ഖ​ത്ത​ർ സെ​ന്‍ട്ര​ല്‍ ബാ​ങ്ക്

കോവിഡിനിടയിലും ഉലയാതെ ഖത്തർ ബാങ്കിങ്​​ രംഗം

ദോ​ഹ: കോ​വി​ഡി​നി​ട​യി​ലും ഉ​ല​യാ​തെ ഖ​ത്ത​റി​െൻറ സാ​മ്പ​ത്തി​ക​മേ​ഖ​ല. കോ​വി​ഡ് വ്യാ​പ​നം ഖ​ത്ത​റി​ലെ ബാ​ങ്കു​ക​ളു​ടെ സാ​മ്പ​ത്തി​ക സ്ഥി​തി​യെ ബാ​ധി​ച്ചി​ല്ലെ​ന്ന് ഖ​ത്ത​ര്‍ സെ​ന്‍ട്ര​ല്‍ ബാ​ങ്ക് ഗ​വ​ര്‍ണ​ര്‍ ശൈ​ഖ് അ​ബ്​​ദു​ല്ല ബി​ന്‍ സ​ഊ​ദ്​ ആ​ൽ​ഥാ​നി പ​റ​ഞ്ഞു. ധ​ന​കാ​ര്യ ന​യ​ങ്ങ​ള്‍ ല​ക്ഷ്യ​ങ്ങ​ള്‍ കൈ​വ​രി​ക്കു​ക​യാ​ണ്. 2020 അ​വ​സാ​ന​ത്തോ​ടെ ആ​ഭ്യ​ന്ത​ര വാ​യ്പാ വ​ള​ര്‍ച്ച ഒ​രു ട്രി​ല്യ​ന്‍ ക​വി​ഞ്ഞ​താ​യും അ​ദ്ദേ​ഹം അ​റി​യി​ച്ചു. 'അ​ൽ​ശ​ർ​ഖ്​' അ​റ​ബി പ​ത്ര​വു​മാ​യി സം​സാ​രി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹം. പ്രാ​ദേ​ശി​ക​വും മേ​ഖ​ലാ​ത​ല​ത്തി​ലു​മു​ള്ള സാ​മ്പ​ത്തി​ക വെ​ല്ലു​വി​ളി​ക​ള്‍ നേ​രി​ടാ​ന്‍ ഖ​ത്ത​ര്‍ സെ​ന്‍ട്ര​ല്‍ ബാ​ങ്ക് മി​ക​ച്ച പ​ദ്ധ​തി​ക​ളാ​ണ് സ്വീ​ക​രി​ച്ച​ത്. 2020ല്‍ ​ബാ​ങ്കു​ക​ളു​ടെ ലാ​ഭം ഏ​ക​ദേ​ശം 8.1 ശ​ത​മാ​ന​മാ​യി കു​റ​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. ഇ​ൻ​റ​ര്‍നാ​ഷ​ന​ല്‍ അ​ക്കൗ​ണ്ടി​ങ്​ സ്​​റ്റാ​ൻ​ഡേ​ഡ്, 2020ലെ ​പ്ര​തി​കൂ​ല സം​ഭ​വ വി​കാ​സ​ങ്ങ​ളെ തു​ട​ര്‍ന്ന് ആ​സ്തി​ക​ളി​ലു​ണ്ടാ​യ അ​പ​ര്യാ​പ്ത​ത തു​ട​ങ്ങി​യ​വ ലാ​ഭം കു​റ​യു​ന്ന​തി​ന് കാ​ര​ണ​മാ​യി​ട്ടു​ണ്ട്.

