യാ​ത്ര​ക​ളി​ലേ​ക്കൊ​രു പ്ര​വാ​സം

ലോ​കം കാ​ണാ​നും യാ​ത്ര ചെ​യ്യാ​നു​മു​ള്ള ആ​​ഗ്ര​ഹംമാ​ത്ര​മാ​ണ്​ 48 വ​ർ​ഷം മു​മ്പ്​ വ​ർ​ഗീ​സ്​ പ​ന​ക്ക​ലി​നെ കേ​ര​ളം വി​ടാ​ൻ പ്രേ​രി​പ്പി​ച്ച​ത്. മു​ന​മ്പം ഹാ​ർ​ബ​റി​ന​ടു​ത്ത്​ സ്വ​ന്ത​മാ​യി മെ​ഡി​ക്ക​ൽ ഷോ​പ്പു​മാ​യി ന​ല്ലനി​ല​യി​ൽ മു​ന്നോ​ട്ടു​പോ​യ വ​ർ​ഗീ​സി​ന്​ പ​ണം മോ​ഹി​ച്ച്​ നാ​ടു​വി​ടേ​ണ്ട കാ​ര്യ​മി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. പ​ക്ഷേ, ​ പു​റം​ലോ​കം കാ​ണാ​നും അ​നു​ഭ​വി​ക്കാ​നു​മു​ള്ള ആ​ഗ്ര​ഹം ക​ല​ശ​ലാ​യ​പ്പോ​ൾ ‘​ഭെ​ല്ലി’​ൽ ഉ​ദ്യോ​ഗ​സ്​​ഥ​നാ​യി​രു​ന്ന ജ്യേ​ഷ്​​ഠ​ൻ ​േജാ​സ​ഫി​നെ വി​ളി​ച്ചു​വ​രു​ത്തി മെ​ഡി​ക്ക​ൽ ഷോ​പ്പ്​ ഏ​ൽ​പി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്തു. അ​ങ്ങ​നെ 1969 അ​വ​സാ​ന​ത്തി​ൽ എ​റ​ണാ​കു​ളം വൈ​പ്പി​ൻ ദ്വീ​പി​ലെ ഞാ​റ​ക്ക​ൽ സ്വ​ദേ​ശി 20ാം വ​യ​സ്സി​ൽ  ബോ​ംബെ​യി​ലേ​ക്ക്​ വ​ണ്ടി ക​യ​റി. 1973ൽ ​ആ യാ​ത്ര യു.​എ.​ഇ​യി​ലെ ഉ​ദ്യാ​നന​ഗ​ര​മാ​യ അ​ൽ​ െ​എ​നി​ൽ സ്​​ഥി​ര താ​വ​ള​മ​ടി​ച്ചു.​ പിന്നീ​ട്​ ഒ​രു​പാ​ട്​ അ​നു​ഭ​വ​ങ്ങ​ളും പാ​ഠ​ങ്ങ​ളും വ​ലി​യ വി​ജ​യ​ങ്ങ​ളും ചെ​റി​യ തോ​ൽ​വി​ക​ളൊ​ക്ക സ​മ്മാ​നി​ച്ച്​  ജീ​വി​ത​നൗ​ക മു​ന്നോ​ട്ടു​നീ​ങ്ങി. പ്ര​വാ​സ​ത്തി​ലേ​ക്ക്​ മോ​ഹി​പ്പി​ച്ചു​വി​ട്ട യാ​ത്ര​ക​ൾ ഇ​ന്ന്​ 100ലേ​റെ രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ൾ പി​ന്നി​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു.

60ക​ളു​ടെ അ​വ​സാ​ന​ത്തി​ൽത​ന്നെ ക​മ്പൗ​ണ്ട​ർ ലൈസ​ൻ​സു​ള്ള​യാ​ളാ​ണ്​ വ​ർ​ഗീ​സ്. ഗ്രാ​മ​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ക്കെ അ​ന്ന്​ ക​മ്പൗ​ണ്ട​ർ എ​ന്നാ​ൽ, ഡോ​ക്​​ട​ർ​ക്ക്​ തു​ല്യ​മാ​ണ്. രാ​വി​ലെ ഞാ​റ​ക്ക​ലിൽനി​ന്ന്​ 20കി. ​മീ. അ​ക​ലെ​യു​ള്ള മു​ന​മ്പ​ത്തെ മെ​ഡി​ക്ക​ൽ ഷോ​പ്പി​ൽ എ​ത്തി​യാ​ൽ തി​രി​ച്ചു​പോ​കു​േ​മ്പാ​ൾ രാ​ത്രി 11മ​ണി​യാ​കും. പി​താ​വ്​ പൗ​ലോ​സ്​ റേ​ഷ​ൻ വ്യാ​പാ​രി​യാ​യി​രു​ന്നു. ആ​റു​ മ​ക്ക​ളി​ൽ മൂ​ന്നാ​മ​നാ​യി​രു​ന്നു വ​ർ​ഗീ​സ്. ത​െ​ൻ​റ ജീ​വി​തം ഇൗ ​ദ്വീ​പി​ൽ ഒ​തു​ങ്ങേ​ണ്ട​ത​ല്ലെ​ന്ന്​ അ​യാ​ൾ അ​ന്നേ തീ​രു​മാ​നി​ച്ചി​രു​ന്നു. അ​ന്ന്​ വൈ​പ്പി​നി​ലും പ​രി​സ​ര​ത്തു​മൊ​ക്കെ പേ​ർ​ഷ്യ​ക്കാ​ർ തീ​രെ കു​റ​വാ​യി​രു​ന്നു.

