കാ​ണാ​മ​റ​യ​ത്തെ കൊ​ല​യാ​ളി​ക​ളും യു​ദ്ധ​െ​ക്കാ​തി​യ​ന്മാ​രും

ഇ​റാ​െ​ൻ​റ മു​തി​ർ​ന്ന ആ​ണ​വ, പ്ര​തി​രോ​ധ ശാ​സ്​​ത്ര​ജ്​​ഞ​ൻ മു​ഹ്​​സി​ൻ ഫ​ഖ്​​രി​സാ​ദ​യെ ആ​സൂ​ത്രി​ത​മാ​യി കൊ​ല​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ സം​ഭ​വം ഇ​റാ​ന്​ മാ​ത്ര​മ​ല്ല ലോ​ക​ത്തി​നുത​ന്നെ​യും വ​ലി​യ അ​ശു​ഭ​സൂ​ച​ന​യാ​ണ്. ത​ല​സ്​​ഥാ​ന​മാ​യ തെ​ഹ്​​റാ​ന്​ സ​മീ​പ​ത്തു​ള്ള ഗ്രാ​മ​ത്തി​ൽ​ അ​ദ്ദേ​ഹം സ​ഞ്ച​രി​ച്ച കാ​റി​നു​നേ​രെ പ​തി​യി​രു​ന്ന ഭീ​ക​ര​ർ ആ​ക്ര​മ​ണം ന​ട​ത്തു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. വി​റ​കി​നു​ള്ളി​ൽ സ്​​ഫോ​ട​ക​വ​സ്​​തു ഒ​ളി​പ്പി​ച്ച ട്ര​ക്ക്​ പൊ​ട്ടി​ത്തെ​റി​ച്ചു; അ​ഞ്ച്​ അ​ക്ര​മി​ക​ൾ സു​ര​ക്ഷാ​ഭ​ട​ന്മാ​രു​ടെ പ്ര​ത്യാ​ക്ര​മ​ണ​ത്തി​ൽ കൊ​ല്ല​പ്പെ​ട്ടു. ആ​ശു​പ​ത്രി​യി​ൽ വെ​ച്ചാ​ണ്​ ഫ​ഖ്​​രി​സാ​ദ മ​രി​ച്ച​ത്. ഇ​ക്കൊ​ല്ലം ജ​നു​വ​രി​യി​ൽ, ബ​ഗ്​​ദാ​ദി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ഇ​റാ​ൻ സൈ​നി​ക ക​മാ​ൻ​ഡ​ർ ഖാ​സിം സു​ലൈ​മാ​നി യു.​എ​സ്​ വ്യോ​മ​സേ​ന​യു​ടെ ആ​ക്ര​മ​ണ​ത്തി​ൽ കൊ​ല്ല​പ്പെ​ട്ട​തി​െ​ൻ​റ പി​രി​മു​റു​ക്കം നി​ല​നി​ൽ​ക്കെ​യാ​ണ്​ ഇ​പ്പോ​ൾ മ​റ്റൊ​രു മു​തി​ർ​ന്ന നേ​താ​വും ക​രു​തി​ക്കൂ​ട്ടി​യു​ള്ള ഉ​ന്മൂ​ല​ന​ത്തി​ന്​ ഇ​ര​യാ​കു​ന്ന​ത്.

ഇ​റാ​ൻ വി​പ്ല​വ ഗാ​ർ​ഡ്​​സി​ലെ ഉ​ന്ന​ത ശാ​സ്​​ത്ര​ജ്​​ഞ​നും ആ​ണ​വ​പ​ദ്ധ​തി​യു​ടെ ത​ല​വ​നു​മാ​യി​രു​ന്നു ഇ​പ്പോ​ൾ കൊ​ല ചെ​യ്യ​പ്പെ​ട്ട ഫ​ഖ്​​രി​സാ​ദ. ഇ​​സ്രാ​യേ​ലും യു.​എ​സും അ​ട​ക്ക​മു​ള്ള അ​ധി​നി​വേ​ശ ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ങ്ങ​ളു​ടെ ഇ​ഷ്​​ട​ക്കേ​ടി​ന്​ പാ​ത്ര​മാ​യ ഇ​റാ​െ​ൻ​റ ഉ​യ​ർ​ന്ന ശാ​സ്​​ത്ര​ജ്​​ഞ​രും സാ​​ങ്കേ​തി​ക വി​ദ​ഗ്​​ധ​രും ഒ​ന്നൊ​ന്നാ​യി ഉ​ന്മൂ​ല​നം ചെ​യ്യ​പ്പെ​ടു​േ​മ്പാ​ൾ അ​തി​ന്​ പി​ന്നി​ലെ പൈ​ശാ​ചി​ക​മാ​യ ആ​സൂ​ത്ര​ണം വ്യ​ക്​​ത​മാ​ണ്. വ്യ​ക്​​തി​ക​ള​ല്ല, ഇ​റാ​ൻ ത​ന്നെ​യാ​ണ്​ ഉ​ന്നം എ​ന്നാ​ണ​ല്ലോ തെ​ളി​യു​ന്ന​ത്. ക​ഴി​ഞ്ഞ പ​തി​റ്റാ​ണ്ടി​ൽ മാ​ത്രം ചു​രു​ങ്ങി​യ​ത്​ അ​ര​ഡ​സ​നോ​ളം ശാ​സ്​​ത്ര​ജ്​​ഞ​രാ​ണ്​ ഇ​റാ​ന്​ ഇ​ങ്ങ​നെ ന​ഷ്​​ട​പ്പെ​ട്ട​ത്. മസ്​ഉൗ​ദ്​ അ​ലി​മു​ഹ​മ്മ​ദി, മാ​ജി​ദ്​ ശ​ഹ്​​രി​യാ​രി, ദ​രി​യൂ​ഷ്​ ര​സാ​യി​നെ​ജാ​ദ്, ഫ​രി​ദൂ​ൻ അ​ബ്ബാ​സി-​ദ​വാ​നി, മു​സ്​​ത​ഫ അ​ഹ്​​മ​ദി​ റോ​ഷ​ൻ എ​ന്നി​വ​ർ അ​തി​ൽ​പെ​ടും. ഇ​തി​നു​ പു​റ​മെ, വ​ധ​ശ്ര​മ​ത്തി​ൽ പ​രി​ക്കേ​റ്റ്​ ര​ക്ഷ​പ്പെ​ട്ട ശാ​സ്​​ത്ര​ജ്​​ഞ​നു​മു​ണ്ട്. ആ​ണ​വ​വി​ജ്​​ഞാ​നം ഹിം​സ​ക്കു​വേ​ണ്ടി ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കു​ന്ന ഒ​രു​കൂ​ട്ടം ശ​ക്തി​ക​ൾ, ഊ​ർ​ജാ​വ​ശ്യ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​വേ​ണ്ടി ആ ​അ​റി​വ്​ ക​ര​സ്​​ഥ​മാ​ക്കാ​നു​ള്ള ഇ​റാ​െ​ൻ​റ ശ്ര​മ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക്​ തു​ര​ങ്കം​വെ​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ന്ന ഇ​റാ​ൻ സൈ​നി​ക​നേ​താ​വ്​ മേ​ജ​ർ ജ​ന​റ​ൽ ഹു​സൈ​ൻ സ​ലാ​മി​യു​ടെ വാ​ക്കു​ക​ൾ അ​ർ​ഥ​വ​ത്താ​ണ്.

