‘ലീ​ഷി​ൻ​സ്റ്റെ​ൻ’ -പൂ​ക്ക​ളും പ​ഴ​ങ്ങ​ളും നി​റ​ഞ്ഞ യൂറോപിലെ കൊച്ചുരാജ്യം -സനിൽ പി. തോമസ് എഴുതുന്ന യാത്രാനുഭവം

യൂറോ യോഗ്യത റൗണ്ടിൽ പോർച്ചുഗലിനായി ക്രിസ്റ്റ്യാനോ റൊണാൾഡോ നേടിയ ഇരട്ടഗോളുകളോടെ എതിരാളികളായ ലീ​ഷി​ൻ​സ്റ്റെ​ൻ വീണ്ടും വാർത്തകളിൽ നിറയുകയാണ്. ഏതാണീ രാജ്യം?. മു​തി​ർ​ന്ന മാ​ധ്യ​മ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​നും സ്​​പോ​ർ​ട്​​സ്​ ജേ​ണ​ലി​സ്റ്റു​മാ​യ സനിൽ. പി. തോമസ് എഴുതിയ ലീ​ഷി​ൻ​സ്റ്റെ​ൻ യാത്രാനുഭവം വായിക്കാം.

​ഭി​ന​വ് ബി​ന്ദ്ര​യു​ടെ ക​ഴു​ത്തി​ൽ ഒ​ളി​മ്പി​ക് സ്വ​ർ​ണ​മെ​ഡ​ൽ അ​ണി​യി​ച്ച രാ​ജ​കു​മാ​രി​യു​ടെ മു​ഖം ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചി​ല്ല. ടി.​വി​യി​ൽ ആ ​രം​ഗം കാ​ണു​മ്പോ​ൾ ശ്ര​ദ്ധ​യ​ത്ര​യും അ​ഭി​ന​വി​​ന്റെ മു​ഖ​ത്താ​യി​രു​ന്നു. ഷൂ​ട്ടി​ങ്ങി​ൽ ലോ​ക ചാ​മ്പ്യ​നാ​യ ആ​ദ്യ ഇ​ന്ത്യ​ക്കാ​ര​നി​ൽനി​ന്ന് ഒ​രു ഒ​ളി​മ്പി​ക് മെ​ഡ​ൽ പ്ര​തീ​ക്ഷി​ച്ചി​രു​ന്നു. അ​തു സ്വ​ർ​ണ​മെ​ന്നു കേ​ട്ട​പ്പോ​ൾ കോ​രി​ത്ത​രി​ച്ചു. അ​ഭി​ന​വി​നെ പ​രി​ച​യ​പ്പെ​ടു​ത്താ​ൻ മ​നോ​ര​മ ടി.​വി​യി​ൽ​നി​ന്നു റോ​മി മാ​ത്യു വി​ളി​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞ് കൂ​ടു​ത​ൽ വി​വ​ര​ങ്ങ​ൾ ശേ​ഖ​രി​ക്കു​മ്പോ​ഴും ക​ണ്ണു ടി.​വി​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു; സ​മ്മാ​ന​ദാ​ന​ച്ച​ട​ങ്ങ് കാ​ണാ​നു​ള്ള കാ​ത്തി​രി​പ്പ്. മെ​ഡ​ൽ വി​ത​ര​ണ​ത്തി​നു​ശേ​ഷം വി​ശി​ഷ്​​ടാ​തി​ഥി​ക​ൾ​ക്കൊ​പ്പം മെ​ഡ​ൽ ജേ​താ​ക്ക​ൾ. ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ ദേ​ശീ​യ​ഗാ​നം മു​ഴ​ങ്ങി​യ​പ്പോ​ഴും അ​ഭി​ന​വി​​ന്റെ മു​ഖ​ത്തെ വി​കാ​ര​ങ്ങ​ളാ​ണ് ശ്ര​ദ്ധി​ച്ച​ത്.