അ​ന്ന്​ യു.​എ.​ഇ​യി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന സു​ഹൃ​ത്തു​ക്ക​ൾ വ​ഴി ബ്രി​ട്ടീ​ഷ്​ എം​ബ​സി​യി​ൽനി​ന്ന്​ എ​ൻ.​ഒ.​സി സം​ഘ​ടി​പ്പി​ച്ചു. അ​തി​ന്​ ശേ​ഷ​മാ​ണ്​ മ​ദി​രാ​ശി​യി​ൽ പോ​യി പാ​സ്​​പോ​ർ​​െ​ട്ട​ടു​ത്ത​ത്. അ​ന്ന്​ ക​ര​മ​ട​ക്കു​ന്ന ആ​ൾ​ക്കെ പാ​സ്​​പോ​ർ​ട്ട്​ കി​ട്ടൂ. സ്വ​ന്ത​മാ​യി ഭൂ​മി​യി​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ ക​ര​മ​ട​ക്കു​ന്ന ആ​രു​ടെ​യെ​ങ്കി​ലും ശി​പാ​ർ​ശ​യോ അ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ ക​ല​ക്​​ട​റു​ടെ​യോ മ​ജി​സ്​​ട്രേ​റ്റി​െ​ൻ​റ​യോ ഒ​പ്പോ വേ​ണം.  

പാ​സ്​​പോ​ർ​ട്ട്​ കി​ട്ടി പി​റ്റേ​ന്ന്​ ത​​ന്നെ ബോം​ബെ​ക്ക്​ വ​ണ്ടികയ​റി. പ​ക്ഷേ, ബോം​ബെ​യി​ൽ ഒ​രു​മാ​സ​ത്തോ​ളം ക​പ്പ​ലി​നാ​യി കാ​ത്തു​നി​ൽ​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്നു. 510 രൂ​പ​യാ​യി​രു​ന്നു ടി​ക്ക​റ്റി​ന്. ഏ​ഴുദി​വ​സ​ത്തെ യാ​ത്ര​ക്കുശേ​ഷം 1970 ജ​നു​വ​രി ആ​ദ്യ വാ​രം ദു​ബൈ​യി​ലെ​ത്തി.  ആ ​ദി​വ​സം വ​ർ​ഗീ​സി​ന്​ മ​റ​ക്കാ​നാ​വി​ല്ല. കാ​ര​ണം, അ​ന്ന്​ ഇൗ​ദു​ൽ​ ഫി​ത്ർ ആ​യി​രു​ന്നു. പെ​രു​ന്നാ​ളി​ന്​ ത​ലേ​ന്ന്​ ക​പ്പ​ൽ ദു​ബൈ തീ​ര​െ​ത്ത​ത്തി​യെ​ങ്കി​ലും പെ​രു​ന്നാ​ൾ ദി​നം ഉ​ച്ച​ക​ഴി​ഞ്ഞാ​ണ്​ ചെ​റി​യ തോ​ണി​ക​ളി​ൽ ത​ങ്ങ​ളെ ക​ര​ക്കെ​ത്തി​ച്ച​ത്. ക​പ്പ​ലി​ൽ 700 പേ​രു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. കൂ​ടു​ത​ലും മ​ല​യാ​ളി​ക​ൾ. 

സ​്​​നേ​ഹി​ത​ൻ ജോ​സ്​ പു​റ​ത്ത്​ കാ​ത്തു​നി​ൽ​പ്പു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ​പി​റ്റേ ദി​വ​സം ത​ന്നെ ജോ​ലി​ക്ക്​ ക​യ​റി. ദു​ബൈ ദേ​ര​യി​ലെ അ​ൽ​ബാ​ക്ക​ർ ഫാ​ർ​മ​സി​യി​ൽ. മൂ​ന്നുമാ​സം ക​ഴി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ൾ അ​ബൂ​ദ​ബി ശാ​ഖ​യി​ലേ​ക്ക്​ മാ​റ്റി. കോ​ർ​ണി​ഷി​ലാ​യി​രു​ന്നു ഷോ​പ്പ്. ഇ​ന്ന​​ത്തെ അ​ബൂ​ദ​ബി കോ​ർ​ണി​ഷ്​ അ​ന്ന്​ ചാ​വ​ക്കാ​ട്​ തീ​രംപോ​ലെ പൂ​ഴി​മ​ണ​ൽ പ​ര​പ്പാ​ണ്. ചെ​റി​യ മ​ൺ​വീ​ട്ടി​ലാ​യി​രു​ന്നു താ​മ​സം. മു​ക​ളി​ൽ പ​ല​കയടി​ച്ച്​ മ​ണ്ണുകു​ഴ​ച്ച്​ പി​ടി​പ്പി​ച്ച​താ​ണ്. എ.​സി​യി​ല്ല. വൈ​ദ്യു​തി​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ചെ​റി​യ ഫാ​നും.  ചൂ​ട്​ കൂ​ടു​േ​മ്പാ​ൾ വീ​ടി​ന്​ മു​ക​ളി​ലും ക​ട​ൽ​തീ​ര​ത്തു​മെ​ല്ലാ​മാ​ണ്​ ഉ​റ​ങ്ങി​യി​രു​ന്ന​ത്. കു​ടി​വെ​ള്ള​ത്തി​ന്​ ക്ഷാ​മ​മാ​യി​രു​ന്നു. ക​ട​ൽ​വെ​ള്ളം ശു​ദ്ധീ​ക​ര​ണശാ​ല തു​ട​ങ്ങി​യി​ട്ടി​ല്ല. കി​ണ​റു​ക​ളി​ൽനി​ന്ന്​ ശേ​ഖ​രി​ച്ച്​ ടാ​ങ്ക​റി​ൽ കൊ​ണ്ടു​വ​രു​ന്ന വെ​ള്ളം പ​ണം​കൊ​ടു​ത്ത്​ വാ​ങ്ങും. ക​ഴു​ത​പ്പു​റ​ത്ത്​​ വെ​ള്ള​വും മ​ണ്ണെ​ണ്ണ​യു​മെ​ല്ലാം വി​ൽ​പ​ന​ക്ക്​ കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നി​രു​ന്നു.  

