സിം​ബാ​ബ്​​വെ​യി​ലെ  ര​ക്​​ത​ര​ഹി​ത​വി​പ്ല​വം

ദ​ക്ഷി​ണാ​ഫ്രി​ക്ക​ൻ രാ​ജ്യ​മാ​യ സിം​ബാ​ബ്​​വെ​യി​ൽ ബു​ധ​നാ​ഴ്​​ച ന​ട​ന്ന ര​ക്​​ത​ര​ഹി​ത​വി​പ്ല​വ​ത്തി​ൽ അ​ധി​കാ​രം പി​ടി​ച്ചെ​ടു​ത്ത സൈ​ന്യം 94 കാ​ര​നാ​യ പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റ്​ റോ​ബ​ർ​ട്ട്​ മു​ഗാ​ബെ​യെ വീ​ട്ടു​ത​ട​ങ്ക​ലി​ലാ​ക്കി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. 1980ൽ ​സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യം നേ​ടി​യ​തു​മു​ത​ൽ ഭ​ര​ണ​ത്തി​ലേ​റി​യ ​റോ​ബ​ർ​ട്ട്​ മു​ഗാ​ബെ​യു​ടെ ജ​ന​കീ​യ​സ​ർ​ക്കാ​ർ സ്വേ​ച്ഛാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​ലേ​ക്കു​നീ​ങ്ങി നാ​ടു​മു​ടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കെ​യാ​ണ്​ 37 വ​ർ​ഷ​ത്തി​നു​ശേ​ഷം അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ൽ നി​ന്ന്​ നി​ഷ്​​കാ​സി​ത​നാ​കു​ന്ന​ത്. വാ​ഴി​ച്ച ജ​നം​ത​ന്നെ വീ​ഴു​ന്ന​തു​കാ​ണാ​ൻ കൊ​തി​ച്ചി​രി​ക്കെ​യാ​ണ്​ അ​വ​രു​ടെ മ​ന​സ്സ്​ വാ​യി​ച്ചെ​ടു​ത്ത്​ സൈ​ന്യം ഭ​ര​ണ​മാ​റ്റ​ത്തി​ന്​ മു​ൻ​കൈ​യെ​ടു​ത്ത​ത്. വൈ​സ് ​പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റ്​ സ്​​ഥാ​ന​ത്തു നി​ന്ന്​ എ​മേ​ഴ്​​സ​ൺ ന​ൻ​ഗാ​വ​യെ മാ​റ്റി പ​ക​രം ഭാ​ര്യ ​േഗ്ര​സി​നെ പി​ൻ​ഗാ​മി​യാ​യി ക​ണ്ട്​ ത​ൽ​സ്​​ഥാ​ന​ത്ത്​ പ്ര​തി​ഷ്​​ഠി​ച്ച്​ നാ​ളു​ക​ൾ​ക്ക​ക​മാ​ണ്​ അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന്​ ഒ​ന്നി​ച്ച്​ പു​റ​ത്തെ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്. സൈ​ന്യം ഭ​ര​ണം പി​ടി​ച്ചെ​ങ്കി​ലും മു​ഗാ​ബെ വി​ട്ടു​കൊ​ടു​ത്തി​ട്ടി​ല്ല. സ്വ​ന്തം കു​ടും​ബ​പു​രോ​ഹി​ത​നെ​വെ​ച്ച്​ മ​ധ്യ​സ്​​ഥ​ച​ർ​ച്ച​ക​ൾ​ക്ക​ു​ശ്ര​മി​ക്കു​ന്ന അ​ദ്ദേ​ഹം പാ​ർ​ട്ടി​യാ​ണ്​ നേ​താ​വാ​രെ​ന്ന്​ തീ​രു​മാ​നി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്ന നി​ല​പാ​ടി​ലാ​ണ്. സൈ​ന്യ​മാ​ക​െ​ട്ട, അ​ട്ടി​മ​റി​യു​ടെ പ്ര​തീ​തി ജ​നി​പ്പി​ക്കാ​തി​രി​ക്കാ​ൻ പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റ്​ സ്​​ഥാ​ന​ത്തു​നി​ന്ന്​ മു​ഗാ​ബെ​യെ ഭ്ര​ഷ്​​ട​നാ​ക്കി​യെ​ന്നു​പ്ര​ഖ്യാ​പി​ക്കാ​തെ ത​ന്നെ ഭ​ര​ണ​ത്തി​െ​ൻ​റ മു​ഴു​നി​യ​ന്ത്ര​ണ​വും ഏ​റ്റെ​ടു​ത്തി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണ്. മാ​റ്റ​ത്തി​നു​കൊ​തി​ച്ച ജ​ന​മാ​ക​െ​ട്ട, അ​തി​നെ സ​ർ​വാ​ത്​​മ​നാ​സ്വാ​ഗ​തം ചെ​യ്യു​ന്നു​വെ​ന്നാ​ണ്​ സിം​ബാ​ബ്​​വെ​തെ​രു​വു​ക​ൾ പ്ര​തി​ഫ​ലി​പ്പി​ക്കു​ന്ന വി​കാ​രം. 

