ഇന്ത്യ-പാക് യുദ്ധം നാൾവഴികൾ

1947 ഒ​ന്നാം ക​ശ്മീ​ർ യു​ദ്ധം

നാ​ട്ടു​രാ​ജ്യ​മാ​യി​രു​ന്ന ജ​മ്മു-​ക​ശ്മീ​രി​നെ​ച്ചൊ​ല്ലി പു​തു​താ​യി സ്വ​ത​ന്ത്ര​രാ​യ ഇ​ന്ത്യ​ക്കും പാ​കി​സ്താ​നും ഇ​ട​യി​ൽ പൊ​ട്ടി​പ്പു​റ​പ്പെ​ട്ട യു​ദ്ധം. പാ​ക് പി​ന്തു​ണ​യു​ള്ള ഗോ​ത്ര സാ​യു​ധ സം​ഘ​ങ്ങ​ൾ ജ​മ്മു-​ക​ശ്മീ​രി​നെ ആ​ക്ര​മി​ച്ച​തോ​ടെ​യാ​ണ് യു​ദ്ധം ആ​രം​ഭി​ച്ച​ത്. മ​ഹാ​രാ​ജ ഹ​രി സി​ങ് ജ​മ്മു-​ക​ശ്മീ​ർ ഇ​ന്ത്യ​ൻ യൂ​നി​യ​നി​ൽ ചേ​ർ​ത്ത​തും ഇ​ന്ത്യ ക​ശ്മീ​രി​ലേ​ക്ക് സൈ​ന്യ​ത്തെ അ​യ​ച്ച​തും രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ൾ​ക്കി​ട​യി​ൽ സ​മ്പൂ​ർ​ണ സം​ഘ​ർ​ഷ​ത്തി​ന് കാ​ര​ണ​മാ​യി. ഐ​ക്യ​രാ​ഷ്ട്ര​സ​ഭ​യു​ടെ മ​ധ്യ​സ്ഥ​ത​യി​ൽ വെ​ടി​നി​ർ​ത്ത​ൽ ന​ട​പ്പാ​ക്കി​യ​തോ​ടെ 1949 ജ​നു​വ​രി​യി​ൽ യു​ദ്ധം അ​വ​സാ​നി​ച്ചു. നി​യ​ന്ത്ര​ണ​രേ​ഖ​യി​ൽ ഇ​ന്ത്യ​യും പാ​കി​സ്താ​നു​മാ​യി ക​ശ്മീ​രി​നെ വി​ഭ​ജി​ച്ചു.

1965 ര​ണ്ടാം ഇ​ന്തോ-പാ​ക് യു​ദ്ധം

ആ​യി​ര​ക്ക​ണ​ക്കി​ന് പാ​ക് സൈ​നി​ക​ർ ഇ​ന്ത്യ​യി​ലേ​ക്ക് നു​ഴ​ഞ്ഞു​ക​യ​റി​യ​തോ​ടെ 1965 ആ​ഗ​സ്റ്റ് 5ന് ​ആ​രം​ഭി​ച്ച യു​ദ്ധം. ഓ​പ​റേ​ഷ​ൻ ജി​ബ്രാ​ൾ​ട്ട​ർ എ​ന്ന ര​ഹ​സ്യ ഓ​പ​റേ​ഷ​ന്‍റെ ഭാ​ഗ​മാ​യി ക​ശ്മീ​രി​നെ അ​സ്ഥി​ര​പ്പെ​ടു​ത്താ​നും പ്ര​ദേ​ശ​ത്ത് പ്ര​ക്ഷോ​ഭ​ങ്ങ​ൾ സൃ​ഷ്ടി​ക്കാ​നും ല​ക്ഷ്യം​വെ​ച്ചാ​യി​രു​ന്നു പാ​ക് ന​ട​പ​ടി. ഇ​ന്ത്യ സൈ​നി​ക പ്ര​ത്യാ​ക്ര​മ​ണം ന​ട​ത്തി. സോ​വി​യ​റ്റ് യൂ​നി​യ​ന്റെ​യും അ​മേ​രി​ക്ക​യു​ടെ​യും മ​ധ്യ​സ്ഥ​ത​യി​ൽ ഇ​രു​പ​ക്ഷ​വും വെ​ടി​നി​ർ​ത്ത​ലി​ന് സ​മ്മ​തി​ച്ച 1965 സെ​പ്റ്റം​ബ​ർ 23 വ​രെ യു​ദ്ധം തു​ട​ർ​ന്നു.

1971 ബം​ഗ്ലാ​ദേ​ശ് വി​മോ​ച​ന യു​ദ്ധം

പാ​കി​സ്താ​ൻ, കി​ഴ​ക്ക​ൻ പാ​കി​സ്താ​നെ (ഇ​പ്പോ​ൾ ബം​ഗ്ലാ​ദേ​ശ്) ആ​ക്ര​മി​ച്ച​താ​ണ് 1971ലെ ​ഇ​ന്തോ-​പാ​ക് യു​ദ്ധ​ത്തി​ന് കാ​ര​ണ​മാ​യ​ത്. ബം​ഗ്ലാ​ദേ​ശ് സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ പ്ര​സ്ഥാ​ന​ത്തെ പി​ന്തു​ണ​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് ഇ​ന്ത്യ യു​ദ്ധ​ത്തി​ൽ പ്ര​വേ​ശി​ച്ചു. 1971 ഡി​സം​ബ​ർ 16ന് ​പാ​കി​സ്താ​ൻ സൈ​ന്യം കീ​ഴ​ട​ങ്ങി. യു​ദ്ധം ബം​ഗ്ലാ​ദേ​ശ് ഒ​രു സ്വ​ത​ന്ത്ര രാ​ഷ്ട്ര​മാ​യി സൃ​ഷ്ടി​ക്കു​ന്ന​തി​ലേ​ക്ക് ന​യി​ച്ചു.

1999 കാ​ർ​ഗി​ൽ യു​ദ്ധം

ജ​മ്മു-ക​ശ്മീ​രി​ലെ കാ​ർ​ഗി​ൽ സെ​ക്ട​റി​ലെ കൊ​ടു​മു​ടി​ക​ൾ പാ​ക് സൈ​ന്യ​വും തീ​വ്ര​വാ​ദി​ക​ളും കൈ​വ​ശ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​ത് ഇ​രു​രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​മി​ട​യി​ൽ യു​ദ്ധ​ത്തി​ന് കാ​ര​ണ​മാ​യി. യു​ദ്ധം മേ​യ് മു​ത​ൽ ജൂ​ലൈ​വ​രെ നീ​ണ്ടു. ഓ​പ​റേ​ഷ​ൻ വി​ജ​യ്, ഓ​പ​റേ​ഷ​ൻ സ​ഫേ​ദ് സാ​ഗ​ർ എ​ന്നീ സൈ​നി​ക നീ​ക്ക​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ ജൂ​ലൈ 26ന് ​ഇ​ന്ത്യ തീ​വ്ര​വാ​ദി​ക​ൾ കൈ​യ​ട​ക്കി​യ പ്ര​ദേ​ശം തി​രി​ച്ചു​പി​ടി​ച്ച​തോ​ടെ യു​ദ്ധം അ​വ​സാ​നി​ച്ചു. ജൂ​ലൈ 26 കാ​ർ​ഗി​ൽ വി​ജ​യ് ദി​വ​സ് ആ​യി ആ​ഘോ​ഷി​ക്കു​ന്നു.

2016 ഉ​റി ആ​ക്ര​മ​ണം

2016 സെ​പ്റ്റം​ബ​ർ 18ന് ​ജ​മ്മു-ക​ശ്മീ​രി​ലെ ഉ​റി​യി​ൽ ഇ​ന്ത്യ​ൻ സൈ​നി​ക താ​വ​ള​ത്തി​ൽ ന​ട​ന്ന ഭീ​ക​രാ​ക്ര​മ​ണ​ത്തി​ൽ 19 സൈ​നി​ക​ർ കൊ​ല്ല​പ്പെ​ട്ടു. സെ​പ്റ്റം​ബ​ർ 28, 29 തീ​യ​തി​ക​ളി​ൽ നി​യ​ന്ത്ര​ണ​രേ​ഖ​ക്ക് സ​മീ​പം സ​ർ​ജി​ക്ക​ൽ സ്ട്രൈ​ക് ന​ട​ത്തി ഇ​ന്ത്യ മ​റു​പ​ടി ന​ൽ​കി.

2019 പു​ൽ​വാ​മ ആ​ക്ര​മ​ണം

40 സി.​ആ​ർ‌.​പി‌.​എ​ഫ് ജ​വാ​ന്മാ​രു​ടെ മ​ര​ണ​ത്തി​ന് കാ​ര​ണ​മാ​യ പു​ൽ​വാ​മ ഭീ​ക​രാ​ക്ര​മ​ണ​ത്തി​ന് മ​റു​പ​ടി​യാ​യി 2019 ഫെ​ബ്രു​വ​രി 26ന് ​പാ​കി​സ്താ​നി​ലെ ബാ​ല​കോ​ട്ടി​ലെ ജെ​യ്‌​ഷെ മു​ഹ​മ്മ​ദ് തീ​വ്ര​വാ​ദ പ​രി​ശീ​ല​ന ക്യാ​മ്പ് ഇ​ന്ത്യ​ൻ വ്യോ​മ​സേ​ന യു​ദ്ധ​വി​മാ​ന​ങ്ങ​ൾ ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ച് ആ​ക്ര​മി​ച്ചു. 1971ലെ ​യു​ദ്ധ​ത്തി​നു​ശേ​ഷം ആ​ദ്യ​ത്തെ വ്യോ​മാ​ക്ര​മ​ണ​മാ​ണി​ത്.