ദു​ബൈ​യി​ൽ ഖ​ത്ത​ർ ദു​ബൈ റി​യാ​ലും അ​ബൂ​ദ​ബി​യി​ൽ ബ​ഹ്​​റൈ​ൻ ദി​നാ​റു​മാ​യി​രു​ന്നു ​ക​റ​ൻ​സി. ശ​മ്പ​ളം 410 റി​യാ​ൽ. ഒ​രു റി​യാ​ലി​െ​ൻ​റ മൂ​ല്യം ര​ണ്ടുരൂ​പ മാ​ത്രം. 520 റി​യാ​ൽ കൊ​ടു​ത്താ​​ൽ 1000 രൂ​പ കി​ട്ടും. അ​തി​നി​ട​യി​ൽ യു.​എ.​ഇ രൂ​പവത്​കൃ​ത​മാ​യ​തോ​ടെ ക​റ​ൻ​സി ദി​ർ​ഹ​മാ​യി. 

ര​ണ്ട​രവ​ർ​ഷ​ത്തി​ന്​ ശേ​ഷം ആ​ദ്യ​​മാ​യി നാ​ട്ടി​ൽ പോ​യി. തി​രി​ച്ചു​വ​ന്ന​പ്പോ​ൾ ജോ​ലി​യൊ​ന്ന്​ മാ​റി​യാ​ലോ എ​ന്നാ​യി. എ​ണ്ണഖ​ന​ന​ മേ​ഖ​ല​യി​ലുൾ​പ്പെ​ടെ ഒ​രു​പാ​ട്​ തൊ​ഴി​ല​വ​സ​ര​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ജോ​ലി കി​ട്ടു​ക​യും ചെ​യ്​​തു. പ​ക്ഷേ, ഫാ​ർ​മ​സി മാ​നേ​ജ​ർ ജോ​ലി മാ​റാ​ൻ അ​നു​മ​തി ത​ന്നി​ല്ലെ​ന്നുമാ​ത്ര​മ​ല്ല,  തി​രി​ച്ചെ​ത്തി മൂ​ന്നാംദി​വ​സം ബ​ല​മാ​യി പാ​സ്​​പോ​ർ​ട്ട്​ പി​ടി​ച്ചു​വാ​ങ്ങി വി​സ റ​ദ്ദാ​ക്കി ദു​ബൈ​യി​ലെ വി​മാ​ന​ത്താ​വ​ള​ത്തി​ൽ കൊ​ണ്ടു​വി​ട്ടു. അ​ങ്ങ​നെ വീ​ണ്ടും നാ​ട്ടി​ലെ​ത്തി. 

പോ​കു​ന്ന​തി​നുമു​മ്പ്​ ത​ന്നെ റാ​സ​ൽ​ ഖൈ​മ​യി​ൽ വി​സ​ക്ക്​ ഏ​ർ​പ്പാ​ടാ​ക്കി​​യി​രു​ന്നു. 1500 റി​യാ​ലി​ന്​ ല​ഭി​ച്ച വി​സ​യി​ൽ  വീ​ണ്ടും ദു​ബൈ​ക്ക്. അ​ബൂ​ദ​ബി​യി​ൽ എ​ണ്ണ​ക്ക​മ്പ​നി​യി​ൽ ജോ​ലി​കി​ട്ടി. ക​പ്പ​ലി​ൽ ജീ​വ​ന​ക്കാ​ർ​ക്ക്​ പ്ര​ഥ​മ ശു​ശ്രൂ​ഷ ന​ൽ​ക​ലാ​യി​രു​ന്നു ജോ​ലി. ക​പ്പ​ലി​ലെ ഒ​രു മു​റി​യി​ൽ ഇ​ങ്ങ​നെ ക​ഴി​യ​ണം. ന​ല്ല ശ​മ്പ​ള​മാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും അ​വി​ടെ തു​ട​രാ​ൻ തോ​ന്നി​യി​ല്ല. ഒ​രുമാ​സം ക​ഴി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ൾ അ​തു​വി​ട്ടു. പി​ന്നീ​ടാ​ണ്​ വ​ർ​ഗീ​സി​െ​ൻ​റ ജീ​വി​തം മാ​റ്റിമ​റി​ച്ച ത​ട്ട​ക​മാ​യ അ​ൽ​ െ​എ​നി​ലെ​ത്തു​ന്ന​ത്. മു​ൻ​പ​രി​ച​യ​മു​ള്ള ഒ​രു ഇ​റാ​നി ഡോ​ക്​​ട​റാ​ണ്​ വ​ർ​ഗീ​സി​നെ അ​ൽ​ െ​എ​നി​ലേ​ക്ക്​ വി​ളി​ക്കു​ന്ന​ത്. 1973 മേ​യി​ൽ ഹ​രി​ത​ന​ഗ​ര​മാ​യ അ​ൽ​ െ​എ​നി​ലെ​ത്തി.  ഇ​റാ​നി​യു​ടെ മെ​ഡി​ക്ക​ൽ ഷോ​പ്പി​ൽ ഫാ​ർ​മ​സി​സ്​​റ്റാ​യി.  ആ​റുകൊ​ല്ലം അ​വി​ടെ തു​ട​ർ​ന്നു. 