ഭീ​ക​ര​വാ​ദ​ത്തി​ന് ധ​ന​സ​ഹാ​യം ന​ൽ​കു​ന്ന പ​ണ​മി​ട​പാ​ട് അ​പ​ക​ട​ങ്ങ​ളി​ല്‍നി​ന്ന് ബാ​ങ്കി​ങ്​ മേ​ഖ​ല​യു​ടെ സം​ര​ക്ഷ​ണം ഉ​റ​പ്പാ​ക്കാ​ന്‍ സ്വീ​ക​രി​ച്ച ന​ട​പ​ടി​ക​ള്‍ അ​ദ്ദേ​ഹം വി​ശ​ദീ​ക​രി​ച്ചു. ലോ​ക​ത്തി​ലെ ഏ​റ്റ​വും കു​റ​ഞ്ഞ കു​റ്റ​കൃ​ത്യ നി​ര​ക്കാ​ണ് ഇ​ക്കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ ഖ​ത്ത​റി​ലു​ള്ള​ത്. ലോ​ക​ത്തി​ലെ ഏ​റ്റ​വും സു​ര​ക്ഷി​ത രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ന്നാ​ണ്​ ഖ​ത്ത​ർ. എ​ങ്കി​ലും ക​ള്ള​പ്പ​ണം വെ​ളു​പ്പി​ക്ക​ല്‍, തീ​വ്ര​വാ​ദ ധ​ന​സ​ഹാ​യം എ​ന്നി​വ​യി​ല്‍നി​ന്നും സം​ര​ക്ഷി​ക്കു​ന്ന​തി​നു​ള്ള ഉ​റ​പ്പു​വ​രു​ത്തു​ന്ന​തി​ന് നി​ര​വ​ധി നി​യ​മ​നി​ര്‍മാ​ണ​ങ്ങ​ള്‍ ന​ട​ത്തു​ക​യും ന​ട​പ​ടി​ക​ള്‍ സ്വീ​ക​രി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തി​ട്ടു​ണ്ട്. ക​ള്ള​പ്പ​ണം വെ​ളു​പ്പി​ക്ക​ല്‍, തീ​വ്ര​വാ​ദ ധ​ന​സ​ഹാ​യം തു​ട​ങ്ങി​യ​വ നി​രീ​ക്ഷി​ക്കാ​ന്‍ ഖ​ത്ത​ര്‍ സെ​ന്‍ട്ര​ല്‍ ബാ​ങ്കി​ന് സ്വ​ത​ന്ത്ര വ​കു​പ്പു​ണ്ട്. ചെ​റു​കി​ട ഇ​ട​ത്ത​രം സം​രം​ഭ​ങ്ങ​ളെ പി​ന്തു​ണ​ക്കാ​ന്‍ ഖ​ത്ത​ര്‍ സെ​ന്‍ട്ര​ല്‍ ബാ​ങ്ക് ത​യാ​റാ​ണെ​ന്ന് അ​ദ്ദേ​ഹം പ​റ​ഞ്ഞു.

അ​തേ​സ​മ​യം, കോ​വി​ഡി​ന്​ ശേ​ഷ​മു​ള്ള പ്ര​തി​സ​ന്ധി​ക​ൾ മാ​റി 2021ൽ ​ഖ​ത്ത​ർ സാ​മ്പ​ത്തി​ക വ​ള​ർ​ച്ച​യി​ലേ​ക്ക് മ​ട​ങ്ങി​യെ​ത്തു​മെ​ന്നും പ്ര​കൃ​തി​വാ​ത​ക ഉ​ൽ​പാ​ദ​ന​ത്തി​ലെ വ​ർ​ധ​ന​യും ആ​ഭ്യ​ന്ത​ര ആ​വ​ശ്യ​വും ഇ​തി​നു ബ​ല​മേ​കു​മെ​ന്നും അ​ന്താ​രാ​ഷ്​​ട്ര നാ​ണ​യ നി​ധി (ഐ.​എം.​എ​ഫ്) ഈ​യ​ടു​ത്ത്​ വ്യ​ക്ത​മാ​ക്കി​യി​രു​ന്നു. ഖ​ത്ത​റിെൻറ മൊ​ത്ത ആ​ഭ്യ​ന്ത​ര ഉ​ൽ​പാ​ദ​ന​ത്തി​ൽ 2.7 ശ​ത​മാ​നം വ​ർ​ധ​ന​യാ​ണ് 2021ൽ ​പ്ര​തീ​ക്ഷി​ക്കു​ന്ന​ത്. 2021ലേ​ക്കു​ള്ള ഖ​ത്ത​റിെൻറ ബ​ജ​റ്റി​ൽ ജി.​ഡി.​പി​യു​ടെ ആ​റു ശ​ത​മാ​നം ക​മ്മി വ​രും. ഇ​തു രാ​ജ്യ​ത്തിെൻറ സ​മ്പ​ദ്​​വ്യ​വ​സ്ഥ​യു​ടെ നി​ല​നി​ൽ​പ്പി​ന് പി​ന്തു​ണ​യേ​കും. അ​ടു​ത്ത വ​ർ​ഷം ഖ​ത്ത​റി​ലെ റ​വ​ന്യൂ​വി​ൽ 24 ശ​ത​മാ​ന​ത്തിെൻറ കു​റ​വു​ണ്ടാ​കും. എ​ണ്ണ, പ്ര​കൃ​തി​വാ​ത​ക നി​ര​ക്കി​ലു​ണ്ടാ​യ ഇ​ടി​വും കോ​ർ​പ​റേ​റ്റ് നി​കു​തി​യു​ടെ കു​റ​വും ഇ​തി​നു കാ​ര​ണ​മാ​ണ്.

