ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന​യി​ലെ 'ഷാ ​നാ​മ'

ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​നാ​ശി​ൽ​പി​ക​ളി​ൽ ഡോ. ​അം​ബേ​ദ്‌​ക​ർ, നെ​ഹ്‌​റു, പ​ട്ടേ​ൽ തു​ട​ങ്ങി​യ​വ​ർ അ​മ​ര​ന്മാ​രാ​യ​പ്പോ​ൾ ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന​പി​താ​ക്ക​ളി​ൽ ചി​ല​ർ വി​സ്‌​മൃ​ത​രാ​യി- അ​തി​ലൊ​രാ​ളാ​ണ് പ്ര​ഫ. കെ.​ടി. ഷാ. ​ല​ണ്ട​ൻ സ്കൂ​ൾ ഓ​ഫ് ഇ​ക്ക​ണോ​മി​ക്സി​ലും ഗ്രേ​യ്സ് ഇ​ന്നി​ലും പ​ഠ​നം ന​ട​ത്തി​യ സാ​മ്പ​ത്തി​ക ശാ​സ്ത്ര​ജ്ഞ​നും നി​യ​മ​ജ്ഞ​നു​മാ​യി​രു​ന്നു ഷാ. ​ബി​ഹാ​റി​ൽ​നി​ന്ന് ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന നി​ർ​മാ​ണ​സ​ഭ​യി​ലെ​ത്തി​യ അ​ദ്ദേ​ഹം, മൗ​ലി​കാ​വ​കാ​ശ ഉ​പ​സ​മി​തി​യി​ലും 1946 ഏ​പ്രി​ലി​ൽ നെ​ഹ്‌​റു നി​യ​മി​ച്ച ക​ര​ട് നി​ർ​മാ​ണ ഉ​പ​സ​മി​തി​യി​ലും അം​ഗ​മാ​യി​രു​ന്നു. ഈ ​ക​മ്മി​റ്റി​യാ​ണ് നെ​ഹ്‌​റു ര​ചി​ച്ച ഒ​ബ്ജ​ക്റ്റീ​വ് റെ​സ​ലൂ​ഷ​ൻ പ​രി​ശോ​ധി​ച്ച​ത്.

ഗ്രാ​ൻ​വി​ൽ ഓ​സ്​​റ്റി​ൻ ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ട്ടി​യ പോ​ലെ, നെ​ഹ്‌​റു-​പ​ട്ടേ​ൽ-​ആ​സാ​ദ്-​രാ​ജേ​ന്ദ്ര പ്ര​സാ​ദ് എ​ന്നി​വ​ര​ട​ങ്ങി​യ ഒ​രു പ്ര​ഭു​ത്വ വാ​ഴ്ച(​ഒ​ലി​ഗാ​ർ​ക്കി)​യാ​യി​രു​ന്നു ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന നി​ർ​മാ​ണ​സ​ഭ​യി​ൽ. നി​ഷ്ഫ​ല​മാ​യ ഒ​രു പ്ര​തി​പ​ക്ഷം സ​ഭ​യി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. പൊ​തു​വാ​യ ഒ​രു അ​ജ​ണ്ട​യോ കാ​ഴ്ച​പ്പാ​ടോ ഈ ​പ്ര​തി​പ​ക്ഷ​ത്തി​നി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്ന​താ​ണ് ഇ​തി​നെ ഫ​ല​ശൂ​ന്യ​മാ​ക്കി​യ​ത്. 'ക​ടു​ത്ത ഹി​ന്ദി അ​നു​കൂ​ലി മു​ത​ൽ സെ​ക്കു​ല​ർ സോ​ഷ്യ​ലി​സ്​​റ്റു വ​രെ​യും പ്ര​സി​ഡ​ൻ​ഷ്യ​ൽ വ്യ​വ​സ്ഥ​ക്കു​വേ​ണ്ടി വാ​ദി​ച്ച​വ​ർ മു​ത​ൽ ഒ​ത്തു​തീ​ർ​പ്പി​ന് ത​യാ​റാ​വാ​ത്ത പാ​ർ​ല​മെ​ൻ​റ​റി​വാ​ദി​ക​ൾ​വ​രെ ഉ​ൾ​ക്കൊ​ണ്ട​താ​യി​രു​ന്നു ഈ ​പ്ര​തി​പ​ക്ഷ​നി​ര. പ്ര​തി​പ​ക്ഷ​ത്ത് നി​ല​കൊ​ണ്ട​വ​ർ അ​ധി​ക​മൊ​ന്നും ഗൗ​നി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ല്ല. ചി​ല​പ്പോ​ൾ ചി​ല ചെ​റി​യ അ​നു​ര​ഞ്ജ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് നേ​തൃ​നി​ര വ​ഴ​ങ്ങി എ​ന്നു​മാ​ത്രം. എ​ച്ച്.​എ​ൻ. കു​ൻ​സ്രു, കെ.​ടി. ഷാ, ​സി​ബ​ൻ​ലാ​ൽ സ​ക്‌​സേ​ന എ​ന്നി​വ​ർ ഉ​ൾ​പ്പെ​ട്ട​താ​യി​രു​ന്നു ഈ ​നി​ത്യ​പ്ര​തി​പ​ക്ഷം'- 'കോ​ൺ​സ്​​റ്റി​റ്റ്യു​വ​ൻ​റ്​ അ​സം​ബ്ലി ഓ​ഫ് ഇ​ന്ത്യ: സ്പ്രി​ങ് ബോ​ർ​ഡ് ഓ​ഫ് റ​വ​ലൂ​ഷ​ൻ 2000' എ​ന്ന കൃ​തി​യി​ൽ സി​ബാ​നി കി​ങ്ക​ർ ചൗ​ബേ നി​രീ​ക്ഷി​ക്കു​ന്നു. സ​ഭ​ക്കു​ള്ളി​ൽ പ്ര​തി​പ​ക്ഷ​മാ​യി പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ക്കാ​ൻ, സോ​ഷ്യ​ൽ ഡെ​മോ​ക്രാ​റ്റി​ക്‌ പാ​ർ​ട്ടി എ​ന്നൊ​രു പാ​ർ​ട്ടി 1949 ൽ ​ഷാ രൂ​പ​വ​ത്​​ക​രി​ച്ചു.