ഇ​തി​നി​ട​യി​ൽ മേ​രി ജാ​ന​റ്റ്, വ​ർ​ഗീ​സി​െ​ൻ​റ ജീ​വി​ത​ത്തി​ലെ​ത്തി​യി​രു​ന്നു. 1977 ജ​നു​വ​രി​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു വി​വാ​ഹം. അ​ധി​കംവൈ​കാ​തെ ഭാ​ര്യ അ​ൽ​ െ​എ​നി​ലെ​ത്തി.
രാ​ഷ്​​ട്രപി​താ​വ്​ ശൈ​ഖ്​ സാ​യി​ദി​െ​ൻ​റ ജ​ന്മ​നാ​ടാ​ണ്​ അ​ൽ​ െ​എ​ൻ. ശാ​ന്തി​യും സ​മാ​ധാ​ന​വും ഏ​റെ​യു​ണ്ടി​വി​ടെ​യെ​ന്ന്​ വ​ർ​ഗീ​സും ജാ​ന​റ്റും അ​ൽ​ െ​എ​നി​ലെ മ​റ്റ്​ ഏ​തു പ്ര​വാ​സി​യെയും​പോ​ലെ​ പ​റ​യു​ന്നു. ഇൗ ​പ​ച്ച​പ്പി​ലെത്തി​യാ​ൽ പി​ന്നെ തി​രി​ച്ചു​പോ​കാ​ൻ തോ​ന്നി​ല്ല. സു​ന്ദ​ര​മാ​യ ന​ഗ​രം. അ​ധി​കം ബ​ഹ​ള​മൊ​ന്നു​മി​ല്ല. ജീ​വി​തനി​ല​വാ​രം കൂ​ടു​ത​ലാ​ണെ​ങ്കി​ലും ചെ​ല​വ്​ കു​റ​വാ​ണ്. ഗ്രാ​മ​തു​ല്യ ജീ​വി​തം. എ​ല്ലാ​വ​രെ​യും പ​ര​സ്​​പ​രം അ​റി​യാം. 

ഇ​റാ​നി ഫാ​ർ​മ​സി വി​ട്ട​ശേ​ഷം സ്വ​ന്ത​മാ​യി ഫാ​ർ​മ​സി തു​ട​ങ്ങി. അ​ൽ​ന​സ്​​ർ ഫാ​ർ​മ​സി. ഇ​ന്ന്​  അ​ൽ​ െ​എ​നി​ലെ പ്ര​മു​ഖ ഫാ​ർ​മ​സി​ക​ളി​ലൊ​ന്നാ​ണി​ത്. അ​ന്ന്​ അ​ൽ​ െ​എ​നി​ൽ അ​റ​ബി​പ്പേ​ര്​ വേ​ണ​മെ​ന്ന നി​ബ​ന്ധ​ന​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അ​ങ്ങ​നെ​യാ​ണ്​ വി​ജ​യം എ​ന്ന​ർ​ഥ​മു​ള്ള അ​ൽ​ന​സ്​​ർ തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ത്ത​ത്. പി​ന്നീ​ട്​ ജ്വ​ല്ല​റി ബി​സി​ന​സി​ലേ​ക്കും ക​ട​ന്നു. പേ​ര്​ അ​ൽ​ന​സ്​​ർ ത​ന്നെ. ഇ​പ്പോ​ൾ നാ​ലു ജ്വ​ല്ല​റി​യു​ണ്ട്. വീ​ട്ട​മ്മ​യാ​യി ഒ​തു​ങ്ങി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞി​രു​ന്ന ജാ​ന​റ്റ്​, ജ്വ​ല്ല​റി തു​ട​ങ്ങി​യേ​താ​ടെ അ​തി​െ​ൻ​റ ന​ട​ത്തി​പ്പി​ൽ പ്ര​ധാ​നി​യാ​യി മാ​റി. എ​ല്ലാ ആ​ഴ്​​ച​യും ദു​ബൈ​യി​ൽ  പോ​യി ആ​ഭ​ര​ണം ​തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്കു​ന്ന​തും വാ​ങ്ങു​ന്ന​തും ജാ​ന​റ്റാ​ണ്.

അ​ന്ന്​ അ​ൽ​ െ​എ​നി​ലെ വി​ജ​യ ജ്വ​ല്ല​റി  വാ​ങ്ങി​യാ​ണ്​ ആ​ഭ​ര​ണ​ക്കച്ച​വ​ട​ത്തി​ലേ​ക്കി​റ​ങ്ങി​യ​ത്. അ​റി​യാ​ത്ത മേ​ഖ​ല​യാ​യ​തി​നാ​ൽ ന​ന്നാ​യി അ​ധ്വാ​നി​ച്ചാ​ണ്​ ജ്വ​ല്ല​റി വി​ജ​യി​പ്പി​ച്ചെ​ടു​ത്ത​തെ​ന്ന്​ ജാ​ന​റ്റ്​ പ​റ​യു​ന്നു. മ​ക്ക​ളും ബ​ന്ധു​ക്ക​ളു​മെ​ല്ലാം സ​ഹാ​യി​ക്കാ​നെ​ത്തി. അ​ൽ​ െ​എ​ൻ ചെ​റി​യ സ്​​ഥ​ല​മാ​യ​തി​നാ​ൽത​ന്നെ വ്യ​ക്​​തിബ​ന്ധ​ങ്ങ​ൾ ധാ​രാ​ള​മു​ണ്ട്. ഇ​ത്​ ബി​സി​ന​സി​െ​ൻ​റ വി​ജ​യ​ഘ​ട​ക​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ന്നാ​യി.  ഇ​ന്ത്യ​ക്കാ​രു​ടെ കൂ​ട്ടാ​യ്​​മ​യാ​യ അ​ൽ​െ​എ​ൻ സോ​ഷ്യ​ൽ സെ​ൻ​റ​റി​െ​ൻ​റ പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റാ​യി​രു​ന്നു മൂ​ന്നു​ത​വ​ണ വ​ർ​ഗീ​സ്. 