2008 ആ​ഗ​സ്റ്റ് 11 തി​ങ്ക​ളാ​ഴ്ച. ബെ​യ്ജി​ങ്ങി​ലെ ‘ബേ​ഡ്സ്​ നെ​സ്റ്റ്’ സ്റ്റേ​ഡി​യം. ലീ​ഷി​ൻ​സ്റ്റെ​നി​ലെ നോ​റ രാ​ജ​കു​മാ​രി​യാ​ണ് അ​ഭി​ന​വ് ബി​ന്ദ്ര​യു​ടെ ക​ഴു​ത്തി​ൽ സ്വ​ർ​ണ​മെ​ഡ​ൽ അ​ണി​യി​ച്ച​ത്. ത്രി​വ​ർ​ണ പ​താ​ക ഉ​യ​ർ​ന്നു. 28 വ​ർ​ഷ​ത്തി​നു​ശേ​ഷം ഒ​ളി​മ്പി​ക് വേ​ദി​യി​ൽ ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ ദേ​ശീ​യ​ഗാ​നം മു​ഴ​ങ്ങി. ഒ​ളി​മ്പി​ക്സി​ൽ ആ​ദ്യ​മാ​യാ​ണ് വ്യ​ക്തി​ഗ​ത ഇ​ന​ത്തി​ൽ ഇ​ന്ത്യ​ക്ക് സ്വ​ർ​ണം ല​ഭി​ക്കു​ന്ന​ത്. ഷൂ​ട്ടി​ങ് താ​രം അ​ഭി​ന​വ് ബി​ന്ദ്ര 10 മീ​റ്റ​ർ എ​യ​ർ റൈ​ഫി​ളി​ൽ വി​ജ​യി​ച്ചാ​ണ് ച​രി​ത്ര​മെ​ഴു​തി​യ​ത്.

നോ​റ രാ​ജ​കു​മാ​രി​യെ ടി.​വി​യി​ൽ ക​ണ്ടു. പ​ക്ഷേ, ലീ​ഷി​ൻ​സ്റ്റെ​ൻ യൂ​റോ​പ്പി​ലെ ഒ​രു രാ​ജ്യ​മാ​ണെ​ന്ന ചി​ന്ത​പോ​യി​ല്ല. ഒ​ടു​വി​ൽ 2022 ജൂ​ലൈ​യി​ൽ സ്വി​റ്റ്സ​ർ​ല​ൻ​ഡി​ൽ​നി​ന്നു ഓ​സ്​​ട്രി​യ​ക്കു​ള്ള യാ​ത്ര​ക്കി​ട​യി​ൽ ആ ​മ​ണ്ണി​ൽ കാ​ലു​കു​ത്തി​യ​പ്പോ​ൾ ഇ​ത്ര​യും മ​നോ​ഹ​ര​മാ​യൊ​രു നാ​ടു​ണ്ടോ​യെ​ന്നു ചി​ന്തി​ച്ചു​പോ​യി. പൂ​ക്ക​ളും പ​ഴ​ങ്ങ​ളും നി​റ​ഞ്ഞി​ടം. ലാ​ൻ​ഡ്സ്​​കേ​പി​​ന്റെ യ​ഥാ​ർ​ഥ ചി​ത്രം. പ്ര​കൃ​തി​ര​മ​ണീ​യം എ​ന്നു മാ​ത്രം പ​റ​ഞ്ഞാ​ൽ മ​തി​യാ​വി​ല്ല.

മഞ്ഞിൽ പൊതിഞ്ഞ വദൂസിലെ കൊട്ടാരം

‘‘നെ​ത​ർ​ല​ൻ​ഡ്സി​നേ​ക്കാ​ൾ ഭം​ഗി​യു​ണ്ട് സ്വി​റ്റ്സ​ർ​ല​ൻ​ഡി​ന്’’ എ​ന്നു നെ​ത​ർ​ല​ൻ​ഡ്സി​ൽ ഏ​താ​നും വ​ർ​ഷ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന മ​ക​ൾ നീ​ത് നാ​ട്ടി​ൽ​നി​ന്നു പ​റ​ഞ്ഞു​വി​ട്ട​പ്പോ​ൾ അ​തി​ന​പ്പു​റ​മൊ​രു സ്വ​പ്ന​സു​ന്ദ​ര​ഭൂ​മി മ​ന​സ്സി​ൽ ഇ​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. നേ​ര​ത്തേ കേ​ട്ടി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത രാ​ജ്യ​മാ​യാ​ണ് എ​നി​ക്കു തോ​ന്നി​യ​ത്. നോ​റ രാ​ജ​കു​മാ​രി ഓ​ർ​മ​യി​ൽ വ​ന്നു​മി​ല്ല. ലീ​ഷി​ൻ​സ്റ്റെ​ൻ ഫു​ട്ബാ​ൾ ടീം ​ലോ​ക​ക​പ്പ് യോ​ഗ്യ​താ റൗ​ണ്ടി​ൽ ജ​ർ​മ​നി​യോ​ട് എ​തി​രി​ല്ലാ​ത്ത ആ​റു ഗോ​ളി​നു തോ​റ്റു. യൂ​റോ​പ്യ​ൻ ഫു​ട്ബാ​ൾ യോ​ഗ്യ​താ റൗ​ണ്ടി​ൽ ക​ന​ത്ത പ​രാ​ജ​യം ഏ​റ്റു​വാ​ങ്ങു​ക പ​തി​വാ​ണ്. പ​ത്ര​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക സു​ഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളാ​യ ഗി​രീ​ഷ് കു​മാ​റും പി.​ജെ. ജോ​സും ഓ​ർ​മി​പ്പി​ച്ച​പ്പോ​ഴാ​ണ് ഞാ​ൻ ആ ​കൊ​ച്ചു​രാ​ജ്യ​ത്തെ ഓ​ർ​ത്തെ​ടു​ത്ത​ത്.