മാ​ർ​ക്​​സി​സ്​​റ്റ്​ ലെ​നി​നി​സ്​​റ്റ്​​പാ​ത സ്വീ​ക​രി​ച്ച്​ ബ്രി​ട്ടീ​ഷ്​ സാ​മ്രാ​ജ്യ​ത്വ​ത്തി​നെ​തി​രെ പൊ​രു​തി സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​ലേ​ക്ക്​ രാ​ജ്യ​ത്തെ ന​യി​ച്ച നേ​താ​വാ​യി​രു​ന്നു മു​ഗാ​ബെ. പാ​ൻ​ആ​ഫ്രി​ക്ക​ൻ ദേ​ശീ​യ​ത​യു​ടെ മൂ​ർ​ത്തി​രൂ​പ​മാ​യി അ​റി​യ​പ്പെ​ട്ട മു​ഗാ​ബെ മൂ​ന്നു​പ​തി​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ളി​ലൂ​ടെ എ​ത്തി​പ്പെ​ട്ട​ത്​ മു​ത​ലാ​ളി​ത്ത ഏ​കാ​ധി​പ​തി​യു​ടെ പി​ഴ​ച്ച ചു​വ​ടു​ക​ളി​ലേ​ക്കാ​ണ്. ക​മ്യൂ​ണി​സ്​​റ്റ്​​ചൈ​ന​യു​ടെ പി​ന്തു​ണ​യോ​ടെ, രാ​ജ്യ​ത്തി​െ​ൻ​റ പ്രാ​ഗ്​​രൂ​പ​മാ​യി​രു​ന്ന റൊ​ഡേ​ഷ്യ​യി​ലെ ഇ​യാ​ൻ സ്​​മി​ത്തി​​െ​ൻ​റ ആ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​നെ​തി​രെ സിം​ബാ​ബ്​​വെ ആ​ഫ്രി​ക്ക​ൻ നാ​ഷ​ന​ൽ യൂ​നി​യ​ൻ (സാ​നു) എ​ന്ന പാ​ർ​ട്ടി​യു​മാ​യി പൊ​രു​തി​യ മു​ഗാ​ബെ​ക്ക്​ സോ​വി​യ​റ്റ്​ പി​ന്തു​ണ​യോ​ടെ, സിം​ബാ​ബ്​​വെ ആ​ഫ്രി​ക്ക​ൻ പീ​പ്പി​ൾ​സ്​ യൂ​നി​യ​ൻ (സാ​പു) ന​യി​ച്ച ജോ​ഷ്വ എ​ൻ​കോ​മോ ആ​യി​രു​ന്നു സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​സ​മ​ര​ത്തി​ലെ കൂ​ട്ട്. വെ​ള്ള​ക്കാ​ര​െ​ൻ​റ വ​ർ​ണ​വെ​റി​ക്കെ​തി​രെ പൊ​രു​തു​ന്ന ഇ​രു​പാ​ർ​ട്ടി​യും ജാ​തി​പ്പോ​രി​ൽ ര​ണ്ടാ​യി എ​ന്നും വേ​റി​ട്ടു​നി​ന്നു. ഒ​ടു​വി​ൽ ​സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യം കൈ​പ്പി​ടി​യി​ൽ​വ​രാ​ൻ​നേ​രം ബ്രി​ട്ടീ​ഷ്​ ര​ഹ​സ്യ​പി​ന്തു​ണ​യോ​ടെ ഭ​ര​ണം​പി​ടി​ച്ച മാ​ർ​ക്​​സി​സ്​​റ്റ്​ മു​ഗാ​ബെ പ​രി​ഷ്​​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ളി​ൽ പ​ടി​ഞ്ഞാ​റി​െ​ൻ​റ ഒാ​രം​പ​റ്റി നീ​ങ്ങി. എ​ന്നാ​ൽ, ഭ​ര​ണം അ​ര​ക്കി​ട്ടു​റ​പ്പി​ക്കാ​ൻ സ്​​റ്റാ​ലി​നി​സ്​​റ്റ്​ അ​ന്ത​ക​രീ​തി സ്വ​ന്ത​മാ​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്​​തു. അ​തി​ന്​ ജാ​തി​പ്പ​ക ക​ത്തി​ച്ച്​ ​കൂ​ട്ട​ക്ക​ശാ​പ്പി​ലൂ​ടെ 1983ൽ ​തു​ട​ക്ക​മി​ട്ട​ു. രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​പ്ര​തി​യോ​ഗി ജോ​ഷ്വ എ​ൻ​കോ​മോ​യെ പി​ന്തു​ണ​ച്ച​തി​ന്​ 20,000 എ​ൻ​ദി​ബെ​ലെ വം​ശ​ജ​രെ മു​ഗാ​ബെ​യു​ടെ കു​പ്ര​സി​ദ്ധ ഉ​ത്ത​ര കൊ​റി​യ​ൻ പ​രി​ശീ​ലി​ത ഫി​ഫ്​​ത്​ ബ്രി​ഗേ​ഡ്​ മാ​താ​ബെ​ലി​ലാ​ൻ​ഡി​ൽ കൂ​ട്ട​ക്കൊ​ല​ക്കി​ര​യാ​ക്കി. ഭ​ര​ണ​മേ​റി ഏ​ഴാം വ​ർ​ഷം എ​ക്​​സി​ക്യൂ​ട്ടി​വ്​ പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റാ​യി സ്വ​യം അ​വ​രോ​ധി​ച്ച മു​ഗാ​ബെ ഗ​വ​ൺ​മെ​ൻ​റി​െ​ൻ​റ​യും സ്​​റ്റേ​റ്റി​െ​ൻ​റ​യും സ​ർ​വ​സൈ​ന്യാ​ധി​പ​െ​ൻ​റ​യും അ​ധി​കാ​ര​ങ്ങ​ൾ ത​ന്നി​ൽ കേ​ന്ദ്രീ​ക​രി​ച്ചു. ശ​ത്രു​പ​ക്ഷ​ത്ത്​ നി​ർ​ത്തി​യി​രു​ന്ന എ​ൻ​കോ​മ​യെ മി​ത്ര​മാ​ക്കി ​വൈ​സ്​​പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റ്​ പ​ദം ന​ൽ​കി​യ​പ്പോ​ൾ ഫ​ല​ത്തി​ൽ ഇ​രു​പാ​ർ​ട്ടി​ക​ളും ഒ​ന്നാ​യി രാ​ജ്യം ഏ​ക​ക​ക്ഷി സ്​​റ്റേ​റ്റാ​യി മാ​റി. സോ​വി​യ​റ്റ്​ യൂ​നി​യ​െ​ൻ​റ തി​രോ​ധാ​ന​ത്തോ​ടെ ഭ​ര​ണ​പ​രി​ഷ്​​കാ​ര​ത്തി​ൽ പൂ​ർ​ണ​മാ​യും പ​ടി​ഞ്ഞാ​റോ​ട്ടു​തി​രി​ഞ്ഞ്​ ​െഎ.​എം.​എ​ഫ്​ പ​രി​ഷ്​​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ളു​ടെ പി​റ​കെ പോ​യെ​ങ്കി​ലും അ​തും എ​വി​ടെ​യു​മെ​ത്തി​ക്കാ​ൻ ക​ഴി​ഞ്ഞി​ല്ല. ഭൂ​പ​രി​ഷ്​​ക​ര​ണം കൊ​ട്ടി​ഗ്​​ഘോ​ഷി​ച്ചു ന​ട​പ്പാ​​ക്കി​യെ​ങ്കി​ലും ഫ​ല​ത്തി​ൽ വെ​ള്ള​ക്കാ​ർ ഉ​പേ​ക്ഷി​ച്ചു​പോ​യ ഭൂ​മി  സ്വ​ന്ത​ക്കാ​ർ​ക്കും പാ​ർ​ട്ടി​ക്കാ​ർ​ക്കും വെ​ട്ടി​പ്പി​ടി​ക്കാ​നു​ള്ള ഒ​ത്താ​​ശ​യാ​യി അ​തു​മാ​റി.  2005ൽ ‘​ച​പ്പു​ച​വ​റു​ക​ൾ തു​ട​ച്ചു​നീ​ക്കു​ക’ (ഒാ​പ​റേ​ഷ​ൻ മു​റ​മ്പാ​ത്​​​സ്വി​ന) എ​ന്ന പേ​രി​ൽ ന​ട​ത്തി​യ ചേ​രി​നി​ർ​മാ​ർ​ജ​ന​ത്തി​ൽ ഏ​ഴു​ല​ക്ഷം പേ​ർ​ക്കാ​ണ്​ ജീ​വി​ത​മാ​ർ​ഗം ഇ​ല്ലാ​താ​യ​ത്.  