ഫാ​ർ​മ​സി​ക്കും ജ്വ​ല്ല​റി​ക്കു​മി​ട​യി​ൽ മ​റ്റു ചി​ല ബി​സി​ന​സു​ക​ളി​ലും വ​ർ​ഗീ​സ്​ കൈ​വെ​ച്ചു. അ​തി​ൽ പ്ര​ധാ​നം പ​ത്ര​വി​ത​ര​ണ​മാ​യി​രു​ന്നു. നാ​ട്ടി​ൽനി​ന്ന്​ വ​രു​ന്ന മ​ല​യാ​ളം  പ​ത്ര​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും മാ​ഗ​സി​നു​ക​ളു​ം ഉ​ൾ​പ്പെ​ടെ അ​ൽ ​െ​എ​നി​ലെ വി​ത​ര​ണ​ക്കാ​ര​ൻ വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ളോ​ളം വ​ർ​ഗീ​സാ​യി​രു​ന്നു.  യു.​എ.​ഇ​യി​ലെ വി​ത​ര​ണാ​വ​കാ​ശ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന മാ​ലി​ക്​ ന്യൂ​സ്​ ഏ​ജ​ൻ​സി​യു​ടെ​യും പ്ര​സ്​ ​സെ​ൻ​റ​റി​െ​ൻ​റ​യും  അ​ൽ​െ​എ​നി​ലെ ഡീ​ല​റാ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹം. അ​ക്കാ​ല​ത്ത്​ നാ​ട്ടി​ൽനി​ന്ന്​ വി​മാ​ന​ത്തി​ലാ​ണ്​ പ​ത്ര​ങ്ങ​ൾ വ​ന്നി​രു​ന്ന​ത്. അ​തത്​ ദി​വ​സ​ത്തെ പ​ത്രം പി​റ്റേ​ന്നാ​ണ്​ അ​ൽ​ െ​എ​നി​ൽ വി​ത​ര​ണം ചെ​യ്​​തി​രു​ന്ന​ത്. 1983 മു​ത​ൽ 92 വ​രെ പ​ത്ര​വി​ത​ര​ണം തു​ട​ർ​ന്നു. ആ​ദ്യകാ​ല​ത്ത്​ ആ​ഴ്​​ച​യി​ൽ മൂ​ന്നുദി​വ​സ​വും പി​ന്നീ​ട്​ ഒ​ന്നി​ട​വി​ട്ട ദി​വ​സ​ങ്ങ​ളി​ലു​മാ​യി​രു​ന്നു വി​ത​ര​ണം.

വൈ​കീട്ട്​ ജോ​ലി ക​ഴി​യു​ന്ന​വ​രെ​ല്ലാം അ​ൽ​ െ​എ​ൻ മെ​യി​ൻ സ്​​ട്രീ​റ്റി​ലെ വ​ർ​ഗീ​സി​െ​ൻ​റ ‘സ​മീ​റ സ്​​റ്റോ​റി’​ൽ ക​യ​റി​യി​േ​ട്ട പോ​കൂ. പ​ത്രം വാ​ങ്ങാ​നും വാ​യി​ക്കാ​നും മാ​ത്ര​മ​ല്ല, നാ​ട്ടു​വി​ശേ​ഷ​ങ്ങ​ൾ പ​റ​യാ​നും പ​ങ്കി​ടാ​നും മ​ല​യാ​ളി​ക​ൾ അ​വി​ടെ ഒ​ത്തു​കൂ​ടി. ജ​ന​പ്രി​യ മാ​ഗ​സി​നു​ക​ളും ധാ​രാ​ള​മാ​യി വി​റ്റ​ഴി​ഞ്ഞു. കാ​ശു​കൊ​ടു​ക്കാ​തെ വാ​യി​ക്കാ​നെ​ത്തു​ന്ന​വ​ർ സ്​​റ്റോ​റി​നെ വാ​യ​ന​ശാ​ല​യു​മാ​ക്കി​യെ​ന്ന്​ വ​ർ​ഗീ​സ്.

മ​ല​യാ​ളം ചാ​ന​ലു​ക​ളും മൊ​ബൈ​ലും സ​മൂ​ഹ മാ​ധ്യ​മ​വുമൊ​ന്നു​മി​ല്ലാ​ത്ത കാ​ല​മാ​ണ്. മ​ല​യാ​ളി​ക​ളു​ടെ ക​ത്തു​ക​ൾ വ​ന്നി​രു​ന്ന​തും വ​ർ​ഗീ​സി​െ​ൻ​റ ക​ട​യി​ലെ പോ​സ്​​​റ്റ്​​ബോ​ക്​​സ്​ ന​മ്പ​റി​ലാ​യി​രു​ന്നു. ക​ത്ത്​ എ​ഴു​തി​ക്കൊടു​ത്ത​തും വാ​യി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്ത​തു​മെ​ല്ലാം വ​ർ​ഗീ​സി​െ​ൻ​റ ഒാ​ർ​മ​യി​ലു​ണ്ട്.  ശ​ബ്​​ദം കാ​സ​റ്റി​ൽ ​െറ​േക്കാ​ഡ്​ ചെ​യ്​​ത്​ അ​യ​ക്കു​ന്ന രീ​തി​യു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അ​ങ്ങ​നെ പാ​കി​സ്​​താ​നി​ക​ൾ​ക്കും ബ​ലൂചി​ക​ൾ​ക്കു​ം വ​രെ െറ​േക്കാ​ഡ് ചെ​യ്​​ത്​ കൊ​ടു​ത്തി​ട്ടു​ണ്ട്. 