സ്വി​റ്റ്സ​ർ​ല​ൻ​ഡി​നും ഓ​സ്​​ട്രി​യ​ക്കും മ​ധ്യേ ഒ​രു സ്വ​പ്ന​സു​ന്ദ​ര രാ​ജ്യം. ലീ​ഷി​ൻ​സ്റ്റെ​ൻ (Liechtenstien). ലി​ചി​ൻ​സ്റ്റെ​ൻ എ​ന്നാ​ണ് നേ​ര​ത്തേ കേ​ട്ടി​രു​ന്ന​തെ​ങ്കി​ലും അ​വി​ടെ ന​ഗ​രം കാ​ണാ​ൻ ക​യ​റി​യ സി​റ്റി െട്ര​യി​നി​ലെ അ​റി​യി​പ്പി​ൽ ലീ​ഷി​ൻ​സ്റ്റെ​ൻ എ​ന്നാ​ണ് കേ​ട്ട​ത്. 25 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ നീ​ളം. 160 ച​തു​ര​ശ്ര കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ വി​സ്​​തീ​ർ​ണം. ജ​ന​സം​ഖ്യ 40,000ത്തി​ൽ​ താ​ഴെ. ജ​ർ​മ​ൻ ഭാ​ഷ​യാ​ണു സം​സാ​രി​ക്കു​ന്ന​തെ​ങ്കി​ലും സ്വി​റ്റ്സ​ർ​ല​ൻ​ഡു​മാ​യാ​ണ് കൂ​ടു​ത​ൽ അ​ടു​പ്പം. വ​ടൂ​സ്​ ആ​ണ് ത​ല​സ്​​ഥാ​നം. നെ​ത​ൽ​ല​ൻ​ഡ്സി​നെ​യും സ്വി​റ്റ്സ​ർ​ല​ൻ​ഡി​നെ​യും​കാ​ൾ സു​ന്ദ​രം. മു​ന്തി​രി, റെ​ഡ് ആ​പ്പി​ൾ, ഗ്രീ​ൻ ആ​പ്പി​ൾ തു​ട​ങ്ങി​യ​വ​യെ​ല്ലാം എ​ല്ലാ​യി​ട​ത്തും കാ​ണാം. സൂ​റി​ച്ച് ആ​ണ് ഏ​റ്റ​വും അ​ടു​ത്ത എ​യ​ർ​പോ​ർ​ട്ട്. സ്വി​സ് ​ഫ്രാ​ങ്ക് ആ​ണ് ക​റ​ൻ​സി. സു​ര​ക്ഷ​യൊ​രു​ക്കു​ന്ന​തും സ്വി​സ്​ സേ​ന​യാ​ണ്. ഫു​ട്ബാ​ൾ, ഹോ​ക്കി സ്റ്റേ​ഡി​യ​ങ്ങ​ളും വോ​ളി​ബാ​ൾ കോ​ർ​ട്ടു​മു​ണ്ട്. കു​ന്നി​ൻ​മു​ക​ളി​ലാ​ണ് രാ​ജ​കൊ​ട്ടാ​രം.

ലീ​ഷി​ൻ​സ്റ്റെ​നിലെ മുന്തിരിത്തോട്ടം

ലോ​ക​ത്തി​ലെ ആ​റാ​മ​ത്തെ ചെ​റി​യ രാ​ജ്യ​മാ​ണി​ത്. ജ​ന​സാ​ന്ദ്ര​ത കി​ലോ​മീ​റ്റ​റി​ൽ 237 മാ​ത്രം. ന​മ്മ​ൾ​ക്കു കൂ​ടി താ​മ​സി​ക്കാ​ൻ ഇ​ട​മു​ണ്ടെ​ന്നു തോ​ന്നി​പ്പോ​കും. റോ​ഡി​ലൂ​ടെ സി​റ്റി െട്ര​യി​നി​ൽ വ​ള​വും തി​രി​വും കു​ന്നും മ​ല​യും ക​യ​റി​യു​ള്ള യാ​ത്ര​യി​ൽ ഇ​ട​ത്തോ​ട്ടും വ​ല​ത്തോ​ട്ടും ഒ​രു​പോ​ലെ നോ​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്നു; എ​വി​ടെ​യാ​ണ് കൂ​ടു​ത​ൽ ഭം​ഗി​യെ​ന്ന് അ​റി​യാ​ൻ. വ​ടൂ​സ്​ രാ​ജ്യ ത​ല​സ്​​ഥാ​ന​ത്തി​നൊ​പ്പം സാ​മ്പ​ത്തി​ക ത​ല​സ്​​ഥാ​ന​വു​മാ​ണെ​ന്ന് അ​റി​ഞ്ഞു. വ​ടൂ​സി​ന് അ​പ്പു​റം കാ​ണാ​നാ​യി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും ശേ​ഷി​ച്ച ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളും അ​തി​മ​നോ​ഹ​ര​മെ​ന്ന് സി​റ്റി െട്ര​യി​ൻ ൈഡ്ര​വ​ർ പ​റ​ഞ്ഞു.

ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ കേ​ര​ള​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന് എ​ന്നു ഞ​ങ്ങ​ൾ പ​റ​ഞ്ഞ​പ്പോ​ൾ ‘‘ആ​ല​പ്പി, തേ​ക്ക​ടി’’ അ​റി​യാ​മെ​ന്ന് സി​റ്റി െട്ര​യി​ൻ ൈഡ്ര​വ​ർ.

കു​ന്നി​ൻ​മു​ക​ളി​ലാ​ണ് ലീ​ഷി​ൻ​സ്റ്റെ​ൻ രാ​ജ​കു​മാ​ര​​ന്റെ കൊ​ട്ടാ​രം. ‘വ​ടൂ​സ്​ കാ​സി​ൽ’ എ​ന്നാ​ണ് ഇ​ത് അ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്. ഏ​താ​ണ്ട് 120 മീ​റ്റ​ർ ഉ​യ​ര​മു​ണ്ട് കൊ​ട്ടാ​രം സ്​​ഥി​തി​ചെ​യ്യു​ന്ന കു​ന്നി​ന്. വ​ടൂ​സ്​ കാ​സി​ലി​ൽ​നി​ന്നാ​ണ് ന​ഗ​ര​ത്തി​ന് വ​ടൂ​സ്​ എ​ന്ന പേ​രു​വീ​ണ​ത​േ​ത്ര. ന​ഗ​ര​ത്തി​ൽ, ഏ​റെ അ​ക​ലെ നി​ന്നു​പോ​ലും കൊ​ട്ടാ​രം ദൃ​ശ്യ​മാ​കും. പ​ന്ത്ര​ണ്ടാം ശ​ത​ക​ത്തി​ൽ നി​ർ​മി​ച്ച​താ​ണ് കോ​ട്ട. 1287ൽ ​ആ​ണ് ഇ​തി​നു​ള്ളി​ൽ വാ​സ​സ്​​ഥ​ല​ങ്ങ​ൾ ഒ​രു​ക്കി​യ​ത്. 1322 മു​ത​ൽ​ക്കു​ള്ള ച​രി​ത്ര​രേ​ഖ​ക​ളി​ൽ വ​ടൂ​സ്​ കാ​സി​ൽ പ​രാ​മ​ർ​ശി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു​ണ്ട്.

ഇ​ത് രാ​ജ​കു​ടും​ബ​ത്തി​​ന്റെ അ​ധീ​ന​ത​യി​ലാ​യ​ത് 1712ൽ ​മാ​ത്രം. 1732 വ​രെ കൊ​ട്ടാ​ര​ത്തി​​ന്റെ വ​ല​തു​വ​ശ​ത്താ​യി​രു​ന്നു രാ​ജ​കു​ടും​ബം താ​മ​സി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്. 1905-12 കാ​ല​ത്ത് പു​തു​ക്കി​പ്പ​ണി​ത കെ​ട്ടി​ട​മാ​ണ് ഇ​പ്പോ​ൾ ഉ​ള്ള​ത്. ഫ്രാ​ൻ​സ്​ ജോ​സ​ഫ് ര​ണ്ടാ​മ​ൻ രാ​ജ​കു​മാ​ര​നാ​ണ് കൊ​ട്ടാ​രം പ​രി​ഷ്ക​രി​ച്ച​ത്. 1939 മു​ത​ൽ വ​ടൂ​സ്​ കാ​സി​ലാ​ണ് രാ​ജ​കു​ടും​ബ​ത്തി​​ന്റെ വാ​സ​സ്​​ഥ​ലം.

ലീ​​ഷി​​ൻ​​സ്റ്റെ​​ൻ- ഒരു ദൃശ്യം  -ചിത്രം: സനിൽ പി. തോമസ്

വ​ർ​ഷ​ത്തി​ലൊ​രു നാ​ൾ രാ​ജ​കു​ടും​ബം നാ​ട്ടു​കാ​ർ​ക്കൊ​പ്പം ചെ​ല​വി​ടു​മെ​ന്നും അ​ന്നാ​ളി​ൽ യൂ​റോ​പ്പി​ലെ ഇ​ത​ര രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്നെ​ല്ലാം വി​ശി​ഷ്​​ടാ​തി​ഥി​ക​ളും സ​ന്ദ​ർ​ശ​ക​രു​മെ​ത്തു​മെ​ന്നും താ​ൻ ഫ്രാ​ൻ​സി​ൽ ഫു​ട്ബാ​ൾ ലോ​ക​ക​പ്പ് റി​പ്പോ​ർ​ട്ട് ചെ​യ്യാ​ൻ പോ​യ​പ്പോ​ൾ ഇ​ത്ത​ര​മൊ​രു അ​വ​സ​രം ന​ഷ്​​ട​പ്പെ​ട്ടെ​ന്നും ഫു​ട്ബാ​ൾ ലേ​ഖ​ക​ൻ ആ​ന്റ​ണി ജോ​ൺ ഓ​ർ​മി​പ്പി​ച്ചു. രാ​ജ​കു​ടും​ബ​ത്തെ ക​ണ്ടി​ല്ലെ​ങ്കി​ലെ​ന്ത്, നാ​ടു ക​ണ്ടാ​ല​റി​യ​ാമ​ല്ലോ പ്ര​ജ​ക​ളു​ടെ സ​ന്തോ​ഷം.

ഷെ​ങ്ക​ൻ വി​സ​യു​മാ​യി സ​ഞ്ച​രി​ക്കാ​വു​ന്ന രാ​ജ്യ​മാ​ണ് ലീ​ഷി​ൻ​സ്റ്റെ​ൻ. പ​ക്ഷേ, ഇ​വി​ടെ ഏ​താ​നും യൂ​റോ കൊ​ടു​ത്താ​ൽ പാ​സ്​​പോ​ർ​ട്ടി​ൽ പ്ര​ത്യേ​ക സ്റ്റാ​മ്പ് പ​തി​ച്ചു​ത​രും. ലീ​ഷി​ൻ​സ്റ്റെ​ൻ ഓ​ർ​മ​യി​ൽ​നി​ന്നു മാ​യാ​തി​രി​ക്കാ​ൻ സ​ന്ദ​ർ​ശ​ക​ർ പ്ര​ത്യേ​ക വിസ സ്റ്റാ​മ്പി​നാ​യി അ​ധി​ക യൂ​റോ ചെ​ല​വി​ടാ​റു​ണ്ട്. അ​ത്ത​ര​മൊ​രു രേ​ഖ​യി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും വ​ടൂ​സ്​ ന​ഗ​ര​വും ലീ​ഷി​ൻ​സ്റ്റെ​ൻ രാ​ജ്യവും മ​ന​സ്സി​ൽ​നി​ന്നു മാ​യി​ല്ല; നി​ശ്ച​യം.

Tags:    
News Summary - Liechtenstein travelogue

വായനക്കാരുടെ അഭിപ്രായങ്ങള്‍ അവരുടേത്​ മാത്രമാണ്​, മാധ്യമത്തി​േൻറതല്ല. പ്രതികരണങ്ങളിൽ വിദ്വേഷവും വെറുപ്പും കലരാതെ സൂക്ഷിക്കുക. സ്​പർധ വളർത്തുന്നതോ അധിക്ഷേപമാകുന്നതോ അശ്ലീലം കലർന്നതോ ആയ പ്രതികരണങ്ങൾ സൈബർ നിയമപ്രകാരം ശിക്ഷാർഹമാണ്​. അത്തരം പ്രതികരണങ്ങൾ നിയമനടപടി നേരിടേണ്ടി വരും.