വ​ർ​ഷം ചെ​ല്ലു​ന്തോ​റും സിം​ബാ​ബ്​​വെ ‘ആ​ഫ്രി​ക്ക​യു​ടെ രോ​ഗി’​യാ​യി മാ​റി. 2006^2011കാ​ല​യ​ള​വി​ലെ മാ​തൃ​മ​ര​ണ​നി​ര​ക്ക്​ ഒ​രു ല​ക്ഷ​ത്തി​ന്​ 960 ആ​ണ്. ​70,000 ഗ​ർ​ഭഛി​ദ്ര​ങ്ങ​ളാ​ണ്​ ഒ​രു വ​ർ​ഷം രാ​ജ്യ​ത്ത്​ ന​ട​ക്കു​ന്ന​ത്. സ്​​ത്രീ​ക​ളെ ​വെ​റും പേ​റ്റു​യ​ന്ത്ര​ങ്ങ​ളെ​ന്ന്​ വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ച്ച മു​ഗാ​ബെ, ഭ​ര​ണ​ത്തി​െ​ൻ​റ ആ​ദ്യ ര​ണ്ടു​പ​തി​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ൾ ആ​രോ​ഗ്യ​പ​രി​ര​ക്ഷ​സം​വി​ധാ​ന​ങ്ങ​ൾ വി​ക​സി​പ്പി​ക്കാ​ൻ ഒൗ​ത്സു​ക്യം കാ​ണി​ച്ചെ​ങ്കി​ലും അ​ധി​കാ​രം കൈ​യി​ൽ ഭ​ദ്ര​മാ​യ​തോ​ടെ ജ​നോ​പ​കാ​ര​പ​രി​പാ​ടി​ക​ളി​ൽ നി​ന്നൊ​ക്കെ പി​ന്തി​രി​​ഞ്ഞു​. ശ​മ്പ​ള​മി​ല്ലാ​ത്ത ജീ​വ​ന​ക്കാ​രും മ​രു​ന്നി​ല്ലാ​ത്ത ആ​ശു​പ​ത്രി​ക​ളു​മാ​യി ആ​രോ​ഗ്യ​രം​ഗം ഏ​റെ മോ​ശ​മാ​യ​പ്പോ​ൾ ചി​കി​ത്സ​ക്കാ​യി മു​ഗാ​ബെ തെ​​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ത്ത​ത്​ മു​ന്തി​യ വി​ദേ​ശ ആ​ശു​പ​ത്രി​ക​െ​ള​യാ​ണ്. മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ളു​ടെ വാ​യ​ട​പ്പി​ക്കാ​ൻ ക​ർ​ക്ക​ശ​മാ​യ സെ​ൻ​സ​ർ​ഷി​പ് ഏ​ർ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യാ​ണ്​ ഇ​തെ​ല്ലാം മു​ഗാ​ബെ ഒ​പ്പി​ച്ചെ​ടു​ത്ത​തെ​ങ്കി​ലും ജ​ന​രോ​ഷം ശ​ക്​​ത​മാ​കു​ന്ന​തും കാ​ലി​ന​ടി​യി​ലെ മ​ണ്ണു​ചോ​രു​ന്ന​തും 2008 ലെ ​പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റ്​ തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​ൽ ബോ​ധ്യ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും കൂ​ടു​ത​ൽ അ​ധി​കാ​ര​കേ​ന്ദ്രീ​ക​ര​ണ​ത്തി​നും അ​ടി​ച്ച​മ​ർ​ത്ത​ലി​നു​മാ​ണ്​ മു​തി​ർ​ന്ന​ത്. നി​ഷ്​​ഠു​ര​ഭ​ര​ണ​ത്തി​നെ​തി​രെ അ​ന്താ​രാ​ഷ്​​ട്ര​സ​മൂ​ഹം ശ​ക്​​ത​മാ​യി പ്ര​തി​ക​രി​ക്കു​ക​യും അ​മേ​രി​ക്ക​യ​ട​ക്ക​മു​ള്ള രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ൾ മു​ഗാ​ബെ​കു​ടും​ബ​ത്തി​നു ഉ​പ​രോ​ധ​മേ​ർ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ക​യും