1992ൽ ​ജ്വ​ല്ല​റി ആ​രം​ഭി​ച്ച​തോ​ടെ​യാ​ണ്​ വ​ർ​ഗീ​സ്​ പ​ത്ര​വി​ത​ര​ണം നി​ർ​ത്തി​യ​ത്. അ​തി​നി​ട​യി​ൽ ക്ലി​നി​ക്​  തു​ട​ങ്ങി​യി​രു​ന്നു. നാ​ലു ഡോ​ക്​​ട​ർ​മാ​രു​ള്ള മെ​ഡി​ക്ക​ൽ സെ​ൻ​റ​റാ​യി​രു​ന്നു. പേ​ര്​ അ​ൽന​സ്​​ർ ത​ന്നെ. എ​ട്ടുവ​ർ​ഷ​ത്തോ​ളം ക്ലി​നി​ക്ക്​ പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ച്ചു. അ​ന്ന്​ ആ​രോ​ഗ്യ ഇ​ൻ​ഷുറ​ൻ​സ്​ നി​ർ​ബ​ന്ധ​മ​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. ന​ട​ത്തി​പ്പി​ൽ ശ്ര​ദ്ധ ന​ൽ​കാ​നാ​യി​ല്ലെ​ന്ന്​ വ​ന്ന​തോ​ടെ​യാ​ണ്​ ക്ലി​നി​ക്ക്​ പൂ​ട്ടി​യ​ത്. അ​ങ്ങ​നെ മ​റ്റൊ​രു സം​ഭ​വംകൂ​ടി​യു​ണ്ടാ​യി.  ഖോ​ർ​ഫ​ക്കാ​നി​ൽ ക്ലി​നി​ക്ക്​​ തു​ട​ങ്ങു​ന്ന​തി​െ​ൻ​റ ത​ലേ​ന്നാ​ണ്​ കു​വൈ​ത്ത്​ യു​ദ്ധം തു​ട​ങ്ങി​യ​ത്. ആ ​ക​ട അ​തോ​ടെ അ​റ​ബി സ്​​പോ​ൺ​സ​ർ ഏ​റ്റെ​ടു​ത്തു.

ബി​സി​ന​സ്​ ന​ട​ത്തി​പ്പി​ൽ താ​ൻ പി​ന്നി​ലാ​ണെ​ന്നാ​ണ്​ വ​ർ​ഗീ​സ്​ പ​റ​യു​ക. ന​ല്ല അ​ഡ്​​മി​നി​സ്​​ട്രേ​ഷ​ൻ സം​ഘ​വും ഒ​പ്പ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. യു.​എ.​ഇ​യി​ൽ ത​നി​ക്കുശേ​ഷം വ​ന്ന​വ​രൊ​ക്കെ വ​ലി​യ ഉ​യ​ര​ങ്ങ​ളി​ലെ​ത്തി​യ​ത്​ മി​ക​ച്ച ടീ​മി​െ​ൻ​റ സ​ഹാ​യ​ത്തോ​ടെ​യാ​ണ്. അ​ൽ​ െ​എ​ൻ എ​ന്ന കൊ​ച്ചു​ന​ഗ​ര​ത്തി​ൽ ഒ​തു​ങ്ങിനി​ന്ന​തും വ​ള​ർ​ച്ച പ​രി​മി​ത​പ്പെ​ടു​ത്തി.

പ​ക്ഷേ, ജീ​വി​തം ഏ​റെ സം​തൃ​പ്​​തി​ക​ര​വും ആ​ഹ്ലാ​ദ​ക​ര​വു​മാ​ണ്​ വ​ർ​ഗീ​സി​നും ജാ​ന​റ്റി​നും. കാ​ര​ണം, ഇ​രു​വ​രു​ടെ​യും മു​ഖ്യ​താ​ൽ​പ​ര്യം ഒ​ന്നാ​ണ്. യാ​ത്ര ചെ​യ്യു​ക. അ​ത്​ നി​ർ​ബാ​ധം തു​ട​രു​ന്നു. ഇൗ ​ദ​മ്പ​തി​ക​ൾ കാ​ണാ​ത്ത രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ൾ കു​റ​വാ​യി​രി​ക്കും. 
ഇ​പ്പോ​ൾ അ​മേ​രി​ക്ക​യി​ൽ പോ​യി വ​ന്ന​തേ​യു​ള്ളൂ. 1986ലാ​ണ്​ യാ​ത്ര തു​ട​ങ്ങി​യ​ത്. 45 ദി​വ​സം നീ​ണ്ട യൂ​റോ​പ്യ​ൻ പ​ര്യ​ട​ന​മാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. 11 രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ൽ പോ​യി. പി​ന്നീ​ട്​ എ​ല്ലാ വ​ർ​ഷ​വും യാ​ത്ര തു​ട​ർ​ന്നു. വെ​റും പോ​ക്കു​വ​ര​വും വി​നോ​ദ​വു​മ​ല്ല ഇ​വ​രു​ടെ യാ​​ത്ര​ക​ൾ. 

