ​ന്നു​മി​ല്ല. അ​തി​ന്‍റെ അ​നു​ഭൂ​തി ജ​ന​ങ്ങ​ൾ അ​നു​ഭ​വി​ക്കു​ക​യേ വേ​ണ്ടൂ. അ​ങ്ങ​നെ നോ​ക്കി​യാ​ൽ സ്വ​ത​ന്ത്ര ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ ര​ണ്ട് അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ​ക​ൾ ഉ​ണ്ടാ​യി. ആ​ദ്യ​ത്തേ​ത് ഇ​ന്ദി​ര ഗാ​ന്ധി​യു​ടെ സം​ഭാ​വ​ന. 1975 ജൂ​ൺ 25 മു​ത​ൽ 21 മാ​സം അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ നീ​ണ്ടു. ആ​ഭ്യ​ന്ത​ര​മാ​യ അ​സ്വ​സ്ഥ​ത​ക​ളു​ടെ പേ​രു പ​റ​ഞ്ഞാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. ഔ​പ​ചാ​രി​ക​മാ​യി പ്ര​ഖ്യാ​പി​ക്കു​ന്ന രീ​തി​യൊ​ന്നും ര​ണ്ടാ​മ​ത്തെ അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ​യു​ടെ കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ ഉ​ണ്ടാ​യി​ല്ല. നേ​രി​ട്ട​ങ്ങ് ന​ട​പ്പാ​ക്കു​ക​യാ​ണ് ന​രേ​ന്ദ്ര മോ​ദി ചെ​യ്ത​ത്. കൂ​ടു​ത​ൽ കാ​ല​ത്തേ​ക്ക് നീ​ളു​ന്ന​ത് ര​ണ്ടാ​മ​ത്തെ അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ​യാ​ണ്. വ്യാ​പ്തി​യും കൂ​ടി. ലോ​ക​ത്തെ ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ രാ​ജ്യ​ത്ത് ജ​നം തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ത്ത ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രി​ക​ൾ​ത​ന്നെ വ്യ​ത്യ​സ്ത രീ​തി​യി​ലു​ള്ള ര​ണ്ട് അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ​ക​ൾ ജ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​മേ​ൽ അ​ടി​ച്ചേ​ൽ​പി​ച്ചു എ​ന്ന​താ​ണ് ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ വി​രു​ദ്ധം; ഭ​യാ​ന​ക​വും.

ആ​ദ്യ അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ​യു​ടെ ഓ​ർ​മ​ക​ളി​ലേ​ക്ക് ആ​ദ്യം ക​ട​ന്നു​വ​രു​ന്ന മാ​യാ​ത്ത ചി​ത്ര​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ന്ന് ജോ​ർ​ജ് ഫെ​ർ​ണാ​ണ്ട​സി​ന്‍റേ​താ​വും. ആ​ഭ്യ​ന്ത​ര സു​ര​ക്ഷ പ​രി​പാ​ല​ന നി​യ​മ​മാ​യ ‘മി​സ’ പ്ര​കാ​രം അ​റ​സ്റ്റി​ലാ​യി