വ​ധ​ത്തി​െ​ൻ​റ ഉ​ത്ത​ര​വാ​ദി​ത്തം ഇ​തു​വ​രെ ആ​രും ഏ​റ്റെ​ടു​ത്തി​ട്ടി​ല്ല. തു​ർ​ക്കി ഒ​ഴി​കെ​യു​ള്ള യൂ​റോ​പ്യ​ൻ രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളോ മ​റ്റു​ പാ​ശ്ചാ​ത്യ വ​ൻ​ശ​ക്​​തി ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ങ്ങ​ളോ ഇ​തി​നെ ഭീ​ക​ര​ത എ​ന്നു​പോ​ലും വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ക്കാ​ൻ ത​യാ​റാ​കാ​ത്ത​ത്​ ഇ​ര​ട്ട​ത്താ​പ്പാ​ണെ​ന്ന്​ ഇ​റാ​ൻ വി​ദേ​ശ​കാ​ര്യ​മ​ന്ത്രി ജ​വാ​ദ്​ സ​റി​ഫ്​ ആ​രോ​പി​ച്ചു. ഒ​രു 'കു​റ്റ​കൃ​ത്യ'​മാ​യി മാ​ത്രം ഇ​തി​നെ വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ച്ച യൂ​റോ​പ്യ​ൻ യൂ​നി​യ​ൻ അ​തി​നെ നേ​ർ​ക്കു​നേ​രെ അ​പ​ല​പി​ക്കാ​തെ, മ​നു​ഷ്യാ​വ​കാ​ശ തത്ത്വ​ത്തി​ന്​ എ​തി​രാ​ണ​തെ​ന്ന്​ ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ട്ടു​ക​യാ​ണ്​ ചെ​യ്​​ത​ത്. ബ​ന്ധ​പ്പെ​ട്ട​വ​രെ​ല്ലാം സം​യ​മ​നം പാ​ലി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നാ​ണ്​ അ​വ​രു​ടെ ആ​ഹ്വാ​നം. സം​യ​മ​ന​ത്തി​ന്​ ആ​ഹ്വാ​നം ചെ​യ്​​ത ഐ​ക്യ​രാ​ഷ്​​ട്ര​സ​ഭ കൊ​ല​പാ​ത​ക​െ​ത്ത അ​പ​ല​പി​ച്ചു. കൊ​ല​ക്ക്​ പി​ന്നി​ലു​ള്ള കൈ​ക​ൾ ഇ​സ്രാ​യേ​ലി​േ​ൻ​റ​താ​ണെ​ന്ന്​ സാ​ര​മാ​യ സൂ​ച​ന​ക​ളു​ള്ള​താ​യി ഇ​റാ​ൻ ഭ​ര​ണ​നേ​തൃ​ത്വം പ​റ​യു​ന്നു. ഇ​സ്രാ​യേ​ൽ ഇ​തു നി​ഷേ​ധി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. അ​തേ​സ​മ​യം, ഇ​റാ​ൻ ശാ​സ്​​ത്ര​ജ്​​ഞ​രെ ഉ​ന്മൂ​ല​നം ചെ​യ്യു​ന്ന​തി​ൽ ഏ​റ്റ​വും കൂ​ടു​ത​ൽ താ​ൽ​പ​ര്യം പ്ര​ക​ടി​പ്പി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​ത്​ സ​യ​ണി​സ്​​റ്റ്​ രാ​ജ്യം ത​ന്നെ​യാ​ണ്​- അ​മേ​രി​ക്ക​യും. ഇ​റാ​െ​ൻ​റ ര​ഹ​സ്യ ആ​ണ​വാ​യു​ധ പ​ദ്ധ​തി​യു​ടെ നാ​യ​ക​ൻ ഫ​ഖ്​​രി​സാ​ദ​യാ​ണെ​ന്ന്​ ഇ​സ്രാ​യേ​ൽ മു​േ​മ്പ കു​റ്റ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രു​ന്നു. അ​ത്​ സ​ത്യ​മാ​യി​രു​ന്നാ​ൽപോ​ലും 2003ൽ ​ആ അ​ണു​േ​ബാം​ബ്​ പ​രി​പാ​ടി ഇ​റാ​ൻ ഉ​പേ​ക്ഷി​ച്ച​താ​യി യു.