പ്ര​സി​ഡ​ൻ​ഷ്യ​ൽ വ്യ​വ​സ്ഥ​യാ​ണ് ഇ​ന്ത്യ​ക്ക്​ അ​നു​യോ​ജ്യം എ​ന്ന് ഷാ ​വാ​ദി​ച്ചു. ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന​യു​ടെ ഒ​ന്നാം അ​നു​ച്ഛേ​ദ​ത്തി​ൽ ഇ​ന്ത്യ​യെ ഒ​രു സെ​ക്കു​ല​ർ, ഫെ​ഡ​റ​ൽ,സോ​ഷ്യ​ലി​സ്​​റ്റ്​ റി​പ്പ​ബ്ലി​ക് ആ​യി പ്ര​ഖ്യാ​പി​ക്ക​ണം എ​ന്ന് ഷാ ​വാ​ദി​ച്ചു. അം​ബേ​ദ്‌​ക​ർ ഈ ​വാ​ദം ത​ള്ളി. പ​ക്ഷേ, പി​ന്നീ​ട് 42ാമ​ത് ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന ഭേ​ദ​ഗ​തി​യി​ലൂ​ടെ സെ​ക്കു​ല​ർ, സോ​ഷ്യ​ലി​സ്​​റ്റ്​ എ​ന്നീ പ​ദ​ങ്ങ​ൾ ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന​യി​ൽ കൂ​ട്ടി​ച്ചേ​ർ​ത്ത​പ്പോ​ൾ കാ​ൽ​നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​നു ശേ​ഷം ഷാ​യു​ടെ വാ​ദം രാ​ഷ്​​ട്രം അം​ഗീ​ക​രി​ച്ചു.