കോ​വി​ഡ്-19, എ​ണ്ണ​വി​ല​ത്ത​ക​ർ​ച്ച എ​ന്നി​വ​യെ തു​ട​ർ​ന്ന് ഉ​ട​ലെ​ടു​ത്ത സാ​മ്പ​ത്തി​ക, ആ​രോ​ഗ്യ വെ​ല്ലു​വി​ളി​ക​ളെ ല​ഘൂ​ക​രി​ക്കു​ന്ന​തി​ന് ഖ​ത്ത​ർ ഗ​വ​ൺ​മെൻറിെൻറ ശ​ക്ത​മാ​യ സാ​മ്പ​ത്തി​ക ന​യ​ങ്ങ​ൾ സ​ഹാ​യ​ക​മാ​യെ​ന്നും അ​ന്താ​രാ​ഷ്​​ട്ര നാ​ണ​യ​നി​ധി വ്യ​ക്ത​മാ​ക്കു​ന്നു. സാ​മ്പ​ത്തി​ക മേ​ഖ​ല​യി​ലെ വെ​ല്ലു​വി​ളി​ക​ൾ ത​ര​ണം ചെ​യ്യു​ന്ന​തി​നാ​യു​ള്ള 75 ബി​ല്യ​ൻ റി​യാ​ലിെൻറ വ​മ്പ​ൻ പാ​ക്കേ​ജും ഇ​തി​നെ​ത്തു​ട​ർ​ന്ന് ഖ​ത്ത​ർ സെ​ൻ​ട്ര​ൽ ബാ​ങ്കിെൻറ പൂ​ജ്യം ശ​ത​മാ​നം റി​പ്പോ നി​ര​ക്കും സ​മ്പ​ദ് ഘ​ട​ന നേ​രി​ട്ട വെ​ല്ലു​വി​ളി​ക​ൾ ല​ഘൂ​ക​രി​ക്കു​ന്ന​തി​ന് സ​ഹാ​യി​ച്ച​താ​യും റി​പ്പോ​ർ​ട്ടി​ൽ പ​റ​യു​ന്നു. ജി.​സി.​സി രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ൽ കോ​വി​ഡ്-19​നെ തു​ട​ർ​ന്നു​ണ്ടാ​യ സാ​മ്പ​ത്തി​ക പ്ര​തി​സ​ന്ധി ഏ​റ്റ​വും കു​റ​വ് ഖ​ത്ത​റി​ലാ​ണ്. കോ​വി​ഡ്-19 മ​ഹാ​മാ​രി കാ​ര​ണം ആ​ഗോ​ള ത​ല​ത്തി​ൽ മു​മ്പെ​ങ്ങു​മി​ല്ലാ​ത്ത രീ​തി​യി​ലാ​ണ് സാ​മ്പ​ത്തി​ക മു​ന്നേ​റ്റ​ത്തി​ൽ ക​രി​നി​ഴ​ൽ വീ​ഴ്ത്തി​യ​ത്. കോ​വി​ഡ്-19 കാ​ര​ണം ഖ​ത്ത​റിെൻറ സ​മ്പ​ദ് വ്യ​വ​സ്ഥ​യി​ൽ 4.5 ശ​ത​മാ​നം ഇ​ടി​വ് വ​രാ​നി​ട​യു​ണ്ട്. എ​ന്നാ​ൽ, മ​റ്റ്​ ഗ​ൾ​ഫ് രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളെ അ​പേ​ക്ഷി​ച്ച് ഇ​തു വ​ള​രെ കു​റ​വാ​യി​രി​ക്കും.