​എ​ൻ പ​റ​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. ത​ങ്ങ​ളു​ടെ ആ​ണ​വ​പ​ദ്ധ​തി ഊ​ർ​ജോ​ൽ​പാ​ദ​ന​ത്തി​നു വേ​ണ്ടി​യു​ള്ള​താ​ണെ​ന്നും ഒ​രി​ക്ക​ലും അ​ണു​ബോം​ബ്​ ത​ങ്ങ​ളു​ടെ പ​രി​പാ​ടി​യ​ല്ലെ​ന്നു​മാ​ണ്​ ഇ​റാ​ൻ ആ​വ​ർ​ത്തി​ച്ച്​ വ്യ​ക്​​ത​മാ​ക്കി​യി​ട്ടു​ള്ള​ത്. എ​ന്നാ​ൽ, അ​ണു​ബോം​ബ്​ പ​ദ്ധ​തി എ​ന്ന വാ​ദ​വു​മാ​യി ആ​ണ​വാ​യു​ധം കൈ​വ​ശ​മു​ള്ള ഇ​സ്രാ​യേ​ലും അ​മേ​രി​ക്ക​യും ഇ​റാ​നെ​തി​രെ ഉ​പ​രോ​ധം ശ​ക്​​തി​പ്പെ​ടു​ത്തു​ക മാ​ത്ര​മ​ല്ല, അ​റ​ബ്​ രാ​ഷ്​​ട്രനേ​താ​ക്ക​ളെ ഇ​റാ​നു​മാ​യി ഏ​റ്റു​മു​ട്ടാ​ൻ പ്രേ​രി​പ്പി​ച്ചു​വ​രു​ക​യു​മാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​റാ​നു​മാ​യു​ള്ള ആ​ണ​വ​ക​രാ​റി​ൽ​നി​ന്ന്​ അ​മേ​രി​ക്ക ഏ​ക​പ​ക്ഷീ​യ​മാ​യി പി​ന്മാ​റി​യ​തി​നു​ശേ​ഷം ഇ​റാ​ൻ ആ​ണ​വോ​ർ​ജ​പ​ദ്ധ​തി ചെ​റി​യ തോ​തി​ൽ ശ​ക്​​തി​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രു​ന്നു. ഇ​തും ബോം​ബ്​ നി​ർ​മാ​ണ​ത്തി​നാ​ണെ​ന്ന പ്ര​ചാ​ര​ണം ഇ​സ്രാ​യേ​ൽ നേ​താ​ക്ക​ൾ ന​ട​ത്തി​പ്പോ​ന്നു. 2018ലെ ​ഒ​രു വാ​ർ​ത്ത​സ​മ്മേ​ള​ന​ത്തി​ൽ ഫ​ഖ്​​രി​സാ​ദ​യു​ടെ ഫോ​​ട്ടോ കാ​ണി​ച്ച്​ നെ​ത​ന്യാ​ഹു 'ആ ​പേ​ര്​ ഓ​ർ​ത്തു​വെ​ച്ചോ​ളൂ' എ​ന്നു പ​റ​ഞ്ഞ​ത്​ ഇ​പ്പോ​ൾ അ​നു​സ്​​മ​രി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു​ണ്ട്.

തു​ട​രത്തു​ട​രെ​യു​ള്ള കൊ​ല​ക​ൾ ഇ​റാ​നെ പ്ര​കോ​പി​പ്പി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും ആ ​നാ​ടി​നെ യു​ദ്ധ​ത്തി​ലേ​ക്ക്​ ത​ള്ളി​വി​ടാ​ൻ ശ്ര​മി​ക്കു​ന്ന ഇ​സ്രാ​യേ​ലി​നും അ​മേ​രി​ക്ക​ക്കും അ​തി​ന്​ കാ​ര​ണം കൊ​ടു​ക്ക​രു​തെ​ന്നാ​ണ്​ ഇ​റാ​െ​ൻ​റ തീ​രു​മാ​നം; അ​തി​നാ​ല​വ​ർ സം​യ​മ​നം പാ​ലി​ക്കു​ക​യാ​ണ്​ എ​ന്നാ​ണ്​ റി​പ്പോ​ർ​ട്ടു​ക​ൾ. ഏ​താ​യാ​ലും സം​ഘ​ർ​ഷം വ​ള​ർ​ത്താ​നും മു​ത​ലെ​ടു​പ്പ്​ ന​ട​ത്താ​നും ട്രം​പി​െ​ൻ​റ അ​മേ​രി​ക്ക​യും നെ​ത​ന്യാ​ഹു​വി​െ​ൻ​റ ഇ​സ്രാ​യേ​ലും കൊ​ണ്ടു​പി​ടി​ച്ച്​ ശ്ര​മി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. ജോ ​ബൈ​ഡ​ൻ പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റ്​ സ്​​ഥാ​ന​മേ​ൽ​ക്കു​േ​മ്പാ​ഴേ​ക്ക്​ വി​ദേ​ശ​ബ​ന്ധ​ങ്ങ​ൾ ക​ഴി​യു​ന്ന​ത്ര വ​ഷ​ളാ​ക്കു​ക ട്രം​പി​െ​ൻ​റ താ​ൽ​പ​ര്യ​മ​ത്രെ. നെ​ത​ന്യാ​ഹു​വി​നും അ​തു​ത​ന്നെ​യാ​ണി​ഷ്​​ടം. ആ​ണ​വ​ക​രാ​റി​ൽ​നി​ന്ന്​ അ​മേ​രി​ക്ക പി​ൻ​വാ​ങ്ങി​യ ന​ട​പ​ടി ബൈ​ഡ​ൻ പു​നഃ​പ​രി​ശോ​ധി​ക്കു​മെ​ന്നും അ​ത്​ അ​സാ​ധ്യ​മാ​ക്കാ​നാ​ണ്​ പ്ര​ശ്​​ന​ങ്ങ​ൾ ബോ​ധ​പൂ​ർ​വം ഉ​ണ്ടാ​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്നും നി​രീ​ക്ഷ​ക​ർ ക​രു​തു​ന്നു. ഫ​ഖ്​​രി​സാ​ദ വ​ധ​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന്​ ഏ​റ്റ​വും കൂ​ടു​ത​ൽ നേ​ട്ടം ല​ഭി​ക്കു​ന്ന​ത്​ ഇ​സ്രാ​യേ​ലി​നാ​ണ്​ എ​ന്ന​ത്​ ര​ഹ​സ്യ​മ​ല്ല. ഇ​സ്രാ​യേ​ലി ര​ഹ​സ്യ​സം​ഘ​മാ​യ മൊ​സാ​ദ്​ മു​മ്പു​ത​ന്നെ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ ഉ​ന്ന​മി​ട്ട്​ വ​ന്നി​ട്ടു​ണ്ട്; ഒ​രു​ത​വ​ണ അ​ദ്ദേ​ഹം ര​ക്ഷ​പ്പെ​ടു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ട്രം​പ്​ സ്​​ഥാ​ന​മൊ​ഴി​യാ​നി​രി​ക്കെ യു.​എ​സ്​ ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ത്തി​ലെ ചി​ല ഉ​ന്ന​ത​ർ ഇ​റാ​ൻ വി​രു​ദ്ധ അ​റ​ബ്​ നാ​ടു​ക​ളി​ൽ ഈ​യി​ടെ ന​ട​ത്തി​യ പ​ര്യ​ട​ന​വും സം​ഘ​ർ​ഷം സൃ​ഷ്​​ടി​ക്കാ​ൻ ല​ക്ഷ്യ​മി​ട്ടാ​ണെ​ന്ന്​ ക​രു​ത​പ്പെ​ടു​ന്നു. അ​മേ​രി​ക്ക​യു​ടെ സ്​​റ്റേ​റ്റ്​ സെ​ക്ര​ട്ട​റി മൈ​ക്​ പോം​പി​യോ നെ​ത​ന്യാ​ഹു​വു​മാ​യി ര​ഹ​സ്യ കൂ​ടി​ക്കാ​ഴ്​​ച ന​ട​ത്തി​യെ​ന്നും റി​പ്പോ​ർ​ട്ടു​ണ്ട്. ഇ​റാ​നെ ആ​ക്ര​മി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന നെ​ത​ന്യാ​ഹു​വി​െ​ൻ​റ നി​ർ​ദേ​ശ​ത്തോ​ട്​ പോം​പ​ിയോ അ​നു​കൂ​ല​മാ​യോ പ്ര​തി​കൂ​ല​മാ​യോ പ്ര​തി​ക​രി​ച്ചി​ല്ല​ത്രെ. ഒ​രു യു​ദ്ധം നി​ർ​മി​ച്ചെ​ടു​ക്കാ​നു​ള്ള തി​ടു​ക്ക​ത്തി​ലാ​ണ്​ ഇ​വ​രെ​ന്ന്​ ചു​രു​ക്കം. അ​വ​രു​ടെ ആ​സു​ര​പ​ദ്ധ​തി​യു​മാ​യി യോ​ജി​ക്കു​ന്ന​താ​ണ്​ ഫ​ഖ്​​രി​സാ​ദ വ​ധം. അ​തു​കൊ​ണ്ടുകൂ​ടി​യാ​ണ്​ ഇ​റാ​ൻ ക​രു​ത​ലോ​ടെ നീ​ങ്ങു​ന്ന​ത്. അ​തേ​സ​മ​യം, സ​മാ​ധാ​നം തേ​ടു​ന്ന ലോ​ക​സ​മൂ​ഹ​ത്തി​െ​ൻ​റ ശ​ബ്​​ദം കേ​ൾ​പ്പിക്കാ​ൻ ആ​ളി​ല്ലെ​ന്ന ദു​ര​വ​സ്​​ഥ​യു​മു​ണ്ട്; യു.​എ​ൻ അ​ത്ര ദു​ർ​ബ​ല​മാ​ണ​ല്ലോ.