ഷാ​യും എ​ച്ച്.​വി. ക​മ്മ​ത്തും മ​റ്റൊ​രു ഭേ​ദ​ഗ​തി​കൂ​ടി അ​വ​ത​രി​പ്പി​ച്ചു. മ​ന്ത്രി​മാ​രും മ​റ്റും പൊ​തു​പ​ദ​വി ഏ​റ്റെ​ടു​ക്കു​മ്പോ​ൾ അ​വ​രു​ടെ സാ​മ്പ​ത്തി​ക​ബാ​ധ്യ​ത​ക​ളും സ​മ്പാ​ദ്യ​വും താ​ൽ​പ​ര്യ​ങ്ങ​ളും വെ​ളി​പ്പെ​ടു​ത്ത​ണം എ​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു ആ ​ഭേ​ദ​ഗ​തി. അ​ഴി​മ​തി നി​യ​ന്ത്രി​ക്കാ​നാ​യി​രു​ന്നു ഈ ​നി​ർ​ദേ​ശം. പൊ​തു​ജ​നാ​ഭി​പ്രാ​യ​വും നി​യ​മ​സ​ഭ​ക​ളു​മാ​ണ് അ​ഴി​മ​തി​യെ നി​യ​ന്ത്രി​ക്കേ​ണ്ട​ത് എ​ന്ന നി​ല​പാ​ടാ​യി​രു​ന്നു അം​ബേ​ദ്​​ക​ർ​ക്ക്. അ​സോ​സി​യേ​ഷ​ൻ ഓ​ഫ് ഡെ​മോ​ക്രാ​റ്റി​ക്‌ റി​ഫോം​സ് x യൂ​ണി​യ​ൻ ഓ​ഫ് ഇ​ന്ത്യ കേ​സി​ൽ (2000) സു​പ്രീം​കോ​ട​തി പാ​ർ​ല​മെ​ൻ​റി​ലേ​ക്കും സം​സ്ഥാ​ന നി​യ​മ​സ​ഭ​ക​ളി​ലേ​ക്കും മ​ത്സ​രി​ക്കു​ന്ന​വ​ർ സാ​മ്പ​ത്തി​ക ബാ​ധ്യ​ത​ക​ളും സ​മ്പാ​ദ്യ​വും പ്ര​ഖ്യാ​പി​ക്ക​ണം എ​ന്ന് വി​ധി​ച്ചു. ഇ​തും ഒ​രു ത​ര​ത്തി​ൽ ഷാ​യു​ടെ വാ​ദ​ത്തെ ശ​രി​വെ​ക്കു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു.

സ​മൂ​ഹ​നി​ർ​മി​തി​യി​ൽ ജു​ഡി​ഷ്യ​റി​ക്ക് വ​ലി​യൊ​രു പ​ങ്കു​ണ്ടെ​ന്ന് ഷാ ​ക​രു​തി. 1948 ന​വം​ബ​ർ 19നു ​സ​ഭ​യി​ൽ അ​ദ്ദേ​ഹം ഇ​ങ്ങ​നെ പ്ര​സ്താ​വി​ച്ചു: ''ഈ ​ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന വി​ഭാ​വ​നം ചെ​യ്യു​ന്ന ആ​ശ​യാ​ഭി​ലാ​ഷ​ങ്ങ​ൾ യാ​ഥാ​ർ​ഥ്യ​മാ​ക്കാ​ൻ ക​ഴി​യു​ന്ന ഒ​രേ​യൊ​രു സ്ഥാ​പ​നം ജു​ഡീ​ഷ്യ​റി ആ​യി​രി​ക്കും''. പി​ന്നീ​ട് ഇ​ന്ത്യ​ൻ നീ​തി​ന്യാ​യ ച​രി​ത്ര​ത്തി​ൽ ഉ​യ​ർ​ന്നു വ​ന്ന 'ജു​ഡീ​ഷ്യ​ൽ ആ​ക്ടി​വി​സം' എ​ന്ന പ്ര​തി​ഭാ​സ​വും പൊ​തു​താ​ൽ​പ​ര്യ ഹ​ര​ജി​ക​ൾ എ​ന്ന ഉ​പാ​യ​വും ഷാ​യു​ടെ വാ​ദ​ത്തെ സാ​ധൂ​ക​രി​ച്ചു. ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന വി​ഭാ​വ​നം ചെ​യ്യു​ന്ന മൗ​ലി​കാ​വ​കാ​ശ​ങ്ങ​ൾ പൗ​ര​ന്മാ​ർ​ക്ക് ല​ഭ്യ​മാ​ക്കാ​ൻ ജു​ഡീ​ഷ്യ​റി​ക്ക് സ​ക്രി​യ​മാ​യ പ​ങ്കു വ​ഹി​ക്കാ​നാ​കു​മെ​ന്ന് ജ​സ്​​റ്റി​സ് വി.​ആ​ർ. കൃ​ഷ്ണ​യ്യ​ർ, പി.​എ​ൻ.​ഭ​ഗ​വ​തി തു​ട​ങ്ങി​യ ന്യാ​യാ​ധി​പ​ന്മാ​ർ കാ​ണി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്തു. ഇ​വി​ടെ വീ​ണ്ടും കെ.​ടി. ഷാ​യു​ടെ ദീ​ർ​ഘ​ദ​ർ​ശി​ത്വം അം​ഗീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു.