ഉ​ണ​ർ​വേ​കി സാ​മ്പ​ത്തി​ക ഉ​ത്തേ​ജ​ക​പാ​ക്കേ​ജ്​

കോ​വി​ഡ്-19​െൻറ തു​ട​ക്ക​ത്തി​ൽ​ത​​ന്നെ രാ​ജ്യ​ത്തി​െൻറ സാ​മ്പ​ത്തി​ക​മേ​ഖ​ല​യി​ലെ പ്ര​തി​സ​ന്ധി മ​റി​ക​ട​ക്കാ​ൻ വ​ൻ​ന​ട​പ​ടി​ക​ളാ​ണ് രാ​ജ്യം സ്വീ​ക​രി​ച്ച​ത്. സാ​മ്പ​ത്തി​ക പ്ര​തി​സ​ന്ധി​യി​ലാ​യ സ്വ​കാ​ര്യ മേ​ഖ​ല​ക്കാ​യി ഖ​ത്ത​ർ ഡെ​വ​ല​പ്മെൻറ് ബാ​ങ്ക്​ ദേ​ശീ​യ ഗാ​ര​ൻ​റി േപ്രാ​ഗ്രാം ന​ട​ത്തു​ന്നു​ണ്ട്. പ്ര​തി​സ​ന്ധി മ​റി​ക​ട​ക്കു​ന്ന​തി​നാ​യി ക​മ്പ​നി​ക​ൾ​ക്ക്​ പ​ലി​ശ​ര​ഹി​ത വാ​യ്പ ന​ൽ​കാ​ൻ പ്രാ​ദേ​ശി​ക ബാ​ങ്കു​ക​ൾ​ക്ക്​ ഇ​തി​ലൂ​ടെ സാ​ധി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. ഇ​തി​നാ​യി പ്രാ​ദേ​ശി​ക ബാ​ങ്കു​ക​ൾ​ക്ക് 100 ശ​ത​മാ​നം ഗാ​ര​ൻ​റി ന​ൽ​കു​ന്ന​താ​ണ് ഖ​ത്ത​ർ ഡെ​വ​ല​പ്മെൻറ് ബാ​ങ്കിെൻറ പ​ദ്ധ​തി.

കോ​വി​ഡ്-19 മൂ​ലം പ്ര​തി​സ​ന്ധി​യി​ലാ​യ സ്വ​കാ​ര്യ മേ​ഖ​ല​ക്ക് സാ​മ്പ​ത്തി​ക, ധ​ന​കാ​ര്യ പി​ന്തു​ണ ന​ൽ​കു​ന്ന​തി​ന് അ​മീ​ർ ശൈ​ഖ് ത​മീം ബി​ൻ ഹ​മ​ദ് ആ​ൽ​ഥാ​നി പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ച 75 ബി​ല്യ​ൻ റി​യാ​ലിെൻറ സാ​മ്പ​ത്തി​ക പി​ന്തു​ണ​യി​ൽ, പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യും ആ​ഭ്യ​ന്ത​ര​മ​ന്ത്രി​യു​മാ​യ ശൈ​ഖ് ഖാ​ലി​ദ് ബി​ൻ ഖ​ലീ​ഫ ബി​ൻ അ​ബ്​​ദു​ൽ​അ​സീ​സ്​ ആ​ൽ​ഥാ​നി പ്രാ​ദേ​ശി​ക ബാ​ങ്കു​ക​ൾ​ക്ക് ന​ൽ​കി​യ 300 കോ​ടി റി​യാ​ലിെൻറ ഗാ​ര​ൻ​റി പ്ര​കാ​ര​മാ​ണി​ത്. ധ​ന​കാ​ര്യ മ​ന്ത്രാ​ല​യ​ത്തിെൻറ​യും ഖ​ത്ത​ർ സെ​ൻ​ട്ര​ൽ ബാ​ങ്കിെൻറ​യും രാ​ജ്യ​ത്ത് പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ക്കു​ന്ന എ​ല്ലാ ബാ​ങ്കു​ക​ളു​ടെ​യും സ​ഹ​ക​ര​ണ​ത്തോ​ടെ​യാ​ണ് പ​ദ്ധ​തി.