അ​വ​രു​ടെ അ​ക്കൗ​ണ്ടു​ക​ൾ മ​ര​വി​പ്പി​ച്ചു നി​ർ​ത്തു​ക​യും ചെ​യ്​​തു. ഇ​തു​കൊ​ണ്ടൊ​ന്നും അ​ദ്ദേ​ഹം പ​ഠി​ച്ചി​ല്ല. അ​ധി​കാ​രം ത​നി​ക്കു​ശേ​ഷം കു​ടും​ബ​ത്തി​ൽ നി​ല​നി​ർ​ത്തി​പ്പോ​കാ​നാ​യി ഭാ​ര്യ​യെ ശാ​ക്​​തീ​ക​രി​ക്കു​ന്ന​തി​ലും സ്വ​ന്തം കു​ടും​ബ​ത്തി​െ​ൻ​റ​യും ആ​ശ്രി​ത​രു​ടെ​യും ആ​സ്​​തി​ക​ൾ വ​ർ​ധി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തി​ലും മാ​ത്ര​മാ​യി ശ്ര​ദ്ധ മു​ഴു​വ​ൻ. ഇൗ ​ആ​ശ്രി​ത​വ​ല​യം ഭാ​ര്യ​യി​ലൊ​തു​ങ്ങു​ക​യും അ​വ​രെ പി​ൻ​ഗാ​മി​യെ​ന്ന നി​ല​യി​ൽ വാ​ഴി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്​​ത​പ്പോ​ഴേ​ക്കും കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ കൈ​വി​ട്ടു​പോ​യി. ശേ​ഷം ഇ​നി​യാ​ര്​ എ​ന്ന ചോ​ദ്യ​ത്തി​ന്​ ഉ​ത്ത​രം കി​ട്ടി​യി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും മു​ഗാ​ബെ പോ​യേ തീ​രൂ എ​ന്ന സിം​ബാ​ബ്​​വെ​യു​ടെ തീ​രു​മാ​നം സ​മൂ​ഹ​ത്തി​െ​ൻ​റ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ദാ​ഹ​ത്തി​നു​മു​ന്നി​ൽ ഏ​കാ​ധി​പ​തി​ക​ൾ സു​ര​ക്ഷി​ത​ര​ല്ലെ​ന്ന ശു​ഭ​സ​ന്ദേ​ശ​മാ​ണ്​ ന​ൽ​കു​ന്ന​ത്. അ​തേ​സ​മ​യം, ഏ​കാ​ധി​പ​തി​യാ​യി​രി​ക്കെ മു​ഗാ​ബെ​യെ എ​തി​ർ​ത്തു​പോ​ന്ന പ​ടി​ഞ്ഞാ​റ​ൻ​ക​ക്ഷി​ക​ൾ പ​ല​തും ഇ​പ്പോ​ൾ ഭ​ര​ണ​മാ​റ്റം പൂ​ർ​ണ​മാ​യും ഉ​ൾ​ക്കൊ​ണ്ടി​ട്ടി​ല്ല. വി​മോ​ചി​ത സിം​ബാ​ബ്​​വെ ഏ​തു​വ​ഴി നീ​ങ്ങും എ​ന്ന അ​വ​രു​ടെ അ​സ്വ​സ്​​ഥ​ത കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ പ​ഴ​യ പ​ടി​യി​ലേ​ക്കു​ കൊ​ണ്ടു​പോ​കു​മോ എ​ന്ന ആ​ശ​ങ്ക​യും ഉ​യ​ർ​ന്നു​ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ട്. ര​ക്​​ത​ര​ഹി​ത​മാ​യി സൈ​ന്യം അ​വ​ധാ​ന​ത​യോ​ടെ മു​ന്നോ​ട്ടു​നീ​ക്കി​യ ഒ​രു വി​പ്ല​വ​ത്തെ ആ​ഭ്യ​ന്ത​ര​ക​ലാ​പ​ത്തി​ലേ​ക്ക്​ വ​ഴി​മാ​റ്റാ​നു​ള്ള ബു​ദ്ധി​ശൂ​ന്യ​ത ‘അ​ന്താ​രാ​ഷ്​​ട്ര​സ​മൂ​ഹ‘​ത്തി​െ​ൻ​റ കു​ത്ത​ക​യേ​റ്റെ​ടു​ത്ത​വ​ർ കാ​ണി​ക്കി​ല്ലെ​ന്നു പ്ര​ത്യാ​ശി​ക്കു​ക.