സ്വ​ത്ത​വ​കാ​ശ​ത്തെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ച ച​ർ​ച്ച ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന നി​ർ​മാ​ണ​സ​ഭ​യി​ൽ ന​ട​ക്കു​മ്പോ​ൾ എ​ല്ലാ പൗ​ര​ന്മാ​ർ​ക്കും അ​വ​കാ​ശ​പ്പെ​ട്ട ന​ദി​ക​ൾ, ക​ട​ൽ​ത്തീ​രം, ധാ​തു​ഖ​നി​ക​ൾ എ​ന്നി​വ സ്വ​കാ​ര്യ​വ​ത്ക​രി​ക്കാ​ൻ അ​നു​വ​ദി​ക്ക​രു​ത് എ​ന്ന് ഷാ ​വാ​ദി​ച്ചു. ക​ട​ൽ, വാ​യു, വ​നം, ജ​ലാ​ശ​യ​ങ്ങ​ൾ എ​ന്നി​വ ആ​രു​ടേ​യും സ്വ​കാ​ര്യ​സ്വ​ത്ത​ല്ലെ​ന്നും ഇ​വ​യു​ടെ ട്ര​സ്​​റ്റി മാ​ത്ര​മാ​ണ് സ്​​റ്റേ​റ്റ് എ​ന്നും നി​ഷ്ക​ർ​ഷി​ക്കു​ന്ന പ​ബ്ലി​ക് ട്ര​സ്​​റ്റ്​ ത​ത്ത്വം അ​ർ​ഥ​മാ​ക്കു​ന്ന​തും ഇ​തു​ത​ന്നെ. റോ​മ​ൻ സാ​മ്രാ​ജ്യ​ത്തി​െ​ൻ​റ കാ​ലം മു​ത​ൽ അം​ഗീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട ഈ ​സി​ദ്ധാ​ന്തം, 1997ൽ ​എം.​സി. മേ​ത്ത x ക​മ​ൽ​നാ​ഥ് കേ​സി​ൽ സു​പ്രീം​കോ​ട​തി അം​ഗീ​ക​രി​ച്ചു. ഷാ​യു​ടെ വാ​ദ​ഗ​തി​ക​ളെ ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന നി​യ​മ​ത്തി​ലെ പി​ൽ​ക്കാ​ല സം​ഭ​വ​വി​കാ​സ​ങ്ങ​ൾ ശ​രി​വെ​ച്ചു.

തൊ​ഴി​ൽ ചെ​യ്യാ​നു​ള്ള അ​വ​കാ​ശം മൗ​ലി​കാ​വ​കാ​ശ​മാ​യി പ്ര​ഖ്യാ​പി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു ഷാ​യു​ടെ മ​റ്റൊ​രു വി​പ്ല​വ​ക​ര​മാ​യ വാ​ദം. 1986ൽ ​സു​പ്രീം​കോ​ട​തി, ഓ​ൾ​ഗ ടെ​ലി​സ്‌ x ബോം​ബെ മു​ൻ​സി​പ്പ​ൽ കോ​ർ​പ​റേ​ഷ​ൻ കേ​സി​ൽ, ജീ​വി​താ​യോ​ധ​ന​ത്തി​നു​ള്ള അ​വ​കാ​ശം, ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന​യു​ടെ അ​നു​ച്ഛേ​ദം 21 പ്ര​കാ​ര​മു​ള്ള ജീ​വി​ക്കാ​നു​ള്ള മൗ​ലി​കാ​വ​കാ​ശ​ത്തി​െ​ൻ​റ ഭാ​ഗ​മാ​ണെ​ന്ന് വി​ധി​ച്ചു. സ്​​റ്റേ​റ്റ് വ്യ​ക്തി​ക​ൾ സ്ഥാ​ന​പ​ദ​വി​ക​ൾ (ടൈ​റ്റി​ൽ​സ്) ന​ൽ​കു​ന്ന​ത്​ നി​രോ​ധി​ക്ക​ണം എ​ന്ന ഷാ​യു​ടെ നി​ർ​ദേ​ശം, ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന നി​ർ​മാ​ണ​സ​ഭ അം​ഗീ​ക​രി​ക്കു​ക​യും അ​നു​ച്ഛേ​ദം 18ൽ ​അ​ത് നി​ഷ്ക​ർ​ഷി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. പ​ത്ര​സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യം പ്ര​ത്യേ​കം മൗ​ലി​കാ​വ​കാ​ശ​മാ​യി ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന​യി​ൽ ഉ​ൾ​പ്പെ​ടു​ത്ത​ണം എ​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു മ​റ്റൊ​രു നി​ർ​ദേ​ശം.