കൂ​ച്ചു​വി​ല​ങ്ങി​ൽ ഫെ​ർ​ണാ​ണ്ട​സ് നി​ൽ​ക്കു​ന്ന ബ്ലാ​ക്ക് ആ​ൻ​ഡ് വൈ​റ്റ് ചി​ത്രം. ഇ​ന്നാ​ണെ​ങ്കി​ൽ അ​റ​സ്റ്റാ​യാ​ലും കൊ​ല​പാ​ത​ക​മാ​യാ​ലും സെ​ൽ​ഫി​യെ​ടു​ത്ത് സ​മൂ​ഹ​മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ളി​ലെ​ത്തി​ക്കാ​ൻ ഓ​രോ​രു​ത്ത​രു​ടെ​യും കൈ​വ​ശ​മു​ണ്ട്, മൂ​ന്നും നാ​ലും കാ​മ​റ​യു​ള്ള മൊ​ബൈ​ൽ ഫോ​ണു​ക​ൾ. അ​ക്കാ​ല​ത്ത് ഒ​ന്നു ഫോ​ൺ വി​ളി​ക്കാ​ൻ​ത​ന്നെ പ്ര​യാ​സം. അ​തി​നി​ട​യി​ലും സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​ലെ അ​വ​കാ​ശ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ച് ജ​നം ബോ​ധ​വാ​ന്മാ​രാ​യി​രു​ന്നു. അ​വ​രെ സം​ഘ​ടി​പ്പി​ക്കാ​നും തെ​രു​വി​ലി​റ​ക്കാ​നും ഭ​രി​ക്കു​ന്ന​വ​രെ പ്ര​തി​ഷേ​ധ​ച്ചൂ​ട് അ​റി​യി​ക്കാ​നും പോ​ന്ന നേ​താ​ക്ക​ളും ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അ​തു​കൊ​ണ്ട് അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ 21 മാ​സ​ത്തി​ൽ അ​വ​സാ​നി​പ്പി​ച്ച് പൊ​തു​തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​നെ നേ​രി​ടാ​ൻ ഇ​ന്ദി​ര ഗാ​ന്ധി നി​ർ​ബ​ന്ധി​ത​യാ​യി. വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സാ​വ​സ​ര​മി​ല്ലാ​തെ അ​ക്ഷ​രാ​ഭ്യാ​സം ല​ഭി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത​വ​രെ​ങ്കി​ലും, ഹി​ന്ദി ഹൃ​ദ​യ​ഭൂ​മി​യെ​ന്നോ തെ​ന്നി​ന്ത്യ​യെ​ന്നോ ഭേ​ദ​മി​ല്ലാ​തെ, കു​ഗ്രാ​മ ജ​ന​ത​യു​ടെ രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ബോ​ധം ഉ​യി​ർ​ത്തെ​ഴു​ന്നേ​റ്റ അ​സാ​ധാ​ര​ണ ജ​ന​കീ​യ പ്ര​തി​ഷേ​ധ​ത്തി​ൽ ഇ​ന്ദി​ര അ​ടി​തെ​റ്റി വീ​ണു.

ഇ​ന്ന്, ഡ​ൽ​ഹി​യെ വ​ലി​യ രാ​ഷ്ട്രീ​യ​മാ​റ്റ​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്ക് വ​ഴി​ന​ട​ത്തി​യ ആം ​ആ​ദ്മി പാ​ർ​ട്ടി​യു​ടെ സ്ഥാ​പ​ക നേ​താ​വും മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി​യു​മാ​യ അ​ര​വി​ന്ദ് കെ​ജ്രി​വാ​ൾ എ​ൻ​ഫോ​ഴ്സ്മെ​ന്‍റ് ഡ​യ​റ​ക്ട​റേ​റ്റി​ന്‍റെ ക​സ്റ്റ​ഡി​യി​ലാ​ണ്. അ​നി​ശ്ചി​ത​മെ​ന്നു പ​റ​യാ​വു​ന്ന കാ​ല​ത്തോ​ളം പു​റ​ത്തേ​ക്കു വ​രി​ല്ലെ​ന്ന് മി​ക്ക​വാ​റും ഉ​റ​പ്പി​ക്കാം. പൊ​തു​തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പ് പ്ര​ഖ്യാ​പി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​ശേ​ഷ​മാ​ണ് രാ​ജ്യ​ത്തെ ദേ​ശീ​യ പാ​ർ​ട്ടി​ക​ളി​ലൊ​ന്നി​ന്‍റെ നേ​താ​വ് അ​ക​ത്താ​യ​ത്. ഉ​പ​മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി​യാ​യി​രു​ന്ന മ​നീ​ഷ് സി​സോ​ദി​യ അ​ക​ത്തേ​ക്കു പോ​യി​ട്ട് മാ​സം 13 ക​ഴി​ഞ്ഞു. മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി​പ​ദ​വി ക​സ്റ്റ​ഡി​ക്കാ​ലം മു​ഴു​വ​ൻ കൊ​ണ്ടു​ന​ട​ക്കാ​ൻ കെ​ജ്രി​വാ​ളി​ന് ക​ഴി​യി​ല്ല. പ​ക​ര​മൊ​രാ​ളെ നി​ശ്ച​യി​ച്ച് പ​ദ​വി കൈ​മാ​റി​യി​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ രാ​ഷ്ട്ര​പ​തി​ഭ​ര​ണ​ത്തി​ലേ​ക്ക് കേ​ന്ദ്ര​സ​ർ​ക്കാ​ർ ഡ​ൽ​ഹി​യെ കൂ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു​പോ​കും. പ്ര​തി​പ​ക്ഷ​ത്തെ നേ​താ​ക്ക​ളി​ൽ മ​റ്റൊ​രാ​ളാ​യ ഝാ​ർ​ഖ​ണ്ഡ് മു​ക്തി​മോ​ർ​ച്ച​യു​ടെ ഹേ​മ​ന്ദ് സോ​റ​ൻ ഇ​ന്ന് മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി​പ​ദ​വി തെ​റി​ച്ച് ജ​യി​ലി​ലാ​ണ്. മൂ​ന്നാം മു​ന്ന​ണി മോ​ഹ​വു​മാ​യി ന​ട​ന്ന ഭാ​ര​ത് രാ​ഷ്ട്ര​സ​മി​തി സ്ഥാ​പ​ക നേ​താ​വും തെ​ല​ങ്കാ​ന മു​ൻ മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി​യു​മാ​യ ച​ന്ദ്ര​ശേ​ഖ​ര റാ​വു​വി​ന്‍റെ മ​ക​ൾ കെ. ​ക​വി​ത​യെ​യും അ​നി​ശ്ചി​ത​കാ​ല ക​സ്റ്റ​ഡി​വാ​സ​ത്തി​ലേ​ക്ക് എ​ടു​ത്തെ​റി​ഞ്ഞു. ഇ​ന്ദി​ര​ക്ക് അ​ന്ന് മി​സ​യെ​ങ്കി​ൽ, മോ​ദി​ക്ക് ഇ​ന്ന് ക​ള്ള​പ്പ​ണ നി​രോ​ധ​ന​മാ​ണ് മ​റ. പ​ട്ടി​ക ഇ​വ​രി​ൽ തു​ട​ങ്ങു​ക​യോ അ​വ​സാ​നി​ക്കു​ക​യോ ചെ​യ്യു​ന്നി​ല്ല. അ​വ​രൊ​ക്കെ​യും അ​ഴി​മ​തി​യി​ൽ പ​ങ്കു വ​ഹി​ച്ച​വ​രാ​ണെ​ന്നും വ​രാം. എ​ന്നാ​ൽ, വ്യ​വ​സ്ഥാ​പി​ത മാ​ർ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ ന​ട​പ​ടി​ക​ൾ മു​ന്നോ​ട്ടു​പോ​കു​ന്ന​തി​നേ​ക്കാ​ൾ, പ്ര​തി​കാ​ര​രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ലൂ​ടെ​യാ​ണ് കു​രു​ക്ക് മു​റു​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്ന് പ​ക​ൽ​പോ​ലെ വ്യ​ക്തം. ആ ​പ്ര​തി​കാ​ര​രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ന്‍റെ ച​ട്ടു​ക​മാ​യി കേ​ന്ദ്ര അ​ന്വേ​ഷ​ണ ഏ​ജ​ൻ​സി​ക​ൾ പ​ല സം​സ്ഥാ​ന​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്കും ക​ട​ന്നു​ചെ​ന്ന് പ്ര​തി​പ​ക്ഷ​നി​ര​യെ വേ​ട്ട​യാ​ടു​ന്നു. അ​റ​സ്റ്റി​നു​ശേ​ഷ​മാ​ണ് തെ​ളി​വു​തേ​ട​ൽ. ഇ​ന്ദി​ര ഗാ​ന്ധി​യു​ടെ ആ​യു​ധം മി​സ, കോ​ഫെ​പോ​സ തു​ട​ങ്ങി​യ​വ ആ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ൽ, ക​ള്ള​പ്പ​ണ നി​രോ​ധ​ന നി​യ​മ​മാ​യ പി.​എം.​എ​ൽ.​എ​ക്ക് കൂ​ർ​ത്ത പ​ല്ലും ന​ഖ​വും ന​ൽ​കി​യാ​ണ് എ​ൻ​ഫോ​ഴ്സ്മെ​ന്‍റ് ഡ​യ​റ​ക്ട​റേ​റ്റി​നെ നി​ർ​ബാ​ധം ഇ​റ​ക്കി​വി​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. സു​താ​ര്യ​വും സ്വ​ത​ന്ത്ര​വു​മാ​യ അ​ന്വേ​ഷ​ണ​മോ അ​ഴി​മ​തി​ക്കെ​തി​രാ​യ പോ​രാ​ട്ട​മോ ഒ​ന്നു​മ​ല്ല ന​ട​ക്കു​ന്ന​ത്. ക​ർ​മ​ഫ​ലം അ​നു​ഭ​വി​ക്കു​ന്ന കെ​ജ്രി​വാ​ളി​ന് ‘കി​ട്ടേ​ണ്ട​തു കി​ട്ടി’​യ​ത് ആ​സ്വ​ദി​ക്കു​ന്ന​ത​ല്ലാ​തെ, അ​വി​ഹി​ത സം​ഭാ​വ​ന വാ​രി​ക്കൂ​ട്ടാ​ൻ ബി.​ജെ.​പി വ​ഴി​യാ​ക്കി​യ ഇ​ല​ക്ട​റ​ൽ ബോ​ണ്ടി​നെ​ക്കു​റി​ച്ച് പ​റ​യാ​ൻ അ​ണ്ണാ ഹ​സാ​രെ​മാ​ർ​ക്ക് വാ​ക്കു​ക​ളി​ല്ല. തൊ​ഴി​ലി​ല്ലാ​യ്മ, വി​ല​ക്ക​യ​റ്റം, ക​ർ​ഷ​ക പ്ര​തി​സ​ന്ധി, മാ​ധ്യ​മ​വി​ല​ക്ക് തു​ട​ങ്ങി​യ ദു​ര​വ​സ്ഥ​ക​ളും ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന സ്ഥാ​പ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ പ​ക്ഷ​പാ​തം മു​ത​ൽ പ്ര​തി​പ​ക്ഷ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​നം ത​ച്ചു​ട​ക്കു​ന്ന​തു​വ​രെ​യു​ള്ള ല​ക്ഷ​ണ​മൊ​ത്ത അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ സാ​ഹ​ച​ര്യ​ങ്ങ​ളും വി​ഷ​യ​മ​ല്ല.