ഒ​രു രാ​ജ്യ​ത്ത്​ പോ​യാ​ൽ അ​വി​ട​ത്തെ എ​ല്ലാ പ്ര​ധാ​ന ന​ഗ​ര​ങ്ങ​ളും സ​ന്ദ​ർ​ശി​ക്കും. ആ​ഴ്​​ച​ക​ളും ചി​ല​േ​പ്പാ​ൾ മാ​സ​ങ്ങ​ളും എ​ടു​ക്കും. ആ​സ്​​ട്രേ​ലി​യ​യിൽ ഒ​രു​മാ​സ​മാ​ണ്​ താ​മ​സി​ച്ച​ത്.  ​ഒാ​രോ രാ​ജ്യ​ത്തെ​യും ച​രി​ത്ര​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചും സം​സ്​​കാ​ര​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചും പ​ഠി​ക്കാ​ൻ​ ശ്ര​മി​ക്കും. ചെ​ന്നി​ട​ത്തെ ഭ​ക്ഷ​ണ​മാ​ണ്​ ക​ഴി​ക്കു​ക. ഇ​ന്ത്യ​ൻ ഭ​ക്ഷ​ണം തേ​ടി ന​ട​ക്കാ​റി​ല്ല.  വി​മാ​ന​വും ഹോ​ട്ട​ലും മാ​ത്ര​മാ​ണ്​ മു​ൻ​കൂ​ട്ടി ബു​ക്ക്​ ചെ​യ്യു​ക. ബാ​ക്കി യാ​ത്ര​ക​ളെ​ല്ലാം അ​വി​ടെ ചെ​ന്നി​ട്ടാ​ണ്​ പ്ലാ​ൻ  ചെ​യ്യു​ക. ടൂ​ർ ഒാ​പ​റേ​റ്റ​ർ​മാ​രു​ടെ സം​ഘ​ത്തി​ൽ പോ​യ​ത്​, ഭാ​ഷ പ്ര​ശ്​​ന​മാ​കു​മെ​ന്ന്​ ക​ണ്ട വി​ര​ലി​െ​ല​ണ്ണാ​വു​ന്ന രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ൽ മാ​ത്ര​മാ​ണ്.   ന​ല്ല​ത്​ സ്വ​ന്ത​മാ​യി പോ​കു​ന്ന​താ​ണെ​ന്നാ​ണ്​ ഇ​വ​രു​െ​ട അ​ഭി​പ്രാ​യം. പ​ക്ഷേ, ടൂ​ർ സം​ഘ​ത്തി​ൽ പോ​യാ​ൽ ചെ​ല​വ്​ കു​റ​യും.

100​ലേ​റെ രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ൽ പോ​യി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞു. ജാ​ന​റ്റി​ന്​ ഏ​റ്റ​വും ഇ​ഷ​്​ട​​പ്പെ​ട്ട രാ​ജ്യം സ്വി​റ്റ്​​സ​ർ​ല​ൻ​ഡാ​ണ്. മൂ​ന്നുത​വ​ണ അ​വി​ടെ പോ​യി​ട്ടു​ണ്ട്. വ​ർ​ഗീ​സി​െ​ൻ​റ പ്രി​യ ന​ഗ​രം ആ​സ്​​ട്രേ​ലി​യ​യി​ലെ സി​ഡ്​​നി​യാ​ണ്. ഇ​രു​വ​ർ​ക്കും തീ​രെ ഇ​ഷ്​​ട​പ്പെ​ടാ​ത്ത രാ​ജ്യം അ​മേ​രി​ക്ക​യാ​ണ്. മൂന്നുത​വ​ണ അ​വി​ടെ പോ​യി​ട്ടു​െ​​ണ്ട​ങ്കി​ലും അ​വി​ടെ  ജീ​വി​ത​മി​ല്ലെ​ന്നാ​ണ്​ ഇ​വ​ർ പ​റ​യു​ന്ന​ത്. അ​മേ​രി​ക്ക​യി​ൽ മ​ല​യാ​ളി​ക​ൾ ഒ​രു​പാ​ട്​ ഉ​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും ആ​രും സം​തൃ​പ്​​ത​ര​ല്ല. പെ​ട്ടു​പോ​യി എ​ന്നാ​ണ്​ മി​ക്ക​വ​രും അ​ഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ട്ട​ത്. പ​ണ​മു​ണ്ടെ​ന്ന​ല്ലാ​തെ അ​വ​ർ ജീ​വി​തം ആ​സ്വ​ദി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്ന്​ തോ​ന്നി​യി​ട്ടി​ല്ല. അ​വി​ട​ത്തെ സം​സ്​​കാ​ര​വും ന​മു​ക്ക്​ യോ​ജി​ച്ച​ത​ല്ല. അ​മേ​രി​ക്ക​ൻ ന​ഗ​ര​ങ്ങ​ളി​ൽ തെ​രു​വി​ൽ ക​ഴി​യു​ന്ന​വ​രെ​യും പി​ച്ച​ക്കാ​രെ​യും ക​ണ്ടി​ട്ടു​ണ്ട്. 