ക്ര​മ​സ​മാ​ധാ​ന​പാ​ല​ന സം​വി​ധാ​ന​ത്തി​നു മു​മ്പി​ലു​ള്ള സ​മ​ത്വം മാ​ത്ര​മ​ല്ല, ലിം​ഗം,വം​ശം, മ​തം, വ​ർ​ണം എ​ന്നി​വ​യു​ടെ അ​ടി​സ്ഥാ​ന​ത്തി​ൽ വി​വേ​ച​നം ഇ​ല്ലാ​തി​രി​ക്കു​ക എ​ന്ന​താ​ണ് സ​മ​ത്വാ​വ​കാ​ശ​ത്തി​െ​ൻ​റ അ​ന്ത​സ്സ​ത്ത. ഡ​ൽ​ഹി ഹൈ​കോ​ട​തി​യു​ടെ, 2009ലെ ​നാ​സ് ഫൗ​ണ്ടേ​ഷ​ൻ കേ​സി​ലെ ലൈം​ഗി​ക അ​ഭി​വി​ന്യാ​സ​ത്തി​െ​ൻ​റ അ​ടി​സ്ഥാ​ന​ത്തി​ൽ വി​വേ​ച​നം പാ​ടി​ല്ല എ​ന്ന വി​ധി ഷാ​യു​ടെ അ​ഭി​പ്രാ​യ​ത്തെ ശ​രി​വെ​ച്ചു​വെ​ന്ന് ഗൗ​തം ഭാ​ട്ടി​യ അ​ഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ടു​ന്നു (ദി ​ട്രാ​ൻ​സ്ഫോ​ർ​മേ​റ്റീ​വ് കോ​ൺ​സ്​​റ്റി​റ്റ്യൂ​ൻ: എ ​റാ​ഡി​ക്ക​ൽ ബ​യോ​ഗ്ര​ഫി ഇ​ൻ നൈ​ൺ ആ​ക്ട​സ്, 2019).

ഡോ. ​ഭീം റാ​വു അം​ബേ​ദ്ക​റു​ടെ ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന നി​ർ​മാ​ണ​സം​ഭാ​വ​ന​ക​ളെ മു​ൻ​നി​ർ​ത്തി ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന​യെ 'ഭീം ​സ്‌​മൃ​തി' എ​ന്ന് വി​ളി​ക്കാ​റു​ണ്ട്. അ​തു​പോ​ലെ​ത്ത​ന്നെ പ​രി​ഗ​ണി​ക്ക​പ്പെ​ടേ​ണ്ട​താ​ണ് പ്ര​ഫ. കെ.​ടി. ഷാ​യു​ടെ സം​ഭാ​വ​ന​ക​ളും. അ​ങ്ങ​നെ നോ​ക്കു​മ്പോ​ൾ ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന 'ഭീം ​സ്‌​മൃ​തി' മാ​ത്ര​മ​ല്ല; 'ഷാ ​നാ​മ' കൂ​ടി​യാ​ണ്.

(കേ​ര​ള സ​ർ​ക്കാ​റി​െ​ൻ​റ നി​യ​മ​വ​കു​പ്പി​ൽ അ​ണ്ട​ർ സെ​ക്ര​ട്ട​റി​യാ​ണ് ലേ​ഖ​ക​ൻ)