സ്വ​കാ​ര്യ മേ​ഖ​ല​യി​ലെ ക​മ്പ​നി​ക​ൾ​ക്ക് തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ളു​ടെ​യും ജീ​വ​ന​ക്കാ​രു​ടെ​യും ശ​മ്പ​ളം ന​ൽ​കു​ന്ന​തി​നും വാ​ട​ക ന​ൽ​കു​ന്ന​തി​നും പി​ന്തു​ണ ന​ൽ​കു​ന്ന​തി​നാ​ണ്​ ഗ്രാ​ൻ​റ് ന​ൽ​കു​ന്ന​ത്. പ​ദ്ധ​തി​യു​ടെ പൂ​ർ​ണ ഉ​ത്ത​ര​വാ​ദി​ത്തം ക്യു.​ഡി.​ബി വ​ഹി​ക്കും. ക്യു.​ഡി.​ബി​യു​ടെ പൂ​ർ​ണ ഉ​റ​പ്പോ​ടു​കൂ​ടി പ്രാ​ദേ​ശി​ക ബാ​ങ്കു​ക​ളാ​ണ് ഗ്രാ​ൻ​റ് അ​നു​വ​ദി​ക്കു​ക. പൂ​ർ​ണ​മാ​യും സ്വ​കാ​ര്യ​മേ​ഖ​ല​യി​ൽ പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ക്കു​ന്ന, തൊ​ഴി​ൽ മ​ന്ത്രാ​ല​യ​ത്തിെൻറ വേ​ത​ന സം​ര​ക്ഷ​ണ സം​വി​ധാ​ന​ത്തി​ൽ ര​ജി​സ്​​റ്റ​ർ ചെ​യ്ത ക​മ്പ​നി​ക​ളാ​യി​രി​ക്കും പ​ദ്ധ​തി​യു​ടെ ഗു​ണ​ഭോ​ക്താ​ക്ക​ൾ.

പ​ദ്ധ​തി​യു​ടെ ഗു​ണ​ഭോ​ക്താ​ക്ക​ളാ​കു​ന്ന​തി​ന് ക​മ്പ​നി അ​ധി​കൃ​ത​രോ ക​മ്പ​നി​യു​ടെ ഔ​ദ്യോ​ഗി​ക പ്ര​തി​നി​ധി​യോ വേ​ത​ന സം​ര​ക്ഷ​ണ സം​വി​ധാ​നം ര​ജി​സ്​​റ്റ​ർ ചെ​യ്തി​രി​ക്കു​ന്ന രാ​ജ്യ​ത്തെ വാ​ണി​ജ്യ, ഇ​സ്​​ലാ​മി​ക ബാ​ങ്കു​ക​ളെ സ​മീ​പി​ക്ക​ണം. രാ​ജ്യ​ത്തെ വാ​ണി​ജ്യ, ഇ​സ്​​ലാ​മി​ക ബാ​ങ്കു​ക​ളി​ൽ മാ​ത്ര​മേ സാ​മ്പ​ത്തി​ക വാ​യ്പ​ക്കാ​യി അ​പേ​ക്ഷി​ക്കാ​ൻ സാ​ധി​ക്കൂ. ഒ​രു വ​ർ​ഷം േഗ്ര​സ്​ പീ​രി​യ​ഡ് അ​ട​ക്കം മൂ​ന്നു വ​ർ​ഷ​ത്തെ സ​മ​യ​മാ​ണ് വാ​യ്പ തി​രി​ച്ച​ട​ക്കാ​ൻ ക്യൂ.​ഡി.​ബി അ​നു​വ​ദി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. ബാ​ങ്കു​ക​ൾ​ക്ക് ഗാ​ര​ൻ​റി തു​ക ന​ൽ​കു​ന്ന​തി​ന് ക​മീ​ഷ​നോ പ്ര​ത്യേ​ക ഫീ​സോ ഈ​ടാ​ക്കു​ക​യി​ല്ല. സ്വ​കാ​ര്യ ക​മ്പ​നി​ക​ൾ​ക്ക് വാ​യ്പ ന​ൽ​കു​ന്ന ബാ​ങ്കു​ക​ൾ​ക്ക് ഖ​ത്ത​ർ ഡെ​വ​ല​പ്മെൻറ് ബാ​ങ്ക് 100 ശ​ത​മാ​നം ക​വ​റേ​ജ് ഗാ​ര​ൻ​റി​യാ​ണ് ഉ​റ​പ്പാ​ക്കി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്.