അ​ര​വി​ന്ദ് കെ​ജ്രി​വാ​ളും ആ​പ്പും ആ​വേ​ശം​കൊ​ള്ളി​ച്ച​തി​ന്‍റെ 11 വ​ർ​ഷ​ത്തെ ച​രി​ത്രം ഡ​ൽ​ഹി​ക്കാ​ർ​ക്കു മു​ന്നി​ലു​ണ്ട്. നി​ത്യ​ജീ​വി​ത​പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ൾ മു​ത​ൽ ഡ​ൽ​ഹി​ക്ക് പൂ​ർ​ണ സം​സ്ഥാ​ന പ​ദ​വി വ​രെ​യു​ള്ള വി​ഷ​യ​ങ്ങ​ളി​ൽ ജ​നം കെ​ജ്രി​വാ​ളി​നു പി​ന്നി​ൽ ആ​വേ​ശ​പൂ​ർ​വം തെ​രു​വി​ലി​റ​ങ്ങി. എ​ന്നാ​ൽ, കെ​ജ്രി​വാ​ൾ അ​റ​സ്റ്റ് ചെ​യ്യ​പ്പെ​ട്ട​തി​നെ​ത്തു​ട​ർ​ന്ന് തെ​രു​വു​ക​ളി​ൽ ആ​പ് ന​ട​ത്തു​ന്ന പ്ര​തി​ഷേ​ധ​ങ്ങ​ളി​ൽ മു​ൻ​കാ​ല​ങ്ങ​ളി​ലെ​യ​ത്ര ജ​ന​പ​ങ്കാ​ളി​ത്ത​മി​ല്ല, മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ളാ​വ​ട്ടെ അ​ങ്ങ​നെ​യൊ​രു സം​ഗ​തി ന​ട​ക്കു​ന്ന വി​വ​രം അ​റി​ഞ്ഞ മ​ട്ട് കാ​ണി​ക്കു​ന്നി​ല്ല. അ​ത് ആ​പ്പി​നോ​ടു​ള്ള കാ​ഴ്ച​പ്പാ​ടി​ൽ വ​ന്ന മാ​റ്റ​മാ​ണോ? നേ​തൃ​ശൂ​ന്യ​ത​യി​ൽ ജ​ന​ങ്ങ​ളെ സം​ഘ​ടി​പ്പി​ക്കാ​നു​ള്ള കെ​ൽ​പ് ആ​പ്പി​ന് ന​ഷ്ട​പ്പെ​ട്ട​താ​ണോ? ബി.​ജെ.​പി​യു​ടെ​യും കേ​ന്ദ്ര സ​ർ​ക്കാ​റി​ന്‍റെ​യും ശൈ​ലി​ക​ൾ​ക്കു​ള്ള പി​ന്തു​ണ​യാ​ണോ? വോ​ട്ടു ചെ​യ്യാ​ൻ​ത​ന്നെ താ​ൽ​പ​ര്യം കു​റ​ഞ്ഞു​വ​രു​ന്ന ന​ഗ​ര​വാ​സി​യു​ടെ അ​രാ​ഷ്ട്രീ​യ ബോ​ധം വ​ർ​ധി​ക്കു​ന്ന​താ​ണോ? ചോ​ദ്യം പ്ര​സ​ക്ത​മാ​വു​ന്ന​ത് കെ​ജ്രി​വാ​ളി​ന്‍റെ അ​റ​സ്റ്റി​ൽ മാ​ത്ര​മ​ല്ല. കോ​ർ​പ​റേ​റ്റ്-​വ​ർ​ഗീ​യ വാ​ഴ്ച​യു​ടെ ഭ്ര​മ​യു​ഗ​ത്തി​ൽ അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ​യോ​ടും പൊ​രു​ത്ത​പ്പെ​ട്ടു​പോ​കു​ന്ന അ​ടി​മ​ത്ത​വും, ഒ​പ്പം വി​ഭാ​ഗീ​യ മ​ന​സ്സും ഒ​രു​പോ​ലെ വ​ള​രു​ക​യാ​ണ്. ഇ​ന്ദി​ര​യു​ടെ അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ​യെ ചെ​റു​ത്തു​തോ​ൽ​പി​ച്ച ജ​ന​ത​യു​ടെ രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ബോ​ധ​വും പാ​ർ​ട്ടി​ക​ളു​ടെ സം​ഘാ​ട​ന​ശേ​ഷി​യും അ​പ്ര​ഖ്യാ​പി​ത അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ​യി​ൽ ഞെ​രി​ഞ്ഞ​മ​ർ​ന്നു​നി​ൽ​ക്കു​ന്നു. 5ജി ​ന​മു​ക്ക് വി​വ​ര-​സ​ന്ദേ​ശ​ങ്ങ​ൾ ഞൊ​ടി​യി​ട​യി​ൽ വാ​രി​യെ​ടു​ക്കാ​ൻ സൗ​ക​ര്യം ത​രും. പൗ​ര​ബോ​ധ​ത്തി​ന്‍റെ ഫ്രീ ​ഡേ​റ്റ ആ ​സം​വി​ധാ​നം സം​ഭാ​വ​ന ചെ​യ്യി​ല്ല.