പോ​കു​ന്നി​ട​ത്തെ​ല്ലാം മ​ല​യാ​ളി​ക​ളെ കാ​ണാ​ൻ ശ്ര​മി​ക്കാ​റു​ണ്ട്.​സാം​ബി​യ​യി​ൽ പോ​യ​പ്പോ​ൾ അ​വി​ടെ​യു​മു​ണ്ട്​ 65ഒാ​ളം മ​ല​യാ​ളി കു​ടും​ബ​ങ്ങ​ൾ. കാ​ന​ഡ​യി​ൽ മൂ​ന്നുമാ​സം മാ​ത്ര​മാ​ണ്​ ജീ​വി​തം. ഒ​മ്പ​ത്​ മാ​സം മ​ഞ്ഞു​മൂ​ടി​ക്കി​ട​ക്കു​ക​യാ​ണ്. സീ​സ​ണി​ൽ കാ​ണാ​ൻ പോ​കാ​ൻ​പ​റ്റും. പ​ക്ഷേ, ജീ​വി​ക്കാ​ൻ പ​റ്റി​ല്ല. 
നെതർലൻഡ്​സിലെ ഹേ​ഗി​ൽനി​ന്ന്​ ഇ​റ്റ​ലി​യി​ലേ​ക്ക്​ ആ​ൽ​പ്​​സ്​ പ​ർ​വ​തനി​ര​യി​ലൂ​ടെ​യു​ള്ള അ​തി​വേ​ഗ തീ​വ​ണ്ടി​യാ​ത്ര മ​റ​ക്കാ​നാ​വി​ല്ല.
ന്യൂ​സി​ല​ൻ​ഡും തെ​ക്കേ ​അ​മേ​രി​ക്ക​യു​മാ​ണ്​ ഇ​നി പോ​കാ​ൻ ബാ​ക്കി​യു​ള്ള​ത്.  യാ​ത്ര മ​ന​സ്സി​ന്​ വ​ലി​യ ആ​ന​ന്ദ​മാ​ണ്​ ന​ൽ​കു​ന്ന​തെ​ന്ന്​ ഇ​രു​വ​രും പ​റ​യു​ന്നു. യാ​ത്ര​ക്കി​ട​യി​ൽ ബി​സി​ന​സി​നെ​ക്കു​റി​ച്ച്​ ആ​ലോ​ചി​ക്കാ​റോ ഒാ​ഫിസി​ലേ​ക്ക്​ വി​ളി​ക്കാ​റോ ഇ​ല്ല. മ​ക്ക​ളെ​യും ബ​ന്ധു​ക്ക​ളെ​യും എ​ല്ലാം ഏ​ൽ​പിക്കും.  പ്രാ​യ​ത്തെ പി​ന്നി​ലാ​ക്കി ഇ​രു​വ​രും യാ​ത്ര തു​ട​രു​ക​യാ​ണ്. വ​ർ​ഗീ​സ്​ ചേ​ട്ട​ൻ സ​പ്​​ത​തി ആ​ഘോ​ഷി​ച്ച​ത്​ ഇൗ​യി​ടെ​യാ​ണ്. മൂ​ന്നു മ​ക്ക​ളാ​ണി​വ​ർ​ക്ക്. ആ​ൺ​മ​ക്ക​ളാ​യ വി​ജി​യും വി​ജീ​ഷും മാ​താ​പി​താ​ക്ക​ൾ​ക്കൊ​പ്പം ബി​സി​ന​സി​ലു​ണ്ട്. 

മ​ക​ൾ ജീ​ന നാ​ട്ടി​ൽ ഡോ​ക്​​ട​റാ​ണ്. ആ​ൺ​മ​ക്ക​ൾ മോ​േ​ട്ടാ​റി​സ്​​റ്റു​ക​ൾ കൂ​ടി​യാ​ണ്. ​ലോ​ക​ത്തെ ഏ​റ്റ​വും വി​ല​പി​ടി​പ്പു​ള്ള നി​ര​വ​ധി സ്​​േ​പാ​ർ​ട്​​സ്​ കാ​റു​ക​ളും ബൈ​ക്കു​ക​ളും വ​ർ​ഗീ​സി​െ​ൻ​റ വി​ല്ല​യി​ൽ നി​ര​ന്നു​കി​ട​ക്കു​ന്നു.

ലോ​കം ഇ​ത്ര​യൊ​ക്കെ ക​ണ്ട ഇ​വ​ർ പ​റ​യു​ന്നു, ജീ​വി​ക്കാ​ൻ പ​റ്റി​യ രാ​ജ്യം യു.​എ.​ഇ​യെ​പ്പോ​ലെ മ​റ്റൊ​ന്നി​ല്ല. ഇ​വി​ടെ പ​ണ​വു​മു​ണ്ട്, ജീ​വി​ത​വു​മു​ണ്ട്. ഇൗ ​രാ​ജ്യം ത​രു​ന്ന സൗ​ക​ര്യ​ങ്ങ​ളും സ്വ​ാത​ന്ത്ര്യ​വു​മെ​ല്ലാം വ​ള​രെ വ​ലു​താ​ണ്. സ​ന്തോ​ഷ​വും സ​മാ​ധാ​ന​വും വേ​ണ്ടു​വോ​ളം. അ​തു​കൊ​ണ്ടുത​ന്നെ 48 വ​ർ​ഷം ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടും നാ​ട്ടി​ലേ​ക്ക്​ തി​രി​ച്ചു​പോ​കാ​ൻ തോ​ന്നി​യി​ട്ടി​ല്ല. അ​ൽ​ ​െഎനിൽ  ​ക്രിസ്​ത്യൻ​ ദേ​വാ​ല​യ​ങ്ങ​ൾ പ​ണി​ത​ത്​ സ​ർ​ക്കാ​ർ ന​ൽ​കി​യ സ്​​ഥ​ല​ത്താ​ണ്. പ​ക്ഷേ, ഇൗ  ​സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യം ദു​രു​പ​യോ​ഗം ​െച​യ്യു​ന്നു​ണ്ട്​ ന​മ്മു​ടെ​യാ​ളു​ക​ളെ​ന്ന്​ വ​ർ​ഗീ​സി​ന്​ പ​രാ​തി​യു​ണ്ട്.

വി​ശ്ര​മജീ​വി​ത​ത്തി​നാ​യി നാ​ട്ടി​ലേ​ക്ക്​ മ​ട​ക്ക​യാ​ത്ര എ​ന്നാ​ണെ​ന്ന ചോ​ദ്യ​ത്തി​ന്​​ ക​ഴി​യു​ന്നി​ട​ത്തോ​ളം കാ​ലം ഇ​വി​ടെ​ത്ത​ന്നെ ജീ​വി​ക്കാ​നാ​ണ്​ ഇ​ഷ്​​ട​മെ​ന്ന്​ വ​ർ​ഗീ​സും  ജാ​ന​റ്റും പ​റ​ഞ്ഞ​ത്​ ഒ​രേ സ്വ​ര​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു.