ഇ​ന്ത്യ​ൻ സി​നി​മ​യി​ലെ ദൃ​ശ്യ​വി​സ്​​മ​യം ‘ഷോ​ലെ’ റി​ലീ​സ് ചെ​യ്തി​ട്ട് 50 വ​ർ​ഷം പി​ന്നി​ടു​ന്നു. 1975 ആ​ഗ​സ്റ്റ് 15ന് ​ന​ട​ന്ന ആ​ദ്യ ​പ്ര​ദ​ർ​ശ​ന​ത്തി​ന്റെ സു​വ​ർ​ണ​ജൂ​ബി​ലി ആ​ഘോ​ഷ​ത്തി​ലും ‘ഷോ​ലെ’ സ്​​ഥാ​ന​മു​റ​പ്പി​ച്ച സിം​ഹാ​സ​നം ചോ​ദ്യം ചെ​യ്യ​പ്പെ​ടാ​തെ​ത​ന്നെ ശേ​ഷി​ക്കു​ക​യാ​ണ്. ബോം​ബെ​യി​ലെ മി​ന​ർ​വ തിയ​റ്റ​റി​ൽ അ​ഞ്ചു​ വ​ർ​ഷം തു​ട​ർ​ച്ച​യാ​യി നി​റ​ഞ്ഞ സ​ദ​സ്സി​ൽ ദി​വ​സേ​ന മൂ​ന്ന് ഷോ ​വീ​തം പ്ര​ദ​ർ​ശി​പ്പി​ച്ച ഏ​ക ച​ല​ച്ചി​ത്ര​മെ​ന്ന ലോ​ക റെ​ക്കോ​ഡ് സ്വ​ന്ത​മാ​ക്കി​യ ചി​ത്രം.

ഇ​രു​പ​താം​ നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ന്റെ ച​ല​ച്ചി​ത്ര​മെ​ന്ന് തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്ക​പ്പെ​ട്ട സി​നി​മ. ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് ഫി​ലിം ഇ​ൻ​സ്റ്റി​റ്റ്യൂ​ട്ടി​ന്റെ മി​ക​ച്ച 10 ഇ​ന്ത്യ​ൻ സി​നി​മ​ക​ളി​ൽ ഒ​ന്നാം​സ്​​ഥാ​നം. അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്​​ഥ കാ​ല​ത്താ​യി​രു​ന്നു ചി​ത്ര​ത്തി​ന്റെ അ​ണി​യ​റ​യൊ​രു​ക്കം. ആ ​കാ​ല​മാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ സെ​ൻ​സ​റി​ങ് സം​ബ​ന്ധ​മാ​യി ഏ​റെ വെ​ല്ലു​വി​ളി​ക​ളും നേ​രി​ടേ​ണ്ടി​വ​ന്നു. അ​തു​വ​രെ ക​ണ്ടും കേ​ട്ടും പ​രി​ച​യി​ക്കാ​ത്ത ക​ഥാ​പ​ശ്ചാ​ത്ത​ല​വും സി​നി​മ സം​സ്കാ​ര​വും ‘ഷോ​ലെ​’യി​​ലൂ​ടെ പി​റ​വി​കൊ​ണ്ടു.

തീ​ജ്വാ​ല​ക​ൾ

ക​ന​ൽ​പ്പൊ​രി​ക​ൾ അ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ തീ​ജ്വാ​ല​ക​ൾ എ​ന്നാ​ണ് ‘ഷോ​ലെ’ എ​ന്ന ഹി​ന്ദി​ പ​ദ​ത്തി​ന്റെ അ​ർ​ഥം. കു​ടും​ബ​ത്തെ ഉ​ന്മൂ​ല​നം ചെ​യ്ത, ത​ന്നെ അം​ഗ​പ​രി​മി​ത​നാ​ക്കി​ത്തീ​ർ​ത്ത കൊ​ടും​ക്രി​മി​ന​ലാ​യ ഗ​ബ്ബ​ർ​ സി​ങ്ങി​നെ ത​ള​ക്കാ​ൻ നി​യ​മ​സം​വി​ധാ​ന​ത്തി​നു ക​ഴി​യാ​തെ വ​ന്ന​പ്പോ​ൾ പ​രി​ച​യ​മു​ള്ള ക്രി​മി​ന​ലു​ക​ളു​ടെ (വീ​രു, ജെ​യ് –ധ​ർ​മേ​ന്ദ്ര, അ​മി​താ​ഭ് ബ​ച്ച​ൻ) സ​ഹാ​യ​ത്താ​ൽ ആ ​വി​ല്ല​നെ​യും സം​ഘ​ത്തെ​യും ഇ​ല്ലാ​യ്മ ചെ​യ്യു​ന്ന പൊ​ലീ​സ്​ ഓ​ഫി​സ​റാ​ണ് (ഠാ​കുർ​സാ​ഹി​ബ് –​സ​ഞ്ജീ​വ് കുമാ​ർ) മു​ഖ്യ​ക​ഥാ​പാ​ത്രം.

ഠാ​കുർ, വെ​ള്ള​പു​ത​പ്പി​ച്ച ത​ന്റെ കു​ടും​ബാം​ഗ​ങ്ങ​ളു​ടെ മൃ​ത​ശ​രീ​രം കാ​ണു​ന്ന രം​ഗം ക​ര​ള​ലി​യി​ക്കു​ന്ന കാ​ഴ്ച​യാ​ണ്. ജീ​വ​ൻ​പോ​ലും ബ​ലി​ക​ഴി​ക്കു​ന്ന കൂ​ട്ടു​കാ​രു​ടെ സ്​​നേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ക​ഥ കൂ​ടി​യാ​ണി​ത്. പ്ര​തി​കാ​രം, കോ​മ​ഡി, പ്ര​ണ​യം, ആ​ക്ഷ​ൻ എ​ന്നീ വി​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളെ​യും ക​ഥ പ​റ​ച്ചി​ലി​ൽ ല​യി​പ്പി​ച്ച് ജാ​വേ​ദ് അ​ക്ത​റും സ​ലിം​ ഖാ​നും ചേ​ർ​ന്ന് ര​ച​ന പൂ​ർ​ത്തി​യാ​ക്കി​യ ചി​ത്രം നി​ർ​മി​ച്ച​ത് ജി.​പി. സി​പ്പി​യും സം​വി​ധാ​നം ചെ​യ്ത​ത് അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ മ​ക​ൻ ര​മേ​ഷ് സി​പ്പി​യു​മാ​ണ്. ആ​ർ.​ഡി. ബ​ർ​മന്റെ സം​ഗീ​തം.

മ​നോ​ഹ​ര​ഗാ​ന​ങ്ങ​ൾ

‘യേ ​ദോ​സ്​​തി ഹം ​ന​ഹീ തോ​ഡേം​ഗേ...’ എ​ന്ന ഗാ​ന​മാ​ണ് ചി​ത്ര​ത്തി​ൽ ഏ​റ്റ​വും ശ്ര​ദ്ധേ​യ​മാ​യ​ത്. ആ​ന​ന്ദ് ബക്ഷി എ​ഴു​തി കി​ഷോ​ർ​ കു​മാ​റും മ​ന്നാ​ഡെയും ചേ​ർ​ന്ന് ആ​ല​പി​ച്ച ഈ ​ഗാ​ന​ത്തെ അ​ത്യ​ന്തി​ക സൗ​ഹൃ​ദ​ഗാ​നം എ​ന്ന് വി​ളി​ക്കു​ന്നു. വീ​രു​വി​നെ ഗ​ബ്ബ​റി​ന്റെ കൈയിൽനി​ന്നു ര​ക്ഷി​ക്കാ​ൻ ബ​സ​ന്തി കു​പ്പി​ച്ചി​ല്ലു​ക​ൾ​ക്കു മു​ക​ളി​ൽ ത​ള​രാ​തെ നൃ​ത്തം വെ​ക്കു​ന്ന ‘ഹാ ​ജ​ബ് ത​ക് ഹേ ​ജാ​ൻ’ ല​താ​മ​ങ്കേ​ഷ്ക​റും, ഹെ​ല​ൻ മാ​ദ​ക നൃ​ത്ത​മാ​ടു​ന്ന ‘മെ​ഹ്ബൂ​ബ മെ​ഹ്ബൂ​ബ’ എ​ന്ന ഗാ​നം ആ​ർ.​ഡി. ബ​ർ​മ​നും പാ​ടി​ത്ത​ക​ർ​ത്തു.

ക​ണ്ണ് നി​റ​ക്കു​ന്ന ഈ​ണം

നി​ലാ​മ​ഴ പെ​യ്യു​ന്ന രാ​ത്രി. ഠാ​കുർ സാ​ഹി​ബി​ന്റെ ബം​ഗ്ലാ​വി​ന്റെ മ​ട്ടു​പ്പാ​വി​ലെ റാ​ന്ത​ൽ വി​ള​ക്കു​ക​ൾ ഒ​ന്നൊ​ന്നാ​യി അ​ണ​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് ന​ട​ന്നുനീ​ങ്ങു​ക​യാ​ണ് ശു​ഭ്ര​വ​സ്​​ത്ര​ധാ​രി​യാ​യ രാ​ധ. തെ​ല്ല​ക​ലെ ഠാ​കുർ​ സാ​ഹി​ബി​ന്റെ ഉ​മ്മ​റ​പ്പ​ടി​യി​ലി​രു​ന്ന് മൗ​ത്ത് ഓ​ർ​ഗ​നി​ൽ വി​ഷാ​ദ മ​ധു​ര​മാ​യ ഏ​തോ ഈ​ണം വാ​യി​ക്കു​ന്നു ജ​യ്. നി​ർ​വ​ചി​ക്കാ​വാ​നാ​ത്ത ഒ​രു വി​ങ്ങ​ലാ​യി ജ​യ് മ​ന​സ്സി​ൽ കൊ​ണ്ടു​ന​ട​ക്കു​ന്ന രാ​ധ​യോ​ടു​ള്ള നി​ശ്ശബ്ദ​പ്ര​ണ​യ​ത്തി​ന്റെ തീ​വ്ര​ത മു​ഴു​വ​ൻ ന​മ്മെ അ​നു​ഭ​വി​പ്പി​ക്കു​ന്നു ആ ​നാ​ദ​പ്ര​വാ​ഹം.

ഒ​പ്പം രാ​ധ​യു​ടെ മ​ന​സ്സി​നെ ത​ര​ളി​ത​മാ​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു. ‘ഷോ​ലെ​’യി​ൽ അ​മി​താ​ഭി​ന്റെ​യും ജയ ഭാദുരി​യു​ടെ​യും ക​ഥാ​പാ​ത്ര​ങ്ങ​ൾ ഒ​രു​മി​ച്ചു വ​രു​ന്ന രം​ഗ​ങ്ങ​ളി​ൽ എ​ല്ലാം ആ​വ​ർ​ത്തി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു​ണ്ട് നേ​ർ​ത്ത നൊ​മ്പ​ര​മു​ണ​ർ​ത്തു​ന്ന ആ ​ഈ​ണം; ജ​യിയു​ടെ അ​ന്ത്യ​നി​മി​ഷ​ങ്ങ​ൾ വ​രെ. ഒ​രു കൊ​ച്ചു സം​ഗീ​ത​ശ​ക​ല​ത്തി​ന് എ​ത്ര അ​നാ​യാ​സം ഒ​രു കാ​ലം ത​ന്നെ പു​നഃസൃ​ഷ്​​ടി​ക്കാ​ൻ ക​ഴി​യു​മെ​ന്ന​തി​ന്റെ ഏ​റ്റ​വും ന​ല്ല ഉ​ദാ​ഹ​ര​ണം. ക​ഷ്​​ടി​ച്ച് ഒ​രു മി​നിറ്റ് മാ​ത്രം ദൈ​ർ​ഘ്യ​മു​ള്ള ആ ​ഈ​ണ​മാ​ണ് ‘ഷോ​ലെ’ മ​ന​സ്സി​ൽ അ​വ​ശേ​ഷി​പ്പി​ക്കു​ന്ന പ്ര​ണ​യാ​ർ​ദ്ര​മാ​യ ഓ​ർ​മ​ക​ളി​ലൊ​ന്ന്. ഗി​റ്റാ​റി​സ്റ്റ് കൂ​ടി​യാ​യ ഭാ​നു​ഗു​പ്ത​യാ​ണ് ആ ​സം​ഗീ​ത​ശ​ക​ലം വാ​യി​ച്ചു റെ​ക്കോ​ഡ് ചെ​യ്ത​ത്.

മൂ​ന്നു​വ​ർ​ഷം സ​മ​യ​മെ​ടു​ത്ത് മൂ​ന്നു കോ​ടി രൂ​പ മു​ട​ക്കി പൂ​ർ​ത്തീ​ക​രി​ച്ച ചി​ത്രം. ബാം​ഗ്ലൂ​രി​ന​ടു​ത്ത് രാ​മ​ന​ഗ​ര എ​ന്ന പ​ട്ട​ണ​ത്തി​ന​ടു​ത്തു​ള്ള രാ​മ​ദേ​വ​ര​ബെ​ട്ട​യി​ലാ​ണ് ച​മ്പ​ൽ​കൊ​ള്ള​യും കേ​ന്ദ്ര​വും ചി​ത്രീ​ക​രി​ച്ച​ത്. ഡാ​നി​ഡെ​ൻ​സോ​ങ്പ​യെ ആ​ണ് ആ​ദ്യം ച​മ്പ​ൽ​കൊ​ള്ള​ത്ത​ല​വ​നാ​യി (ഗ​ബ്ബ​ർ​ സി​ങ്) നി​ശ്ച​യി​ച്ച​ത്. പി​ന്നീ​ട് അ​ന്നു പു​തു​മു​ഖ​മാ​യി​രു​ന്ന അംജദ് ഖാ​നെ തേ​ടി​യെ​ത്തി. ശ​ത്രു​ഘ്ന​ൻ​ സി​ൻ​ഹ​ക്ക് ആ​ണ് അ​മി​താ​ഭി​ന്റെ റോ​ൾ ആ​ദ്യം വെ​ച്ച​ത്. ട്രാ​ജി​ക് ഹീ​റോ ആ​യാ​ൽ ത​ന്റെ ഇ​മേ​ജി​ന് കോ​ട്ടം വ​രു​ത്തു​മെ​ന്നു​വെ​ച്ച് അ​ദ്ദേ​ഹം അ​ത് നി​ര​സി​ച്ചു. പൊ​ലീ​സ്​ ഓ​ഫി​സ​ർ വേ​ഷം ധ​ർ​മേ​ന്ദ്ര സ​ഞ്ജീ​വ്കു​മാ​റു​മാ​യി വെ​ച്ചു​മാ​റി. ഇ​തി​ലെ ജോ​ടിക​ളാ​യ ധ​ർ​മേ​ന്ദ്ര​യും ഹേ​മ​മാ​ലി​നി​യും, അ​മി​താ​ഭും ജയ ഭാദുരി​യും റി​യ​ൽ ലൈ​ഫി​ൽ ദ​മ്പ​തി​ക​ളാ​യി.

ത​രു​ണ​മേ​ഘ​ഗ​ർ​ജ​നം

ബ​ച്ച​ന്റെ താ​രാ​രോ​ഹ​ണ​ത്തി​നു വ​ഴി​യൊ​രു​ക്കി​യ​ത് സ​ഞ്ജീ​ർ (ച​ങ്ങ​ല -1973), ദീ​വാ​ർ (ചു​വ​ർ -1975), ഷോ​ലെ (1975) എ​ന്നീ ചി​ത്ര ത്ര​യ​ത്തി​ലൂ​ടെ​യാ​യി​രു​ന്നു. സ​ലീം ജാ​വേ​ദ് എ​ന്ന പേ​രി​ൽ അ​റി​യ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന സ​ലീം​ഖാ​നും ജാ​വേ​ദ് അ​ക്ത​റും ചേ​ർ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു ഈ ​നാ​യ​ക​നി​ർ​മി​തി​യു​ടെ ര​സ​ത​ന്ത്ര​മൊ​രു​ക്കി​യ​ത്. ധ​ർ​മേ​ന്ദ്ര​ക്ക് ഒ​ന്ന​ര ല​ക്ഷം രൂ​പ​യും ബ​ച്ച​ന് ഒ​രു ല​ക്ഷം രൂ​പ​യു​മാ​യി​രു​ന്നു സി​പ്പി ന​ൽകിയ പ്ര​തി​ഫ​ലം. ബ​ച്ച​ൻ അ​ന്ന് അ​ത്ര​യൊ​ന്നും താ​ര​മൂ​ല്യം കൈ​വ​രി​ച്ചി​രു​ന്നി​ല്ല. ധ​ർ​മേ​ന്ദ്ര​യാ​ണ് പ്രി​യ​സു​ഹൃ​ത്തി​നെ ‘ഷോ​ലെ’​യി​ലേ​ക്കു നി​ർ​ദേ​ശി​ച്ച​ത്. ധ​ർ​മേ​ന്ദ്ര​യും അ​മി​താ​ഭ് ബ​ച്ച​നും നാ​യ​ക​ന്മാ​രാ​യി​രു​ന്നി​ട്ടും സി​നി​മ ഏ​റെ ഗു​ണം ചെ​യ്ത​ത് അ​മി​താ​​ഭ് ബ​ച്ച​നാ​ണ്. ‘ഷോ​ലെ’​ക്കുശേ​ഷം ബ​ച്ച​ന് തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കേ​ണ്ടി വ​ന്നി​ല്ല.

പ്ര​തി​നാ​യ​ക സ​ങ്ക​ൽ​പങ്ങ​ൾ ത​ക​ർ​ത്ത ഗ​ബ്ബ​ർ​ സി​ങ്

പ്ര​തി​നാ​യ​ക സ​ങ്ക​ൽ​പങ്ങ​ൾ ത​ക​ർ​ത്ത വി​ല്ല​നെ (അ​ംജദ് ഖാ​ൻ) ജ​നം നെ​ഞ്ചേ​റ്റി. സ​മൂ​ഹ​മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ൾ എ​ന്തെ​ന്നു​പോ​ലും അ​റി​യാ​ത്ത കാ​ല​ത്ത് കി​ത് നേ ആ​ദ്മീ ഥേ? (​അ​വ​ർ എ​ത്ര പേ​രു​ണ്ട്). ജോ ​ഡ​ർ ഗ​യാ, സം​ഝോ മ​ർ ഗ​യാ (ഭ​യം പി​ടി​പെ​ട്ടാ​ൽ മ​രി​ച്ചെ​ന്നു ത​ന്നെ ക​രു​തി​ക്കോ​ളൂ) തു​ട​ങ്ങി​യ സം​ഭാ​ഷ​ണ ശ​ക​ല​ങ്ങ​ൾ സ്​​കൂ​ൾ കു​ട്ടി​ക​ൾ​പോ​ലും ഏ​റ്റു​പ​റ​ഞ്ഞു. 1950ക​ളി​ൽ ഗ്വാ​ളി​യ​റി​ന​ടു​ത്തു​ള്ള ഗ്രാ​മ​ങ്ങ​ളെ ഭ​യ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ യ​ഥാ​ർ​ഥ കൊ​ള്ള​ക്കാ​ര​നാ​യ ഗ​ബ്ബ​ർ സി​ങ് ഗു​ജ്ജ​റി​ന്റെ സാ​ങ്ക​ൽ​പിക പ​തി​പ്പാ​ണ് അം​ജ​ദ് ഖാ​ന്റെ ഗ​ബ്ബ​ർ.

പൊ​ലീ​സ്​ ഓ​ഫി​സ​റാ​യി പ​ക​ർ​ന്നാ​ടി​യ സ​ഞ്ജീ​വ്കു​മാ​റി​നെ എ​ങ്ങ​നെ മ​റ​ക്കും! ആ​യാ​സ​ര​ഹി​ത അ​ഭി​ന​യ​ത്തി​ൽ ഹാ​സ്യ​ത്തി​ന്റെ മേ​മ്പൊ​ടി​യോ​ടെ അ​വി​സ്​​മ​ര​ണീ​യ മു​ഹൂ​ർ​ത്തം സൃ​ഷ്​​ടി​ച്ച ധ​ർ​മേ​ന്ദ്ര (വീ​രു). ഗ്രാ​മീ​ണ പെ​ൺ​കൊ​ടി​യു​ടെ സ​വി​ശേ​ഷ​ഭാ​വ​ങ്ങ​ൾ പ്ര​ക​ടി​പ്പി​ച്ച ഹേ​മ​മാ​ലി​നി (ബ​സ​ന്തി). അ​തു​പോ​ലെ നി​ശ്ശബ്ദ​പ്ര​ണ​യ​ത്തി​ന്റെ കാ​ൽപ​നി​ക​ഭാ​വ​ങ്ങ​ൾ നെ​യ്തെ​ടു​ത്ത രാ​ധ (ജയ ഭാദുരി), അ​വ​ളു​ടെ പ്ര​ണ​യ​പ്ര​തീ​ക്ഷ​യു​ടെ വി​ള​ക്ക് അ​ണ​യു​ന്ന അ​പൂ​ർ​വ​രം​ഗം. ക​ഥ​യോ​ട് ഇ​ഴു​കി​ച്ചേർ​ന്നു നി​ൽ​ക്കു​ന്ന അ​സ്രാ​ണി​യു​ടെ ജ​യി​ല​ർ വേ​ഷം പ്രേ​ക്ഷ​ക​രെ ന​ന്നേ ചി​രി​പ്പി​ച്ചു.

അ​ത്ഭു​ത​വി​ജ​യം

അ​ധി​കാ​രി​ക​ളു​ടെ ഭാ​ഗ​ത്തു​നി​ന്നു​മു​ള്ള സ​മ്മ​ർ​ദം ത​ര​ണംചെ​യ്ത് ‘ഷോലെ’ സാ​വ​ധാ​നം വ​ൻ​ വി​ജ​യ​ത്തി​ലേ​ക്കു കു​തി​ച്ചു. രാ​ജ്യ​ത്തെ അ​റു​പ​തി​ല​ധി​കം കേ​ന്ദ്ര​ങ്ങ​ളി​ൽ ഒ​രു വ​ർ​ഷ​ത്തി​ല​ധി​കം ഹൗ​സ്​​ഫു​ൾ ആ​യി പ്ര​ദ​ർ​ശി​പ്പി​ച്ചു. ആ​ഗോ​ള​ത​ല​ത്തി​ൽ 163 കോ​ടി രൂ​പ​യാ​ണ് ക​ലക്ഷ​ൻ. ഇ​ന്ത്യ​ൻ വാ​ണി​ജ്യ​സി​നി​മ​ക​ളു​ടെ ച​രി​ത്ര​ത്തി​ൽ വെ​ട്ടി​ത്തി​ള​ങ്ങു​ന്ന ഭാ​സു​രാ​ക്ഷ​ര​ങ്ങ​ളാ​ൽ, ചി​ര​സ്​​ഥാ​യി​യാ​യി മു​ദ്ര​ണം ചെ​യ്യ​പ്പെ​ട്ട പേ​രാ​ണ് ‘ഷോ​ലെ’. അ​തി​ന്റെ ച​രി​ത്രം ഈ ​സു​വ​ർ​ണ​ജൂ​ബി​ലികൊ​ണ്ട് അ​വ​സാ​നി​ക്കു​ന്നി​ല്ല.

.