മ​രു​ഭൂ​മി​യി​ലെ ബാ​ബ​രി തൂ​ണു​ക​ൾ

പു​രാ​ത​ന കാ​റു​ക​ളും കാ​ർ​പ്പ​റ്റു​ക​ളും കാ​ണാ​മെ​ന്ന പ്ര​തീ​ക്ഷ​യോ​ടെ​യാ​ണ് ഖ​ത്ത​റി​ലെ ശൈ​ഖ് ഫൈ​സ​ൽ ബി​ൻ ഖാ​സിം ആ​ൽ​ഥാ​നി മ്യൂ​സി​യ​ത്തി​ൽ പ്ര​വേ​ശി​ച്ച​ത്. അ​പ്പോ​ഴാ​ണ് ബാ​ബ​രി മ​സ്ജി​ദി​ലെ മ​നോ​ഹ​ര ചി​ത്ര​പ്പ​ണി​ക​ളു​ള്ള സ്തം​ഭ​ങ്ങ​ൾ തൊ​ട്ടു​മു​ന്നി​ൽ തി​ള​ങ്ങി നി​ൽ​ക്കു​ന്ന​ത് ശ്ര​ദ്ധ​യി​ൽ​പെ​ട്ട​ത്. അ​വി​ചാ​രി​ത​വും ആ​ക​ർ​ഷ​ക​വു​മാ​യ ആ ​കാ​ഴ്ച​യി​ൽ ഞാ​ൻ സ്ത​ബ്ധ​നാ​യി. ഒ​ന്ന് തൊ​ട്ടു​നോ​ക്കി; മി​ഥ്യ​യ​ല്ല, സ​ത്യം​ത​ന്നെ. ച​രി​ത്ര​യാ​ത്ര പൂ​ർ​ത്തി​യാ​ക്കി, ഈ ​പു​രാ​ത​ന ത​ച്ചു​ശി​ൽ​പ​ങ്ങ​ൾ അ​റേ​ബ്യ​ൻ മ​രു​ഭൂ​വി​ൽ എ​ത്തി​ച്ചേ​ർ​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു. എ​ന്ത് ക​ഥ​യാ​കും ഈ ​സ്തം​ഭ​ങ്ങ​ൾ സ​ന്ദ​ർ​ശ​ക​രോ​ട് പ​റ​യു​ന്ന​ത്!

ച​രി​ത്ര​ത്തി​ന്റെ സാ​ക്ഷ്യം

വി​വ​ര​ണ​പ്പ​ല​ക പ​റ​യു​ന്നു; ‘വ​ട​ക്കേ ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ ബാ​ബ​രി മ​സ്ജി​ദി​ന്റെ മേ​ൽ​ക്കൂ​ര താ​ങ്ങി​യി​രു​ന്ന​ത് ഈ ​ഒ​ന്നോ​ടൊ​ന്ന് ചേ​ർ​ന്ന സ്തം​ഭ​ങ്ങ​ളാ​ണ്. മേ​ൽ​ക്കൂ​ര​ക്ക് താ​ങ്ങാ​യി അ​വ മ​സ്ജി​ദി​നു​ള്ളി​ൽ അ​തി​സു​ന്ദ​ര​മാ​യി നി​ല​കൊ​ണ്ടു. ഇ​റാ​നി​യ​ൻ, ഇ​സ്‍ലാ​മി​ക ക​ലാ​രീ​തി​ക​ളെ ഹി​ന്ദു ക​ലാ​രൂ​പ​ങ്ങ​ളു​മാ​യി കൂ​ട്ടി​ച്ചേ​ർ​ത്താ​ണ് ഈ ​തൂ​ണു​ക​ൾ നി​ർ​മി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. ത​ച്ചു​ശാ​സ്ത്ര-​ക​ര​കൗ​ശ​ല വി​ദ​ഗ്ധ​ർ ച​ന്ദ​നം, തേ​ക്ക്, റോ​സ് വു​ഡ് എ​ന്നി​വ​യി​ൽ ജ്യാ​മി​തീ​യ അ​ല​ങ്കാ​ര​ങ്ങ​ളും രൂ​പ​ങ്ങ​ളും വൈ​ദ​ഗ്ധ്യ​ത്തോ​ടെ കൊ​ത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ട്.’