ഡിജിറ്റല്‍ ബാങ്കിങ്ങിൽ മുന്നേറ്റം

ദോ​ഹ: മി​ഡി​ലീ​സ്​​റ്റി​ലെ​യും ആ​ഫ്രി​ക്ക​യി​ലെ​യും ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ ധ​ന​കാ​ര്യ സ്ഥാ​പ​ന​മാ​യ ക്യു.​എ​ന്‍.​ബി ഡി​ജി​റ്റ​ല്‍ ബാ​ങ്കി​ങ്​ ഉ​പ​യോ​ഗ​ത്തി​ല്‍ വ​ന്‍ വ​ര്‍ധ​ന. ബാ​ങ്കി​ങ്​ ഇ​ട​പാ​ടു​ക​ള്‍ക്ക് 83 ശ​ത​മാ​നം ഉ​പ​ഭോ​ക്താ​ക്ക​ളും നി​ല​വി​ല്‍ ഡി​ജി​റ്റ​ല്‍ ചാ​ന​ലു​ക​ളാ​ണ് ഉ​പ​യോ​ഗ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​ത്. കോ​വി​ഡ് വ്യാ​പ​ന​ത്തോ​ടെ ഡി​ജി​റ്റ​ല്‍ ത​ല​ത്തി​ലേ​ക്കു​ള്ള മാ​റ്റ​ത്തി​ന് വേ​ഗം കൂ​ടി. ഇ​ൻ​റ​ര്‍നെ​റ്റ്, മൊ​ബൈ​ല്‍ ബാ​ങ്കി​ങ്​ ഉ​പ​യോ​ഗ​ത്തി​ല്‍ ശ​ക്ത​മാ​യ വ​ള​ര്‍ച്ച കൈ​വ​രി​ച്ച​താ​യും ക്യു.​എ​ന്‍.​ബി റി​പ്പോ​ര്‍ട്ടി​ല്‍ പ​റ​യു​ന്നു. ഖ​ത്ത​റി​ല്‍ ഉ​പ​ഭോ​ക്താ​ക്ക​ളി​ല്‍ 83 ശ​ത​മാ​നം പേ​രും ഡി​ജി​റ്റ​ല്‍ ചാ​ന​ലു​ക​ളി​ലൂ​ടെ​യാ​ണ് പ​ണ​മി​ട​പാ​ടു​ക​ള്‍ നി​ര്‍വ​ഹി​ക്കു​ന്ന​ത്. ക​ഴി​ഞ്ഞ വ​ര്‍ഷം ഡി​സം​ബ​റി​ല്‍ ആ​പ്ള്‍ പേ ​ഓ​ണ്‍ലൈ​ന്‍ പേ​മെൻറ്​ ആ​രം​ഭി​ക്കു​ക​യും ഈ ​വ​ര്‍ഷം ജ​നു​വ​രി​യി​ല്‍ ക്യു.​എ​ന്‍.​ബി പേ ​ആ​രം​ഭി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തി​ട്ടു​ണ്ട്.

Tags:    

വായനക്കാരുടെ അഭിപ്രായങ്ങള്‍ അവരുടേത്​ മാത്രമാണ്​, മാധ്യമത്തി​േൻറതല്ല. പ്രതികരണങ്ങളിൽ വിദ്വേഷവും വെറുപ്പും കലരാതെ സൂക്ഷിക്കുക. സ്​പർധ വളർത്തുന്നതോ അധിക്ഷേപമാകുന്നതോ അശ്ലീലം കലർന്നതോ ആയ പ്രതികരണങ്ങൾ സൈബർ നിയമപ്രകാരം ശിക്ഷാർഹമാണ്​. അത്തരം പ്രതികരണങ്ങൾ നിയമനടപടി നേരിടേണ്ടി വരും.