കാ​ല​ത്തെ മ​റി​ക​ട​ക്കു​ന്ന ക​ല

സ്തം​ഭ​ങ്ങ​ളു​ടെ മു​ന്നി​ൽ ഞാ​ൻ ചി​ന്ത​യി​ൽ മു​ഴു​കി. നാ​ലു​നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ലേ​റെ പ​ള്ളി​യു​ടെ മേ​ൽ​ക്കൂ​ര താ​ങ്ങി​യ തൂ​ണു​ക​ൾ. അ​വ​യു​ടെ ഓ​ര​ത്ത് ഇ​രു​ന്ന് എ​ത്ര​പേ​ർ പ്രാ​ർ​ഥി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടാ​വും? ഓ​രോ ചി​ത്ര​പ്പ​ണി​യി​ലെ​യും കൊ​ത്തു​പ​ണി​ക​ൾ, അ​വ കൊ​ത്തി​യ വി​ദ​ഗ്ധ​ർ, ഒ​ടു​വി​ൽ അ​വ ത​ക​ർ​ത്ത ക​ര​ങ്ങ​ൾ... ഈ ​ച​രി​ത്ര​സാ​ക്ഷ്യം എ​ങ്ങ​നെ ഇ​വി​ടെ​യെ​ത്തി? നി​ലം​പൊ​ത്തി​യ കെ​ട്ടി​ട​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന് ര​ക്ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​താ​ണോ വ്യാ​പാ​ര​ത്തി​ലൂ​ടെ ല​ഭി​ച്ച​തോ ശേ​ഖ​ര​ക്കാ​രു​ടെ കൈ​വ​ശം എ​ത്തി​ച്ചേ​ർ​ന്ന​താ​ണോ അ​തോ ആ ​ല​ഹ​ള​ക്കി​ട​യി​ൽ ആ​രെ​ങ്കി​ലും ക​ട്ടു​ക​ട​ത്തി വി​റ്റ​താ​ണോ? ആ​ലോ​ച​ന​ക​ൾ പ​ല​വ​ഴി പ​റ​ന്നു. എ​ന്താ​യാ​ലും, ക​ട​ലും മ​ഹാ​ദ്വീ​പു​ക​ളും ക​ട​ന്ന് ഇ​വി​ടെ​യെ​ത്തി​യ ഈ ​ച​രി​ത്ര​രേ​ഖ​ക​ൾ മ്യൂ​സി​യ​ത്തി​ന് പ്രൗ​ഢി കൂ​ട്ടു​ന്നു. ഇ​വി​ടെ ഇ​വ രാ​ഷ്ട്രീ​യ വി​വാ​ദ​ത്തി​ന്റെ അ​വ​ശി​ഷ്ട​ങ്ങ​ള​ല്ല, മ​റി​ച്ച് ത​ടി വാ​സ്തു​വി​ദ്യ​യു​ടെ മാ​സ്റ്റ​ർ​പീ​സു​ക​ളാ​ണ്. ഇ​ന്ത്യ​ൻ വാ​തി​ലു​ക​ൾ, യ​മ​നി പ​ല​ക​ക​ൾ, സാ​ൻ​സി​ബാ​രി ത​ച്ചു​ശി​ൽ​പ​ങ്ങ​ൾ, അ​റ​ബി ക​ലി​ഗ്ര​ഫി കൊ​ത്തി​വെ​ച്ച തൂ​ണു​ക​ൾ എ​ന്നി​വ​ക്കി​ട​യി​ലാ​ണ് ഇ​വ​യു​ടെ സ്ഥാ​നം.

കോ​ട്ട​പോ​ലെ തോ​ന്നു​ന്ന മ്യൂ​സി​യ​ത്തി​ന്റെ മാ​ളി​ക​ക​ളി​ലൂ​ടെ ന​ട​ക്കു​മ്പോ​ൾ, വെ​ളി​ച്ച​ത്തി​ന്റെ നി​ഴ​ലു​ക​ൾ ശി​ൽ​പ​ങ്ങ​ളി​ൽ വീ​ഴു​ന്ന രീ​തി ശ്ര​ദ്ധേ​യ​മാ​ണ്. ചെ​റു​പ്ര​കാ​ശ​ത്തി​ൽ കു​ളി​ച്ച സ്തം​ഭ​ങ്ങ​ൾ, ഒ​രു​പ​ക്ഷേ ഞ​ങ്ങ​ളോ​ട് സം​സാ​രി​ക്കു​ക​യാ​ണ്, ക​ര​കൗ​ശ​ല​ക്കാ​രു​ടെ ക്ഷ​മ​യെ​ക്കു​റി​ച്ചും രാ​ഷ്ട്രീ​യ പ്ര​ക്ഷോ​ഭ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചും ച​രി​ത്ര സ്മ​ര​ണ​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചും.

പൈ​തൃ​ക​ത്തി​ന്റെ പ്ര​തീ​ക്ഷ

ഈ ​പു​രാ​വ​സ്തു​ക്ക​ൾ എ​ങ്ങ​നെ ഖ​ത്ത​റി​ലെ​ത്തി എ​ന്ന​ത് ഇ​വി​ടെ രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ടി​ല്ല. അ​ത് ര​ഹ​സ്യ​മാ​യി​ത്ത​ന്നെ തു​ട​രു​ന്നു. നൂ​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ൾ വ​സി​ച്ച ജ​ന്മ​ദേ​ശ​ത്തു​നി​ന്ന് ആ​യി​ര​ക്ക​ണ​ക്കി​ന് കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ താ​ണ്ടി, അ​തി​ർ​ത്തി​ക​ൾ ക​ട​ന്ന് ച​രി​ത്ര​ഭാ​രം പേ​റി ഈ ​സ്തം​ഭ​ങ്ങ​ൾ ഖ​ത്ത​റി​ലി​രു​ന്ന് ക​ഥ​പ​റ​യു​ക​യാ​ണി​പ്പോ​ൾ. ബാ​ബ​രി മ​സ്ജി​ദി​ന്റെ ഭൗ​തി​ക അ​വ​ശി​ഷ്ട​ങ്ങ​ൾ ഇ​ന്ന് വി​ര​ള​മാ​ണ്. അ​തു​കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ, ഈ ​ശി​ൽ​പ​ങ്ങ​ൾ യ​ഥാ​ർ​ഥ​മാ​ണെ​ങ്കി​ൽ ഒ​രു ഭൂ​ത​കാ​ല​ത്തി​ന്റെ അ​പൂ​ർ​വ സാ​ക്ഷ്യ​ങ്ങ​ൾ​ത​ന്നെ​യാ​ണ്.

ഖ​ത്ത​ർ രാ​ജ​കു​ടും​ബ​ത്തി​ലെ പ്ര​മു​ഖ അം​ഗ​വും രാ​ജ്യ​ത്തെ ഏ​റ്റ​വും ധ​നി​ക​രി​ലൊ​രാ​ളു​മാ​യ ശൈ​ഖ് ഫൈ​സ​ൽ ബി​ൻ ഖാ​സിം ആ​ൽ​ഥാ​നി 1998ൽ ​സ്ഥാ​പി​ച്ച ഈ ​മ്യൂ​സി​യ​വും ഒ​ര​ത്ഭു​ത​മാ​ണ്. പാ​ര​മ്പ​ര്യ-​പൈ​തൃ​ക സം​ര​ക്ഷ​ണ​ത്തോ​ടു​ള്ള അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ആ​ഗാ​ധ താ​ൽ​പ​ര്യം മ്യൂ​സി​യ​ത്തി​ന്റെ മൂ​ക്കു​മൂ​ല​ക​ളി​ലൊ​ക്കെ വ്യ​ക്ത​മാ​ണ്. 5,30,000 ച​തു​ര​ശ്ര മീ​റ്റ​ർ വി​സ്തീ​ർ​ണ​മു​ള്ള മ്യൂ​സി​യ​ത്തി​ൽ ജു​റാ​സി​ക് യു​ഗ​ത്തി​ലെ ഫോ​സി​ലു​ക​ൾ മു​ത​ൽ പു​രാ​ത​ന കാ​റു​ക​ൾ, കൈ​യെ​ഴു​ത്ത് ഗ്ര​ന്ഥ​ങ്ങ​ൾ, നേ​ർ​ത്ത ശി​ൽ​പ​ങ്ങ​ളു​ള്ള ടെ​ക്സ്റ്റൈ​ലു​ക​ൾ വ​രെ 30,000ത്തോ​ളം പു​രാ​വ​സ്തു​ക്ക​ളു​ണ്ട്. യ​മ​നി പ​ല​ക​ക​ൾ മു​ത​ൽ ഇ​ന്ത്യ​ൻ വാ​തി​ലു​ക​ൾ വ​രെ, ക​ര​കൗ​ശ​ല​ത്തി​ന്റെ​യും സം​സ്കാ​ര​ത്തി​ന്റെ​യും ച​രി​ത്ര​ത്തി​ന്റെ​യും ക​ഥ നി​റ​ഞ്ഞാ​ടു​ക​യാ​ണ്.

ശൈ​ഖ് ഫൈ​സ​ൽ മ്യൂ​സി​യ​ത്തി​ലെ സ്തം​ഭ​ങ്ങ​ൾ കാ​ണി​ക്കു​ന്ന​ത് ച​രി​ത്രം എ​ങ്ങ​നെ സ​ഞ്ച​രി​ക്കു​ന്നു, ക​ല എ​ങ്ങ​നെ നി​ല​നി​ൽ​ക്കു​ന്നു, ഓ​ർ​മ​ക​ൾ എ​ങ്ങ​നെ സം​ര​ക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു എ​ന്ന​താ​ണ്. സ​ന്ദ​ർ​ശ​ക​ർ വാ​യി​ക്കാ​ൻ കാ​ത്തി​രി​ക്കു​ന്ന ശ​ബ്ദ​മി​ല്ലാ​ത്ത ഒ​രു ക​ഥ. അ​വ ന​ഷ്ട​മാ​യ മ​സ്ജി​ദി​ന്റെ അ​വ​ശി​ഷ്ട​ങ്ങ​ൾ മാ​ത്ര​മ​ല്ല, ച​രി​ത്ര​ത്തി​ന്റെ​യും ക​ല​യു​ടെ​യും സ്മ​ര​ണ​യു​ടെ​യും മൂ​ർ​ത്ത​രൂ​പ​ങ്ങ​ൾ​കൂ​ടി​യാ​ണ്.

.